حضور اخیر وزیر امورخارجه کشورمان در مجلس شورای اسلامی در ۱۵ تیر همراه با حاشیه‌های منفی فراوان بود. دکتر ظریف به نوعی عملکرد خویش و وزارت خارجه را هماهنگ و مورد تأیید شهید حاج قاسم سلیمانی و رهبر معظم انقلاب اسلامی قلمداد و تصریح کرد: «برجام تحمیلی بر آمریکا بود، تاریخ و آینده نشان خواهد داد که برجام سند افتخار ایران است و خواهد بود و در تاریخ این کشور ثبت خواهد شد.»
عدم اعتقاد رهبری به عملیاتی شدن برجام
پیش‌تر نیز مقامات ارشد قوه مجریه بار‌ها از برجام دفاع و کلیات و جزئیات مذاکرات و برجام را کاملاً مورد تأیید رهبر انقلاب معرفی کرده‌اند. این ادعای نادرست مکرر در تریبون‌های رسمی مطرح شده است، تا آنجا که رهبر انقلاب در دیدار جمعی از دانشجویان در ۱ خرداد ۱۳۹۸ با نارضایتی و لحنی شدیداً گلایه‌آمیز به این تهمت آشکار پاسخ فرمودند: «یکی از دوستان گفتند تصویب برجام را به رهبری نسبت داده‌اند؛ خب بله، امّا شما که چشم دارید، ماشاءالله هوش دارید، همه چیز را می‌فهمید! آن نامه‌ای را که من نوشتم نگاه کنید، ببینید تصویب چه جوری است؛ شرایطی ذکر شده که در این صورت این [توافق]تصویب می‌شود. برجام را به آن صورتی که عمل شد و محقّق شد، بنده خیلی اعتقادی نداشتم و بار‌ها هم به خود مسئولینِ این کار - به آقای رئیس‌جمهور، به وزیر محترم خارجه، به دیگران - همین را گفته‌ایم و موارد زیادی را به آن‌ها تذکّر داده‌ایم.»
قابل اعتماد نبودن دشمن
رهبر انقلاب بار‌ها در طول مذاکرات منجر به برجام در تریبون عمومی هشدار و بیدارباش داده و قابل اعتماد نبودن دشمن و فریب لبخند دشمن نخوردن را فریاد زدند، اما متأسفانه دولت کمتر به این دغدغه‌ها توجه کرد.
رهبر انقلاب در ۱۸/۰۱/۱۳۹۵ در گله از این رویکرد دولت فرمودند: «به بیگانگان نمی‌شود اتّکا کرد، نمی‌شود اعتماد کرد. من مکرّر در دوران همین مذاکرات هسته‌ای - شاید چهار پنج مرتبه یا بیشتر - گفتم به آمریکایی‌ها نمی‌شود اعتماد کرد. حالا هم ملاحظه می‌کنید و می‌بینید؛ حرف‌هایی که می‌زنند، اظهاراتی که می‌کنند و عملکردی که نشان می‌دهند، کاملاً امضای آن حرفی است که بنده آن‌وقت می‌زدم.»
عبور از برخی خط‌قرمز‌ها در مسیر برجام
بدتر از همه اینکه برخی خط‌قرمز‌ها در جریانات مذاکرات و تصویب برجام از جانب دولت یازدهم رعایت نگردید؛ یکی از فاجعه‌بارترین و تأسف‌انگیزترین واقعیات آن است که دولت در مسیر دستیابی به برجام از برخی خط‌قرمز‌ها چشم‌پوشی کرده است. این واقعیت تلخ و دردناکی است که شخص وزیر خارجه دولت یازدهم به آن اعتراف کرده است.
رهبر انقلاب در ۱۳۹۵/۰۱/۰۱ در گله از این اقدام دولت فرمودند: «وزیر خارجه محترم ما در مواردی به بنده گفت که ما [مثلاً]اینجا را یا این خطّ قرمز را دیگر نتوانستیم حفظ کنیم.»
