حمایت از کالای داخلی الگوی تمام اقتصادهای بزرگ

پایگاه بصیرت / گروه اقتصادی/ علی تیموری‌فر

حمایت از تولید داخلی و ترویج خرید کالاهای ملی، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مسئولین کشورهاست. مقام معظم رهبری نیز امسال را سال «حمایت از تولید داخلی» نام‌گذاری کردند و بر آن تاکید بسیار داشتند.

از جمله فواید خرید کالای داخلی و حمایت از کسب‌وکارهای ایرانی می‌توان به افزایش اشتغال، توسعه صنایع داخلی، خود کفایی، عدم وابستگی به کشورهای بیگانه، کم شدم فشار تحریم‌ها، افزایش ثروت و ارز ملی، ایجاد اقتصاد مقاوم و پویا و ثبات قیمت اشاره کرد. دستگاه‌ها و شرکت‌های دولتی نقشی مهم در حمایت از تولید و رونق اقتصاد ملی دارند.

چنانچه قراردادهای خرید تجهیزات و خدمات شرکت‌های دولتی با تولیدکنندگان داخلی منعقد شود، بخش عمده هزینه‌ها در داخل کشور به گردش در خواهد آمد و موجب رشد اقتصادی کشور و اشتغال بیشتر و اقتصاد داخلی مقاوم می‌شود. 

رونق کسب و کارهای محلی از طریق ترجیح کالای داخلی به دیگر نمونه‌های مشابه، به رونق اقتصادی کل جامعه منجر می‌شود. در بسیاری از کشورهای جهان در راستای حمایت از کالای تولید داخل، حمایت از کسب‌وکارهای محلی مورد توجه قرار گرفته است و دولت‌ها برای تشویق مردم به راه اندازی بنگاه‌های اقتصادی محلی و کوچک تسهیلات ویژه‌ای برای مردم در نظر گرفته است.

حمایت و خرید تولید ملی و داخلی مزایای بسیار زیادی در ابعاد مختلفی را برای کشور ایجاد می‌کند؛ به صورت اجمالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1) افزایش اشتغال و کاهش بیکاری: مصرف کالاهای تولید محلی، با توجه به پیوند اقتصادی بین تولیدکننده و مصرف‌کننده، تقاضا برای منابع نیروی کار محلی را ایجاد می‌کند و به همین دلیل به مبارزه با بیکاری کمک می‌کند. از طرفی با افزایش بنگاه‌های اقتصادی باعث رونق کسب و کار هم می‌شود. با توجه به اینکه موضوع اشتغال یکی از مشکلات اساسی کشور در 10 سال گذشته بوده است می‌توان با این راه حل بر آن فائق آمد.

2) تسریع روند رشد اقتصاد: مصرف کالاهای تولیدی محلی به طور مثبتی بر بهره‌وری ظرفیت و در نتیجه عملکرد اقتصادی کلی اثر می‌گذارد و به همین دلیل رشد اقتصادی و توسعه ملی را ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. 

3) تضمین کیفیت: مصرف کالاهای تولید داخلی می‌تواند به ایجاد و نظارت بر استانداردهای تضمین کیفیت به نفع رفاه مصرف کنندگان داخلی کمک کند.

دولت ملزم به استفاده از محصولات داخلی است. قانون خرید آمریکایی توسط کنگره در ابتدای سال ۱۹۳۳ تصویب شد و  در ۳ مارس ۱۹۳۳ توسط رئیس‌جمهور وقت، هربرت هوور امضا شد. این قانون، دولت ایالات متحده را ملزم می‌کند که در خریدهای خود، محصولات تولید امریکا را به محصولات وارداتی ترجیح دهد. این قانون، اولین و معتبرترین مقررات در بین قوانین مختلف درخصوص خریدهای فدرال از محصولات داخلی بوده است. اگر ۵۰ درصد استخراج، ساخت یا تولید در داخل کشور صورت بگیرد، محصول «تولید داخلی» به حساب می‌آید. علاوه بر این، خرید از کشورهایی که دسترسی به تجهیزات و خدمات ایالات متحده ندارند را نیز ممنوع کرد. 

تغییر بنای صنعتی این کشور به وسیله دوره جایگزینی واردات انجام شد که طی آن واردات کالاهای مصرفی کاهش یافت و استفاده از منابع طبیعی داخلی افزایش یافت. سیاست‌های تجاری مالزی با مشوق‌های مالی ترویج شد. مناطق صادراتی و تجارت آزاد به صورت ویژه برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی اختصاص داده شد.

تولید ناخالص داخلی این کشور در سال 2014 به 1450 میلیارد دلار آمریکا رسید و در جایگاه 13 جهان قرار گرفت. این کشور طی ده‌های اخیر به عنوان یکی از کشورهای رو به رشد و پیشرو در شرق آسیا مورد توجه زیاد کارشناسان اقتصادی قرار داشته است؛ به نحوی که در این دوره به عنوان شاخص کشورهای در حال توسعه مورد اشاره قرار می‌گرفته است.

کره جنوبی که پنجاه سال پیش از موزامبیک و بولیوی فقیرتر بود، هم اکنون جزء کشورهای پیشرفته جهان محسوب می شود و نرخ رشد متوسط 7 درصدی را طی نیم قرن تجربه کرده است.

