حرف روز/ دو نکته در دو سالگی برجام

پایگاه بصیرت / مصطفی قربانی

یادداشت: دیروز 23 تیر ماه، سالروز انعقاد برجام میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای 1+5 بود؛ توافقی که اکنون دو سال از عمر آن می‌گذرد و هنوز هم بحث‌ها و اظهارنظرهای گسترده‌ای درباره آن وجود دارد. با این حال، طرف‌های قرارداد در برجام به مناسبت سالروز انعقاد آن مواضعی اتخاذ کردند؛ از جمله آقای ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان که از ‌پایبند نبودن آمریکا به روح برجام سخن گفت و خانم موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که برجام را دستاوردی تاریخی برای امنیت منطقه و کل جهان دانست و خواستار پایبندی تمام طرف‌ها به تعهدات خود در برجام شد و تأکید کرد، اتحادیه اروپا به حفظ و اجرای برجام متعهد است و تلاش می‌کند باقی‌مانده‌ تنش‌های حل‌نشده و درگیری‌هایی که هنوز در منطقه است، حل کند؛ اما در این میان، در حالی که برخی خبرها و تحلیل‌ها درباره‌ تلاش ترامپ برای لغو یا دستکاری برجام مطرح می‌شود، موضع آمریکا در قبال برجام جای توجه دارد؛ سناتور تندروی آمریکایی، تام کاتن، در بیانیه‌ای تأکید کرد وزارت خارجه آمریکا نباید تأیید کند که ایران به تعهداتش مطابق با برجام عمل کرده است. تحلیل محتوای سخنان و موضع‌گیری‌های مقامات غربی درباره‌ برجام دربردارنده‌ دو نکته‌ اساسی است:
1ـ غربی‌ها به برجام و امتیازاتی که در خلال آن گرفته‌اند، راضی نبوده و خواهان آن هستند که بیش از آنچه اکنون موجود است، معادله‌ امتیازات برجامی را به ضرر ایران تغییر دهند یا حداقل اینکه با عملیات روانی کاری کنند که ایران از ترس برهم نزدن برجام از سوی آمریکا، نسبت به رفتارهای خلاف برجامی این کشور هیچ اعتراضی نکند و به همین اجرای نیم‌بند برجام از سوی آمریکا راضی باشد.
2ـ آنها برجام را صرفاً پل و معبری برای دست‌اندازی به دیگر توانمندی‌های کشورمان، مانند نفوذ منطقه‌ای می‌دانند. در واقع، آنها خواهان تسری مدل برجام به دیگر حوزه‌ها هستند.
با وجود این، اکنون که دو سال از انعقاد برجام و 18 ماه از اجرای آن می‌گذرد، توقع می‌رود مسئولان کشورمان در دولت به این موضوع پی برده‌ باشند که برای حل مشکلات کشور دیگر چشم ‌امیدی به دشمن نداشته باشند.