علیرغم انتقادات به جایی که توسط برخی دلسوزان انقلاب و حتی برخی از داخل دولت به برجام وارد کردند، دولتی‌ها همواره از برجام دفاع کردند و حتی منتقدان را با الفاظی نامناسب مورد هتاکی قرار دادند؛ اما بدعهدی‌های مکرر آمریکایی‌ها کار را به جایی رساند که حتی خود دولتی‌ها و مدافعان سرسخت برجام نیز صدایشان درآمد و به بدعهدی آمریکا اعتراف کردند.
عدم رعایت الزامات رهبری
رهبر انقلاب پس از تأیید برجام در مجلس و شورای عالی امنیت ملی در ۲۹ مهر ۱۳۹۴ به صورت مشروط برجام را تأیید نمودند و با برشمردن تأکیدات و الزامات ۹ گانه در اجرای برجام، توافق برجام را با رعایت این موارد و الزامات تأیید کردند.
از جمله این الزامات این بود که: «از آنجا که پذیرش مذاکرات از سوی ایران اساساً با هدف لغو تحریم‌های ظالمانه اقتصادی و مالی صورت گرفته است و اجرایی شدن آن در برجام به بعد از اقدام‌های ایران موکول گردیده، لازم است تضمین‌های قوی و کافی برای جلوگیری از تخلف طرف‌های مقابل، تدارک شود که از جمله آن اعلام کتبی رییس‌جمهور آمریکــا و اتحادیه اروپا مبنی بر لغو تحریم‌هاست.»
متأسفانه علیرغم تأکید صریح رهبری، تضمین لازم از طرف‌های برجام اخذ نگردید و امضای وزیرخارجه شیطان بزرگ تضمین کار دانسته شد و «امضای کری تضمین است»، تیتر تاریخی و عبرت‌آموز روزنامه شرق شد که با فونت درشت در صفحه اول درج و در تاریخ سیاسی ایران ماندگار گردید.
الزامات دیگر رهبری که در تأییدیه برجام درج نمودند، عبارت بود از: «هر گونه اظهاری مبنی بر اینکه ساختار تحریم‌ها باقی خواهد ماند، به منزله‌ی نقض برجام است.» و «در سراسر دوره‌ی ۸ ساله وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته‌ی تروریسم و حقوق بشر) توسط هر یک از کشور‌های طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند ۳ مصوبه‌ی مجلس اقدام‌های لازم را انجام دهد و فعالیت‌های برجام را متوقف کند.»
متأسفانه این دو شرط هرگز رعایت نشد و عدم رعایت آشکار آن‌ها از جمله بدیهیاتی است که نیازی به سند و مدرک و نقل قول ندارد.
دیدگاه صریح و غیرقابل تحریف رهبر انقلاب در مورد ماهیت برجام
دیدگاه صریح و روشن و غیرقابل تفسیر و تحریف رهبر انقلاب در مورد ماهیت برجام نیز در این نامه ذکر گردیده است:
«محصول مذاکرات که در قالب برجام شکل گرفته است، دچار نقاط ابهام و ضعف‌های ساختاری و موارد متعدّدی است که در صورت فقدان مراقبت دقیق و لحظه‌به‌لحظه، میتواند به خسارت‌های بزرگی برای حال و آینده‌ی کشور منتهی شود»
خصومت‌ها و بدعهدی‌های مکرر شیطان بزرگ
خصومت‌ها و بدعهدی‌های مکرری از جانب آمریکا پس از برجام در همان دولت اوباما ظاهر شد؛ اما علیرغم بدعهدی‌های مکرر آمریکا در اجرای برجام، دولتمردان و برخی طیف‌ها و جناح‌های هم‌سو توجیهاتی برای این بدعهدی‌های می‌آوردند و به هر نحو می‌کوشیدند تا چهره آمریکا را بزک کرده و شیطان بزرگ را قابل اعتماد جلوه دهند.
علیرغم بدعهدی‌های مکرر، دولت در رویایی کودکانه، برجام را باغ سیب و گلابی می‌دانست که باید منتظر به ثمر نشستنش بود و حتی در اظهارنظر‌هایی حیرت‌انگیز دولتی‌ها و هم‌فکرانشان از ضرورت حرکت به سمت و سوی برجام‌های ۲ و ۳ و ۴ و... سخن گفتند که با مخالفت صریح رهبری جلوی آسیب‌های بعدی گرفته شد.
