گفته می‌شود آسترازنکا در نهایت تعهداتش به اتحادیه اروپا را در مقایسه با ۱۲۰ میلیون دوز مقدماتی، به ۳۰ میلیون دوز در سه ماه نخست سال جاری کاهش داد.کمبود واکسن، به وارد آمدن فشار بر اعضای اتحادیه انجامید
اگرچه در آخرین ماه سال 2020 میلادی ( ماه دسامبر) توافق برگزیت میان لندن و بروکسل نهایی و طرفین در ظاهر به توافقی مشترک بر سر نحوه خروج انگلیس از اروپای واحد دست پیدا کردند، اما اختلافاتی که طی هفته های اخیر میان دولت بوریس جانسون و سران اتحادیه اروپا رخ داده است، نشان دهنده بحران فراگیری است که دو طرف منازعه با آن مواجه هستند! بسیاری از تحلیلگران از ابتدا معتقد بودند که "انعقاد توافق نهایی برگزیت " نه تنها نقطه پایان بحران شکل گرفته میان لندن و اتحادیه اروپا نیست، بلکه مولد منازعات گسترده و غیرقابل حلی در انگلیس و کشورهای باقیمانده در اتحادیه اروپا خواهد بود. "ّبرگزیت" اکنون نه به یک توافق نهایی و محکم، بلکه به یک "گره کور" در مناسبات دوجانبه لندن-بروکسل تبدیل شده است.
ضرب شست اسپانیایی ها به دولت انگلیس
در این میان، دولت اسپانیا ( با چراغ سبز اتحادیه اروپا) نخستین اقدام را در مواجهه با دولت انگلیس و شهروندان این کشور صورت داده است. در تازه‌ترین مورد گارد مرزی اسپانیا، ۴۰ انگلیسی را که قصد داشتند وارد اسپانیا شوند، از فرودگاه به کشورشان بازگرداند. دولت مادرید معتقد است که این اقدام، کاملا به صورت قانونی و بر اساس توافق برگزیت صورت گرفته است. البته این استدلال با توجه به جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا صحیح به نظر می رسد. ماموران مسلح در فرودگاه آلیکانته- الچه ۴۰ انگلیسی را که از شهر منچستر به اسپانیا رفته بودند، با همان هواپیمای رایان ایر، به لندن بازگرداند. بدون شک این اقدام، منجر به تعمیق اختلافات و شکافهای موجود میان انگلیس و اتحادیه اروپا خواهد شد. دولت اسپانیا تاکید کرده است که با توجه به "خارجی محسوب شدن شهروندان انگلیسی"و "عدم تعلق شهروندی آنها به اتحادیه اروپا"، دیگر نمی توان با سهولت با حضور شهروندان انگلیسی در اسپانیا برخورد کرد. انگلیس پس از ۴۷ سال عضویت در اتحادیه اروپا، از اول سال 2021 میلادی، از این اتحادیه خارج شد. ماجرا از آنچه به نظر می رسد پیچیده تر است! روزنامه "سان" چاپ انگلیس در این خصوص می نویسد:
"نزدیک به 300 هزار شهروند انگلیسی به صورت دائمی در اسپانیا زندگی می‌کنند. این افراد از این پس باید مدارکی نشان دهند که درآمدشان به اندازه کافی است. این درامد می‌تواند از طریق اشتغال در یک شرکت اسپانیایی یا واریز مرتب ماهانه دو هزار پوند به حسابشان باشد. سان نوشت مثلا یک خانوار چهار نفره انگلیسی باید ثابت کند که سالانه دستکم ۴۲ هزار پوند درآمد دارد."
نبرد تمام عیار میان لندن و بروکسل
همان گونه که مشخص است، شهروندان انگلیسی از این پس نه تنها در اسپانیا، بلکه در دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز با قوانین و دستور العمل های سخت گیرانه ای مواجه خواهند بود که قطعا دردسرهای بسیار زیادی برای آنها ایجاد می کند. در مقابل، دولت انگلیس نیز سعی دارد با اقداماتی از جمله اعمال سخت گیری های حقوقی متقابل برای شرکتهای اروپایی و ایجاد شرایط سخت گیرانه برای اروپاییان مقیم لندن و دیگر شهرهای انگلیس، از اروپاییان امتیازاتی را در مسیر اجرایی شدن توافق برگزیت بگیرد. با همه این اوصاف، به نظر می رسد گره کور برگزیت، پس از انعقاد توافق دسامبر سال 2020، سخت تر شده است!
