نشریه اخبار و تحلیل‌ها چهارشنبه 23 خرداد

پایگاه بصیرت

مکاني براي اعتراض!
اعتراضات اجتماعي را اگر به مثابه بازتاب صداي مردم و نمادي از حق مطالبه‌گري مردم تعبير کنيم، موضوعی است که شنيدن آن مي‌تواند فرصتي براي کارآمدسازي نظام سياسي به شمار آيد؛ چرا که در نگاه سيستمي، مجموعه‌اي پويايي لازم را دارد که بتواند بازخوردهاي تصميمات خود را در محيط اجتماعي دريافت کرده و مبتني بر آن به تصحيح تصميمات و ترميم روندها دست بزند! در اين راستا، هیئت دولت به تازگي مکان‌هايي را براي برگزاري تجمعات اعتراضي در پايتخت تعیین کرده است. همچنين شوراهاي تأمین مسئول مشخص کردن محل‌هاي مناسب تجمع در شهرهاي ديگر هستند و اين جمعيت شهرها است که معلوم مي‌کند در يک محل امکان تجمع دارند يا بيشتر.
هرچند انتظار مي‌رود اين مصوبه هیئت دولت در مقام اجرا به تحقق عملي اصل 27 قانون اساسي کمک کند كه تشكيل اجتماعات و راه‌پيمايي‌هاي بدون حمل سلاح را به شرط آنكه مخل مباني اسلام نباشد، آزاد مي‌شمارد؛ اما بايد به اين نکته توجه کرد که بيش از آنکه مکان تجمعات اهميت داشته باشد، سازوکار برگزاري و حفظ امنيت آن است که سؤالات و ابهامات فراواني را به همراه دارد. اين در حالي است که کشور از فقدان تشکل‌هاي صنفي و احزاب سياسي فعال و فراگير رنج مي‌برد و این حلقه مفقوده‌اي است که برگزاري اين تجمعات اعتراضي را با مشکلات جدي مواجه خواهد کرد. به واقع، بدون فعاليت تشکل‌ها و وجود تشکيلات قانوني و فعال نمي‌توان از حقوق ملت و مطالبات ايشان در قالب برگزاري تجمعات اعتراضي دفاع کرد. در اين وضعيت، فريب افکار عمومي که در امر سياست تخصصي ندارند، به سادگي اتفاق خواهد افتاد و شيادان و فريبکاران ميدان‌دار خواهند شد.
اين روزها در سالگرد حوادث تلخ خرداد 1388 قرار داريم و افکار عمومي فراموش نکرده است که آنچه در پس ادعای اعتراضات اجتماعي قانوني دنبال مي‌شد، چگونه با هدف ابطال رأی باشکوه اکثريت ملت به کودتايي مخملين عليه نظام سياسي بدل شد و خسارات جبران‌ناپذير مالي و جاني به ملت و نظام وارد کرد! به واقع، اگر سامان مشخص و سازوکار دقيقي براي مديريت اين تجمعات طرح‌ريزي نشود و راه نفوذ بيگانگان و دشمنان ملت در اين محافل باز باشد، خيلي زود اين مکان‌هاي امن براي شنيدن صداي مردم، به تريبوني ناامن و در خدمت فرصتطلبان براي بهره‌برداري‌هاي سياسي‌شان بدل خواهد شد و آنچه شنيده نشده و پايمال خواهد شد، باز هم حق مطالبه‌گري مردم خواهد بود!

