▼ حرف روز
دیپلماسی در سرزمین شیطان
سفر رؤسای‌جمهور به سازمان ملل از حیث کارکرد می‌تواند دو جنبه مهم داشته باشد: جنبه اول از حیث دیپلماسی و ارتباطات بین‌المللی با دیگر کشورهاست. در دولت سیزدهم تلاش شده است، دیپلماسی از نگاه مطلق غرب‌گرایی در دولت قبل خارج شده و دیپلماسی اقتصادی به صورت متوازن با همه کشورها، به ویژه همسایگان اجرایی شود. در این سفر تیم دیپلماتیک ایران تلاش کرده و خواهد کرد که با برخی رؤسای‌جمهور، رهبران و مقامات عالی کشورها به گفت‌وگو بنشیند که قطعاً تداوم آن در افزایش سطح مراودات بین‌المللی کشورها تأثیر خواهد گذاشت.
اما شاید مهم‌ترین عرصه حضور رئیس‌جمهور در سازمان ملل از نوع دیپلماسی عمومی باشد. ما سال‌هاست که در حصر رسانه‌ای طرف مقابل قرار گرفته‌ایم و آنها توانسته‌اند به‌واسطه تفوق و برتری تکنیکی در حوزه رسانه، تصویری غلط از ایران و جمهوری اسلامی بسازند. در این سفر یکی از اقدامات خوبی که می‌تواند صورت بگیرد، گزارش صحیح از وضعیت موجود است.
یکی از حوزه‌هایی که در سفرهای حجت‌الاسلام رئیسی شایسته قدردانی است، تأکید بر معرفی سردار شهید سلیمانی به عنوان قهرمان مبارزه با تروریسم داعشی است. این موضوع از دو جنبه اهمیت دارد: جنبه اول این است که مانع آن می‌شود که چهره کشوری، مانند ایران که خود در خط مقدم مبارزه با تروریست‌ها بوده است، تحریف شود. جنبه دوم معرفی شهید سلیمانی به عنوان یک قهرمان جهانی در مبارزه با تروریسم است. این نکته‌ای است که باید به آن اذعان کنیم، شهید سلیمانی آن‌گونه که بوده است، برای جهانیان معرفی نشده است. حتی با وجود ارادت اکثریت ایرانیان به این شهید بزرگوار، در داخل هم کمیت آگاهی جامعه نسبت به ایشان لنگ می‌زند و برخی از ساحت‌های زندگی او روایت نشده است.
اما عرصه مهم‌تر در سفر رئیس‌جمهور بازگویی واقعیت‌های غرب و حمله به پاشنه آشیل آنهاست. اینکه رئیس‌جمهور از رسانه غربی پیرامون حقوق زندانیان می‌پرسد، یا درباره تعداد کشته‌شدگان به دست پلیس آمریکا در سال گذشته آمار می‌دهد یا از موضوع مقابله با زنان مسلمان در فرانسه و لغو آزادی‌های دینی آنها گلایه می‌کند، تنها نمونه‌هایی است که می‌تواند دوگانه‌های غرب را در رسانه‌های غربی به رخ آنها بکشد. در مقابله با جنگ ترکیبی، یکی از راهکارهای مؤثر حمله به پاشنه آشیل طرف مقابل است و این در سفر اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفت.
▼ گزارش روز
آینده قیمت دلار، امیدها و نگرانی‌ها
رصد شش ماه اخیر قیمت دلار نشان می‌دهد، در این مدت قیمت ارز، زیر کانال 50 هزار تومان ثبات نسبی داشته و از این قیمت‌ها فاصله نگرفته است. در این مجال آینده دلار و فراز و فرود آن را بررسی خواهیم کرد.
گزاره تحلیلی: قیمت ارز در ایران پیش از اینکه انعکاس‌دهنده تعامل نیروهای اقتصادی باشد یا حداقل عوامل اقتصادی، وزن و تأثیرگذاری بیشتری داشته باشند، متأسفانه غالباً به درآمدهای نفتی و مشتقات آن وابسته است. با وجود این، رویکرد دولت سیزدهم در ایجاد توازن در سیاست خارجه و استفاده از همه ظرفیت‌های موجود در عرصه روابط بین‌الملل در کنار کاهش تولید نفت از سوی روسیه و عربستان منجر به گسترش تجارت نفتی کشور شده است که بازخورد آن را می‌توان در افزایش درآمدهای کشور مشاهده کرد. این مهم سبب شده است تا دست بازارگردان، یعنی بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز و تأمین تقاضای وارداتی بازتر باشد.
