ریشه‌های سینما

«چهل‎ویکمین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران» در زمان تغییر دولت‎ و شروع کار رئیس جدید سازمان سینمایی در حال برگزاری است؛ رویداد‌هایی که در این وضعیت برگزار می‎شوند، به ‎شکل معمول قوت و قدرت ندارند؛ اما جشنواره فیلم کوتاه تهران امسال، این گونه نبوده و در قامت یک رویداد سینمایی ممتاز جلوه یافته است.

این جشنواره‎ که نظم و اعتبار و حرفه‌ای بودن در آن حرف اول را می‎زند، امسال نیز برای علاقه‌مندان به فیلم کوتاه، یک تحفه با ارزش به شمار می‌آید، به ویژه آنکه امسال متأثر از حوادث خون‎بار و آتشین در غزه و لبنان، بهترین فیلم‎های کوتاه با موضوع حوادث منطقه از سراسر جهان در بخش ویژه «شاخه زیتون» این محفل سینمایی به نمایش درآمده است.

شعار جشنواره چهل‌ویکم با توجه به ضعف عمده سینمای ما در عنصر مهم «درام در سینما»، یعنی رؤیاپردازی «پذیرای جهان خیال‌انگیز تو» انتخاب شده است. نکته مهم این است که فیلم کوتاه و جشنواره‎ای که برای آن برگزار می‎شود، در واقع عرصه و محل پرورش و آماده‎سازی نسل آینده سینمای کشور است. چنانکه خیلی از کارگردان‎های مطرح امروز سینمای ما در دهه‌های قبل، در همین جشنواره ذوق‌آزمایی کرده و زمینه فکر، سلیقه و جهت محتوایی فیلم‌های آنها از همان زمان و در همین جشنواره شکل گرفته بود؛ به همین دلیل هم جشنواره فیلم کوتاه تهران را باید جشنواره‌ای پایه‌ای قلمداد کرد که سازنده ریشه‎های درخت سینمای بدنه کشور است.

هر آنچه امروز برای سازندگان فیلم‌ها و آثار حاضر در جشنواره فیلم کوتاه تهران پیش بیاید، در واقع پیش زمینه‎ای برای فیلم‎های بلند سینمایی در دهه آینده خواهد بود. اگر قرار است درخت سینمای ایران تناور، پر شاخ و برگ و مملو از ثمرات مفید و شکیل باشد، باید از هم اکنون ریشه‎های آن در انجمن سینمای جوان و جشنواره فیلم کوتاه تهران ساخته شود.

از دیگر اتفاقات مثبت این دوره از جشنواره فیلم کوتاه تهران که یک حرکت اصلاحی در مقایسه با ادوار گذشته به شمار می‎آید، گریز از ژانر‌ها و موضوعات خاص و محدود است. کسانی که دوره‌های قبلی جشنواره فیلم کوتاه را تجربه کردند، به یاد دارند که اغلب فیلم‌ها، در ژانر درام اجتماعی، آن هم از نوع تلخ و سیاه بودند و وجه غالب آثار شرکت‌کننده، فیلم‌هایی بودند که ناامیدی و پوچی را القا می‎کردند.

اما مشکل عمده اغلب فیلم‎های حاضر در این جشنواره، خنثی‌زدگی است. جز تعداد انگشت‎شماری فیلم، توجه به مسائل راهبردی و ملی و دغدغه‌های اجتماعی و سیاسی و مضامین دینی و اعتقادی در آثار، بسیار کمرنگ است!

با این حال، ژانرگرایی و تنوع بخشیدن به موضوعات و مضامین آثار، تنها یک وسیله برای رسیدن به هدفی والا و بلند است. جشنواره فیلم کوتاه زمانی به موفقیت خواهد رسید که از مسیر تنوع و جذابیت بتواند زمینه‎ساز بازتولید سینمای ملی و انقلابی و مردمی در ایران باشد.