▼ گزارش روز

فرار از مسئولیت
«پیوستن ایران به FATF» یکی از پرتکرارترین موضوعات این روزهای فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور است، موضوعی که موافقان و مخالفان سر سختی دارد و هر یک از ظن خود و زاویه نگاه خود درباره آن اظهار نظر می‌کنند؛ برخی پیوستن آن را با تحریم خودمان با دستان خودمان برابر دانسته و آن را با به بن‌بست رفتن کشور و ایجاد اختلال جدی در حمایت نظام اسلامی از محور مقاومت مصادف می‌دانند. برخی دیگر در نقطه مقابل، الحاق به FATF را موهبتی برای کشور می‌دانند که نه تنها هیچ خللی در نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران ایجاد نمی‌کند؛ بلکه در برابر تحریم‌های خارجی مانع ایجاد می‌کند و موجب افزایش شفافیت اقتصادی و کاهش فساد در کشور می‌شود! اما دغدغه این گزارش بررسی این موضوع نیست که کدام یک از نگاه‌ها به واقعیت نزدیک‌تر است و کدام گروه قضاوت درست‌تری درباره  FATFدارد، آنچه در این میان مورد توجه و نظر ماست، تلاش موافقان پیوستن به FATF برای پنهان شدن پشت نام رهبری و ادعای آنها درباره حمایت رهبری از پیوستن ایران به  FATFاست. چنانکه محمود صادقی از نمایندگان فراکسیون امید در صفحه شخصی خود در فضای مجازی می‌نویسد: «مراجع امنیتی و نظامی ایران و دفتر رهبر انقلاب که بعضاً نسبت به لوایح مبارزه با پولشویی FATF نظر مساعدی نداشتند، پس از توضیحات کارشناسان اقتصادی و بانکی تغییر نظر دادند؛ این موضوع را دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس ‌مجلس چندین بار در جلسات علنی و غیرعلنی اعلام کرده‌اند.» فارغ از صحت داشتن یا نداشتن این نوشته نکته قابل توجه آن است که چرا یک جریان سیاسی برای اثبات نظر خود و احتمالاً پاسخگو نبودن درباره هزینه‌های احتمالی اقداماتش تلاش می‌کند از جایگاه رهبری معظم انقلاب هزینه کند؟ موضوعی که منحصر به FATF نیست و این روزها درباره برجام هم مصداق دارد و جریان حامی آن برای پیوند زدن میان برجام و رهبری تلاش ویژه‌ای را انجام می‌دهند.

تبدیل شورای عالی اصلاحات به ستاد انتخاباتی!
جمعی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب در نامه‌ای به رئیس دولت اصلاحات خواستار اصلاح اصلاحات شدند و با اشاره به عملكرد شوراي عالي اصلاح‌طلبان به رياست عارف در ماه‌هاي اخير، نوشتند: «انتظار می‌رفت که در فرصت کافی باقی‌مانده تا انتخابات ۱۳۹۸ و ۱۴۰۰، این نقایص با هدف افزایش فراگیری، کارایی و دموکراتیک‌تر کردن این نهاد و تقویت رویکرد جبهه‌ای آن مرتفع شود؛ اما شوربختانه اخباری که شنیده می‌شود حاکی از موضوع دیگری است. از این ‌رو انتشار اخباری مبنی بر برنامه‌ریزی برخی افراد برای آینده سیاسی خود و انتخابات آتی از طریق تبدیل این نهاد به یک ستاد انتخاباتی، حس ناخوشایند سوءاستفاده از موقعیت سیاسی را در میان بسیاری از هواداران جریان اصلاحات دامن می‌زند.»

معرفی سفیر فوق‌العاده قطر در ایران
تمیم‌بن‌حمد امیر قطر با صدور فرمانی، «محمد سعد الفهید الهاجری» را به عنوان سفیر «فوق‌العاده» این کشور در ایران انتخاب کرد. سفیر فوق‌العاده بالاترین درجه یک سفیر از نظر دیپلماتیک است که به آن فرستاده ویژه نیز می‌گویند. تنش بین قطر و کشورهای عربی در پی بیان اظهاراتی منتسب به مقامات قطر در حمایت از ایران افزایش یافت و از آن زمان به بعد روابط فی‌ما‌بین آنها رو به وخامت گذاشت و به تحریم قطر از سوی عربستان و هم‌پیمانانش منجر شد. پس از آن و در پی قطع روابط دیپلماتیک چهار کشور عربی مصر، عربستان، امارات و بحرین با دوحه، امیر قطر برای تقویت همکاری با تهران تلاش مضاعفی را آغاز کرده است.
 