درصدی از تلاطم‌های ارزی در کشور نتیجه انتظارات سیاسی است که از کانال افزایش انتظارات تورمی موجب ایجاد تقاضای اضافه و فشار تقاضای ارز می‌شود. انتظارت سیاسی نیز بیشتر محصول تحولات پیرامون مذاکرات هسته‌ای و گفت‌وگوهای سیاسی ایران و کشورهای غربی است. در این زمینه، اقدام دولت در مدیریت این فضا و ممانعت از تأثیر گرفتن اقتصاد کشور از تحولات سیاست خارجی، به ویژه جلوگیری از متأثر شدن محیط داخلی کشور از عملکرد و بیانیه‌های کشورهای غربی قابل توجه بوده است. نکته مهم، دورنمای مثبتی است که تحولات مربوط به تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا بر مذاکرات بین ایران و غرب و حتی کشورهای منطقه‌ای سایه انداخته است و می‌تواند کانون‌های امید برای ثبات انتظارات سیاسی را روشن نگه دارد. اخبار مثبتی که از ادامه‌دار بودن آزادسازی دارایی‌های ایران در کشورهای دیگر مخابره می‌شود و تغییر آن دارایی‌ها به ارز مورد علاقه ایران در بانک‌های مورد نظر نیز حائز اهمیت است و موجب شده است تا بازار ارز در داخل کشور با ثبات باشد.
کنترل ترازنامه بانک‌ها و نظارت دقیق بر عملکرد آنها همراه با ممانعت از خلق پول نامولد، که در دستور کار بانک مرکزی است و در راستای کنترل نقدینگی در کشور برنامه‌ریزی می‌شود، از جمله عوامل دیگری است که چشم‌انداز مثبتی را از کنترل انتظارات و در نتیجه ثبات قیمت دلار به نمایش می‌گذارد. نکته بعدی اجرای کامل پیمان‌سپاری ارزی و قوانین مربوطه است تا موجبات نظارت کامل بانک مرکزی بر جریان ارز در کشور فراهم شود. در این زمینه هرچند نگرانی‌های جدی وجود دارد و هنوز مرجعیت کامل و لازم به بانک مرکزی تعلق نگرفته است؛ اما لایحه تقویت اختیارات بانک مرکزی که در چارچوب کنترل صرافی‌ها، تراستی‌ها و شرکت‌های صادر کننده تصویب شد، توانست بخشی از موانع نظارت بانک مرکزی بر زنجیره ارزی در اقتصاد کشور را برطرف کند.
آرامش فضای داخلی کشور و تداوم آن، که حاصل زحمات نهادهای امنیتی است، بسیار اهمیت دارد. با وجود نکات مثبتی که در بالا اشاره شد و می‌تواند دورنمای مثبتی از ثبات قیمت ارز در ماه‌های آینده را به نمایش بگذارد، مسائل نگران‌کننده‌ای همچون نوع نظام ارزی کشور (دلاریزه بودن اقتصاد) و ساختار بودجه و دخل و خرج دولت نیز وجود دارد و عموماً در فصل بودجه‌بندی تأثیر آن را بر قیمت ارز مشاهده می‌کنیم که قوای مقننه و مجریه باید پس از اصلاح قوانین مربوطه، در زمینه آنها برنامه‌ریزی و اقدامات لازم را عملیاتی کنند.
