افشای سند محرمانه ناتوی عربی علیه ایران
روزنامه «الاخبار» لبنان، شنبه، در گزاشی بلند، جزئیاتی مهم از یک سند محرمانه درباره تشکیل ائتلافی ضدایرانی در منطقه را فاش کرد.
روزنامه الاخبار گزارش مذکور را این‌گونه آغاز می‌کند که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور پیشین آمریکا از زمان سفر نخستش به ریاض، پایتخت عربستان سعودی، به دنبال ایده فریفتن «متحدان» با تشکیل یک جبهه بود؛ جبهه‌ای که از هراس این کشورها از آنچه «دشمن ایرانی» خوانده شده، حکایت داشت؛ ایده‌ای برای کاستن از وزن سنگین چالش‌هایی که متحدان دیگر نمی‌توانستند به تنهایی با آن تعامل کنند؛ آن هم همزمان با ادامه «دوشیده شدن» این کشورها.
این روزنامه لبنانی در ادامه می‌گوید که ترامپ در به اجرا در آوردن این رویکرد، تعلل نکرد و پس از گذشت چند ماه از سفر او [به ریاض]، فصل جدیدی از «نمایش» آمریکا با شعار «ائتلاف راهبردی خاورمیانه» یا «ناتوی عربی» به راه افتاد.
در این گزارش آمده است که این گام درست دربحبوحهسیاست «فشار حداکثری» علیه ایران برداشته شد و همزمان با آن، اعلام نیت برای تشکیل ائتلاف مذکور با این اقدام همراه شد تا عامل هراس‌افکنی چندبُعدی به موج این سیاست اضافه شود.
الاخبار می‌افزاید که عربستان سعودی در آن زمان برای چنین طرحی بسیار هیجان داشت؛ عربستانی که به راهبرد ترامپ «ایمان آورده بود» و تمام تخم‌مرغ‌هایش را در یک سبد گذاشته بود؛ اما برخی اتفاقات در نشست‌های ادواری همزمان با علنی شدن صحبت از «ناتو عربی» نشان داد که ریاض آرزوهایش را به طرزی مخالف حقایق «پروراند».
طبق اطلاعاتی که این روزنامهآن رابه دست آورده، اطمینان حاصل شده است که یکی از اهداف اصلی «مسا» (ائتلاف مذکور) اصلاح نظام «محافظت» از امنیت کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بر پایه قاعده مشهور ترامپ یعنی «باید بپردازید» و همچنین قراردادهای تسلیحاتی بیشتر با این کشورها بوده است که الاخبار در ادامه در پیشنهادهای مطرح شده از سوی کاخ سفید و به‌طور مفصل‌تر درسندیفوق‌محرمانه و درزداده شده از جانب طرف سعودی به تاریخ چهارم جولای سال ۲۰۱۹ بدان می‌پردازد.
بر اساس این گزارش، در اسناد منتشر شده از تمام طرف‌ها خواسته می‌شود که روند «معامله‌های مسلح‌سازی با آمریکا و تعهد به امضای یک معامله نظامی برای [ایجاد] نظامی مشترک در منطقه به منظور هشدار سریع درباره موشک‌های بالستیک» تسریع شود.
الاخبار اشاره می‌کند که در این اسناد آمده است که توافق‌های امضاشده «در صورت وقوع تجاوز، ما را (آمریکا را) به اتخاذ هیچ‌گونه اقدام نظامی ملزم نمی‌کند» که به گفته این روزنامه لبنانی، درست اینجا بود که طرف سعودی پی‌برد که «این تصور فواید بسیار اندکی برای دیگر کشورها از جمله عربستان سعودی دارد».
طبق این گزارش، نکته شایان‌توجه، پافشاری چندباره عربستان سعودی و در کنار این کشور امارات وبحرینبر این مسئله بوده است که رویارویی با ایران و آنچه بازوهای این کشور در منطقه خوانده شده، به عنوان محور اصلی کار ائتلاف بوده‌اند چنان که گویی این کشورها به نیت آمریکا از ایجاد ناتوی عربی شک داشته‌اند.
این روزنامه در ادامه می‌گوید که کشورهای مذکور به مورد دیگری نیز مشکوک بوده‌اند که خواسته‌شان [از آمریکا] حکایت از آن داشت؛ و آن، «تضمین عدم اثرگذاری این پیمان بر تنوع منابع [دریافتی] سامانه‌های دفاعی یا توافق‌های دوجانبه بسیار محرمانه‌ای» بود که با دیگر کشورها داشتند.
بر اساس این گزارش، در دیگر طرف خلیج فارس، موضع عمان و کویت بیشتر شبیه به همگامی بود تا ورود جدی به این ائتلاف همانطور که اظهارات رئیس هیأت عمان بر این موضع تأکید دارد: «بله ما با بخش اقتصادی موافقیم نه [بخش] نظامی»؛ یا درخواست این کشور مبنی بر «تغیر کلمه ائتلاف به تجمع یا انجمن، اتحادیه یا ابتکار» و از سوی دیگر، صحبت‌های طرف کویتی این خصوص که گفته بودند «روند قانونی الزام‌آوری داریم».
الاخبار در ادامه در ارتباط با قطر می‌نویسد که این کشور، مثل همیشه، بر مخالفت با عربستان سعودی به ویژه تأکید بر ادامه بحران خلیج [فارس] که یکی از مهم‌ترین تهدیدهای تشکیل ائتلاف بود، پافشاری داشت.
این روزنامه لبنانی می‌افزاید، اما موضع مصر در این خصوص بیشتر به چشم می‌آمد چراکه مشارکت این کشور در نشست‌های اولیه بسیار دوام نیاورد و به سرعت به خروج قاهره از آن انجامید آن هم پس از آنکه مصر خواهان «تمرکز بیشتر بر بُعد سیاسی» شد.
اما در ارتباط با اردن، الاخبار می‌گوید که می‌توان گفت موضع این کشور متناسب با نگرانی همیشگی اردن از قطع «کمک‌ها» بود چراکه موضع اردن- برخلاف موضوع سعودی- تأکید بر بخش اقتصادی بود.
در ادامه آمده است که تمام این اختلاف‌نظرها کافی بود که این طرح عمر طولانی نداشته باشد و همچون ترامپ که به سرعت کاخ سفید را ترک کرد تاجو بایدنجانشین آن شود، صفحه‌ای جدید در منطقه باز شد از این رو عربستان سعودی چاره جز تعامل با این وضعیت نداشت.
این روزنامه می‌گوید که تحولاتی که اکنون در سیاست‌های ریاض حادث شده است به معنای دست برداشتن از «اهداف موجودیتی» نیست؛ اهدافی که در برگ‌های پیشنهادهای سعودی و مواضع نمایندگان آن و در کنار این کشور، امارات و بحرین بدان اشاره شده است. این سازه‌ای که کار ساخت آن عملا پیش از به قدرت رسیدن ترامپ آغاز شد، خارج از دایره توجه دولت‌های جدید آمریکا نخواهد بود؛ اما شاید این مسئله اولویت چندم آن‌ها باشد.