در ۴۰ سال اخیر که کشور با تحریم ظالمانه آمریکا روبه‌رو بوده، یکی از الزامات سیاستگذاری واردات، کاهش یا قطع واردات اقلام لوکس یا اقلام دارای مشابه داخلی بوده است. بر این اساس با محدودیت ارزی ناشی از کاهش صادرات نفت و صادرات اقلام غیرنفتی، دولت‌ها نیز تصمیماتی برای محدودیت واردات این اقلام گرفته‌اند که در سال جاری نیز با وقوع التهابات ارزی، براساس مصوبه دولت در اوایل تیرماه، مقرر شد واردات 1339 قلم کالا با اولویت چهار ممنوع شود.
این مصوبه از همان ابتدای تصویب گویا با هدف فریب افکارعمومی تهیه شده بود، زیرا از مجموع 1339 قلم کالای واردات ممنوع، 510 قلم کالا (اقلامی همچون تریاک و انواع مشروبات الکی) از ابتدای انقلاب تا سال 97 در هیچ دولتی وارد کشور نشده بودند. در مقابل این اقلام، واردات بسیاری از اقلام دارای مشابه داخلی یا لوکس همچنان آزاد بود.
در گزارش حاضر از مجموع بیش از 5200 تعرفه وارداتی به کشور، فقط جزئیات واردات 29 قلم کالا که عمدتا یا لوکس یا دارای مشابه داخلی هستند، بررسی شده است که نشان‌دهنده عدم اراده دولت به قطع یا کاهش رانت برخی واردکنندگان دارد. بر این اساس، بررسی‌های نشان می‌دهد در هشت‌ماهه سال 97 حدود 29 قلم کالای لوکس یا دارای مشابه داخلی به ارزش 157 میلیون دلار وارد کشور شده که با دلار 10 هزارتومانی فعلی، ارزش این اقلام به بیش از هزار و ۵۷۰ میلیارد تومان می‌رسد.
نکته قابل‌تامل این است از آنجایی که این اقلام با دلار 4200 تومانی وارد کشور شده، مابه‌التفاوت واردات این 29 قلم کالا با دلار 4200 تومانی به دلار 10 هزار تومانی، رانتی بیش از 928 میلیارد تومان برای واردکنندگان ایجاد می‌کند که رقم بسیار قابل‌توجهی است. همچنین در میان اقلام وارداتی لوکس یا دارای مشابه داخلی، نام برخی اقلام همچون ظروف ملامین، مربا و ژله، چکش و پتک، رخت‌آویز، دفترچه مشق و سس سویا بسیار خودنمایی می‌کند، همان اقلامی که در تیرماه واردات آنها ممنوع شده بود اما حالا جزء اقلام وارداتی هستند.
رانت ۹۲۸ میلیاردی 29 کالای غیرضرور
برمبنای محاسبات، از 29 قلم کالای وارداتی لوکس یا دارای مشابه داخلی، واردات این اقلام در هشت‌ماهه سال جاری از لحاظ وزنی به بیش از 25.5 هزار تن و از لحاظ ارزش ارزی نیز به 157 میلیون دلار می‌رسد. بر این اساس ارزش واردات این محصولات با دلار 10هزار تومانی بیش از هزار و ۵۷۰ میلیارد تومان می‌رسد. همچنین از آنجاکه این اقلام با دلار 4200 تومانی وارد کشور شده‌اند، مابه‌التفاوت واردات این 29 قلم کالا با دلار 4200 به دلار 10 هزار تومانی، رانتی بیش از 928 میلیارد تومان برای واردکنندگان ایجاد می‌کند که رقم چشمگیری است.
