چند روزی است که با افزایش قیمت دلار، ارزش پول ملي کشور پایین آمده و به یکی از مسائل روز تبدیل شده است. [...]
یادداشت: چند
روزی است که با افزایش قیمت دلار، ارزش پول ملي کشور پایین آمده و به یکی
از مسائل روز تبدیل شده است. ارزش پول ملي دو معني دارد؛ يكي از منظر مسائل
داخلي و ارزش دارایي‌هاي بانك مركزي (پشتوانه پول‌هاي چاپ شده) و ديگري از
نظر نرخ برابري با پول‌هاي خارجي (ارز). بحث‌هاي جاري عمدتا‌ً بر سر همان
بخش دوم است. حال اگر صادركنندگان و واردكنندگان در این بازار فعال باشند،
طبیعی است؛ اما آنچه بازار ارز را در چندین مرحله در طول این سال‌ها به هم
ریخته، ورود سفته‌بازان است كه براي حفظ ارزش دارايي‌هاي خود ارز نگهداري
مي‌كنند؛ این گروه به‌دنبال نوسانات بازار ارز كه غالباً با بر هم خوردن
وضعيت عرضه و تقاضاي ارز روي مي‌دهد، وارد اين بازار مي‌شوند. حال در این
مقطع و وضعیت حسگرهای فعالان اقتصادی با حساسیت بیشتری نرخ ارز را رصد
می‌کنند. درباره چرایی این روند می‌توان به چند نکته اشاره کرد: نخست اینکه
افزایش قیمت دلار در کشورهای همسایه و به‌‌ویژه منطقه سلیمانیه عراق و
ترکیه انتظارات بازار داخلی را تحت‌تأثیر قرار داده است. دوم اینکه شماری
از فعالان و کارشناسان معتقدند، انتخاب ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا
از دو نظر بازار داخلی ارز را تحت‌تأثیر قرار داده است؛ اول، با ورود ترامپ
نرخ بهره آمریکا افزایش پیدا می‌کند و به دنبال آن، شاخص دلار تقویت شده و
جریان سرمایه به نفع این ارز به گردش در می‌آید. دوم، انتخاب ترامپ بیشتر
حالت انتظاری و روانی دارد. به عبارتی، برخی معامله‌گران انتظار دارند با
انتخاب ترامپ، اجرای برجام با چالش روبه‌رو شود. این دسته نگران این هستند
که با انتخاب وی، در جریان ورود ارز به داخل اختلال ایجاد شود. تقاضای سوم
اینکه فصلی بازار به نام «تقاضای ژانویه» هم اثرگذار بوده است؛ از این نظر
که شرکت‌ها، بانک‌ها و سایر مؤسسات اقتصادی در این مقطع به دلیل قرار گرفتن
در مقطع انتهایی سال میلادی برای تسویه‌حساب‌های دلاری خود به تهیه ارز
نیاز دارند. در کنار عوامل مذکور، کاهش صادرات پتروشیمی‌ها در این بازه
زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل و بالا رفتن نرخ حواله درهم هم بر روند
افزایشی قیمت دلار تأثیر داشته است.