موشک هایی که رویاهای ارتجاع عرب را نابود کردند

پایگاه بصیرت / گروه بین الملل / محمدرضا کلهر

شاید بتوان ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس معاون حشد الشعبی عراق را بزرگترین حماقت ترامپ در تمام حیات وی دانست. چرا که پیامدهای این ترور آنچنان قدرت ادعایی آمریکا را تحت الشعاع قرار داده که حتی برخی از حامیان ترامپ نیز از این ترور انتقاد کرده اند. مقام معظم رهبری بلافاصله پس از این جنایت وعده «انتقام سخت» دادند. تنها 5 روز کافی بود تا این وعده عملیاتی شود. بامداد چهارشنبه در همان ساعتی که سردار سلمیانی به شهادت رسید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انتقام سخت را آغاز کرد. طبق اعلام رسانه های خارجی پایگاه های آمریکایی در برابر بارانی از موشک قرار گفتند.  سامانه های دفاعی نیز در این حمله موفق به رهگیری هیچ موشکی نبودند و  پایگاه    عین الاسد به صورت کامل موشک باران شد. پایگاه عین الاسد در استان الانبار عراق به عنوان بزرگترین و  مجهز ترین پایگاه آمریکا هدف عملیات موشکی ایران قرار گرفت. این پایگاه ستون فقرات نیروهای زمینی آمریک در منطقه است. امنیت این پایگاه به گونه ای بوده که ترامپ و مایک پنس معاون رئیس جمهور آمریکا در سفرهایی که به عراق داشتند به این پایگاه وارد شدند. نکته مهم درمورد این حمله این بود که با وجود در هم کوبیده شدن پایگاه عین الاسد ، دونالد ترامپ که پیش از آن تهدید کرده بود که در صورت واکنش ایران به ترور سردار سلیمانی 52 نقطه ایران را هدف قرار خواهد داد از مواضع خود عقب نشینی کرد واعلام داشت که به دنبال جنگ نیست. این مسئله بیش از همه کشورهای عربی را ماتم زده کرد. در ادامه دلیل این امر بررسی خواهد شد.
وابستگی امنیتی کشورهای عربی به آمریکا
کشورهای عربی به دلیل ضعف های اساسی به ویژه در حوزه تسلیحات به دنبال آن بودند تا با خریدهای نجومی بتوانند خود را در برابر ایران ایمن کنند. در این مسیر آمریکا به عنوان تنها امید ارتجاع عرب مطرح بود. دونالد ترامپ و سایر روسای جمهور آمریکا با پررنگ کردن پروژه ایران هراسی سعی داشتند تا سلاح بیبشتری به کشورهای عربی بفروشند. «مرکز تحقیقات صلح استکهلم» فهرستی از ۴۰ کشور بزرگ واردکننده سلاح در جهان از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ منتشر کرد. در این فهرست نام ۱۰ کشور عربی وجود دارد که به‌تنهایی ۳۱ درصد واردات سلاح جهان را در اختیار دارند. در این فهرست جهانی، عربستان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای برهم‌زننده ثبات منطقه و آغازگر کشتار ملت مظلوم یمن، ۱۰ درصد واردات سلاح جهان را در اختیار دارد. میزان واردات این کشور از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ ، ۲۲۵ درصد افزایش داشته است. روزنامه گاردین چاپ انگلیس نیز نوشت که عربستان به دلیل جنگ علیه یمن در سال 2014 میلادی حدود 70 میلیارد دلار صرف خرید سلاح کرده است که این میزان حدود 9 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور است. بر اساس این گزارش از زمان آغاز تجاوز عربستان علیه یمن در سال 2015 میلادی این کشور به بزرگترین وارد کننده اسلحه در دنیا تبدیل شده است. به نوشته گاردین آمریکا بزرگترین صادر کننده سلاح به عربستان به شمار می‌رود به گونه‌ای که از سال 2014 تا 2018 میلادی حدود 70 درصد از بازار سلاح عربستان در اختیار آمریکا بوده است. در واقع آمریکا با فروش سلاح  به کشورهای عربی به آن ها اطمینان داد که واشنگتن حافظ و ایمن این کشورها در برابر هرگونه تجاوز خارجی است. اما در چند ماه گذشته تمام این معادلات تغییر کرد و کشورهای عربی برای همیشه در برابر تهدیدها تنها مانده اند.
