▼ حرف روز
از کجا آورده‌ای؟!
مسئله عدالت و مقابله با فسادهای اقتصادی امروز در صدر مطالبات مردمی قرار دارد. متأسفانه، وضعیت بغرنج انتشار اخبار متعدد از کشف مفاسد مالی‌ـ اقتصادی در سال‌های اخیر، به ویژه آنان که به نوعی از «آقازادگی» برخوردارند، به شدت موجب کاهش اعتماد عمومی نسبت به سلامت بوروکراسی جمهوری اسلامی شده است. اقدامات ارزشمند انجام شده نیز آنقدر فراگیر و قدرتمند نبوده یا در مرحله اطلاع‌رسانی آنقدر اثرگذار نبوده که قلب‌ها را آرام کرده و رضایت عمومی را فراگیر کند.
متأسفانه، قوانین بر زمین مانده و اجرا نشده فراوانی وجود دارد که عمل به آن خواهد توانست بخش قابل ملاحظه‌ای از مشکلات را مرتفع کند. یکی از اصول مهم اصل از «کجا آورده‌ای؟» یا شفافیت اموال مسئولان کشور، در اصول قانون اساسی است. مبتنی بر اصل ۱۴۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «دارایی رهبر، رئیس‌جمهور، معاونان رئیس‌جمهور، وزیران و همسر و فرزندان آنان قبل و بعد از خدمت، توسط رئیس قوه قضائیه رسیدگی می‌شود که برخلاف حق افزایش نیافته باشد.»
در راستای بسط این اصل، نمایندگان دوره هفتم مجلس شورای اسلامی طرحی را با عنوان «طرح صیانت جامعه در برابر مفاسد اقتصادی» تهیه کردند که بر اساس آن همه مسئولان و خانواده آنها موظف به ارائه سالیانه فهرست اموال خود می‌شدند و در نهایت سازمان بازرسی نیز ضمن بررسی صورت این اموال بر تغییرات سالیانه آن هم نظارت می‌کرد. این طرح سرنوشتی پر فراز و نشیب پیدا کرد و تصویب نهایی این طرح تا نهم آبان ماه ۹۴ به طول انجامید و در نهایت به تأیید مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید؛ اما اجرایی نشد.
در اردیبهشت ماه امسال بود که حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی از تدوین آیین‌نامه اجرایی قانون «رسیدگی به دارایی مقامات، مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی» سخن گفت و پس از گذشت چند هفته، روز گذشته سخنگوی قوه قضائیه از تدوین نهایی این آیین‌نامه خبر داد. به گفته وی، برخی از مقامات ارشد مشمول اصل 142، خیل عظیمی از مدیران از جمله استانداران، نمایندگان مجلس و تمامی مقامات قضایی و خانواده‌های آنها مشمول این قانون هستند.
تحقق این امر اولاً نیازمند قاطعیت دستگاه قضا بر اجرایی کردن آن است، ثانیاً نیازمند همراهی جدی دو قوه مقننه و مجریه است، ثالثاً نیازمند حمایت مردمی از اجرایی شدن آن است.
▼ گزارش روز
معتبر شدن قرائت ضد مردمی!
