هفتم تيرماه، امارات يكي از اعضاي اصلي ائتلاف عربي به سركردگي عربستان در جنگ عليه يمن، اعلام كرد ابوظبي تصميم دارد بخشي از نيروهاي خود را از يمن خارج كند. یک فرمانده ارشد امارات با تایید این مطلب به خبرگزاری رویترز گفت: «این یک تصمیم دقیقه نودی نبود و ما بیش از یک سال در مورد آن برنامه‌ریزی کرده بودیم و هماهنگی‌های لازم را هم با مقامات عربستان انجام دادیم.» پیش‌تر نیز روزنامه وال‌استریت ژورنال در گزارشی گفته بود که این تصمیم امارات از آن جهت اتخاذ شده تا این کشور در صورت آغاز درگیری میان آمریکا و ایران، مورد واکنش انتقام‌جویانه تهران قرار نگیرد. در ادامه روزنامه وال استریت ژورنال اعلام کرد که خروج نیروهای اماراتی از یمن از یک سال پیش شروع شده است. این مسئله به عنوان یک عامل بسیار تاثیرگذار به شمار می رود و می تواند حتی باعث بازنگری ریاض در تصمیم خود مبنی بر تداوم جنگ یمن باشد. اما علت خروج تدریجی نیروهای امارات از یمن چیست؟
رونمایی انصارالله یمن از پهپادها و موشک های مدرن
انصارالله یمن در ماه های اخیر با رونمایی از سلاح های مدرن خود و به ویژه پهپادهای انتحاری توانسته است معادلات نبرد را دچار تغییرات راهبردی کند به گونه ای که فرودگاه های عربستان در جنوب این کشور بارها توسط پهپادهای یمن مورد حمله قرار گرفته اند. این مسئله در کنار اینکه انصارالله تاکید کرده که 300 نقطه حساس عربستا و امارات را برای حمله شناسایی کرده اند باعث ایجاد هراس در بین مقامات امارات شده است. در واقع مهم‌ترین دلیلی که موجب اقدام امارات در خارج کردن نیروهای خود از یمن شده است، ترس این کشور از حملات انصارالله به تاسیسات حیاتی و فرودگاه‌های اماراتی است به طوری که ابوظبی از شدت حملات خود علیه مواضع انصارالله کاسته است. در همین رابطه، امارات نگران است که حملات پهپادی انصارالله که اخیرا به فرودگاه‌های این کشور هم رسیده است منجر به تحت الشعاع قرار گرفتن اقتصاد این کشور شود. نیروهای انصارالله بارها خاک امارات را هدف حملات پهپادهای خود قرار داده اند. انصار الله در مه 2019، ویدئویی منتشر کرد که نشان می داد یک پهپاد متعلق به انصار الله به فرودگاه بین المللی ابوظبی حمله کرده است. در حقیقت افزایش قدرت جنبش انصارالله و متحدانش و دستیابی به سلاح های پیشرفته باعث بازنگری امارات در مورد حضور در یمن شده است.
شکست های میدانی و خسارت‌های مالی و جانی
امارات در 50 ماه گذشته در عرصه میدانی در مقابل انصارالله زمین بازی را واگذار کرده است. اوج شکست امارات در بندر الحدیده بوده که در نهایت منجر به عقب نشینی امارات از این منطقه شد. امارات در طی پنج سال گذشته که در جنگ یمن مشارکت داشته است، خسارت‌های سنگینی را در عرصه‌های مختلف متحمل شده است. گزارش‌ها حاکی از هزینه 1.3 میلیارد دلاری ماهانه امارات در جنگ یمن است (16 میلیارد دلار در سال). جالب توجه آن است که امارات از زمان آغاز جنگ تا به امروز، با هزینه یاد شده اقدام به ایجاد تشکیلات نظامی متعدد در جنوب یمن علیه عبد ربه منصور هادی( رئیس جمهور مستعفی یمن که مورد حمایت عربستان است) کرده است، یعنی ابوظبی عملا بر خلاف اهداف اعلام شده ائتلاف تحت رهبری عربستان علیه یمن رفتار کرده است. در همین راستا، امارات به حمایت از گروه‌های نظامی مخالف با دولت منصور هادی، نظیر شورای انتقالی جنوب اقدام کرده است که جدایی جنوب یمن را خواستار هستند. امارات همچنین 64 هزار مزدور خارجی را علاوه بر گروه‌های نظامی یمنی که تحت امر دارد به استخدام خود در آورده است که همه این ها بار مالی سنگینی را بر دوش این کشور نهاده است.
همچنین بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های اماسک، امارات از سال 2015 میلادی تا ژوئن 2018 میلادی نزدیک به 111 تن از نظامیان خود را در جنگ‌های فرامرزی و غالبا در یمن از دست داده است. بزرگترین ضربه به امارات کشته شدن 48 سرباز اماراتی در یک حمله در استان مأرب بوده است. افزایش تلفات در میان نیروهای اماراتی و کشته و مجروح شدن تعدادی از اعضای خاندان حاکم و خانواده‌های بزرگ برای نخستین بار در تاریخ این کشور رخ داده است.
