▼ حرف روز
عجیب‌نمایی ردّ صلاحیت‌ها!
وقتی جریان‌های سیاسی برای کسب رأی حرفی برای گفتن ندارند، اولین راهکار آنها عوض کردن موضوع از مسائل اقتصادی به مناقشات سیاسی است که معمولاً یکی از سوژه‌های آنها ردّ صلاحیت‌هاست. حمله به شورای نگهبان که از دیرباز مرسوم بوده، امروزه به یکی از برندهای سیاسی تبدیل شده است تا جایی که بر سر آن مسابقه برگزار می‌شود.
یکی از موضوعات مورد اتفاق نظر میان این جریان‌ها، عجیب‌نمایی موارد بدیهی در ردّ صلاحیت‌هاست. برای نمونه تلاش زیادی صورت گرفت تا ردّ صلاحیت تعداد 90 نفر از نمایندگان مجلس را عجیب جلوه دهند. این در حالی است که از لحاظ کمی اتفاق جدیدی رخ نداده است؛ چرا که از 245 نفر نماینده‌ای که بار دیگر نام‌نویسی کرده‌اند، حدود یک سوم آنها ردّ صلاحیت شده‌اند که اگر عجیب باشد، از این روست که این حد از نمایندگان برای ماندن در مجلس علاقه داشته‌اند.
نگاهی آسیب‌شناسانه در علل بروز فساد مالی نمایندگان نشان می‌دهد، اولاً یکی از راهکارهای کاهش این آسیب «نظارت بر رفتار نمایندگان» بوده که بر عهده خود مجلس گذاشته شده است؛ اما متأسفانه برخورد سیاسی و جناحی با آن موجبات ناکارآمدی و تعطیلی آن را فراهم کرده است. نظارت از بیرون نیز به دلیل مصونیت نمایندگان و امکان سیاسی کردن برخوردهای قضایی با مشکلاتی مواجه است که عملاً کارایی ندارد. البته نظارتی نیز باید از سوی احزاب و جریان‌های سیاسی حامی برخی نامزدها اعمال شود که تاکنون انجام نشده است؛ اما در انتخابات فعلی شنیده می‌شود یک جریان سیاسی شرط قرار دادن اسامی نامزدهای انتخاباتی در لیست خود را منوط به سپردن تعهدی مبنی بر انجام نظارت خارج از مجلس گذاشته است که می‌تواند جلوی برخی از فسادهای مالی را بگیرد.
ثانیاً، عدم تصویب به موقع قانون انتخابات که در بخشی از آن به موضوع مهم هزینه تبلیغاتی اشاره شده است. قانونی که در دیرهنگام در آستانه نام‌نویسی از تصویب مجلس گذشت و اجرای آن می‌توانست ریشه رویکرد فسادآمیز نمایندگان را رفع کند؛ زیرا تا وقتی برخی از کاندیداها با صرف هزینه‌های میلیاردی وارد مجلس می‌شوند و متأسفانه کسانی که بیشتر هزینه می‌کنند شانس بیشتری دارند، این‌گونه رفتارها برای جبران هزینه‌ها طبیعی جلوه می‌کند.