«علت اینکه تحریم شدیم همین بد عادتی در مصرف است، تحریم‌کنندگان فهمیده‌اند نقطه ضعف ما؛ مصرف‌گرایی است. ما جامعه‌ای مصرفی هستیم؛ چرا چین این‌گونه تحریم نمی‌شود؟ چون با یک وعده غذا هم رفع گرسنگی می‌کنند.» این جملات اظهارات «رضا اردکانیان» وزیر نیروی دولت اعتدال است که در روزهای گذشته جنجال‌های زیادی به راه انداخته است! مخالفان و رقبای سیاسی دولت و حتی جریان نزدیک و حامی دولت نیز انتقادهایی را در این باره مطرح کردند و در فضای مجازی نیز واکنش انتقادی تقریباً پررنگی داشت! ولی آیا وزیر نیرو حرف اشتباهی زده است؟
اگر به آمارهای مصرف در کشور نگاهی بیندازیم، متوجه خواهیم شد که اردکانیان چندان هم بیراه نگفته است. مصرف انرژی جامعه ما چند برابر میانگین جهانی است، در مصرف بنزین، گاز، برق و... همواره رکوردهای جدید ثبت می‌کنیم! میزان اسراف در مواد غذایی و... نیز موضوعی نیست که بتوان آن را کتمان کرد؛ اما آنچه در این میان حرف‌های وزیر نیرو را به حاشیه می‌برد و نمی‌گذارد این اظهارات و آنچه مشابه آن در سال‌های گذشته مطرح شده است را مقدمه تغییر الگوی مصرف ایرانیان کند، اول تلاش‌های سیاسی یا مانورهای تبلیغاتی با هدف زدن جریان رقیب است؛ از این رو اصل حرف‌هایی از این دست به حاشیه رانده شده و قرائت ضد مردمی از آن در رسانه‌ها منتشر می‌شود. موضوع دوم و صد البته مهم‌تر عملکرد مسئولان و شیوه زندگی آنها است؛ وقتی مسئولی چنین موضوعی را مطرح می‌کند، ابتدا باید خود ملتزم به آن باشد و سبک زندگی و مصرف خود را اصلاح کند! نمی‌شود یک مسئول خود و نزدیکانش زندگی مسرفانه داشته باشند و از اصلاح الگوی مصرف در جامعه سخن بگوید. واضح است جامعه در مقابل چنین مسئولی گارد می‌گیرد و حرف‌های او را نمی‌پذیرد و برای قرائت ضد مردمی از سخنان او اعتبار بیشتری قائل می‌شود.
▼ خبر ویژه
شبهه‌افکنی گروهک سیاسی علیه نظارت استصوابی!
«محمد توسلی» دبیر کل گروهک نهضت آزادی به صراحت خواستار لغو نظارت استصوابی شده است. وی خود را در جایگاه سخنگوی مردم قرار داده و گفته است، لغو نظارت استصوابی به عنوان یک مطالبه عمومی و شرط حضور در انتخابات، باید مورد توجه اصلاح‌طلبان قرار گیرد. توسلی با طرح این ادعا که نظارت استصوابی نقض قانون اساسی است، مدعی شده است نظارت استصوابی نقض آشکار اصل ۹۹ و اصول فصل پنجم به ویژه اصل 56 قانون اساسی است که به صراحت حاکمیت را از آن خدا دانسته و این حق را ودیعه‌ای از جانب حضرت حق به مردم قلمداد می‌کند و تصریح می‌دارد هیچ کس اختیار سلب این حق را از مردم ندارد. طبیعتاً شورای نگهبان نیز واجد این اختیار نبوده و نیست. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که بر اساس همین اصل 99 قانون اساسی، شورای نگهبان مسئولیت نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان رهبری، ریاست‌جمهوری و مجلس شورای اسلامی و مراجعه به آرای عمومی و همه‌پرسی را برعهده دارد. به عبارتی شورای نگهبان از طرف قانون اساسی مسئولیت حسن جریان انتخابات را در همه مراحل و شقوق آن برعهده دارد. معمولاً پیش از هر انتخاباتی جریان‌های مسئله‌دار سیاسی که به دلیل سبقه و سابقه خود اعتبار قانونی‌شان را برای نمایندگی مردم از دست داده‌اند، با طرح موضوعاتی از این دست درصدد خدشه وارد کردن به فرایند تأیید صلاحیت‌ها برمی‌آیند!
▼ اخبار
1ـ امارات مسئول بزرگ‌ترین تراژدی انسانی قرن است!