این خسارت ها باعث اعتراض های داخلی در امارات شده است. در عرصه داخلی، وجود نارضایتی فزاینده در سایر امیرنشین‌ها مانند شارجه، دبی و رأس الخیمه که علاقه‌ای به درگیر شدن در جنگ با یمن نداشتند از دلایل خروج تدریجی امارات از یمن به شمار می‌رود. هرچند این نارضایتی‌ها علنی نشد، اما ورود جنگ به پنجمین سال، آن هم بدون دستیابی به نتیجه‌ای مشخص یا راه حل‌های سیاسی باعث شد که این نارضایتی‌ها کم کم ظهور و بروز یابند. «محمدبن راشد آل مكتوم» حاكم دبي از بيم آنكه امارتش در معرض حملات نظامي «انصارالله» قرار بگيرد، به «محمدبن زايد آل نهيان» وليعهد ابوظبي اعلام كرده بايد از يمن عقب‌نشيني صورت بگيرد. بنا بر گزارش‌ها از داخل امارات، حاكم دبي نشست مهمي را با محمد بن زائد برگزار كرده و در آن به بن زائد اطلاع داده است كه دبي قادر به تحمل هزينه‌هاي ناشي از حمله انصارالله به مراكز حياتي اين امارت نيست و در صورت ادامه سياست‌هاي ابوظبي، وحدت امارات به خطر مي‌افتد.
تشدید اختلافات بین امارات و عربستان
عربستان و امارات از فروردین 94 به یمن حمله کرده و در 50 ماه گذشته بیش از 60 هزار یمنی را به شهادت رسانده اند. با وجود ائتلاف این دو کشور در حمله به یمن تضاد منافع دو کشور باعث درگیری بین نیروهای تحت امر دو کشور در یمن شده است. اختلافات میان عربستان و امارات ازآنجا آغاز شد که منصور هادی خالد بحاح، نخست‌وزیر دولت فراری و مستعفی خود را که البته مورد حمایت مقامات امارات بود، از کار برکنار کرد. پس از برکناری وی، فردی به نام ژنرال الأحمر به جای بحاح در پست نخست‌وزیری قرار گرفت که به سرسپردگی به عربستان سعودی معروف بود. این اقدام منصور هادی، خشم مقامات ابوظبی را برانگیخت و موجب شد آن ها به سهم خواهی در قبال نقش‌آفرینی خود در قالب ائتلاف سعودی، روی آورند. دامنه این شکاف‌ها به جایی کشیده شد که امارات از نیروهای حرکت تجزیه جنوب یمن در برابر دولت مستعفی منصور هادی حمایت کرد. این در حالی است که رئیس‌جمهور فراری و مستعفی خودخوانده یمن از حمایت‌های بی‌دریغ عربستان برخوردار است. اختلافات عربستان سعودی و امارات، در سال گذشته پس از شکست جنگ الحدیده تشدید شد که در آن ائتلاف سعودی، به ویژه نیروهای تحت حمایت امارات عربی متحده، در نفوذ به منطقه الحدیده ناکام ماندند در حالی که عربستان سعودی روی اشغال این منطقه برای باز کردن راه رسیدن به صنعا و توقف حملات ارتش و کمیته‌های مردمی به جیزان، عسیر و أبها حساب کرده بود. در واقع اختلاف میان امارات و عربستان در یمن احتمالا به این برمی‌گردد که بن زاید ولیعهد ابوظبی معتقد است ائتلاف سعودی، جنگ در یمن را باخته و حالا وقت توزیع غنایم رسیده است. بر خلاف عربستان، امارات از آغاز حمله به یمن به دنبال توسعه نفوذ و منافع حیاتی خود از بندر عدن تا شبوه و مجمع‌الجزایر سقطری و حتی شاخل آفریقا و ساحل دریای سرخ بوده است و در این راه روی استفاده از گروه‌های دشمنِ حزب اصلاح و اخوان المسلمین از کهنه کاران حزب کنگره خلق و گروه‌های سلفی نزدیک به القاعده و جدایی طلبان جنوب حساب کرد. برخی از تحلیلگران معتقدند که عربستان سعودی و امارات متحده عربی در مورد استراتژی جنگ در یمن با یکدیگر تفاوت و شکاف زیادی دارند و همین موضوع سبب اختلاف بین آن ها شده است. امارات از بمباران‌های انصارالله به وحشت افتاده است و به عربستان گفته که دیگر راه‌حل نظامی برای یمن پاسخ نمی‌دهد و باید راهکار سیاسی دنبال شود. علاوه بر این شکست های پی در پی نیروهای ائتلاف سعودی در برابر انقلابیون یمن باعث تشدید اختلافات بین نیروهای طرفدار امارات و عربستان شده است.
