ماجرای حذف معافیت مالیاتی هنرمندان از پیش نویس اصلاح و ساماندهی معافیت‌های مالیاتی که توسط سازمان امور مالیاتی پیشنهاد شد آب می‌خورد.
براساس اصلاح ساختار بودجه و توسعه پایه‌های مالیاتی براساس اسناد بالادستی اعم از برنامه ششم توسعه، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و سایر قوانین، به گفته مسئولان اقتصادی کشور و کارشناسان بیش از 50 هزار میلیارد تومان معافیت مالیاتی در بخش‌های مختلف اقتصادی گسترده شده که برخی از آنها کارکردی نداشته و برهم زننده نظم و محملی برای رانت‌خواری و پنهان کاری شده است.
بنابراین مسئولان سازمان مالیاتی به فکر اصلاح و ساماندهی این معافیت‌ها و توسعه پایه‌های مالیات هستند که خواسته نظام و مسئولان است.
طبق بند 79 پیش نویس «لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی» که فعلا در وزارت اقتصاد چکش کاری می‌شود و معلوم نیست خروجی آن چه باشد و در مسیر قانون گذاری نیز چه بلایی سر آن بیاید، مالیاتی‌ها خواستار حذف معافیت مالیاتی هنرمندان یعنی بند «ل» ماده 139 قانون مالیات های مستقیم شده‌اند.
* معافیت مالیاتی هنرمندان از کجا آب می‌خورد؟
بند ل ماده 139 قانون مالیات‌های مستقیم صراحت دارد: فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی و قرانی (دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه‌های ذی ربط)، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شوند، از پرداخت مالیات معاف است.
با بالا گرفتن گمانه زنی‌ها در مورد حذف معافیت مالیاتی، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دست به قلم شد و در نامه‌ای به 3 مقام مسئول دولتی خواستار بازنگری در باب این پیشنهاد شد.
وی خطاب به معاون اول رئیس جمهور، رئیس دفتر رئیس جمهور و در نهایت متولی اصلاح معافیت‌ها یعنی وزیر اقتصاد نگرانی خود را ابزار کرده است.
استدلال وزیر فرهنگ برای مخالفت با این پیشنهاد این است که «فعالیت‌های فرهنگی و هنری اصولا درآمدزایی چندانی نداشته و انتفاعی محسوب نمی‌شود و برهمین اساس در ادوار مختلف به مجوزهای صادر شده به چشم اقتصادی نگاه نشده و همواره سعی در حمایت از آنها بوده است.»
*معافیت مالیاتی هنرمندان با هیچ منطقی سازگار نیست
اگرچه استدلال وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره نویسندگانی که حق‌التالیف ناچیزی بابت نوشتن کتاب دریافت می‌کنند یا آن دسته از ناشرانی که به دلیل مشکلات بازار کاغذ افتان و خیزان اقتصاد نشر را زنده نگه داشته‌اند می‌تواند قرین صحت باشد اما این استدلال قابل تعمیم به همه کسانی که ذینفع اقتصاد فرهنگ و هنر هستند نیست. چنانکه موافقان حذف معافیت مالیاتی نگاه دیگری دارند. سید محمد سبحانیان اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه از جمله این افراد است.
این کارشناس اقتصادی معتقد است: «در کشور ما رقم دقیقی که دولت بابت حقوق و دستمزد به کارکنانش پرداخت می کند مشخص نیست. اینها از بدیهی ترین اصول حکومت داری است. همچنین ما نمی دانیم چه حمایت هایی به چه میزانی از چه افرادی انجام می شود. الان همه بازیگران و همه هنرمندان از پرداخت مالیات معاف هستند. با چه منطقی فردی که برای یک فیلم سینمایی یا برگزاری یک کنسرت، یک میلیارد یا چند میلیارد درآمد کسب می کند، باید از مالیات معاف باشد».
نگرانی وزیر ارشاد در قبال کلیات ماجرا قابل درک و پذیرش است اما نباید از افراد مشهور و برخی سلبریتی‌ها منورالفکر که نه تنها کمکی به رشد فرهنگی و فضای اجتماعی کشور نمی‌کنند بلکه به ضد فرهنگ و حتی گاهی اوقات در قامت اپوزسیون با پول بیت المال فعالیت می‌کنند، به راحتی گذشت. چرا باید عده‌‌ای از این معافیت که ویژه خواری محسوب می‌شود سودهای کلان به جیب بزنند.
به جرات می‌توان گفت برخی از این سلبریتی‌ها مصداق تهاجم فرهنگی و برهم زننده هنجارهای اجتماعی و فرهنگی هستند که عملکرد آنها قابل دفاع نیست.
علاوه بر این، درست است که همه فعالیت های فرهنگی و هنری مانند بازیگری درآمدهای کلان ندارند ولی نمی توان از دستمزدهای گزاف فعالین این بخش چشم پوشی کرد. به عنوان مثال، چندی قبل جدولی درباره دستمزد تقریبی بازیگران برای بازی نقش اول در یک فیلم رسانه ای شده بود که در ادامه آمده است:
*دفاع عجیب نوبخت از تداوم معافیت مالیاتی سلبریتی‌ها
به گزارش فارس، علاوه بر صالحی وزیر فرهنگ، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز به صف مدافعان باقی ماندن معافیت مالیاتی هنرمندان پیوسته است.
نوبخت امروز در مصاحبه با یکی از خبرگزاری ها در این رابطه عنوان کرده است: «بخشی که باید از معافیت مالیاتی مستثنا شده یا تقلیل پیدا کند، بخش فرهنگ و هنر نیست، حتی ما باید اگر می‌توانیم در این رابطه مالیات منفی هم داشته باشیم. یعنی مساعدت‌هایی را به عنوان «یارانه» پرداخت کنیم، نه اینکه از این بخش حساس و ارزشمند فرهنگ و هنر، بخواهیم مالیات بگیریم. به همین دلیل دولت مخالف حذف معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ و هنر است.»
*چند سوال ساده از رئیس سازمان برنامه و بودجه
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که نوبخت در چارچوب اصلاح ساختار بودجه خواستار ساماندهی و حذف معافیت‌ها و توسعه پایه‌های مالیاتی شده است و بر شفافیت نظام‌های اقتصادی تاکید کرده است. با کدام استدلال و منطق و از کیسه چه کسی می‌خواهید مساعدت و یارانه، آنهم به چه کسانی بدهید؟
سوالی دیگری به اذهان خطور می‌کند که آیا نوبخت سخنگو یا نماینده دولت در این موضوع است یا خیر؟ که از جانب دولت مخالفت کرده است. آیا وزارت امور اقتصادی و متولی ساماندهی معافیت‌های مالیاتی نماینده دولت محسوب نمی‌شود؟!
استثنا قائل شدن برای مالیات، تبعیض و رانت و عدم شفافیت از عملکرد بخش‌های مختلف را به همراه دارد. اگر قرار است شفافیت به اجرا درآید بهتر است برای همه اقشار عادلانه رفتار شود. خون امثال هنرمندان از کارگرانی که حقوق خود را دریافت نکرده، مالیاتش را می‌پردازند، رنگین‌تر نیست و نباید باشد.
هیچ یک از بخش‌ها و فعالان اقتصادی نباید از شفافیت عملکرد معاف باشند. در نظر گرفتن مالیات پلکانی و نهایتا اظهارنامه مالیاتی با نرخ صفر و نه معافیت می‌تواند برای این قشر فرهیخته ملاک قرار گیرد تا گردش مالی آنها برای حاکمیت شفاف و روشن شود.