جمهوری اسلامی به طور رسمی اعلام کرد که نامه ای به سران کشورهای عربستان و بحرین از طریق کویت فرستاده است.
«سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز شنبه در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد که «حسن روحانی» رئیس‌جمهور کشورمان طی نامه‌ای به سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و همچنین عراق خواستار همکاری آنها در طرح صلح پیشنهادی ایران برای تأمین صلح و ثبات در منطقه شده است.
این سخنگو تصریح کرد: «پس از ارائه "پویش صلح هرمز" توسط ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران در نشست امسال مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ایشان متن کامل آن را برای سران کشورهای یادشده ارسال کرد و در آن خواستار تشریک مساعی همه آنها در پردازش و اجرای آن شد.» موسوی اضافه کرد: محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز به زودی نامه‌ای در این زمینه خطاب به دبیرکل سازمان ملل متحد ارسال خواهد کرد.
محتوای نامه روحانی چیست؟
در همین راستا، روزنامه «الجریده» کویت نوشت یک مقام آگاه در وزارت امور خارجه ایران خبر داد که این کشور ازطریق کویت پیام های مکتوب با امضای «حسن روحانی»، رئیس جمهور ایران، به ملک «سلمان بن عبدالعزیز»، پادشاه عربستان، و «حمد بن عیسی آل خلیفه»، شاه بحرین، ارسال کرده است.این مقام آگاه به روزنامه «الجریده»، چاپ کویت، خبر داده که این پیام درباره طرح ایران برای تأمین امنیت تنگه هرمز و صلح با همه همسایگان در منطقه است و افزوده که این نامه ها به معاون وزیر خارجه کویت داده شده تا آنها را به پادشاهان عربستان و کویت برساند و این اولین بار است که چنین پیامی در این سطح ازجانب ایران به عربستان و بحرین ارسال می شود.این مقام افزوده که ایران نمی خواسته این پیغام ها را ازطریق دفاتر حافظ منافع عربستان و بحرین ارسال کند و تأکید کرده که کانال های دیپلماتیک ایران این موضوع را پیگیری کرده و پاسخ های مثبتی از کشورها منطقه به خصوص در موضوع امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز دریافت کرده است.به گفته این مقام وزارت خارجه ایران 4 طرح امریکایی، روسی، اروپایی، و عربی برای تأمین امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز مطرح است که هیچ کدام آنها امکان اجرای عملی ندارد چون در آنها منافع برخی کشورهای منطقه نادیده گرفته شده است.این گزارش افزوده که پیشنهاد ایران برگزاری کنفرانسی در سطح سران احتمالا در کویت برای تفاهم و همکاری میان کشورهای منطقه است و در آن این موضوع مطرح شده که کشورهای منطقه برای تهدید هیچ کشور دیگری در منطقه با کشورهای دیگر همکاری امنیتی و نظامی نکنند.
این نامه فرصتی تکرارنشدنی است
حمد بن‌جاسم، نخست‌وزیر سابق قطر، در توییتی، ارسال پیام‌ها از جانب ایران به کشورهای عربی را تایید کرده و گفته عرب‌ها باید این فرصت را غنیمت بشمارند. بن‌جاسم در توییتی نوشت: «آن‌طور که می‌شنویم، پیام‌هایی از جانب ایران به کشورهای شورا (همکاری خلیج‌فارس) درخصوص آغاز گفت‌وگوی جدی زیر چتر سازمان ملل متحد ارسال شده است. به نظرم این فرصت مهمی است که باید کشورهای شورا مسوولانه آن را بررسی کنند.»
نخست‌وزیر سابق قطر که هنوز هم ارتباطات نزدیکی با خانواده حاکم قطر دارد، پیام‌های ایران را «فرصتی تکرارنشدنی» توصیف کرد که اگر ایران و آمریکا توافق کنند، ممکن است از بین برود. او اضافه کرد: بنده معتقدم این یک فرصت مهم است که باید کاملا مسوولانه توسط کشورهای عضو این شورا بررسی شود و دو طرف تمامی نگرانی‌های خود را در میز مذاکرات به‌طور روشن بیان کنند تا دست‌کم به یک توافق برای پایان دادن به وضعیت بحرانی خلیج (فارس) دست یابند.» از سوی دیگر، عبدالله بن‌یحیی المعلمی، نماینده دائم عربستان در سازمان ملل هفته گذشته در جلسه شورای امنیت گفت: ما نه به‌دنبال جنگ هستیم، نه آن را می‌خواهیم و نه آتش آن را شعله‌ور می‌کنیم اما همزمان برای حمایت از خاک، شهروندان و منافع خود در برابر تجاوزهای دشمن دریغ نخواهیم کرد و تمام ابزارهای قانونی را به کار خواهیم گرفت. این مقام سعودی در بخش دیگری از سخنرانی خود گفته بود: عربستان به اصل گفت‌وگو و حل درگیری‌ها از راه‌های مسالمت‌آمیز ایمان دارد اما هرگونه دعوت به گفت‌وگو باید همراه با توقف فوری تهدیدات و فعالیت‌های خصمانه باشد. او در اشاره غیرمستقیم به ایران ادعا کرد: کشورهایی که ما را به گفت‌وگو دعوت می‌کنند باید در ابتدا سیاست صادر کردن انقلاب و ایجاد اختلافات فرقه‌ای در کشورهای دیگر به منظور دخالت در امور داخلی آن کشورها را متوقف کنند. نماینده عربستان در سازمان ملل پیش از این نیز تاکید کرده بود که عربستان آماده ایجاد روابط دوستانه و همکاری میان کشورهای عربی و ایران براساس اصل حسن همجواری، عدم دخالت در امور داخلی و احترام به حاکمیت کشورها است.
طرح ایران برای خلیج‌فارس
دولت روحانی برای کاهش تنش‌ها در منطقه تا حالا چند طرح صلح، مانند امضای پیمان عدم تجاوز، «ائتلاف امید» و «ابتکار صلح هرمز» به کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس پیشنهاد کرده است. اما کشورهای عربی به همه این طرح‌ها واکنش سردی نشان داده‌اند. در آخرین این طرح‌ها حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران در سخنرانی خود در هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل به تشریح طرح ایران درباره امنیت خلیج‌فارس پرداخت و گفت: «بنا به مسوولیت تاریخی کشورم در حفظ امنیت، صلح، ثبات و پیشرفت در منطقه خلیج‌فارس و تنگه هرمز، همه کشورهایی را که از تحولات خلیج‌فارس و تنگه هرمز متاثر می‌شوند به «ائتلاف امید» یعنی «ابتکار صلح هرمز» (Hormoz Peace Endeavor) دعوت می‌کنم.» روحانی افزود که «هدف «ائتلاف امید» ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه ساکنان حوزه تنگه هرمز و تفاهم متقابل و روابط صلح‌آمیز و دوستانه میان ایشان است. ظریف پیش‌تر و در اوایل روی کار آمدن دولت روحانی مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای را پیشنهاد کرده بود که تاکنون واکنشی از سوی عربستان سعودی به دنبال نداشته است. وزیرخارجه ایران در سال ۹۶ و در یادداشتی در روزنامه فایننشال‌تایمز مجددا نوشت جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می‌کند که یک مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای در خلیج‌فارس شکل گیرد. دعوت دیرپای ما برای گفت‌وگو همچنان بر جای خود است و ما منتظر روزی هستیم که همسایگانمان این دعوت را بپذیرند و متحدان آنها در اروپا و غرب آن را تشویق کنند.