حزب‌الله حافظ عزت و کرامت لبنان

پس از ترور «سیدعباس موسوی» شورا تصمیمش را برای انتصاب یک روحانی متقی و جوان ۳۲ ساله به نام «سیدحسن نصرالله» به عنوان دبیرکل حزب‌الله اعلام کرد. اگر صهیونیست‌ها تصور می‌کردند ترور سیدموسوی حزب‌الله را معتدل و میانه‌رو خواهد کرد، انتخاب سیدحسن نصرالله به دبیرکلی این جنبش خیلی زود آنها را از این تصور اشتباه درآورد. برای آشنایی با وضعیت آن روز‌ها و اقداماتی که سیدحسن نصرالله پس از انتخاب به عنوان دبیرکل حزب‌الله لبنان انجام داد، ما را بر این داشت تا با «عباس سلیمی‌نمین» مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران گفتگو کردیم که در ادامه مشروح آن آورده می‌شود.

*چه زمانی حزب‌الله لبنان شکل گرفت و اندیشه حاکم بر این جریان چه بود؟
زمانی که صهیونیست‌ها قسمت‌هایی از جنوب لبنان را به اشغال خود درآوردند، «حزب‌الله» تشکیل شد. در آن ایام ایرانی‌های بسیاری تمایل داشتند که برای مبارزه با صهیونیست‌ها بروند. پس از آنکه تعدادی از نیرو‌های ایرانی راهی لبنان شدند و از شرایط آگاهی پیدا کردند، امام خمینی (ره) دستور به بازگشت آنان دادند؛ علی‌ای حال زمینه تشکیل حزب‌الله مقابله با نیرو‌های صهیونیستی بود.

البته رهبران حزب‌الله کسانی بودند که از اندیشه‌های امام خمینی (ره) درس می‌گرفتند و پیرو اندیشه‌های انقلاب اسلامی بودند. پیش از شکل‌گیری حزب‌الله لبنان، جنبش امل فعالیت می‌کرد. از آنجایی که جنبش امل تمام و کمال با اندیشه‌های انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره) همراه نبودند، از دل این جنبش، حزب‌الله متولد شد که به صورت کامل با اندیشه‌های امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی همگام بود و خود را جزئی از آن می‌دانست و ارتباط جدی‌تری با جمهوری اسلامی ایران داشت.

دشمنان در ایامی که حزب‌الله شکل گرفته بود، تمام تلاش‌شان را می‌کردند که بین حزب‌الله وجنبش امل فاصله بیندازند و حتی در مدت کوتاهی موفق هم شدند و بین نیرو‌های شیعی امل و حزب‌الله درگیری ایجاد کردند؛ اما با میانجی‌گری‌های حزب‌الله آتش این درگیری خوابید و پس از آن رفته رفته رابطه بین حزب‌الله و جنبش امل قوی‌تر شد. هوشمندی حزب‌الله در این برهه این بود که توانست بسیار بردبارانه عمل کند و شرایط را بهبود ببخشد.

*نقش سید حسن نصرالله در ادامه روند حزب‌الله چگونه بود؟
پس از شهادت سیدعباس موسوی شورایی تشکیل شد که در آن سیدحسن نصرالله به عنوان رهبر حزب‌الله انتخاب شد. نکته‌ای که در فعالیت‌های سیدنصرالله مشاهده شد، این بود که افزون بر فعالیت‌های نظامی در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی حضور پیدا کرد و چهره حزب‌الله را در منطقه پررنگ‌تر کرد. تدابیر شهید نصرالله کاری کرد که نیروی مسلح حزب الله در منطقه قدرتمند شود، آن هم نه فقط در عرصه نظامی، بلکه در عرصه‌های گوناگون سیاسی و روابط منطقه تغییر ایجاد کرد. در آن زمان شرایط به گونه‌ای بود که مقامات سیاسی لبنان چندان دل خوشی نسبت به حزب‌الله نداشت؛ اما سیدحسن نصرالله تصویری از حزب‌الله نشان داد همه باور کردند که حزب‌الله حافظ عزت و کرامت لبنان است. این تدابیری که شهید سید از خود نشان داد، بسیار ارزنده است. قضیه این است که آن زمان صهیونیست‌ها مسئول سیاسی لبنان، یعنی رفیق حریری را ترور کردند و خواستند این اقدام را به گردن حزب‌الله بیندازند. حزب‌الله هم به دلیل اینکه مکالمات صهیونیست‌ها را شنود می‌کرد و نمی‌خواست این موضوع را لو بدهد، در مقابل این اتفاق و شایعه‌ای که علیه حزب‌الله شده بود، سکوت اختیار کرده بود؛ اما در نهایت با پخش این صوت به خانواده رفیق حریری نشان داد که هیچ دستی در ترور رفیق حریری نداشته است. اما آنچه از این اتفاق برداشت شد، پیشرفت و قدرت حزب‌الله در رصد اقدامات صهیونیست‌ها بود. صهیونیست‌هایی که ادعا می‌کردند از قدرت بالاتری برخوردارند، این بار به عمق ضعف خود پی برده بودند و اشراف حزب‌الله را به چشم خود می‌دیدند.