▼ اخبار
1ـ پنجره‌ای برای مذاکرات موشکی با تهران!
«فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جلسه عمومی پارلمان اروپا که به بحث درباره توافق هسته‌ای برجام اختصاص داشت، گفت: تلاش‌ها برای اجرای توافق هسته‌ای با ایران ادامه دارد. وی با اشاره به اینکه جامعه جهانی از توافق هسته‌ای با ایران حمایت کرده، افزود: جایگزینی برای این توافق نیست و جهان تاب یک مسابقه هسته‌‌ای به ویژه در منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) را ندارد. موگرینی گفت: از طریق این توافق، ضمن پیشگیری از اشاعه هسته‌ای و جلوگیری از تشدید تنش‌ها، اطمینان حاصل کردیم که ایران هرگز به سلاح‌های هسته‌ای دست پیدا نمی‌کند. وی در بخش دیگری از اظهاراتش تصریح کرد: توافق هسته‌ای برجام پنجره‌ای برای پرداختن به موضوعات غیر مرتبط با مسائل هسته‌ای با ایران را باز کرده است... فرصت داشته‌ایم در گفت‌گوهای سطح بالای میان ایران و اتحادیه اروپا درباره موشک‌های بالستیک، مسائل منطقه‌ای و حقوق بشر گفت‌وگو کنیم.

2ـ صهیونیست‌ها خود درگیر بحران کم‌آبی هستند!
در حالی به تازگی نخست‌وزیر رژیم سفاک صهیونیستی در نمایشی خنده‌دار مدعی آمادگی کمک به ایران برای حل مسئله خشکسالی و کم آبی شده است که سرزمین‌های اشغالی با بحران بی‌آبی روبه‌رو هستند. چنانکه روزنامه «هاآرتص» در یادداشتی در این باره می‌نویسد: «با وجود بارش‌های اخیر، اسرائیل با بحران جدی آب به مدت طولانی مواجه است و به زودی تنها دریاچه آب شرب آن هم به باتلاق تبدیل خواهد شد.» مقامات صهیونیستی نیز هشدار داده‌اند که حتی در صورت بارش‌های کافی در سال پیش‌رو، باز هم سطوح منابع آبی به چیزی که در یک دهه قبل بوده، باز نخواهد گشت. بسیاری از کارشناسان اقتصادی رژیم صهیونیستی نیز پیشتر به مقامات این رژیم هشدار داده‌اند که سطح آب دریاچه «طبریا» که بزرگ‌ترین منبع تأمین آب فلسطین اشغالی است، به میزان قبلی خود برنگشته و طی سال‌های آینده به مرداب تبدیل خواهد شد.

3ـ چراغ سبز شورای رقابت به افزایش قیمت خودرو
شورای رقابت مجوز افزایش قیمت محصولات سه شرکت خودروسازی ایران‌خودرو، سایپا و مدیران‌خودرو را از اول تیر ماه صادر کرد. رضا شیوا، رئیس شورای رقابت اظهار داشت: براساس محاسبات مرکز ملی رقابت به طور متوسط در خودروهای ساخت داخل افزایش 7/18 درصدی برای شرکت ایران‌خودرو، افزایش 7/01 درصدی برای خودروهای سایپا و افزایش 5/62 برای خودروهای مدیران‌خودرو مورد تأیید مرکز ملی رقابت قرار گرفته است. این در حالی است که ساعتی پیش از آن امیرحسین قناتی، اعلام کرده بود تا کمتر از یک ماه دیگر بازار خودرو آرام می شود و قیمت‌های حاشیه بازار از بین خواهد رفت. پیش از این مدیر کل صنایع خودروی وزارت صنعت گفته بود، افزایش قیمت خودرو به نفع وزارت صنایع و شرکت‌های خودروساز نیست و از افزایش قیمت حمایت نمی‌کنیم.