علی محمدی
▼ اخبار
1ـ کودتا در جنگ
به گزارش ایسنا، همزمان با حملات جمهوری آذربایجان به مناطق گوناگون خانکندی، مرکز منطقه قره‌باغ کوهستانی، گزارش‌ها حاکی از وقوع کودتای احتمالی علیه دولت فعلی ارمنستان است. یکی از رهبران اپوزیسیون دولت ارمنستان خواستار سرنگونی دولت شد و در همین حال درگیری هایی بین معترضان و پلیس وجود دارد. «آندرانیک تیوانیان» (اپوزیسیون ارمنی و مخالف پاشینیان) از همه ارمنی‌ها خواست برای تغییر قدرت به میدان جمهوری بروند. «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان در پیامی ویدئویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد، گفت: «در حال حاضر نباید هیچ گام اشتباه و ناگهانی برداریم.» پاشینیان همچنین گفت، فراخوان‌ها برای کودتا در ارمنستان از جاهای مختلف شنیده می‌شود. همانطور که پیش‌بینی می‌شود، از جاهای مختلف بیانیه‌هایی برای انجام کودتا در ارمنستان صادر می‌شود. بسیار مهم است که حاکمیت قانون در ارمنستان رعایت و ثبات حفظ شود، زیرا نقض قانون و نظم و ثبات هدف نیروهایی است که به دنبال اقدام علیه جمهوری ارمنستان هستند.
2ـ منشأ پول سیاه تیرانا
روزنامه «فرهیختگان» در گزارشی این موضوع را بررسی کرده است که شبکه مالی سازمان منافقین دست چه کسانی است؟ طبق بررسی روزنامه فرهیختگان، شرکت فیلمسازی Red Granite Pictures، به مالکیت رضا عزیز(رضا شهریز بن عبدالعزیز) با ارزش دارایی 25 میلیون دلار، شرکت سرمایه‌گذاری گلازر با مدیر اجرایی آورام گلازر و ارزش دارایی 1 میلیارد و 200 میلیون دلار، شرکت گوشت West Coast Prime و غذاهای دریایی، International Pacific با بنیانگذاری و مدیر اجرایی کرایگ نیکولوف به ارزش دارایی 100 میلیون دلار، گروه هتل‌های کویو هتل به مسئول اجرایی توکوتارو اومزاوا و ارزش دارایی 35 میلیون دلار، کتابفروشی The Last به مالکیت جاش اسپنسر و ارزش دارایی 1 میلیون و 500 هزار دلار و شرکت جین ول به مدیرعاملی ژیهو لو و ارزش دارایی 150 میلیون دلار اسپانسرهای گروهک تروریستی منافقین هستند. این کمک‌ها جدای از کمک‌هایی است که از دولت‌های عبری‌‌ـ عربی‌ـ غربی پرداخت می‌شود.
3ـ بر لبه جنگ داخلی
ترامپ به جنجالی‌ترین چهره انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2024 در ایالات متحده آمریکا تبدیل شده است. او بارها تأکید کرده است که انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، متقلبانه‌ترین انتخابات تاریخ بوده و در مقابل، دموکرات‌ها نیز معتقدند او قصد دارد با مانور روی کلیدواژه «تقلب» در انتخابات، زمینه را برای به چالش کشیدن نتایج انتخابات پستی و در نهایت ابطال آنها فراهم کند. در این میان، برخی طرفداران ترامپ و حزب جمهوری‌خواه معتقدند، اساساً حضور نیافتن رئیس‌جمهور سابق آمریکا در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2025 به واسطه محکومیت در پرونده‌های جدید، مولد بحران‌های پایداری برای کاخ سفید خواهد بود. مجموعه این تحولات که نگرانی‌های متعددی را نیز در داخل جامعه آمریکا ایجاد کرده، نشان از ایجاد شکاف‌های عمیقی در ساختار سیاست و حکومت در ایالات متحده دارد و چنانچه برخی مقامات و کارشناسان آمریکایی نیز به آن اشاراتی داشته‌اند، ظرفیت وقوع جنگ داخلی را افزایش داده است.