به گزارش شبکه الجزیره، «کلاودیا روس» معاون رئیس پارلمان آلمان در گفت‌وگو با خبرگزاری آلمان گفت، محمدبن‌زاید، فرمانده کل نیروهای مسلح امارات می‌تواند به امکانات مالی و نظامی‌ای دست یابد که از آنها بدون هیچ قید و بندی در راستای حمایت از حاکمان مستبد و ضد حقوق بشری در کشورهای مصر، لیبی یا سودان استفاده کند. او از «فرانک والتر اشتاین‌مایر» رئیس‌جمهور آلمان خواست عبارات واضحی پیدا کرده و بدون هیچ ابهامی به ولی‌عهد ابوظبی توضیح دهد که آلمان و اروپا منتظر هستند که تغییرات سیاسی ریشه‌ای در امارات ایجاد شده و جنگ یمن نیز فوراً پایان یابد. معاون رئیس پارلمان آلمان گفت، امارات قدرتی محرک در جنگ یمن است و ولی‌عهد ابوظبی به همین دلیل در بزرگ‌ترین تراژدی انسانی روی کره زمین دست دارد و مسئول آن است. گفتنی است، این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که آلمان از جمله کشورهای فروشنده سلاح به ائتلاف سعودی و اماراتی است و بن زاید قرار است در آلمان با مرکل دیدار کند.
2ـ چرا نخست‌وزیر ژاپن به تهران می‌آید؟
«عباس سلیمی‌نمین» درباره سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران گفت: ژاپن خیلی مایل نیست خود را به صورت مستقیم با آمریکا درگیر کند؛ ژاپنی‌ها به خوبی احساس می‌کنند که اولاً، جهان به سمت نظام چندقطبی می‌رود و نظام فعلی بر اساس جهان تک‌قطبی که آمریکا‌یی‌ها آن را دنبال می‌کنند به‌طور قطع شکست می‌خورد. ثانیاً، امنیت خلیج فارس برای ژاپن حائز اهمیت است؛ زیرا در اقتصادش تأثیر دارد. از همین رو نماینده ژاپن به کشوری سفر می‌کند که نقش او در آرامش خلیج‌فارس بسیار تعیین‌کننده است. ثالثاً، ژاپنی‌ها به دنبال این هستند که ارتباط‌شان با ایران را ارتقا دهند. ایران در خلیج‌فارس و منطقه توانسته بسیاری از سیاست‌های آمریکایی را خنثی کند و ارتباط با ایران، یعنی تأثیرگذاری و نقش‌آفرینی در منطقه غرب آسیا. ژاپن برای برداشتن گام‌های بلند سیاسی خود در آینده به ارتباط با ایران و تقویت این ارتباط نیاز دارد.
3ـ به جای تذکر به اروپایی‌ها پای مذاکره موشکی برویم!
روزنامه «شرق» در یادداشتی به قلم «جاوید قربان‌اوغلی» دیپلمات پیشین ایران در آفریقا اظهارات قاطعانه و مقتدرانه ظریف در دفاع از توان موشکی و قدرت منطقه‌ای کشورمان و تذکر به طرف آلمانی درباره بی‌عملی در برجام را زیرسؤال برد و نوشت: «موضوع موشکی و اقدامات منطقه‌ای ایران موضوع بعد از برجام نیست. نباید فریب این سخنان برخی رسانه‌های تندرو را خورد؛ اروپا نگران فعالیت‌های منطقه‌ای ایران بوده است و اتفاقاً همواره گفته و نوشته‌ام ایران در این حوزه در هر مذاکره‌ای، دست پر را خواهد داشت. این یک اشتباه مهلک است که تصور شود با تندی کردن و نادیده‌گرفتن ظرایف دیپلماتیک و ادبیات مذاکره، می‌توان اروپا را وادار به ایستادن مقابل ایالات متحده کرد؛ بلکه برعکس باعث آن خواهد شد که اتحادیه اروپا به سمت آمریکا هل داده شود... نباید اسیر ادبیات غیردیپلماتیک برخی محافل شد.»