روایت نیویورک تایمز از دلایل خروج امارات از یمن
از سوی دیگر روزنامه نیویورک تایمز در مورد خروج امارات از یمن اعلام کرده، امارات نیروهایش را به سرعت از یمن خارج می‌کند و بدین گونه به صورت دیرهنگام اعتراف می‌کند در جنگی که تا کنون هزاران نفر کشته شده و یک فاجعه بزرگ رخ داده، امکان پیروزی ندارد. همچنین اخیرا «مایک هندماچ» ژنرال بازنشسته استرالیایی که فرماندهی گارد امارات را بر عهده دارد در دیدار با مسئولان غربی گفته بود یمن به یک باتلاق تبدیل شده و حوثی‌ها «ویت کنگ» یمن هستند. مایک استیفنز پژوهشگر اندیشکده سلطنتی لندن نیز به نیویورک تایمز گفته: «عقب‌نشینی امارات از یمن چشمان سعودی‌ها را به روی اینکه این جنگ شکست خورده است، باز کرد و نشان داد که دو بازیگر اصلی در یمن یعنی امارات و عربستان نظر مشترکی درخصوص اینکه چگونه می‌توان در یمن به پیروزی رسید ندارند.» طبق این گزارش، دیپلمات‌های غربی نیز اعتقاد دارند سعودی‌ها پس از اینکه تلاش کردند امارات را از تصمیم خود منصرف کنند، از اقدام ابوظبی نا‌امید شده‌اند؛ اما در مقابل اماراتی‌ها نیز نخواسته‌اند تا خروج از یمن را به طور رسمی و علنی اعلام کنند تا بیش از این خشم سعودی‌ها را موجب نشوند. مایک نایتس تحلیلگر پژوهشکده «واشنگتن» نیز اعتقاد دارد، اماراتی‌ها مانع اصلی در مقابل حوثی‌های یمن بودند و اکنون با خروج این کشور، عاملی که نیروهای ائتلاف سعودی را به یکدیگر مرتبط می‌کرد از بین می‌رود.
امارات دست به دامان ایران می شود
روزنامه الاخبار لبنان اخیرا در خبری اعلام کرد که امارات برای خروج از یمن دست به دامان ایران شده است. البته طبق این گزارش ایران پیشنهادات امارات در این مورد و همچنین بازگرداندن روابط دو کشور به روال قبلی و تامین امنیت انرژی را نپذیرفته است. امارات در سال های گذشته خباثت های زیادی علیه ایران و محور مقاومت انجام داده است. در سوریه، امارات یکی از حامیان تکفیری ها و تروریست ها بوده است، در یمن این کشور در کنار عربستان بزرگترین جنایت ها را علیه نیروهای انصارالله مرتکب شده است و در مورد ایران نیز امارات هم در زمینه سیاسی و هم در زمینه اقتصادی در کنار سیاست های آمریکا علیه ایرانی بوده است. در واقع امارات با تبدیل کردن خاک خود به مکانی در جهت توطئه علیه ایران اکنون سعی دارد بدون هیچ هزینه ای از جنگ یمن خارج شده و به سمت عادی کردن روابط با ایران گام بردارد. حتی اخیرا پهچپاد آمریکایی که به آبهای ایران تجاوز کرد و توسط پدافندهای ایران ساقط شد نیز از خاک امارات به پرواز درآمده بود. به نظر می رسد که امارات به این نتیجه رسیده است که اولا در برابر افزایش تنش منطقه ای ابزارهای خاصی برای دفاع از خود ندارد و از سوی دیگر در صورت هرگونه تقابل احتمالی بین ایران و امریکا همان طور که سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان وعده دادند امارات نابود خواهد شد. تمام تلاش امارات این است که از گرداب وباتلاقی که در منطقه به دست خود ایجاد کرده بدون هزینه خارج شود در صورتی که این مسئله امکان پذیر نیست و امارات باید تاوان 8 سال دسیسه چینی علیه ایران و مقاومت را پس بدهد.
نتیجه
امارات در هفته های اخیر به صورت تدریجی نظامیان خود را از یمن خارج کرده است. این مسئله به دلیل شکست های میدانی و هراس از پهپادها و موشک های انصارالله یمن است. علاوه بر این امارات سعی دارد که پس از 8 سال دسیسه چینی علیه ایران به نوعی وارد تنش زدایی با تهران شود. در صورتی که این شیخ نشین باید تاوان اقدامات خبیثانه خود علیه ایران را پس بدهد. امنیت شیشه ای امارات بیش از هر زمان دیگری در خطر قرار گرفته و اقتصاد متکی بر امنیت این شیخ نشین با شلیک اولین موشک به خاک امارات از هم خواهد پاشید. سیاست های اشتباه و افراط گرایانه ابوظبی در حال وارد کردن امارات به دوره ای از چالش ها و تهدیدها است.