اعلام حضور سند 2030 در برنامه سالانه دستگاه‌های اجرایی در سال 1400، موجی از انتقادات را بر علیه دولت برانگیخت چرا که پس از بحث‌های فراوان در خصوص اجرای سند 2030، در اردیبهشت ماه سال 1396 مقام معظم رهبری در دیدار با معلمان و فرهنگیان، امضاء و اجرای این سند را غیرمجاز دانستند و از عدم اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انتقاد کردند.
پس از هشدار و تاکیدات رهبر انقلاب اسلامی، دولت نیز تمام اقدامات خود در خصوص سند 2030 را متوقف اعلام کرد.
تولد رسمی سند 2030 و حضورش در ایران
در 3 مهر ماه 1394 (25 سپتامبر 2015) 193 کشور عضو سازمان ملل متحد اجرای سند توسعه پایدار 2030 را متعهد شدند. این سند دارای 17 هدف اصلی (Goal) و 169 هدف ویژه (Target) است.
آنچه که غالبا رسانه‌ها از آن به عنوان سند 2030 یاد می‌کنند، در واقع هدف اصلی 4 این سند (SDG 4) حوزه آموزش است. در طول سالیان گذشته این هدف و اسناد مرتبط با آن، یکی از پرمناقشه‌ترین موضوعات در آموزش و پرورش کشور بوده است.
طبق مستندات منتشره، وزارت آموزش و پرورش چند ماه پس از ارائه سند 2030 در سازمان ملل متحد، در 18 بهمن ماه 1394 درخواست تشکیل کارگروهی ملی برای تهیه سند آموزش ملی 2030 را به هیئت وزیران ارائه کرد و متعاقب آن در 21 شهریور 1395 مصوبه «تشکیل کارگروه ملی آموزش 2030 با مسئولیت وزارت آموزش و پرورش» مورد تصویب هیئت وزیران قرار گرفت.
پس از آن 30 کارگروه تخصصی با حضور نمایندگان وزارتخانه‌ها، سازمان‌های دولتی و برخی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های کشور تشکیل و تهیه «سند ملی آموزش 2030» آغاز شد.
همزمان با تشکیل این کارگروه‌ها، کمیسیون ملی یونسکو در ایران، اسناد مرتبط را ترجمه و در قالب دو کتاب با عناوین «دگرگون ساختن جهان ما: دستور کار 2030 برای توسعه پایدار» و «بیانیه اینچئون و چارچوب عمل برای اجرای هدف چهارم توسعه پایدار» منتشر ساخته است.
نتیجه فعالیت این کارگروه‌ها منجر به انتشار ویرایش اول سند ملی آموزش 2030، در آذر ماه 1395 شد که مخالفت‌های بسیاری را در پی داشت.
در نهایت در 17 اردیبهشت 1396 در دیدار معلمان و فرهنگیان با مقام معظم رهبری، ایشان ضمن انتقاد از عملیاتی نشدن سند تحول و زیرنظام‌های آن، به صراحت مخالفت خود را با امضاء و پذیرش این سند 2030 اعلام داشتند؛ انتخابات ریاست جمهوری در 29 اردیبهشت 1396 برگزار و پس از آن هیئت وزیران در جلسه 18 تیر ماه 1396 تصویب‌نامه «تشکیل کارگروه ملی آموزش 2030» را لغو کرد.
حضور سند 2030 در لایحه بودجه سال 1400
این روزها انتشار تصویری از صفحه 453 جلد دوم کتاب برنامه سالانه دستگاه‌های اجرایی بودجه سال 1400 کشور که در آن «مشارکت فعال در اجرای برنامه‌ها و تعهدات جهانی به ویژه اهداف توسعه پایدار و آموزش 2030» به عنوان اقدامی اجرایی ذکر شده بود، خبرساز شد!
دولت ذکر این امر را اشتباهی سهوی و بدون اطلاع وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد! در مقابل برخی مخالفان سند 2030 فرضیه‌هایی مخالف با پاسخ دولت طرح می‌کنند اما آیا این نخستین حضور سند 2030 در میان اقدامات اجرایی برنامه سالانه دستگاه‌های اجرایی بوده است؟
بررسی اطلاعات منتشره نشان می‌دهد در چهار سال اخیر (سال 1397 تا کنون) اقدام اجرایی «مشارکت فعال در اجرای برنامه‌ها و تعهدات جهانی به ویژه اهداف توسعه پایدار و آموزش 2030» در برنامه سالانه دستگاه‌های اجرایی ذکر شده است!
