اقتصاد مقاومتی یکی از دغدغه های اصلی مقام معظم رهبری و دلسوزان نظام در سالیان اخیر و نیاز اساسی امروز کشور است و معنای آن یعنی حمایت از تولید ملی و مقابله با خروج ارزان قیمت مواد خام و منابع اولیه از کشور و مقاومت در برابر واردات غیرضروری کالاها از طریق جایگزین کردن آن با کالاهای تولید داخلی است؛ که متاسفانه برخی به نادرست آن را ریاضت اقتصادی معنا می کنند.
موضوع اقتصاد مقاومتی و حرکت در مسیر تحقق آن بسیار حائز اهمیت و برای کشور ضروری و حیاتی است طوری که مقام معظم رهبری طی سال‌های اخیر و امسال شعارهای سال‌ها را شعارهایی اقتصادی قرار داده‌اند تا مسئولین اجرایی کشور و مردم را به اهمیت بالای این موضوع آگاه‌تر نمایند. ایشان سال 95 را نیز سال "اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل" نامگذاری کردند و راه رشد و تعالی کشور و برون رفت از وضعیت کنونی و مشکلات را وابسته به اقتصاد مقاومتی بیان کردند.
با وجود اهمیت اجرایی سازی اقتصاد مقاومتی در کشور باید گفت هیچ‌گاه این روش به معنای بسط ریاضت‌های اقتصادی در کشور و در میان خانواده‌ها نیست. جهت روشن شدن موضوع تفکیک این حوزه با ریاضت‌های اقتصادی، در این یادداشت به بررسی ملزومات اقتصاد مقاومتی و تفاوت این راهبرد با ریاضت اقتصادی می‌پردازیم.
اقتصاد به معنای عام آن یعنی حرکت در مسیر اعتدال و میانه روی در مصرف، و مفهوم اصلی آن عبارت است از تنظیم معاش و دخل و خرج زندگی به دور از اسراف و تبذیر.
مفهوم مقاومت نیز یکی از مفاهیم کلیدی در تاریخ زندگی بشر است. به گونه ای که می توان گفت مقاومت یک غریزه خدادادی برای عبور از ناملایمات و مقابله با بی عدالتی هاست.
مقاومت در فرهنگ اسلامی ما مفهومی گسترده داشته و تاریخ پر فراز و نشیب ایران بخصوص پس از شکل‌گیری انقلاب اسلامی، مملو از ایستادگی‌ها و مقاومت‌های نظامی، فرهنگی، علمی و اقتصادی و ... ملت ایران در برابر زیاده خواهی های استکبار است.
مقاومت در فرهنگ ما یعنی ایستادگی در برابر طاغوت و استکبار و هر موضوعی که برداشت تحمیلی و اجباری در آن وجود داشته باشد.
مفهوم رياضت به معنای تحمل رنج و سختی براى تهذيب نفس و تربيت خود يا ديگری است که معمولاً با مفاهیم عزلت و گوشه نشينى توأم است و در اصطلاح، خود را به رنج و مشقت انداختن و محدود کردن برای رسیدن به هدف است.
اما آیا اقتصاد مقاومتی یعنی ریاضت اقتصادی؟
ریاضت اقتصادی زمانی معنا می یابد که تمامی راه ها به روی ما بسته باشد و تحریم ها، ما را از هر سویی احاطه کرده باشند و منابع ما نیز به قدری محدود باشد که قدرت مقابله نداشته باشیم. یعنی همان شرایطی که در شعب ابیطالب بر پیامبر(ص) و مسلمانان پیش آمد. یا آنچه در دوران دفاع مقدس رخ داد. بله در این شرایط چاره ای جز اتخاذ ریاضت اقتصادی نداریم و باید مسیر جیره بندی امکانات و منابع را تا اتمام این وضعیت پیمود و در این شرایط می توان گفت مقاومت اقتصادی یعنی همان ریاضت اقتصادی.
اما در شرایط امروز کشور، که بنا به فرمایش مقام معظم رهبری - امام خامنه ای(مدظله العالی) - ما در شرایط بدر و خیبریم آیا می توان از این دو مفهوم یک معنا برداشت کرد؟
کشور ایران سرشار از منابع عظیم نفتی، گازی و ... بوده و از بهترین سرمایه های انسانی هم از لحاظ سنی(دارای نیروی جوان متخصص و تحصیل کرده) و هم از لحاظ علمی – کشوری در رتبه های بالای علمی- و هم از لحاظ فرهنگی دارای غنی ترین فرهنگ‌ها( فرهنگ اسلامی)است و بهترین سرمایه ها و بسترهای مناسب تولیدی را در خود جای داده است و با وجود این منابع عظیم و سرمایه های مادی و انسانی اگر یک مسئول ایرانی فکر کند که تحریم می تواند این کشور را به زانو در آورد و با بیان افکار نادرست، آب در آسیاب دشمن بریزد، در توان مدیریتی آن فرد باید شک کرد که با وجود این همه زمینه‌های مناسب برای اجرای برنامه‌های اقتصادی، باز بهانه نمی‌شود، امریکا نمی‌گذارد و یا تحریم هستیم، می‌گیرد.
کشور ما اکنون نیاز مبرم به مدیریت کارآمد دارد، مدیریتی که بتواند با استفاده از این سرمایه ها و منابع و کوتاه کردن دست مفسدان اقتصادی، راه و بسترهای تولید ملی را به روی مردم بگشاید و با حمایت از تولیدات داخلی و جلوگیری از خروج بی رویه منابع خام کشور و ورود بی رویه تولیدات خارجی، اقتصاد کشور را سر و سامان بخشد.
عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی در کشور یعنی بستر سازی برای تولید؛ تولیدی که تمامی منابع، امکانات، سرمایه و نیروی کار آن فراهم است و فقط نیاز به روشن کردن فتیله های تولید دارد، تا از وابستگی به فرهنگ سرمایه داری نئولیبرال خارج شده و با پس زدن افکار استعمار زده شبه روشنفکرانه برخی ها که تلقین کننده نوای «ما نمی توانیم»، در کشور هستند، زمزمه دلنشین سرود " ما می توانیم" در جای جای این کشور طنین انداز شود. قطعاً ایران اسلامی امروز با توکل بر خدا و با اجرای برنامه قرآنی "إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا تَتَنَزَّلُ عَلَيهِمُ المَلائِكَةُ أَلّا تَخافوا وَ لا تَحزَنوا وَ أَبشِروا بِالجَنَّةِ الَّتي كُنتُم توعَدونَ: به یقین کسانی که گفتند پروردگار ما خداوند یگانه است، سپس استقامت کردند، فرشتگان بر آنان نازل می‌شوند که نترسید و غمگین مباشید، و بشارت باد بر شما به آن بهشتی که به شما وعده داده شده است"، و با درایت و تدبیر مدیران لایق و پشتکار و همت وتخصصین، مبتکرین و آحاد جامعه، به رشد و تعالی در خور و شایسته مسلمان ایرانی دست خواهد یافت. امید آن داریم که در سال "اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل" چرخ های اقتصادی کشور را در سایه همدلی و هم زبانی دولت و ملت، بیش از پیش شاهد باشیم. با این نگاه شاهد خواهیم بود که اقتصاد مقاومتی یعنی تبلور خودباوری در تولید و خود اتکایی در مصرف نه ریاضت و رنج اقتصادی.