ابزار آمریکا برای تحریم ایران چه بوده است؟/ برای مقابله با تحریم چه باید کرد؟

موقعیت ژئوپلتیک جمهوری اسلامی ایران، شرایط ویژه ای را برای کشورمان ایجاد کرده است. بنحوی که دردنیا کشوری همچون ایران، از لحاظ جغرافیای شرایط برتر و تاثیرگذار ندارد. این موقعیت باعث شده است که از طریق ایران اتصال غرب به شرق و شمال به جنوب را به سهولت اتفاق بیافتد.

از این رو جامعه بین الملل با درک از این موقعیت در تلاش است که اقتصاد و مراودات تجاری خود را از طریق ایران گسترش دهند. کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و اکو بهترین گزینه برای استفاده از مسیر ارتباطی ایران می باشند.

در همین رابطه سخنگوی گمرک گفت:" کریدور ITI سازمان همکاری اقتصادی اکو با ارسال دو محموله به صورت آزمایشی از کراچی به استانبول از مسیر ایران فعال شد. «سید روح اله لطیفی» افزود: بر اساس مصوبات سازمان همکاری اقتصادی اکو مبنی بر راه اندازی کریدور  ITI (استانبول_تهران_اسلام آباد) توسط اعضای این سازمان برای اتصال شرق به غرب، دو محموله پارچه و لاستیک در این هفته از کراچی پاکستان تحت کارنه تیر حرکت خود را آغاز کرد و از طریق مرز میرجاوه وارد خاک ایران شد."

تحریم های ظالمانه آمریکا از لحاظ روانی در هشت سال اخیر چنان محدودیت های برای کشورمان ایجاد کرده است که عموم مردم و نخبگان به دنبال رفع تحریم ها از دریچه مذاکره برآمدند. دولت یازدهم و دوازدهم که بیشترین تاکید را بر تحریم داشتند، بیشترین زمان دولت را به صرف مذاکره با آمریکا نیز گذاشتند و در عمل نیز نه تنها تحریم ها رفع نشد بلکه بیشترین تحریم ها نیز در زمان مذاکرات و برجام صورت گرفت.

 حال سوال این است که آیا سیاستی جدا از مذاکره برای بی اثر کردن تحریم ها وجود دارد؟

در جواب به سوال مذکور باید عوامل تاثیرگذاری تحریم را بررسی کرد و سپس به ارائه راهکار پرداخت.
"ریچارد نفیو"  که به معمار تحریم ها علیه  ایران معروف است، در کتاب خود سه عنصر «ساختار معیوب اقتصاد ایران، اجماع جهانی و رفتارهای هیجانی» را به عنوان عوامل اثرگذاری تحریم‌ها و تغییر رفتار ایران و آمدن به پای میز مذاکره عنوان کرده است.
الف: دولت سیزدهم در مرحله اول باید به سمت اصلاح اقتصادی و رفع موانع تولید و اشتغالزایی حرکت کند. کنترل تورم و نقدینگی در اقتصاد کشور و جلوگیری رانت و فساد می تواند اقتصاد ایران از حالت بیماری به سمت پویایی سوق دهد.

 رصد اندیشکده های آمریکایی نشان می دهد که  آمریکا همواره نگران است که تحریم‌ها به اصلاحات اقتصادی در ایران منجر شود که در آن صورت این تحریم‌ها علی رغم همراهی کشورهای دیگر بی‌نتیجه بماند. نفیو اعتراف می‌کند که اگر ساز و کارهای اقتصادی در ایران اصلاح شوند، تحریم‌های آمریکا توان بر هم زدن ثبات آن را نخواهد داشت.

در سال 2015 وزیرامورخارجه وقت آمریکا در گزارشی به گنکره اعلام می کند که اگر از طریق مذاکره به تحریم مشروعیت ندهیم، ایرانی ها به سمت بی اثر کردن تحریم ها حرکت می کنند و آمریکا برای همیشه سلاح تحریم را از دست خواهد داد. این گزارش در واقع ترس آمریکایی ها از اصلاح ساختار اقتصادی و دور زدن تحریم ها توسط ایران را نشان می دهد.