واردات 700 میلیاردی مکمل‌های غذایی
براساس آمارهای گمرک ایران، در هشت‌ماهه سال جاری بیش از دومیلیون و 600 هزار مکمل‌های غذایی به ارزش بیش از 71 میلیون دلار از کشورهای مختلف عمدتا اروپایی و حتی آمریکا با دلار 4200 تومانی وارد کشور شده است. بر این اساس می‌توان گفت حتی اگر واردکننده این اقلام را با دلار 10 هزار تومانی هم در بازار عرضه کند، ارزش آن به بیش از 710 میلیارد تومان می‌رسد که در این صورت مابه‌التفاوت دلار 4200 تومانی و دلار 10 هزار تومانی چیزی حدود 424 میلیارد تومان خواهد بود. نکته قابل‌تامل این است که با وجود آنکه واردات مکمل‌های غذایی از کشور آمریکا از اردیبهشت 97 ممنوع شده است، با این حال طی ماه‌های اخیر و البته با دلار 4200تومانی حدود 580 تن انواع مکمل‌های غذایی از این کشور وارد شده است.
واردات 190 میلیاردی لوازم آرایشی
بررسی آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد در هشت‌ماهه سال جاری 854 تن انواع لوازم آرایشی زنان به ارزش 19میلیون دلار وارد کشور شده است که ارزش آن با دلار 10 هزار تومانی به بیش از 190 میلیون دلار می‌رسد. بر این اساس ارزش ریالی مابه‌التفاوت دلار 4200 به دلار 10هزار تومانی حدود واردات لوازم آرایشی به 116 میلیارد تومان می‌رسد.
واردات 153 میلیاردی شامپو و صابون
براساس آمارهای گمرک، در هشت‌ماهه سال جاری 6هزارو458 تن انواع شامپو و صابون حمام (به‌جز صابون صنعتی و...) به ارزش 15.3 میلیون دلار وارد کشور شده است که ارزش ریالی آن با دلار 10 هزار تومانی به 153.2 میلیارد تومان می‌رسد. بر این اساس مابه‌التفاوت ارزش ریالی واردات این محصولات از دلار 4200 تومانی به دلار 10 هزار تومانی به 89.6 میلیارد تومان می‌رسد.
واردات 152 میلیاردی ژیلت
براساس آمار گمرک ایران، در هشت‌ماهه سال جاری هزار و 262 تن انواع ژیلت و خودتراش به ارزش 15.2 میلیون دلار وارد کشور شده است که با دلار 10 هزار تومانی ارزش واردات این محصول به 152.7 میلیارد تومان می‌رسد. بر این اساس از آنجاکه این محصول با ارز 4200 تومانی وارد کشور شده، مابه‌التفاوت ارزش ریالی واردات این محصول با دلار 4200 تومانی به دلار 10 هزارتومانی به 89.3 میلیارد تومان می‌رسد.
واردات 107 میلیاردی مداد و مدادتراش
در هشت‌ماهه سال جاری هزار و 732 تن انواع مداد و مدادتراش به ارزش نزدیک به 11 میلیون دلار وارد کشور شده است که ارزش واردات این محصولات با دلار 10 هزار تومانی نزدیک به 107 هزار میلیارد تومان می‌رسد. بر این اساس مابه‌التفاوت ارزش ریالی واردات این محصول با دلار 4200 تومانی به دلار 10 هزارتومانی به 62 میلیارد تومان می‌رسد.
واردات 55 میلیاردی غذای سگ و گربه
بررسی آماری نشان می‌دهد در هشت‌ماهه سال جاری دوهزار و 508 تن فرآورده‌های غذایی سگ و گربه به ارزش 5/5 میلیون دلار وارد کشور شده است که ارزش آن با دلار 10 هزار تومانی فعلی به بیش از 55 میلیارد تومان می‌رسد. بر این اساس مابه‌التفاوت ارزش ریالی واردات این محصول با دلار 4200 تومانی به دلار 10 هزارتومانی به حدود 32 میلیارد تومان می‌رسد که در جای خود رانت چشمگیری است.