فرهنگ مصرف در این کشور نیز بسیار قابل توجه است. کره‌ای ها حساسیت و تعصب بالایی نسبت به کالاهای بومی خود دارند؛ به نحوی که به سادگی حاضر نمی‌شوند کالاهای خارجی مشابه مصرف کنند، حتی گاهی با کیفیت بسیار بالاتر. 

این کشور پس از پایان جنگ جهانی دوم، در زمانی بسیار کوتاه از میان خاکسترهای جنگ به پا خاست و اقتدار خود را دوباره به سایر کشورهای اروپایی و جهان دیکته کرد.

این مسئله کمک زیادی به شکل‌گیری و توانمند شدن صنایع داخلی آلمان نمود. کاهش وابستگی وارداتی کالاهای آلمانی، دگرگونی در ساخت اجتماعی و عادات مصرفی و سفره غذایی بسیار قانعانه مردم آلمان را از جمله دلایل موفقیت سیاست‌های اقتصادی این دوره دانسته‌اند.

بدون توجه به قضاوت کشورهای دیگر در مورد سیاست‌های اتخاذی خود، با وضع تعرفه‌های گمرکی بالای وارداتی بر محصولات کشاورزی، اجازه‌ی رقابت محصولات کشاورزی خارجی با تولیدات داخلی خود را نداد و از تقویت تولید داخلی حمایت کرد. 

درواقع انگلستان به نفع اقتصاد ملی و تولید داخلی خود از ابتدایی ترین اصول  علم اقتصاد سرمایه‌داری عدول کرده، آن‌ها را با بی‌اعتنایی کنار گذاشتمردم انگلستان شکوفایی اقتصادی و رشد صنایع داخلی خود در دهه‌های بعد را تا حد زیادی مدیون حمایت همه جانبه و ملی از تولیدات انگلیسی در مقطع زمانی مذکور می‌دانند.

گاندی در قامت رهبری که مبارزه‌ی آرام و بدون خونریزی را در دستور کار خود قرار داده بود؛ تصمیم گرفت تا به جای استفاده از پارچه‌های انگلیسی، پارچه‌ی دستباف خود از محصولات هندی را بر تن کند. 

اقدام ساده‌ی گاندی تبدیل به موجی ملی شد و به زودی صنایع نساجی انگلیسی واقع در هند به سمت و سوی ورشکستگی رفتند. این ابتکار گاندی برای حمایت از تولیدات ملی هند آنچنان موثر افتاد که پس از گذشت سال‌های بسیار، تصویر چرخ ریسندگی وی به عنوان یکی از نمادهای انقلاب هند شناخته شده در همه جای هند مورد احترام است.

50 درصد مردم فرانسه حاضرند برای خرید کالاهای ساخته شده فرانسه، پول بیشتری هم بپردازند. طبق این گزارش مردم فرانسه برای حمایت از تولید ملی و هم وطنان تولیدکننده‌شان حاضرند 5 تا 10 درصد قیمت بالاتری را بپردازند. 

این در حالی است که قیمت نهایی کالاهای تولید شده در فرانسه، بین 15 تا 25 درصد، گران‌تر از کالاهای مشابه تولید شده در کشوری مثل چین است. این عرق ملی مردم فرانسه برای حمایت از تولید ملی و محصولات داخلی باعث شده است در کنار سایر اقدامات، زمینه مناسبی برای پیشرفت تولید ملی در این کشور فراهم شود.

ترکیه با ۸۱ میلیون نفر جمعیت و امکان بدون محدودیت برای واردات محصولات خارجی منجمله چای، از تولیدات داخلی این محصول در بالاترین سطح بهره برداری می‌کند.

مردم ترکیه در رسمی‌ترین مجالس و رستوران‌های برند و معمولی خود در راستای حمایت از محصول داخلی چای کاران ترک، پس از صرف غذا با دمنوش چای ترک پذیرایی می‌شوند.

قابل توجه اینکه چای ترک طعم و کیفیتی پایین‌تر از چای ایرانی دارد و قیمت خاکه این محصول هرکیلو ۲۵ لیر ترک معادل ۳۲ هزار تومان است.

اکثر مردم ایتالیا (84 درصد) با اعتقاد به اینکه کالاهای داخلی در تمام بخش‌ها، از مواد غذایی تا البسه و مبلمان و غیره، بهتر از محصولات وارداتی است؛ تلاش می‌کنند برای بهبود اوضاع اقتصادی به خرید کالاهای داخلی اقدام کنند و این نوع کالاها را حتی با قیمت بالاتر به نوع خارجی ترجیح می‌دهند.

ایتالیا با اینکه یکی از بزرگترین کشورهای صنعتی در جهان است، اما همواره با اتخاذ سیاست‌های حمایت و دفاع از کالاهای داخلی از طریق ارگان‌ها و نهادهای مختلف اقدام به تشویق خرید و مصرف کالاهای ملی و همچنین حمایت از صادرات محصولات خود کرده و آن را رمز موفقیت برای رشد اقتصادی می‌داند.

گ ب