4ـ واگذاری بنگاه‌های اقتصادی نیروهای مسلح
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران در نشست خبری سخنگوی دولت با موضوع وضعیت واگذاری بنگاه‌های اقتصادی نیروهای مسلح به بخش خصوصی، تأکید کرد: فعالیت‌های اقتصادی بخش‌های مرتبط با نیروهای مسلح اکثراً واگذار شده یا در حال واگذاری است. اما همان‌گونه که قبلاً گفته شده است، برابر سیاست‌های اتخاذ شده و در راستای اصل ۱۴۷ قانون اساسی، نیروهای مسلح در زمان صلح از ظرفیت‌های خود برای سازندگی و توسعه کشور استفاده خواهند کرد و براساس درخواست و نیازهای دستگاه‌های گوناگون دولت در محورهای سازندگی، توسعه داخلی و محرومیت‌زدایی کشور، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های خالی خود برای کمک‌رسانی به دولت، پروژه‌های زیرساختی و توسعه‌ای را به انجام می‌رسانند.

▼ اخبار کوتاه
◄ برای نخستین‌بار، نمونه «تاج سرچاهی» ساخت داخل «WELLHEAD» که مورد استفاده بسیار در تأسیسات فرآیند صنعت نفت است، با همت و اراده متخصصان ایرانی تولید و رونمایی شد. با ساخت «WELLHEAD» از خروج میلیون‌ها دلار که در راه واردات و خرید خارجی این تجهیز سرچاهی صرف می‌شود، جلوگیری خواهد شد. خرید و نصب نمونه خارجی آن حدود 2 میلیارد تومان هزینه برای شرکت‌های نفتی در پی دارد، در حالی که نخستین نمونه ساخته شده در ایران با قیمت نهایی 500 میلیون تومان عرضه شده است.
◄ محمد حسینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه بنا به گزارش نهادهای نظارتی در پایان سال ۹۶ دولت حدود ۹۵۰۰ میلیارد تومان از افزایش قیمت ارز منتفع شده است، گفت: نمی‌شود دولت را مقصر افزایش قیمت ارز دانست؛ اما این افزایش درآمد در بودجه جاری صرف شده است. وی تأکید کرد: با توجه به اینکه ارز در ید و اختیار دولت بوده و با قیمت بالاتر فروخته شده، باید در سرجمع درآمدهای نفتی طبقه‌بندی می‌شد؛ اما دولت آن را در ردیف درآمد متفرقه طبقه‌بندی و استفاده کرده است.
◄ «مقتدی الصدر» و «هادی العامری»، رهبر ائتلاف انتخاباتی «الفتح» در نشست خبری مشترک تأکید کردند، برای تشکیل ائتلاف بزرگ‌تر در پارلمان عراق به توافق رسیده‌اند. ائتلاف «سائرون» عراق به ریاست مقتدی صدر به همراه ائتلاف الفتح به ترتیب بیشترین کرسی‌های پارلمان عراق را در انتخابات پارلمانی اخیر این کشور از آن خود کردند. صدر در این نشست گفت، ائتلاف با فتح در فضای ملی عراق، حافظ ائتلاف سه‌گانه بین «سائرون، الحکمة و الوطنیه» است.
◄ شورای جهانی طلا اعلام کرد: چین در حال بهبود بخشیدن به ثروت خود است و انتظار می‌رود این رویه منجر به افزایش رشد تقاضا برای جواهرات و در بلندمدت عاملی برای پشتیبانی تقاضای جهانی طلا شود. طی ۱۵ سال اخیر، تقاضا برای طلا در چین به بیش از سه برابر رسیده و این کشور را در میان بزرگ‌ترین بازارهای جواهرات طلا در جهان قرار داده است؛ ضمن اینکه چینی‌ها ۳۰ درصد تقاضای جهانی طلا را به خود اختصاص داده‌اند.
◄ منابع خبری اعلام کرده‌اند: باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا رایزنی‌های خود برای نامزد شدن در دور بعدی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را آغاز کرده است و در این زمینه با برنی سندرز، الیزابت ورن، جو بایدن و دیوال پاتریک، اعضای حزب دموکرات آمریکا دیدار‌های جداگانه‌ای داشته است.