▼ گزارش روز
تنور انتخابات داغ‌تر می‌شود
تا آغاز رسمی تبلیغات نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی فرصت کوتاهی باقی مانده است! اصولگرایان که بسیار امیدوار هستند پیروز انتخابات باشند، برای اطمینان هرچه بیشتر این پیروزی به دنبال ایجاد وحدت در اردوگاه خود و رسیدن به لیست واحد هستند. لیستی که البته به نظر می‌رسد با خارج‌خوانی‌های برخی از جریان‌های درون اردوگاهی اصولگرایان همچون پایداری، بدل‌هایی خواهد داشت که نگرانی‌هایی را برای این اردوگاه سیاسی به همراه داشته است؛ اما در طرف مقابل اصلاح‌طلبان که اکنون دولت و مجلس را در اختیار دارند و برای تداوم حضور خود انتخابات پیش رو را بسیار حساس و حیاتی می‌دانند؛ استراتژی انتخاباتی خود را فعلاً بر روی مسئله ردّ صلاحیت‌ها و عملکرد شورای نگهبان متمرکز کرده‌اند و تلاش می‌کنند این‌گونه القا کنند که پیش از آغاز رقابت‌های انتخاباتی از این کارزار حذف شده‌اند و اعلام می‌کنند لیستی ارائه نخواهند کرد؛ اما واقعیت ماجرا شاید چیز دیگری است و باید آن را در سال‌های دولت مورد حمایت اصلاح‌طلبان و عملکرد نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس جست‌وجو کرد. آنچه این جناح را به فکر فرو برده که در انتخابات لیستی معرفی کند یا نه، انتقادات وسیعی است که به عملکرد آنها و همچنین کابینه مورد حمایت آنها وارد است. پایین آمدن محبوبیت شخصِ رئیس‌جمهور و همچنین افزایش مشکلات معیشتی و اقتصادی در دولت دوم روحانی موجب شده است تا مردم با دیده تردید به برنامه‌های اصلاح‌طلبان نگاه کنند. تردیدی که حتی پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان را فراگرفته است و افت محبوبیتی که حتی رئیس دولت اصلاحات نیز مدت‌ها پیش از اعلام نظر شورای نگهبان اعلام کرده بود تکرار او هم دیگر فایده نخواهد داشت و دعوت عمومی آنها از حامیان‌شان برای رأی دادن مثمر ثمر نیست.
البته به نظر می‌رسد فراتر از این دو جریان نیروهای مستقل نیز در این انتخابات حداقل در پیش‌برد سو‌گیری‌های تبلیغاتی و مشخص کردن زمین مطالبات عمومی نقش ویژه بازی خواهند کرد و شاید بسیاری از معادلات در روزهای آینده را به گونه‌ای دیگر رقم بزنند.
▼ تا انتخابات
کسی که دستاورد ندارد به تخریب رقیب دست می‌زند
«مهدی چمران» رئیس سابق شورای شهر تهران گفت: اگر جریانی دستاوردهای مثبت و قابل ذکری داشته باشد، از آنها برای انجام تبلیغات خود استفاده می‌کند؛ اما در غیر این صورت اقدام به تخریب جبهه مقابل می‌کند. اصلاح‌طلبان اکنون به تخریب کاندیداهای جبهه رقیب دست زده‌اند و مسائلی را در هم می‌آمیزند و مطرح می‌کنند و چهره‌ها را آماج حملات خود قرار می‌دهند و عده‌ای هم شایعات آنها را باور می‌کنند. این انتظار را باید از اصلاح‌طلبان داشت و قاعدتاً این تخریب‌ها ادامه‌دار هم خواهد بود.
اصولگرایان بدشان نمی‌آید بین خودشان وزن‌کشی کنند
«محمد مهاجری» فعال سیاسی و رسانه‌ای اصولگرا با بیان اینکه اصولگرایان بیشتر از دو لیست برای انتخابات مجلس ارائه خواهند شد، گفت: اگر اصولگرایان 5ـ4 لیست هم ارائه کنند، باز هم پیروز انتخابات هستند، به خاطر همین بدشان نمی‌آید در شرایطی که رقیبی وجود ندارد، بین خودشان وزن‌کشی کنند! وی افزود: من معتقدم اگر اصولگراها یک لیست بدهند، دیگر اصولگرا نیستند.
هنوز هم ترجیح‌مان ارائه لیست واحد است!
«مجید متقی‌فر» سخنگوی جبهه پایداری درباره خروج جبهه پایداری از ائتلاف جبهه نیروهای انقلاب گفت: از ابتدا هم درباره ورود به این لیست صحبتی نشده بود، البته ما هنوز هم ترجیح‌مان ارائه لیست واحد است و اگر هم نشد، بهتر است اشتراکات لیست‌های‌مان بسیار زیاد باشد.
▼ اخبار
1ـ مقام بالاتر از آیت‌الله مایک هم در هواپیمای آمریکایی بوده!