ب: همراهی کشورهای مختلف با آمریکا، میزان موفقیت تحریم های آمریکا را بیشتر می کند. اینکه ایالات متحده همواره از طریق سازمان های بین المللی به دنبال تحریم جمهوری اسلامی است در راستای اثرگذاری آن است. نکته مهم این است که در وضعیت فعلی اولا آمریکایی ها به سبب نقض برجام و دوم حضور ترامپ و بایدن بعنوان روسای جمهور آمریکا، ایالات متحده توان اجماع سازی علیه ایران را از دست داده است. جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به عضویت در شانگهای و فعال سازی سیاست منطقه گرایی و  نگاه به شرق از انزواگرایی مدنظر آمریکا فاصله گرفته است.

 اینکه ایران در راستای "اثبات صلح در منطقه" اقدام به صدور انرژی به لبنان  و برای زیر سوال بردن تحریم آمریکا، انرژی مورد نیاز ونزوئلا را تامین میکند، همگی نشان دهنده شرایط ممتاز ایران بعنوان "بازیگر تاثیر گذار" در جامعه بین المللی است. لذا دلخوشی آمریکا در موفقیت تحریم از طریق اجماع جهانی هم اکنون امکانپذیر نیست. به گفته «نفیو» شکسته شدن اجماع علیه ایران به معنی بی اثر شدن تحریم‌ها است.

ج: رهبر انقلاب اسلامی در خصوص اثر روانی تحریم می فرمایند: " اگر جریان تحریف شکست بخورد، قطعاً جریان تحریم هم شکست خواهد خورد، زیرا عرصه کنونی، میدان جنگ اراده‌ها است و اگر اراده ملت ایران مستحکم باقی بماند، بر اراده دشمن غلبه خواهد کرد".  

سومین نکته مهم در کتاب ریچارد نفیو" برنامه‌ریزی آمریکایی‌ها برای ایجاد رفتارهای هیجانی"  است.  این سیاست در چارچوب عملیات روانی آن‌ها برای ضربه زدن به ایران تعریف می‌شود. از این رو شرطی کردن اقتصاد ایران که درسالهای 92 تا 1400 بهاوج خود رسید، دقیقا درراستای اهداف آمریکلیی برای اثرگذاری بیشتر تحریم ها صورت گرفت. وقتی سخنرانی یک مقام آمریکایی، در بازار ارزو طلا اثر می گذاشت، یعنی از لحاظ روانی نیز دشمنان در حال مدیریت اوضاع کشور بودند.

بدیهی است که جداسازی مذاکره از اقتصاد در دولت سیزدهم ضربه مهلکی را پیگره تحریم های دشمن وارد خواهد ساخت. از این رو جریان های دلسوز در کشورمان باید تلاش کنند تا از طریق رسانه های مختلف میزان اثرگذاری تحریم را کم کنند.

واقعیت آن است که شکست خط تحریف نیازمند داشتن "رسانه ای قوی با برنامه ریزی دقیق" است. این شرایط در کشور وجود دارد و دولت سیزدهم به همراه صدا و سیما باید تبلغات رسانه ای دشمن خنثی کنند. لازمه خنثی سازی تبلیغات صهیونیستی- سعودی- غربی نیز تلاش برای همراه سازی مردم با "سیاست به چالش کشاندن تحریم" در وضعیت فعلی است.
نکته پایانی این است که امروز شرایط کشور برای موفقیت و پیشرفت مهیا است. وضعیت حاکی از آن است که هم در داخل کشور دیگر جریان غربگرا و تحریف جایگاهی ندارد و هم در جامعه بین المللی اوضاع آمریکا به سمت واگرایی با دنیا در حال حرکت است. آمریکا در داخل خود نیز با چالشهای متعددی موجه است دو قطبی تنها نمونه از مشکلات کنونی آمریکا است.