۲۷ آذر سالروز شهادت آیت الله دکتر مفتح و روز وحدت حوزه و دانشگاه، بهانه‌ای است تا به یکی از ثمره‌های انقلاب اسلامی توجه کنیم.
این امر تا بدانجا اهمیت دارد که امام (ره) وحدت حوزه و دانشگاه را بزرگترین پیروزی انقلاب می دانستند. انقلاب اسلامی این فرصت را ایجاد کرد که این دو نهاد آموزشی مکمل یکدیگر باشند و در جهت تشکیل جامعه اسلامی گام بردارند. قطعا از ابتدای انقلاب، موفقیتهای خوبی در این زمینه حاصل شده است، اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیار است. عبارت زیر گویای این نکته است: «بحمد اللَّه در این نهضت اسلامی، این انقلاب اسلامی، این تحول بزرگ حاصل شد که هیچ یک از این دو طایفه خودشان را از دیگری ان شاء اللَّه جدا نمی‌دانند. آن وحشتی که دانشگاهی‌ها از معمَّم داشتند و آن وحشتی که معمَّمین از دانشگاهی‌ها داشته‌اند، به اذن خدای تبارک و تعالی مرتفع شد؛ و حالا شما برادران دانشگاهی و برادران روحانی در کنار هم برای رفع مشکلات و برای به پیروزی رساندن انقلاب مجتمع هستید». (صحیفه امام: ج ۱۳: ۴۱۳)
درباره چگونگی وحدت حوزه و دانشگاه سخن بسیار گفته شده است، اما میتوان گفت جمعبندی همه آنها فرمایش مقام معظم رهبری باشد که وحدت حوزه و دانشگاه را وحدت در اهداف کلی می‌دانند و این که همه به سمت ایجاد یک جامعه اسلامی پیشرفته و مستقل حرکت نمایند؛ یعنی هر کدام وظیفه و کار خودشان را برای یک هدف انجام دهند.
حوزه و دانشگاه دو نهاد عالی آموزشی-پژوهشی هستند که مبانی فکری و فرهنگی جامعه بر عهده آنها است و مسئولیت‌های کلان جامعه را افرادی از این دو مجموعه تاثیرگذار به عهده می گیرند. پس این وحدت نقش تاثیرگذاری در موفقیت جامعه اسلامی دارد. هر کدام از افراد این دو نهاد اگر به بزرگان الگویی خود تمسک کنند، در راستای هدف انقلاب و در این مسیر گام برداشته اند.
اما راهبرد رسیدن به این هدف، تربیت افراد متخصص و متعهد است. از ابتدای انقلاب اسلامی فایده تخصص را در علوم و رشته های گوناگون و پیشرفت حاصل از آن مشاهده کردهایم؛ روشن است که تخصص زمانی سودمند خواهد بود که در خدمت اهداف الهی و انسانی قرار بگیرد؛ از این رو در تعابیر متون اسلامی، تخصص به همراه تعهد کارساز شمرده شده است. به عنوان نمونه در قرآن کریم در داستان حضرت سلیمان، واژه ی امین را قرین کلمه‌ی قوی قرار می دهد (سوره نمل، آیه ۳۸). امام خمینی (ره) با الهام از منابع دینی، تعهد را در کنار تخصص، امری لازم شمرده است: «این فاجعه است که ابزار علم در دست اشخاصى باشد که متعهد نیستند و اخلاق اسلامى ندارند و اگر علم تنها باشد؛ فقط در دانشگاهها تحصیل علم باشد، در مدارس تحصیل علم باشد، این علم، انسان را به فنا مى کشد. منشأ همه گرفتاریهاى یک کشور از دانشگاه هست و حوزه هاى علمى؛ و منشأ همه سعادتها، مادى و معنوى، از دانشگاه است و حوزه هاى علمى. اینکه نقشه هاى بزرگ براى نفوذ کردن در دانشگاهها و تربیت کردن جوانهاى ما را به یک تربیت هایى که بر خلاف مصالح کشورشان است، این براى این است، که اگر دانشگاه فاسد بشود، یک کشور فاسد مى شود».
تخصص به همراه تعهد کارساز است و در هر سازمان یا فردی جمع شده باشد، دشمن از آن هراس دارد. جمع این دو خصیصه دشمن را وا می دارد که دست به ترور شهید فخریزاده بزند؛ چنانکه در گذشته حوزویان و دانشگاهیان بسیاری را به شهادت رساند.
توجه به این معیار و عملکرد اشخاص، فارق از حوزوی و یا دانشگاهی بودن آنها، ما را در قضاوت صحیح یاری میرساند. فقدان هر یک از این دو معیار مشکل ساز می‌شود و باعث می شود فردی در لباس دین، ضد حجاب سخن گوید و همسو با دشمنان، فرهنگ ملی را زیرسوال ببرد. در طرف مقابل نیز فردی که تخصص لازم را ندارد، در جزئیات تاریخ حضرت زهرا خدشه کند و یا به بهانه بیماری کرونا، خودارضایی را تجویز کند و ...
وحدت حقیقی حوزه و دانشگاه در گرو تربیت افراد متخصص و متعهد و در راستای اهداف انقلاب است و به فرموده رهبر معظم انقلاب، باید با مجاهدت علمی و تولید علم، عقب ماندگی‌های گذشته را جبران کرد.