واردات ممنوع‌ها هم وارد شدند
در حالی که براساس مصوبه دوم تیرماه سال جاری، ثبت سفارش و واردات 1339 قلم کالا به‌دلیل داشتن مشابه داخلی یا لوکس‌بودن، ممنوع اعلام شد که بین آنها ظروف ملامین، مربا و ژله، چکش و پتک، رخت‌آویز، دفترچه مشق، سس سویا و دیگر اقلام دیده می‌شد، با این حال بررسی داده‌های آماری گمرک ایران نشان می‌دهد این اقلام حتی در دوماه اخیر نیز وارد کشور شده‌اند که جزئیات واردات این اقلام در ادامه بررسی شده است.
واردات 527 تن قیچی خیاطی
براساس آمارهای گمرک ایران، در هشت‌ماهه سال جاری 527 تن قیچی خیاطی به ارزش 2.1 میلیون دلار وارد کشور شده است که ارزش آن با دلار 10 هزار تومانی فعلی به بیش از 21 میلیارد تومان می‌رسد. به‌عبارت دیگر، مابه‌التفاوت حاصل از دلار 4200 تومانی و 10 هزارتومانی بازار، فقط در واردات قیچی حدود 12.3 میلیارد تومان رانت برای واردکنندگان ایجاد می‌کند.
واردات 1500 تن ظروف ملامین
براساس آمارهای گمرک ایران، در هشت‌ماهه سال جاری 1500 تن ظروف ملامین به ارزش 1.8 میلیون دلار وارد کشور شده است که ارزش آن با دلار 10 هزار تومانی فعلی به 18.6 میلیارد تومان می‌رسد. بر این اساس، از مابه‌التفاوت حاصل از دلار 4200 تومانی و 10 هزارتومانی، رانتی در حدود 11 میلیارد تومان برای واردکنندگان ظروف ملامین ایجاد می‌شود.
واردات 4500 تن مربا و ژله
براساس آمارهای گمرک ایران، در هشت‌ماهه سال جاری 4500 تن مربا و ژله به ارزش 1.8 میلیون دلار وارد کشور شده است که ارزش آن با دلار 10 هزار تومانی فعلی به 18.3 میلیارد تومان می‌رسد. بر این اساس، از مابه‌التفاوت حاصل از دلار 4200 تومانی و دلار 10 هزارتومانی، رانتی حدود 10.7 میلیارد تومان برای واردکنندگان مربا و ژله ایجاد می‌شود.
واردات 366 تن آدامس
براساس آمارهای گمرک ایران، در هشت‌ماهه سال جاری 366 تن مربا و ژله به ارزش بیش از 1.5 میلیون دلار وارد کشور شده است که ارزش آن با دلار 10 هزار تومانی فعلی به 15.5 میلیارد تومان می‌رسد. بر این اساس، از مابه‌التفاوت حاصل از دلار 4200 تومانی و 10 هزارتومانی، رانتی حدود 9.5 میلیارد تومان برای واردکنندگان آدامس ایجاد می‌شود.
واردات 35 تن رخت‌آویز
در هشت‌ماهه سال جاری حدود 35 تن رخت‌آویز به ارزش نزدیک به 120 هزار دلار وارد کشور شده است که رانت حاصل از مابه‌التفاوت با دلار 4200 تومانی و 10 هزارتومانی، رانتی حدود 698 میلیون تومان برای واردکنندگان این اقلام است.
واردات 29 تن چکش و پتک
در حالی که واردات چکش و پتک براساس مصوبه دولت در اول تیرماه سال جاری ممنوع شده بود، اما در هشت‌ماهه سال جاری و عمدتا در ماه‌های اخیر 29 تن چکش و پتک از گمرکات کشور وارد شده است که ارزش آن با دلار 10 هزار تومانی به بیش از 927 میلیون تومان می‌رسد.
واردات 8 تن دفترچه مشق
در هشت‌ماهه سال جاری حدود هشت تن دفترچه مشق وارد کشور شده است که این امر نیز نشان می‌دهد هیچ توافق و اراده‌ای بر این موضوع که باید از محصولات و تولید داخلی حمایت کرد، وجود ندارد.
منبع:فرهیختگان