صنایع کشور به عنوان قطب تولید نقش پر رنگی در اقتصاد ایران ایفا می‌کند. در این میان صنعت فولاد به واسطه توسعه زیرساخت بسیار قوی نقش پر‌رنگ‌تری در اقتصاد خواهد داشت.
بر این اساس، در سال‌های اخیر یکی از گلوگاه‌های مهم صنعت فولاد کشور، مسئله تامین برق به حساب می‌آید. در این راستا بررسی آخرین وضعیت تولیدات صنعت فولاد کشور از حال خوب این صنعت در کشور با روی کار آمدن دولت سیزدهم خبر می‌دهد.
*تولید فولاد ایران به 6.9 میلیون تن رسید
به استناد آمار انجمن جهانی آهن و فولاد، با وجود اینکه تولید فولاد در دنیا با افت 6.8 درصدی مواجه شده است و این آمار برای کشور چین به 10.5 درصد کاهش تولید نیز می‌رسد، تولید فولاد در 3 ماهه نخست سال میلادی به 6.9 میلیون تن رسیده است.
بر اساس این گزارش، ایران دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد در این دوره شناخته شده است. پس از چین، کشورهای هند، ژاپن، آمریکا، روسیه، کره جنوبی، آلمان، ترکیه و برزیل به ترتیب در رتبه های دوم تا نهم بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان در سه ماهه نخست 2022 قرار گرفته‌اند.
بنابر آمارهای منتشر شده توسط وزارت صمت، در سال ۱۴۰۰ بیش از ۲۸ میلیون و ۴۰ هزار تن فولاد خام در کشور تولید شده که این آمار در مقایسه با سال ۹۹ کاهش ۲.۱ درصدی نشان می‌دهد.
علاوه بر آمار تولید، بازار صادرات فولاد نیز این روزها بازار مناسبی است، تا جاییکه مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صمت عنوان کرد:« آمار گمرکات کشور نشان می‌دهد که صادرات فولاد ایران به‌مراتب بیشتر هم شده است.»
*رشد 9.5 درصدی تامین برق صنایع نسبت به سال گذشته
با توجه به اخبار مثبت این روزهای صنعت فولاد کشور، صنعت برق نقش قابل توجهی در تداوم شرایط مطلوب صنعت فولاد بازی کرده است. در همین راستا به استناد آخرین اطلاعات از شبکه برق، برق ارائه شده به کلیه صنایع کشور در در 2 ماه ابتدایی سال نسبت به سال گذشته با رشد 9.5 درصدی مواجه شده است.
به معنای دیگر انرژِی تامین شده برای صنایع کشور در حال حاضر معادل 7 هزار 868 گیگاوات ساعت رسیده است، در حالیکه سال گذشته در مدت زمان مشابه 7 هزار 184 گیگاوات ساعت انرژی برق به صنایع کشور تحویل شده بود.
با توجه به شرایط عنوان شده بر مبنای اظهارات یک منبع آگاه در وزارت صنعت معدن و تجارت، تامین برق کلیه واحدهای صنعتی و به خصوص فولادی‌ها تاکنون بدون هیچ اعمال محدودیتی تداوم داشته است و همین مسئله زمینه پایداری تولید فولاد و سایر صنایع در کشور به حساب می‌آید.
*صنایع چگونه زمینه ایجاد فشار برای صنعت برق را فراهم می‌کنند
صنعت برق با وجود مسائل و مشکلات گسترده، در شرایطی نیاز انرژی مورد نیاز صنایع و فولادی‌ها را به صورت پایدار تامین می‌کند، که تعرفه بسیار پایین برق سبب شده این بخش اقتصاد کشور تحت فشار شدید قرار بگیرد.
با توجه به آمار سالانه فروش برق به صنایع فولادی کشور، به نظر می‌رسد، صنعت برق در زمان‌هایی که تولید و مصرف این حامل انرژی تراز بوده است، نسبت به پاسخگویی به نیاز صنایع اقدام کرده است، از سوی دیگر قطعی برق در بازه‌های زمانی کوتاهی از سال که با ناترازی دست و پنجه نرم می‌کردیم، نیز در سایر بازه‌های زمانی سال جبران شده است.
در همین راستا واکاوی دلایل اصلی ناترازی تولید و مصرف برق بیان‌کننده آن است که صنایع کشور به ویژه در بخش فولاد یکی از اصلی‌ترین عوامل شکل گیری خاموشی هستند.
به گزارش فارس، زمانی که به صنعت برق مراجعه می‌کنیم، تا دلیل قطعی برق را متوجه بشویم با سیل بدهی‌های بخش مرتبط با این حامل انرژی مواجه خواهیم شد.
یکی از دلایل اساسی که زمینه انباشت بدهی برای صنعت برق مهیا می‌کند، مسئله نظام مبتنی بر تعرفه‌گذاری یارانه‌ای برق است. به عبارت دیگر مشترکان صنعتی، خانگی، کشاورزی و سایر بخش‌های اقتصاد برای هر کیلووات ساعت برق هزینه‌ای بسیار کمتر از قیمت تمام شده را برای این حامل انرژی می‌پردازند.
به استناد گزارش دیوان محاسبات کشور در سال 1399، هزینه تمام شده تولید هر کیلووات ساعت برق بدون احتساب هزینه سوخت مصرف نیروگاه‌ها معادل 215 تومان برآورد شده است. این در حالی است که متوسط بهای پرداختی به صنعت برق برابر 94 تومان بوده است.
در چنین شرایطی اگر مشترکان برق به طور تمام و کمال نسبت به پرداخت هزینه برق خود اقدام کنند. نیروگاه‌دار روی هر کیلووات ساعت برق باید مبلغ 121 تومان ضرر بپردازد.
از آنجایی که در قانون پیش‌بینی شده هزینه ضرر نیروگاه‌داران توسط دولت و از منابع متعلق به همه مردم پرداخت شود، لذا این بدهی به دولت منتقل خواهد شد. با توجه به سهم 65 درصدی بخش خصوصی در نیروگاه‌داری، حجم مطالبات بخش خصوصی از دولت با شیب زیادی در حال افزایش است و تا پایان سال 1399 به 67 هزار میلیارد تومان رسیده است.
این درحالی است که در پایان سال 98 بدهی دولت به نیروگاه‌داران معادل 58 هزار میلیارد تومان بوده و تنها در یک سال این بدهی 9 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است.
*تامین پایدار برق صنایع در گرو اصلاح تعرفه برق
با توجه به جزئیات یاد شده، در شرایطی که تعرفه برق صنایع به شکل مطلوب اصلاح نشود و صنایع از این مسیر انگیزه استفاده بهینه از برق را در دستور کار خود قرار ندهند، تامین پایدار برق این صنایع برای صنعت برق مشکلات گسترده‌ای را فراهم می‌کند.
مشکلاتی که در قالب محدودیت تامین برق در گام ابتدایی ممکن است، زمینه ایجاد مسئله برای صنایع کشور را مهیا کند. به عبارت دیگر در شرایطی که صنعت فولاد کشور بهای واقعی برق را بپردازد، بخشی از بدهی صنعت برق ناشی از تعرفه یارانه‌ای جبران خواهد شد.