«آکوس گیت»؛ باج‌گیری بنام فروش زیردریایی

توافق فروش زیردریایی هسته‌ای از طرف آمریکا و انگلیس به استرالیا را باید بزرگ‌ترین و بی‌سابقه‌ترین باج‌گیری لندن و واشنگتن از متحد پولدار خود دانست که به دلیل مشکلات اقتصادی سرکیسه شده است. در نظر بگیرید که اگر چنین توافقی به میزان یک هزارم توسط ایران انجام می‌شد، الان چه داستانی شکل گرفته بود. با این حال حزب حاکم در استرالیا بر اساس طرح سه دهه آینده اشغال مجدد جهان توسط آنگلوساکسون‌ها عمل می‌کند و به همین دلیل در تلاش است تا افکار عمومی این کشور را نسبت به این قرارداد هنگفت که بودجه سه دهه نظامی این کشور به شمار می‌رود را توجیه کند.

 در ژوئن ۲۰۲۱، نمایندگان استرالیا، انگلیس و آمریکا در حاشیه نشست دو روزه «گروه هفت» با یکدیگر دیدار کردند. سه ماه بعد، در سپتامبر همان سال، استرالیا قرارداد ۶۶ میلیارد دلاری خرید زیردریایی‌های غیرهسته‌ای از فرانسه را بدون اطلاع قبلی لغو کرد و از پیمان امنیتی جدیدی با آمریکا و انگلیس خبر داد؛ پیمانی موسوم به «پیمان آکوس» که قرار است استرالیا را به زیردریایی‌های هسته‌ای مجهز کند. این قرارداد برای طرف فرانسوی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود و می‌توانست صنعت این کشور را به شکل اساسی متحول کند.

 پاریس که این اتفاق را به مثابه «خیانت» و «خنجری از پشت» می‌دید، سفرایش را از آمریکا و استرالیا فراخواند. چند ماه بعد در نشست گروه ۲۰ در رم، جو بایدن با امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه دیدار و اقرار کرد که کشورش در این مسئله «ناشیانه» رفتار کرده است؛ آمریکا مدعی شد که فکر می‌کرده فرانسه از قرارداد جدید استرالیا خبر دارد، اما کانبرا فاش کرد که کاخ سفید از قبل می‌دانسته که فرانسه از این پیمان بی‌اطلاع است! با این حال، این اولین بار نیست که غربی‌ها سر همدیگر را می‌تراشند و کلاه همدیگر را بر می‌دارند. البته فرانسه بسیار ضعیف‌تر از آن بود که بتواند اقدامی تلافی‌جویانه انجام دهد.

 این طرح ۳۶۸ میلیارد دلاری با هدف مقابله با افزایش نفوذ چین در منطقه هند-آرام تدوین شد و پکن مکررا هشدار داده که «پیمان منع اشاعه هسته‌ای» در خطر است. با این حال، بایدن اصرار دارد که منظور از زیردریایی هسته‌ای، «زیردریایی‌هایی با سوخت هسته‌ای است، نه سلاح هسته‌ای». البته زیر دریایی هسته‌ای با این هزینه هنگفت به هیچ عقلی جفت و جور در نمی‌آید. روس‌ها که بهترین زیردریایی‌های هسته‌ای جهان را می‌سازند و در اختیار دارند، هر زیردریایی هسته‌ای را چند سه تا چهار میلیارد دلار تحویل می‌دهند نه بیش از ۳۵ میلیارد دلار! اما اجرای این پیمان چهار فاز دارد:

 ترکیب نیرو‌ها و بازدید از بنادر: در این مرحله، نیرو‌های دریایی استرالیا با نیروی دریایی آمریکا و انگلیس ترکیب خواهند شد. رفته رفته زیردریایی‌های هسته‌ای آمریکایی بیشتری به بنادر استرالیا می‌آیند و ملوانان استرالیایی به خدمه آمریکایی می‌پیوندد تا آموزش ببینند.

 گردش زیردریایی‌ها: در فاز دوم که از ۲۰۲۷ آغاز می‌شود، انگلیس یک زیردریایی کلاس «استیوت و آمریکا تا چهار زیردریایی کلاس «ویرجینیا را به پایگاه دریایی «هماس استرلینگ» می‌فرستند. فروش زیردریایی‌های آمریکایی «ویرجینیا»: در صورت موافقت کنگره آمریکا، این کشور از اوایل ۲۰۳۰ شروع به فروش سه فروند زیردریایی کلاس ویرجینیا به استرالیا می‌کند و اگر لازم باشد دو فروند دیگر هم خواهد داد تا موقتا نیاز‌های کانبرا برآورده شود.

 اس‌اس‌ان-آکوس: تلفیق طراحی انگلیسی و فناوری آمریکایی به تولید زیردریایی‌های هسته‌ای جدید اس‌اس‌ان-آکوس SSN-Aukus منجر خواهد شد که توسط انگلیس هم مورد استفاده قرار خواهد گرفت. انگلیس و استرالیا قصد دارند هر یک به صورت جداگانه در کارخانه‌های کشتی‌سازی خود ساخت این زیردریایی‌ها را آغاز کنند و احتمالا نخستین نسخه از این زیردریایی در اواخر دهه ۲۰۳۰ در انگلیس به خدمت گرفته خواهد شد، اما استرالیا زودتر از دهه ۲۰۴۰ به زیردریایی‌هایش نخواهد رسید. کانبرا در سال جاری ساخت سوله‌های کشتی‌سازی مختص به این زیردریایی‌ها را در جنوب استرالیا آغاز خواهد کرد.

 این زیردریایی‌ها تا اوایل دهه ۲۰۴۰ به استرالیا تحویل داده خواهند شد، اما آموزش نیروی دریایی این کشور برای کار با آن‌ها از همین امسال آغاز می‌شود. از ۲۰۲۷ هم زیردریایی‌های هسته‌ای آمریکا و انگلیس به استرالیا می‌روند تا آموزش‌ها تسریع شود. افزایش قدرت و قاطعیت نظامی چین، خصوصا در دریای چین جنوبی استرالیا را نگران کرده و باعث شده کانبرا به زیردریایی‌های هسته‌ای روی بیاورد. برد عملیاتی زیردریایی‌های هسته‌ای به مراتب بیشتر از زیردریایی‌های متعارف است، زیرا با هر بار سوخت‌گیری، می‌توانند مسافت بیشتری طی کنند. اما این میزان هزینه هم چیزی بر قابلیت دفاعی استرالیا اضافه نخواهد کرد.