خروج گانگستری از برجام
روز‌ها و سال‌های همراه با برجام گذشت تا آنکه دونالد ترامپ رییس‌جمهور ایالات متحده شد؛ رئیس‌جمهور جنایت‌کاری که از همان نخست سلامت روانی‌اش توسط خود آمریکایی‌ها بار‌ها زیر سؤال رفته است و اکنون نیز به تروریست بزرگ و قاتل شهید قاسم سلیمانی بودن معروف است. با روی کار آمدن ترامپ آمریکایی‌ها به همان تفاله باقیمانده نیز رحم نکردند و برجام هر روز فروغ کمتری پیدا کرد تا آنکه این رییس‌جمهور دیوانه و احمق و جنایتکار به‌صورت گانگستری از برجام خارج شد و رسماً و علناً خروج از برجام را اعلام و فرمان اجرایی بازگشت تحریم‌ها و اعمال سخت‌ترین تحریم‌ها را امضا کرد.
درس‌ها و عبرت‌های برجام
رهبر انقلاب به فاصله کوتاهی از خروج آمریکا از برجام در ۱۳۹۷/۰۲/۱۹ به صورت مفصل و مبسوط در مورد این خیانت آمریکا افشاگری نمودند.
معظم‌له در مورد درس‌ها و عبرت‌های برجام و اشتباهات دولتمردان در مسیر تصویب برجام فرمودند: «از روز اوّل بار‌ها و بار‌ها گفتم به آمریکا اعتماد نکنید! هم در جلسات خصوصی این را گفتم، هم در جلسات عمومیِ مردمی گفتم؛ در جلسات خصوصی بیشتر هم این را گفتم؛ گفتم به این‌ها اعتماد نکنید؛ اگر میخواهید قرارداد ببندید، تضمین‌های لازم را فراهم بکنید، بعد صحبت کنید، بعد قرارداد ببندید، بعد امضا کنید؛ به حرفِ این‌ها اعتماد نکنید. یکی از چیز‌هایی که بنده آن‌وقت، بخصوص روی آن تصریح کرده بودم این بود که گفتم ما این قرارداد را قبول میکنیم به این شروط -چند شرط بود- یکی از شرط‌ها این بود که گفتیم رئیس‌جمهورِ وقتِ آمریکا بنویسد و امضا کند که تحریم‌ها برداشته شد؛ این جزو شرایط ما بود، جزو شرایط بنده بود؛ خب، مسئولین محترم زحمت کشیدند، تلاش کردند، عرق ریختند، [ولی]نتوانستند و این نشد و نتیجه‌اش این است که دارید مشاهده می‌کنید: دو سال، دو سال‌ونیم گذشته است، ما به همه‌ی تعهّدات عمل کرده‌ایم، این مردک می‌آید بیرون و میگوید که من قبول ندارم و خارج میشوم و چنین می‌کنم و چنان می‌کنم.»
راه آینده
رهبر انقلاب تکلیف برجام را هم مشخص و راه آینده برجام و هر گونه تعامل با غرب را نیز ترسیم نموده‌اند. معظم‌له در همان سخنرانی فرمودند: «باید عزّت این ملّت تأمین بشود، منافع ملّت باید تأمین بشود به معنای واقعی کلمه، که خب حالا خوشبختانه مسئولین هم بر روی حفظ منافع ملّی تکیه کردند و گفتند باید منافع ما تأمین بشود؛ بله، باید تأمین بشود منتها برای تأمین منافع، به حرف فلان رییس و فلان نخست‌وزیر و فلان صدراعظم اعتماد نکنید؛ حرف این‌ها اعتباری ندارد؛ امروز یک چیزی می‌گویند، فردا یک‌جور دیگری عمل می‌کنند؛ هیچ رودربایستی هم ندارند، خجالت هم اصلاً نمی‌کشند.»
آری برجام درس‌ها و عبرت‌های بزرگی داشت که رهبر انقلاب آن‌ها را تبیین و تشریح نموده‌اند که امید است نصب‌العین و آویزه گوش تمامی مسئولانی قرار گیرد که به لبخند آمریکایی‌ها دلخوش و به شیطان بزرگ اعتماد کرده و حل مشکلات را در تعامل با دشمن می‌دانستند و می‌دانند. 50