روند تنهایی کشورهای عربی چگونه رقم خورد؟
کشورهای عربی و به ویژه عربستان در چند ماه گذشته در یک پروسه به ناامیدی کامل از آمریکا رسیده اند. ساقط شدن پهپاد پیشرفته آمریکا توسط ایران نخستین مرحله از این ناامیدی بود. پس از این حادثه ترامپ در توییتر نوشت:« ایران اشتباه بسیار بزرگی مرتکب شد.» خیلی‌ها این توییت را به معنای احتمال واکنش سریع آمریکا قلمداد کردند. اما مدت کوتاهی پس از این توییت ترامپ در جریان دیدار با نخست وزیر کانادا ناگهان موضع‌گیری خود را تغییر داد. او در این نشست گفت: «این حادثه می‌تواند محصول یک اشتباه فردی بوده باشد.» او که هم چنان بر اینکه ایران اشتباه کرده تاکید می‌کرد گفت:« آن‌ها مرتکب یک اشتباه شدند، فکر می‌کنم یک ژنرال یا یک نفر بوده است که مرتکب اشتباه شده است. خوشبختانه آن هواپیما غیرمسلح بود و سرنشینی نداشت. آن پهپاد به روشنی بر فراز آب‌های بین‌المللی بود.» علاوه بر این پس از برگزاری نشست کاخ سفید، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، اعلام کرد، در نظر داشته تا در پاسخ به ساقط شدن پهپاد آمریکایی توسط ایران، به سه هدف در ایران حمله کند، اما به واسطه برآوردی که از کشته شدگان احتمالی به او ارائه شد، تصمیم گرفت این کار را انجام ندهد! ترامپ در توییتر خود نوشت:« آماده بودیم تا با زدن سه هدف تلافی کنیم، وقتی پرسیدم چند نفر کشته می‌شوند، یک ژنرال گفت ۱۵۰ نفر قربان، ١٠ دقیقه قبل از حمله متوقفش کردم.»
کشورهای عربی امیدوار بودند که آمریکا علیه ایران یک واکنش قاطع نشان دهد. اما ترامپ با مواضع متناقض خود نشان داد که مرد جنگ نبوده و از رویارویی با ایران در هراس است. کشورهای عربی پس از این ماجرا از ترامپ ناامید شدند . بلافاصله رفتار برخی از کشورها مانند امارات ملایم تر شد و سعی کرد علیه ایران مواضع تندی اتخاذ نکند. چرا که کشورهای عربی به این نتیجه رسیدند که ترامپ وقتی برای ساقط شدن پهپاد پیشرفته خود توسط ایران قادر به انجام کاری نیست قطعا برای کشورهای عربی خود را وادر به یک ماجراجویی با ایران نخواهد کرد.
حمله انصارالله به آرامکوی عربستان و متوقف کردن نیمی از تولید نفت عربستان و همچنین خسارت 30 میلیارد دلاری عربستان نیز دومین عامل بود. عربستان انتظار داشت تا آمریکا در برابر انصارالله  واکنشی قاطع نشان دهد و حمله ای به یمن صورت بگیرد. اما ترامپ از کنار این ماجرا به سادگی گذشت. رئیس جمهور آمریکا تنها با چند توییت به آل سعود دلداری داد و عربستان را در برابر  این حمله تنها گذاشت.
ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس توسط آمریکا بار دیگر کشورهای عربی را امیدوار کرد که ترامپ به دنبال واکنش قاطع علیه ایران است. البته این کشورها از ترسِ واکنش ایران به صورت محافظه کارانه با این مسئله برخورد کردند و حتی عربستان نماینده ای به آمریکا فرستاد تا کشورهای عربی را درگر جنگ نکنند. اما کاملا مشخص بود که کشورهای عربی به ترامپ برای مقابله با ایران امیداور شده اند. اما عملیات موشکی ایران علیه بزرگترین پایگاه آمریکایی در عراق بار دیگر آن ها را ناامید کرد. این عملیات که ضربه بزرگی به آمریکا بود و رسانه ها از آن با عنوان مهم ترین حمله رسمی به آمریکا پس از جنگ جهانی دوم یاد می کنند بدون هیچ واکنشی از سوی ترامپ تمام شد. کشورهای عربی امیدوار بودند در واکنش به این عملیات، ترامپ در بیانیه ای آغاز جنگ با ایران را اعلام کند. اما ترامپ در یک سخنرانی بسیار ضعیف که 58 بار تپق زد، با لحنی لرزان اعلام کرد که به دنبال واکنش نظامی  نخواهد بود. این سخنان ترامپ کشورهای عربی را برای همیشه ناامید کرد و  نشان داد که اکنون دوران جدیدی در منطقه شورع شده که کشورهای عربی باید بپذیرند نظم جدید منطقه ای با قدرت نمایی ایران شروع شده است.
درو اقع این سه عامل باعث شده تا اکنون کشورهای عربی به صورت کامل از آمریکا قطع امید کرده و خود را در برابر مقحور مقاومت تنها ببینند .همین امر باعث خواهد شد تا این کشورها رفتار محتاطانه ای داشته باشند و این به امنیت منطقه ای کمک خواهد کرد.
نتیجه
انتقام سخت ایران که بامداد چهارشنبه عملیاتی شد را می توان یک متغیر تعیین کننده در معادلات منطقه ای دانست. عملیات موشکی ایران علیه پایگاه عین الاسد آمریکا در عراق علاوه بر اینکه ضربه مهمی به اقتدار ادعایی آمریکا در جهان زد و ایران را به عنوان یک ابرقدرت موشکی در جهان معرفی کرد، کشورهای عربی را نیز در برابر ایران تنها گذاشت. در واقع عدم واکنش قاطع ترامپ باعث شده تا کشورهای عربی جرات و توان اجرای هیچ توطئه ای علیه ایران نداشته باشند. زمانی که ابرقدرت مورد نظر این کشورها یعنی آمریکا در برابر ایران شکست را پذیرا شده وقادر به واکنش نیست کاملا مشخص است که کشورهای عربی که تمام موجودیت خود را وابسته به حمایت های آمریکا می دانند باید ماجراجویی های منطقه ای خود را پایان داده و به دنبال تنش زدایی با ایران باشند. نکته مهم در این مورد به بیانه سپاه پس ازعملیات موشکی علیه آمریکا باز می گردد.در بند 2 این بیانه آمده است: «به دولت‌های متحد آمریکا که پایگاه‌های خود را در اختیار ارتش تروریستی این کشور قرار داده‌اند  اخطار داده می‌شود هر سرزمینی، به هر ترتیب مبدأ اقدامات خصمانه و تجاوزگرانه علیه جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد، هدف قرار  خواهد گرفت.» ارتجاع عرب پس از انتقام سخت ایران از آمریکا تمام رویاهای خود در زمینه مقابله با ایران و شکست این کشور را از دست دادند و به این نتیجه رسیدند که باید سیادت و اقتدار منطقه ای ایران را برای همیشه بپذیرند. معادلات منطقه ای تغییر کرده و اکنون فصل جدیدی در خاورمیانه  آغاز شده است. فصلی که ایران و محور مقاومت تعیین کننده معادلات خواهند بود و کشورهای عربی از اقتدار ادعایی و رسانه ای خود دست برداشته و در حاشیه قرار خواهند گرفت.