بر اساس اطلاعات به دست آمده، فردی که از لحاظ امنیتی در رده بالاتری نسبت به «مایک دی‌‌آندرا» (آیت‌الله مایک) قرار داشته هم از جمله سرنشین‌های هواپیمای آمریکایی ساقط شده در افغانستان بوده و کشته شده است. اطلاعات به دست آمده درباره جزئیات حادثه منتهی به سقوط هواپیما نشان می‌دهد، «11AـE» به‌دلیل نقص فنی در حال پرواز در ارتفاع پایین‌تری نسبت به حالت معمول بوده و با شلیک موشک «استرلا‌ــ1» که یک سلاح دوش‌پرتاب روسی است از سوی اعضای طالبان هدف قرار گرفته و ساقط شده است. گفتنی است، هفته گذشته برخی منابع خبری بدون ارائه جزئیات بیشتر گزارش داده بودند «آیت‌الله مایک» که از جمله عوامل دخیل در طراحی نقشه ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده نیروی قدس سپاه بود، در جریان سقوط این هواپیما کشته شده است. این هواپیما حامل دست‌کم 18 نفر از مقامات نظامی آمریکا بوده است.
2ـ نمایش رسواکننده آمریکایی‌ها درباره کانال واردات دارو
رئیس کل بانک مرکزی در واکنش به نمایش داروی وارداتی از طریق شرکت‌های سوئیسی از سوی سفارت سوئیس گفت: میزان دارو و ملزومات پزشکی که بانک مرکزی تأمین ارز کرده و در ۱۰ ماهه امسال وارد کشور شده است بیش از ۴ میلیارد دلار بوده و ۲ هزار برابر حجم واردات انجام شده از کانال مالی سوئیس است. «عبدالناصر همتی» اضافه کرد: ما برای این بخش از امور ضروری کشور به تصمیمات و اقدامات دیگران وابسته نیستیم و در یک سال و نیم گذشته نیز آمریکا حداکثر تلاش خود را برای جلوگیری و اختلال در واردات دارو برای بیماران کشورمان انجام داده است. ضمن اینکه نفس اعلام صدور مجوز از سوی آمریکا برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی نشان می‌دهد، علی‌رغم ادعای آمریکا مبنی بر تحریم نبودن دارو و اقلام بشردوستانه، این اقلام عملاً از سوی آمریکا تحریم شده است وگرنه به مجوز نیازی نداشت.
3ـ جریانِ اصلاح‌طلبی «واقعاً موجود» نیازمند یک تعطیلات تاریخی است
«محمدرضا تاجیک» از نظریه‌پردازان اصلاح‌طلبان درباره حضور این جناح در انتخابات در روزنامه «اعتماد» نوشت: جریانِ اصلاح‌طلبی «واقعاً موجود» نیازمند یک تعطیلات تاریخی است. باید عزم رفتن کند و از سرزمین قدرت به در آید و ببیند که آسمان آیا همه‌جا همین رنگ است و آیا اصلاح‌طلبی همه‌جا به همین رنگ است؟ حتی اگر اصلاح‌طلبان در تسابق‌های بزرگ پیشاروی (مجلس و ریاست‌جمهوری و...) پیروز هم بشوند، از امکان و استعدادی بیش از دولت کنونی برای بهبود امور (داخلی و خارجی) برخوردار نیستند. می‌توانم از هم‌اکنون تصویری از اصلاح‌طلبانی که هم کت بر تن دارند و هم زیرشلواری ترسیم کنم که توأمان نقشِ حضور و ناحضور، در قدرت و بر قدرت، مشارکت و عدم‌مشارکت را بازی می‌کنند و تا فردای انتخابات هنوز تصمیم نگرفته‌اند (به اجماع نرسیده‌اند) که چه باید و چه نباید کرد.»