حضور سند 2030 در میان اقدامات اجرایی برنامه سالانه دستگاه‌های اجرایی، به شرح زیر است:صفحه 453 جلد دوم برنامه سالانه دستگاه‌های اجرایی 1400
صفحه 476 جلد دوم برنامه عملیاتی دو سالانه دولت 1399 - 1400
صفحه 466 جلد دوم برنامه سالانه دستگاه‌های اجرایی 1398
صفحه 467 جلد دوم برنامه سالانه دستگاه‌های اجرایی کشور 1397
متاسفانه عدم انتشار کامل آمار و اسناد عمومی (غیرمحرمانه) توسط وزارت آموزش و پرورش، مانع از تحقق نظارت عمومی مردم و رسانه‌ها و وقوع اشتباهاتی از این دست در طی چند سال گذشته شده است.
امید است وزارت آموزش و پرورش با اصلاح رویه اطلاع‌رسانی خود، از نظارت و مشارکت مردمی در جهت افزایش دقت و کیفیت اسناد و برنامه‌ها استفاده کند.
واعظی: سند 2030 اشتباهی وارد لایحه بودجه شد!
به گزارش کیهان، محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور روز گذشته در حاشیه جلسه هیئت دولت در پاسخ به سؤالی درباره گنجاندن سند 2030 در بودجه تصریح کرد: سیاست دولت و وزارت آموزش و پرورش این است که سند 2030 از برنامه‌های ما حذف شود، اما وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان برنامه و بودجه در جریان این مسئله نبوده و تعجب کردند که بخشی از این سند در سند پشتیبان بودجه آمده بود که امیدوارم این اشتباه سهوی باشد، ولی حتما با فردی که این کار را کرده است برخورد می‌شود. در حالی رئیس دفتر رئیس‌جمهور عنوان می‌کند که بند مربوط به تخصیص بودجه برای سند 2030 در سند پشتیبان آمده که گویا اسناد ضمیمه بودجه در مجلس مورد بررسی قرار نمیگیرد و یا از سوی دستگاه‌های مجری عملیاتی نمی‌شود! از سوی دیگر اظهارات واعظی با گفته‌های روز سه‌شنبه ربیعی سخنگوی دولت در تضاد است. ربیعی با بیان اینکه «اختصاص بودجه برای ۲۰۳۰ باشد را تکذیب می‌کنم» گفته بود: «بودجه شامل یک ماده واحد با ۵ جلد پیوست جداول کلان است که در هیچ جای این ۵ جلد پیوستی بحثی از ۲۰۳۰ نشده است» سخنگوی دولت افزوده بود: «تعجب می‌کنم یکی از آقایان مصاحبه کرده بود که ردیف ۲۰۳۰ را از بودجه حذف می‌کنیم و متأسفانه و اساساً نگاهی به بودجه نکرده است. این ردیف کجاست که می‌خواهید حذف کنید. چه خوب است قبل از هرگونه ایجاد ذهنیت در افکار عمومی یک سؤال یا تماس با سازمان برنامه‌وبودجه صورت می‌گرفت.»
گفتنی است هفته گذشته، حجت‌الاسلام محمدتقی نقدعلی نماینده خمینی‌شهر در صحن علنی مجلس شورای اسلامی با خواندن چند بیت شعر در انتقاد از عملکرد دولت و رئیس‌جمهور، از جایش بلند شد و خطاب به مردم گفت که «ملت ایران! بدانید هنوز آقای روحانی دست از سند ۲۰۳۰ بر نداشته است! صفحه ۴۵۳ لایحه بودجه تقدیمی در بخش ارتقای کیفیت تعلیم و تربیت عنوانی با نام مشارکت فعال در اجرای برنامه‌ها و تعهدات جهانی به ویژه اهداف توسعه پایدار و آموزش سند ۲۰۳۰ در نظر گرفته شده است.» تذکر حجت‌الاسلام نقدعلی درباره قرارگیری ردیف بودجه برای اجرای سند ۲۰۳۰، واکنش‌های مختلفی را در پی داشت و در نهایت، بر اساس اعلام حجت‌الاسلام احمدحسین فلاحی، سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس ، بند مربوط به اجرای سند ۲۰۳۰ از بودجه۱۴۰۰ حذف شد.