هر ساله همزمان با روزهای پایانی سال و آغاز تعطیلات سال نو، استفاده کاربران از سرویس‌های ارتباطی از جمله اینترنت و موبایل افزایش می‌یابد و خواسته معقول کاربران، این است که با توجه به افزایش حجم ترافیک شبکه، زیرساخت‌های مناسبی فراهم شود تا بتوانند در همه اماکن و در هر ساعت از شبانه روز، ارتباطی بدون قطعی و با سرعت بالا برقرار کنند.
انتظار این است که پایداری ارتباطات در همه استان‌ها به ویژه استان‌های شمالی و جنوبی کشور، اصفهان، یزد و خراسان رضوی که در ایام نوروز مقاصد اصلی گردشگری هستند به صورت شبانه روزی تضمین شود.
در سال‌های گذشته در اغلب مواقع به دلیل نبود ظرفیت‌های مازاد روی شبکه و عدم پیش بینی از میزان افزایش ترافیک شبکه، شاهد بروز اختلالات مقطعی به ویژه در ساعات پایانی سال و تحویل سال جدید، به دلیل ازدحام استفاده کاربران از اینترنت و موبایل بودیم.
از این رو رگولاتوری امسال با تاکید بر اهمیت سرویس دهی مطلوب به کاربران و برقراری ارتباطات باکیفیت در تعطیلات نوروز ۱۴۰۱، ارائه کنندگان خدمات ارتباطی را ملزم به آماده باش تیم‌های فنی به صورت شبانه روزی و تأمین ظرفیت مازاد به ویژه در استان‌های پرتردد و مسافرپذیر و اماکن مذهبی کرده تا با برنامه ریزی مناسب، رضایت خاطر کاربران جلب شود.
پیش بینی ظرفیت مازاد برای مناطق پرترافیک و مسافر پذیر
صادق عباسی شاهکوه معاون وزیر ارتباطات در گفتگو با خبرنگار مهر، در پاسخ به این سوال که چه تمهیداتی اندیشیده شده تا در ایام نوروز ۱۴۰۱ مشکل کمبود ظرفیت در پی افزایش ترافیک، روی شبکه احساس نشود و رگولاتوری چگونه بر عملکرد اپراتورها نظارت خواهد داشت، گفت: نظارت بر عملکرد خدمات رسانی اپراتورها روال همیشگی رگولاتوری است و در مورد خدماتی که این اپراتورها در تعطیلات نوروز ارائه می‌دهند نیز نظارتمان بیشتر هم خواهد بود.
وی با اشاره به برگزاری جلسه‌ای در هفته گذشته با اپراتورها برای آنکه برنامه‌های نوروز خود را مشخص کنند، افزود: با توجه به اینکه در ایام نوروز شرایط ویژه ای از نظر میزان استفاده کاربران از خدمات ارتباطی وجود دارد، اپراتورها ملزم به شیفت شبانه روزی هستند و باید در مناطق پرترافیک و مسافرپذیر ظرفیت ویژه ای پیش بینی کنند.
رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با اشاره به اینکه اپراتورها باید در مناطق گردشگری و اماکن زیارتی تدابیری بیاندیشند، گفت: برای این مناطق تیم‌های فنی آماده باش و هماهنگی و مراقبت ویژه در نظر گرفته شده است و معاونت نظارت رگولاتوری نیز بر عملکرد آنها نظارت خواهد داشت.
وی ادامه داد: برای پیشگیری از بروز اختلال در زمان‌های پیک ترافیک، از اپراتورها خواسته‌ایم که ظرفیت مازادی برای شبکه تأمین کنند. برای مثال پیش بینی ما این است که در استان‌های شمالی شاهد ترافیک بیشتر شبکه باشیم. از این رو علاوه بر پیش بینی افزایش ظرفیت، تیم‌های مشترک از اپراتورها نیز به صورت ساختار یافته در این مناطق فعال هستند.
معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه افزایش ظرفیت شبکه اپراتورها متناسب با آمار و ارقام ترافیک شبکه در سال قبل و مقایسه با وضعیت امسال تنظیم می‌شود، افزود: حتی ممکن است ظرفیت مناطق دیگر به مناطق پرتردد اختصاص یابد.
عباسی شاهکوه اضافه کرد: تأمین ظرفیت مورد نیاز جز مسئولیت‌های اپراتورها است و رگولاتوری نیز بر این موضوع نظارت کامل دارد. اگر جایی اشکالی وجود داشت تذکر و یا اخطار می‌دهیم و معتقدیم که حقوق مردم باید در این زمینه رعایت شود.
وی با بیان اینکه کاربران در صورت بروز مشکل باید در وهله اول مشکل را به مرکز تماس اپراتورها اعلام کنند، گفت: اپراتور موظف است که به شکایت کاربران رسیدگی کند؛ در غیر این صورت اگر رسیدگی صورت نگرفت، کاربران می‌توانند موضوع را به سامانه رسیدگی به شکایات ۱۹۵ اعلام کنند تا رگولاتوری موضوع را در فرآیند رسیدگی قرار دهد.
وی در مورد تدابیر مدنظر برای تأمین زیرساخت‌های ارتباطی نیز خاطرنشان کرد: شرکت ارتباطات زیرساخت به طور مداوم متناسب با نیاز، ظرفیت پهنای باند را بالا می‌برد و معمولاً هم درصد مازادی از پهنای باند را به عنوان پشتیبان، اختصاص می‌دهد. مگر در زمانی که قطعی ناخواسته ای در پهنای باند بین الملل پیش بیاید که شبکه دچار اشکال شود که این موارد هم به صورت نادر اتفاق می‌افتد و در اغلب مواقع ظرفیت زیرساخت ارتباطی کشور کافی است.
وضعیت نرمال شبکه در آخرین روزهای سال ۱۴۰۰
در همین حال سید محمد امامی مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری ، وضعیت شبکه اپراتورها را در روزهای پایانی سال ۱۴۰۰ نرمال عنوان کرد و گفت: روز سه شنبه هفته گذشته به دلیل قطعی فیبر شرکت مخابرات ایران حدود ۱۸۰ سایت BTS از ۳ اپراتور کشور در شهرهای پرند، رباط کریم و اسلامشهر دچار اختلال شد که این موضوع مشکلاتی را در برقراری ارتباط کاربران به وجود آورد.
وی با تاکید بر اینکه این اختلال در کمتر از یک روز رفع شد و پس از آن وضعیت شبکه در حالت نرمال قرار گرفت، ادامه داد: بروز قطعی در شبکه اپراتورها به دلیل مواردی از جمله قطع لینک، قطع برق، مشکلات حفاری در مسیر و اختلالات رادیویی، اتفاقی معمول و طبیعی است که گاهی مواقع در سرویس اپراتورها خود را نشان می‌دهد و در همه جای دنیا و در همه سیستم‌های مخابراتی قابل تصور است و در اغلب مواقع نیز به سرعت با جایگزینی در نظر گرفته شده، مشکل رفع می‌شود.
امامی با تاکید بر اینکه با این حال اپراتورها الزام دارند که به صورت ۷ در ۲۴ خدمات به مشترکان ارائه کنند و رگولاتوری نیز بر این موضوع نظارت دارد، خاطرنشان کرد: باید توجه داشت که درآمد اصلی اپراتورها از محل سایت‌های BTS تأمین می‌شود و با خاموشی سایت‌ها، عمده درآمد اپراتورها از دست می‌رود. از این رو انگیزه فراوانی از سمت اپراتور وجود دارد که مشکل و اختلال را به سرعت رفع کنند.
مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری گفت: با این حال اگر هر جایی احساس کنیم که اپراتور به هر دلیلی مطابق شرایط پروانه فعالیت خود عمل نکرده، تذکرات لازم را می‌دهیم و تاکید داریم که مشکل باید اطلاع رسانی و سریع‌تر رفع شود.
وی با اشاره به افزایش ترافیک در شبکه در آخرین روزهای سال و پایشی که از سوی رگولاتوری در این خصوص صورت می‌گیرد گفت: پایش به صورت اتوماتیک و روزانه انجام می‌پذیرد و اگر اختلال و مورد غیرنرمال و غیرعادی شناسایی شود به اپراتور منعکس و پیگیری می‌شود. ما دائماً به صورت بازدید حضوری و هم به صورت اتوماتیک این پایش را انجام می‌دهیم.
امامی گفت: طبیعی است که در روزهای پایان سال ترافیک مصرفی کاربران به ویژه در بخش اینترنت، رشد بیشتری داشته و تقاضا افزایش می‌یابد؛ به همین دلیل هماهنگی‌هایی با اپراتورها برای ایام نوروز و روزهای آخر سال صورت گرفته و جای نگرانی وجود ندارد. اپراتورها ظرفیت‌ها را افزایش داده و نیروی انسانی خود را بسیج کرده‌اند و از آنها خواسته شده که پاسخگویی بهتری داشته باشند. به هرحال مردم باید بتوانند خدمات بهتری بگیرند. امیدواریم با توجه به این تمهیدات، خدمات مطلوبی به مشترکان ارائه شود.
کیفیت اینترنت ثابت بهبود یافت
این مقام مسئول در رگولاتوری گفت: گراف‌های پایش شبکه نشان می‌دهد که ترند مصرف دیتا در شبکه‌های ارتباطی در حال افزایش است و مدام نیز زیاد می‌شود و شیب آن صعودی است. این ترند در ایام پایان سال هم همین رویه را ادامه داده است.
وی گفت: استفاده از شبکه‌های ارتباطی به ویژه اینترنت پس از شیوع کرونا افزایش یافته و دائماً نیز مصرف و تقاضا در حال افزایش است. با توجه منابع محدود شبکه‌ها در برخی مواقع، اختلالات مقطعی برای کاربران محسوس است که اپراتورها تلاش می‌کنند ظرفیت را افزایش دهند.
امامی با بیان اینکه کارگروه نظارت بر ارائه خدمات اپراتورها در ایام نوروز ۱۴۰۱ از حدود ۴ ماه پیش با حضور رگولاتوری، زیرساخت، اپراتورها و مخابرات فعال و آخرین جلسه آن نیز هفته گذشته برگزار شد، گفت: جلسات این کارگروه هر دو هفته یکبار تشکیل شد و هماهنگی‌هایی برای نیازمندی‌ها، مشکلات، موانع و تعاملاتی که لازم است صورت گرفت.
مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی گفت: به گواه سیستم‌های پایشی رگولاتوری، وضعیت کیفیت در اینترنت ثابت از لحاظ شاخص توان عملیاتی و حجم داده‌ای که در اختیار مشترک قرار می‌گیرد، بهتر شده است. بهبود کیفیت در حوزه اینترنت ثابت به ویژه سرویس مخابرات ایران در یک ماه اخیر قابل توجه بوده است.
وی تاکید کرد: اگر در ایام نوروز ۱۴۰۱ مشکلی برای مشترکان در ارائه خدمات پیش آمد، می‌توانند از سامانه‌های رگولاتوری از جمله ۱۹۵ موضوع را با رگولاتوری در میان بگذارند و ما پیگیر موارد شکایت هستیم. کمااینکه اپراتورهای ارتباطی نیز در ایام تعطیل با اولویت بیشتری ملزم به دریافت و پیگیری درخواست‌های مشترکان هستند.
امامی اظهار داشت: در پایان تعطیلات گزارشی از عملکرد اپراتورها و وضعیت ارائه خدمات آنها اعلام خواهیم کرد.