4ـ ظرفیت صادرات 31 میلیارد دلاری به عراق، افغانستان و پاکستان
«یحیی آل‌اسحاق» رئیس اتاق مشترک ایران و عراق با اشاره به ظرفیت دو برابر کردن صادرات غیرنفتی به 15 کشور همسایه گفت: این کشورها ظرفیت صادراتی بین 200 تا 250 میلیارد دلار برای ایران را فراهم می‌کنند؛ بنابراین اگر در جهت تسهیل روابط تجاری و برقراری بیشتر روابط سیاسی، فرهنگی و اجتماعی قدم برداریم و مشکل بوروکراسی‌های اداری و حمل و نقل را حل کنیم، می‌توانیم حداقل به ظرفیت 50 میلیارد دلاری صادرات به این کشورها دست یابیم. آل‌اسحاق افزود: زمینه توسعه صادرات به عراق تا 20 میلیارد دلار و صادرات به کشور افغانستان تا شش میلیارد دلار و کشور پاکستان تا 5 میلیارد دلار امری دست‌یافتنی است؛ اما برای رسیدن به این اهداف باید برخی زیرساخت‌های لازم را ساماندهی کرد.
▼ اخبار کوتاه
◄ تقاضای چین برای نفت از زمان شیوع ویروس کرونا، حدود سه میلیون بشکه در روز معادل ۲۰ درصد از کل مصرف این کشور کاهش پیدا کرده است. چین بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان است و هر گونه تغییر در مصرف این کشور، روی بازار انرژی جهانی تأثیر می‌گذارد. این کشور حدود ۱۴ میلیون بشکه در روز نفت مصرف می‌کند که معادل مجموع نیاز فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، انگلیس، ژاپن و کره جنوبی است. گفتنی است، اوپک در حال بررسی برگزاری نشست اضطراری به منظور اتخاذ تصمیمات مناسب برای حفظ ثبات بازار است.
◄ «عباس تابش» رئیس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان گفت: به دنبال آن هستیم تا بتوانیم از ظرفیت گسترده تمامی اقشار مردمی در نظارت بر بازار استفاده کنیم؛ بر اساس این، اجرای طرح پویش «بدون قیمت نخریم» را آغاز کرده و از همه مردم می‌خواهیم در ایام پایانی سال تنها از فروشگاه‌هایی خرید کنند که کالاهای آنها برچسب قیمت دارد. اگر مردم به پویش «بدون قیمت نخریم» بپیوندند، کار نظارتی فوق‌العاده‌ای بر بازار شکل می‌گیرد که ثمرات آن به همه مردم خواهد رسید.
◄ بالگردهای 214 هوانیروز سپاه به موشکهای هدایت‌شونده جدید تجهیز شده‌اند. این موشک‌ها از خانواده «فتح»، «سدید» یا از نوع «قائم» هستند که با تجهیز به انواع سرجنگی می‌توانند علیه ادوات زرهی، سنگر و استحکامات و سایر مأموریت‌ها به‌کار گرفته شوند. پیش از این، بالگردهای شاهد 285 نیروی زمینی سپاه نیز به موشکهای سدید 362 تجهیز شده بودند. این موشک‌ها در سه نوع اپتیکی مرئی، اپتیکی حرارتی و لیزری ساخته شده‌اند و توانایی رهگیری و انهدام اهداف متحرک را نیز دارند.
◄ یک منبع آگاه اظهار داشت: پاسداران گمنام امام زمان(عج) در اطلاعات سپاه قرچک یک استودیوی تهیه فیلم و کلیپ غیرقانونی را کشف و در یک عملیات ضربتی متهم را که قصد فرار به خارج از استان تهران را داشت، در اطراف قرچک دستگیر کردند. این منبع آگاه اضافه کرد: فرد مذکور در این مکان اقدام به فیلم‌برداری و تهیه کلیپ سخنرانی، تشویق و تهییج جوانان برای حمایت از رژیم منحوس پهلوی می‌کرد و برای شبکه‌ها و کانال‌های ضدانقلاب خارج از کشور می‌فرستاد.
◄ «علی القاصی» دادستان تهران در حاشیه جلسه شورای عالی قوه قضائیه، در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت پرونده «روح‌الله زم» گفت: کیفرخواست پرونده صادر شده و دادگاه او هفته آینده تشکیل می‌شود.