4ـ رقابت ناعادلانه اقتصادی آمریکا با کشورهای جهان
«سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در سخنرانی خود در نشست علمی‌ـ کارشناسی بین‌المللی «مطالعات پریماکوف» در مسکو، اقدامات آمریکا در برخورد با ایران را محکوم کرد و یادآور شد: در این رابطه آنچه مشخص است، تلاش برای وادار کردن کشورهای جهان برای اجرا نشدن قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در حمایت از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، در جهت منافع طرفی است که از این توافق‌نامه بین‌المللی خارج شده است. وزیر خارجه روسیه همچنین تأکید کرد، تحریم‌های یکجانبه و جنگ تجاری آمریکا علیه سایر کشورها، روشی برای رقابت ناعادلانه اقتصادی است که آشکارا مغایر با قوانین سازمان تجارت جهانی است.
▼ اخبار کوتاه
◄ «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان که با سفر به ایران با مقامات ارشد کشورمان دیدار کرده بود، حامل این پیام ویژه بوده که شبکه پرداخت مالی اروپا (اینستکس) که با هدف دور زدن تحریم‌های آمریکا طراحی شده است، به زودی آماده استفاده خواهد شد. البته وی در این سفر تأکید کرده است این یک ابزار از نوع جدید است، پس عملیاتی کردن آن کار چندان آسانی نیست، چون راه‌اندازی یک شبکه پرداخت کاملاً جدید، کار پیچیده‌ای است.
◄ «سیدکمال غیاثیان» مدیر دفتر نظارت بر فروش و وصول مطالبات شرکت توزیع برق استان تهران با اشاره به اینکه 8/3 درصد مشترکان برق شهرهای استان تهران پرمصرف هستند، گفت: صدور قبض‌های کاغذی در چند ماه آینده حذف می‌شود. وی افزود: مشترکانی که مصرف‌شان بیش از الگو باشد که همان ۳۰۰ کیلووات ساعت است، از اول خرداد با افزایش تعرفه ۱۶ درصدی مواجه خواهند شد.
◄ با تشدید اختلافات بین ایتالیا و دیگر اعضای یورو، برخی منابع از بررسی امکان معرفی ارز موازی یورو از سوی این کشور خبر می‌دهند. دولت ائتلافی ایتالیا به تازگی پیش‌نویسی به منظور فراهم شدن مقدمات لازم برای ایجاد ارز موازی یورو را به مجلس ایتالیا فرستاده است. برخی مقامات افراطی ایتالیا حتی این را نیز کافی ندانسته و خواهان کنار گذاشتن کامل یورو هستند.
◄ «محمدحسین کروبی» فرزند مهدی کروبی گفته است: علاوه بر نصب ماهواره برای آقای کروبی گفته شده که خواهر، خواهرزاده‌ها و برادرزاده‌ها هر موقع که بخواهند می‌توانند بدون هماهنگی قبلی به ملاقات ایشان بیایند. وی افزوده است: با اینکه آقای کروبی در ابتدا زیاد موافق این کار نبودند، اما با صحبت خانواده مبنی بر اینکه اگر این کار انجام بشود خوب است، راضی شدند!
◄ «امیر خجسته» رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی مجلس درباره نقش چهار شرکت تولیدکننده روغن موتور در گرانی 70 درصدی این محصول، گفت: گرانی روغن موتور باید از سوی تیم اقتصادی دولت کنترل شود، چون این موضوع می‌تواند پیامدهای ناگواری برای کشور، از جمله افزایش آلودگی و تحمیل خسارت و هزینه‌های سنگین برای مردم داشته باشد.
◄ «محمدجواد ظریف» در گفت‌وگو با شبکه «التلویزیون العربی» گفت: امارات متحده عربی میلیاردها دلار برای خرید سلاح هزینه می‌کند و تلاش دارد به اسرائیل دوم تبدیل شود. وزیر خارجه کشورمان به تحریم‌های ضد ایرانی آمریکا اشاره کرد و گفت: «جنگ اقتصادی رئیس‌جمهوری آمریکا علیه ایران تروریسم است و ما هرگز با تروریست‌ها گفت‌وگو نخواهیم کرد.»