4ـ ال نینو قوی در راه ایران
طبق گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی، در زمان حاضر در بخش شرقی و مرکزی اقیانوس آرام دمای سطح آب در حوضه حاره‌ای آن (فاصله بین 10 درجه شمالی و جنوبی خط استوا) بالاتر از محدوده نرمال قرار دارد که بیان‌کننده رخداد ال‌نینو(ناهنجاری آب و هوایی مانند بارش‌های سیل آسا) است. گردش‌های جوی در این منطقه مطابق با شرایط ال‌نینو قرار دارد؛ از این رو با احتمال بیش از 95 درصد شرایط ال‌نینو تا دی و بهمن 1402 رشد یابد. پیش‌بینی می‌شود به احتمال قوی تا زمستان آتی یک رویداد ال‌نینو متوسط تا قوی تشکیل شود و تأثیرات آن بر آب و هوای جهان در مناطق به ویژه در فصول پاییز و زمستان 1402 گسترش یابد.
▼ اخبار کوتاه
◄ تروریست‌ها خلع سلاح شدند/ وزیر خارجۀ عراق اعلام کرده است، گروه‌های تروریستی اقلیم کردستان سلاح‌های سنگین‌شان را تحویل دادند. این گروه‌ها به پنج اردوگاه منتقل می‌شوند. وی افزوده است، ما به توافق با ایران پایبند هستیم و پیش‌بینی می‌کنیم که ایران حمله‌ای به خاک عراق نخواهد کرد. «آل صادق» سفیر ایران در بغداد هم گفته است، تیم مشترکی از ایران و عراق برای ارزیابی نتایج توافق امنیتی میان دو کشور به اقلیم کردستان می‌رود.
◄ طنز دموکراسی در رژیم آپارتاید/ پرفسور «ریچارد اپستین» حقوقدان معروف در اظهارنظری پیرامون رژیم صهیونیستی گفته است: «دموکراسی در اسرائیل یک شوخی است. ️معتقدم هیچ نقطه‌ای از کره زمین از روش معیوب اسرائیل استفاده نمی‌کند. اسرائیل فقط اسم دموکراسی را یدک می‌کشد؛ اما در واقع دموکراسی نیست. آنچه الآن دارد اتفاق می‌افتد، یک تهدید واقعی برای دموکراسی است.»
◄ مثل کوه استوار/ اظهارات جالب «مهدی خزعلی» در برنامه زنده شبکه سلطنت‌طلب درباره صلابت رهبری در رسانه‌ها بازخورد مثبتی داشت. مهدی خزعلی، فعال سیاسی در مناظره با یک کارشناس برانداز گفته است: «اینکه می‌بینید رهبر ایران علی‌رغم همه تحریم‌ها و فشار‌ها استقامت دارد، اعتقاد ایشان به ظهور حضرت مهدی است؛ به همین دلیل است که می‌بینید ایشان (در فتنه‌ها) متزلزل نمی‌شوند.»
◄ مذاکرات در ریل/ خبرنگار «وال‌استریت ژورنال» اعلام کرد، علی باقری و تروئیکای اروپایی در نیویورک دیدار کردند. لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال که مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب را از نزدیک دنبال می‌کند، در صفحه توئیتر (ایکس) خود از دیدار علی باقری‌کنی، مذاکره‌کننده هسته‌ای ارشد ایران با تروئیکای اروپایی خبر داد.
◄ شیر بی‌یال و کوپال/ «ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا گفته است: «بایدن به تازگی سخنرانی تسلیم خود در سازمان ملل را به پایان رساند و هیچ کس، با وجود همه آنچه ما به آنها می‌دهیم، در این سخنرانی حاضر نشد. دیگر برای آمریکا احترامی قائل نیستند.»
◄ ترک‌تازی در بازار ترکیه/ ️ «گونار گنشر» رایزن بازرگانی ترکیه در ایران مدعی شده است، کالاهای ایرانی به دلیل گاز و برق تقریبا مجانی، آنقدر ارزان هستند که اگر دولت ترکیه مالیات 300 درصدی بر آنها وضع نکند، ورودشان، بازار ترکیه را به هم می‌ریزد.
◄ نمی‌فهمیم ولی حمایت می‌کنیم/ «آنالنا بربوک» وزیر امور خارجه آلمان گفته است، دلایلی که بر مبنای آن برلین باید از اوکراین حمایت کند، برای بسیاری از آلمانی‌ها واضح و روشن نیست؛ ولی با این حال آلمان از اوکراین حمایت خواهد کرد.