اگرچه برخی افراد خوشبین در دولت بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس معتقد بودند که پس از انعقاد توافق نهایی، قوانین و توافقات مندرج در توافق عینی سازی و به سادگی اجرایی خواهد شد اما اختلاف طرفین در تفسیر قوانین کلی وضع شده، جایی برای تحقق رویای خام انگلیسی ها باقی نگذاشته است. نبرد تمام عیار انگلیس و اتحادیه اروپا ، به موضوع تولید و توزیع واکسن کوید-19 نیز کشیده شده است. بروکسل به لندن هشدار داده است تا زمانی که موسسه تولید داروی آسترازنکا به تعهدات خود در قبال تولید واکسن برای اتحادیه اروپا عمل نکند، از صدور واکسنهای تولیدی آن به انگلیس ممانعت خواهد کرد.به عبارت بهتر، در موضوع تولید و توزیع واکسن کرونا اروپا و انگلیس رسما در مقابل یکدیگر قرار گرفته است.
تیری بریتون، کمیسر اتحادیه اروپا در امور بازار داخلی در گفت و گو با فایننشال تایمز در این خصوص می گوید:
چیزی برای مذاکره ( با انگلیس) وجود ندارد. تولیدات واکسن ویروس کرونا در تاسیسات «زِنِف» بلژیک و «هَلیکس» هلند، به همان میزانی است که آسترازنکا برای توزیع واکسن به اتحادیه اروپا تعهد داده و درنتیجه، این واکسن‌ها متعلق به اتحادیه اروپا است.اگر آسترازنکا واکسن بیشتری تولید کند، ما گرفتاری نخواهیم داشت اما تا زمانی که به تعهداتش در قبال ما عمل نکرده، این واکسن‌ها - به استثنای واکسن کووکس- در اروپا خواهند ماند.» کووکس یک برنامه بین‌المللی است که هدف عمده آن، توزیع واکسن کرونا در میان کشورهای فقیرتر است."
بحرانی که ادامه خواهد داشت
از سوی دیگر، بر اساس آنچه "ایندپندنت" گزارش داده سات، موسسه تولید داروی آسترازنکا، در ماه اوت سال ۲۰۲۰ قراردادی برای تولید ۳۰۰ میلیون دوز واکسن کووید-۱۹ با گزینه توزیع ۱۰۰ میلیون دوز دیگر، با اتحادیه اروپا امضا کرد. اما میزان تولید این واکسن ها کم بود. گفته می‌شود آسترازنکا در نهایت تعهداتش به اتحادیه اروپا را در مقایسه با ۱۲۰ میلیون دوز مقدماتی، به ۳۰ میلیون دوز در سه ماه نخست سال جاری کاهش داد.کمبود واکسن، به وارد آمدن فشار بر اعضای اتحادیه انجامید و باعث شد برخی اعضا امید خود به بروکسل برای تامین واکسن مورد نیازشان را از دست بدهند. برای نمونه، مجارستان در ماه فوریه ۲۰۲۱ به رغم بیانیه‌های اتحادیه اروپا مبنی بر این که به واکسنهای «اسپوتنیک وی» روسیه نیاز ندارد، این واکسن‌ها را خریداری و در میان شهروندانش توزیع کرد.
در این میان، کمیسیون اروپا همچنان مدعی شده است که برنامه واکسیناسیون در اتحادیه اروپا به خوبی پیش می‌رود!.با این حال، شواهد و مستندات موجود چنین چیزی را نشان نمی دهد. در هر حال، اگرچه میان بازیگران عضو اتحادیه اروپا بر سر نحوه توزیع واکسن کرونا اختلافات عمده ای وجود دارد اما همه آنها بر سر یک مسئله اتفاق نظر دارند: اینکه در مذاکره با انگلیس بر سر توزیع واکسنهای کرونا نباید امتیازی به لندن داد، زیرا انگلیس دیگر عضوی از اتحادیه اروپا نبوده و نباید آن را در معادلات درمانی وبهداشتی این مجموعه دخیل کرد. به نظر می رسد بحرانهایی که میان طرفین( لندن-اتحادیه اروپا) در دوران شیوع کرونا اوج گرفته، به مولفه ای برای تشدید منازعات آنها در زمان حال و آینده تبدیل شود. منازعاتی که به نظر نمی رسد بتوان حداقل در آینده ای نزدیک نقطه پایانی برای آن متصور شد.