امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی):
نباید از یک سوراخ دو بار گزیده شویم و به چیزهای کم‌اهمیت دل خوش کنیم. می‌گویند در برجام، آمریکا از نظر آبرو شکست خورده یا رابطه بین اروپا و آمریکا شکرآب شده؛ اما آیا مذاکره کردیم که اینها بشود یا تحریم‌ها برداشته شود؟(1397/3/2)
www.basirat.ir
▼ حرف روز
ناکامي حزبي اصلاح‌طلبان
اصلاح‌طلبان ساليان متمادي است که خود را داعيه‌دار فعاليت‌هاي حزبي و سردمدار توسعه سياسي معرفي کرده‌اند. اين جريان همواره رقيب خود را متهم کرده که به اصول و آداب فعاليت‌هاي حزبي پايبند نيست و همواره از تشکيل حزب و تشکل‌هاي قانونمند سياسي طفره مي‌رود و پايبندي به ريش‌سفيدي را بر کار حزبي در سياست ترجيح مي‌دهد. اين ادعا در دوران تشکيل دولت اصلاحات اوج گرفت و اصلاح‌طلبان ادعاهاي متعددي در اين زمينه مطرح کردند؛ اما کافي است مروري بر کارنامه اين جريان سياسي بيندازيم تا مشخص شود اين ادعاها تا چه اندازه با واقعيت‌هاي اردوگاه اصلاح‌طلبان همخواني دارد.
حزب اعتماد ملي از جمله احزابي بود که با شعارهایی از این دست و با دبیر کلی مهدی کروبی تأسیس شد، اما ماجراي روزهاي اخیر این حزب از وضعيت نابسامان آن در فعاليت‌هاي حزبي حکایت دارد. آخرين کنگره حزب اعتماد ملي مدتي پیش با جنجال بسياري بدون رسيدن به نتيجه مشخص در تعيين اعضاي شوراي مرکزي به پايان رسيد؛ اما پس از آن اعلام شد «الياس حضرتي» به عنوان قائم‌مقام حزب جايگزين «رسول منتجب‌نيا» شده است! بخشي از اعضاي حزب اين انتخابات را غيرقانوني دانسته و احتمال انشعاب و در نهايت فروپاشي حزب اعتماد ملي قوت گرفته است. در اين ميان، رسول منتجب‌نيا که پيش از اين از رفتار مافيايي در دوران جریان اصلاحات بارها گلايه کرده بود، انتخاب الياس حضرتي را اقدامي کودتاگونه دانست که با هدف قدرت يافتن راديکال‌ها صورت گرفته است.
در نهايت کار به ريش‌سفيدي مهدي کروبي انجاميد و در حالي که وي مدت‌هاست در حصر به سر مي‌برد و فعاليت سياسي را کنار گذاشته و از دبير کلي حزب اعتماد استعفا داده است، به يکباره وارد ميدان شده و طي حکمي الياس حضرتي را جانشين حزب معرفي مي‌کند.
وضعيت امروز حزب اعتماد ملی و در ابعاد گسترده‌تر کشمکش‌های درون این جریان بر سر چگونگی فرآیند تصمیم‌گیری و اینکه چه کسانی باید در رأس این جریان باشند، به خوبي نشان‌دهنده آن است که آنچه اصلاح‌طلبان با عنوان فعاليت‌هاي دموکراتيک حزبي مطرح کرده‌اند تا چه اندازه بي‌اعتبار و عوام‌فريبانه بوده است. انحصارگرايي و قدرت‌طلبي و ريش‌سفيدي همه حقيقتي است که در وراي شعارهاي اين جريان پنهان شده و آن شعارهای پر طمطراق تنها به مثابه ابزاري براي تخريب رقيب کارکرد داشته است.
▼ گزارش روز
تأسف‌انگیز و خسارت‌بار
یکی از خبرهای تأسف‌انگیز و خسارت‌بار که این روزها میان هیاهوسازی‌های رسانه‌ای گم شد و کمتر به آن توجه شد، خبر حضور بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دانشکده برق دانشگاه علم و صنعت بود؛ افرادی تحت عنوان بازرسی وارد این دانشگاه مهم کشور شده و حتی به اتاق تعدادی از استادان نیز وارد شده و بدون اجازه و اطلاع، آنجا را تفتیش کرده‌اند؛ موضوعی که در شرح آن در بیانیه اعتراضی بسیج دانشجویی این دانشگاه این‌گونه آمده است: «بازرسان آژانس تنها به بهانه مقاله پژوهشی یکی از دانشجویان این دانشکده و به کار بردن یک واژه که با واژه‌ای در صنعت هسته‌ای مشابه است، به سمت دانشگاه سرازیر شده و به جای بازرسی از آزمایشگاه و دفتر استاد مربوطه، تعدادی از آزمایشگاه‌ها و دفاتر اساتید را مورد تفتیش قرار داده‌اند. طبق اذعان اساتید دانشکده برق، بسیاری از این استادان هنگام بازدید در دفتر خود حضور نداشته و این اقدام بدون اجازه آنان صورت گرفته است؛ حال آن که تعدادی از قطعات فوق پیشرفته و راهبردی ساخته شده توسط اساتید در همین اتاق‌ها قرار داشته‌اند. مع‌الاسف این اقدام به دلیل هراس از واکنش دانشگاهیان به دور از چشم همگان انجام گرفت، چراکه در غیر این صورت دانشجویان و اساتید این دانشگاه اجازه چنین هتک حرمتی را به مأموران یادشده و عوامل داخلی آنان نمی‌دادند.»
این ماجرا فارغ از آنکه بدعت نامبارکی در فرآیند بازرسی‌های آژانس انرژی هسته‌ای از کشورمان است، دو نتیجه نگران‌کننده نیز به همراه خود دارد؛ در مرحله اول موجب خواهد شد دانشجویان، استادان و محققان کشور در ادامه تحقیقات و فعالیت‌های علمی و پژوهشی خود با نگرانی‌ها و محدودیت‌های ذهنی و عینی روبه‌رو شوند که مانع و سنگی بر سر راه پیشرفت علمی در کشور خواهد بود و در مرحله بعدی نیز عزت نفس محققان و دانشجویان و عزت ملی مردم و جامعه را لگدمال و پایکوب کرده است!
▼ اخبار ویژه
تماس تلفنی مخفیانه ترامپ!
سی‌ان‌ان، بنابر گزارش واشنگتن‌پست اعلام کرد: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اندکی پس از به قدرت رسیدن شماره تلفن شخصی خود را به سران کشورهای جهان داد که این اقدام به برقراری تماس‌های تلفنی دو نفره میان او و دیگر سران جهان منجر شده است؛ تماس‌هایی که حتی دستیاران ارشد او در کاخ سفید در جریان آن قرار نمی‌گیرند. رویکرد گیج‌کننده و اسرارآمیز رئیس‌جمهور آمریکا، از جمله اتکا به غرایز شخصی خود و تمایل به برانگیختن پیش‌فرض‌های طولانی‌مدت، هشداری برای برخی دستیاران نزدیک او در کاخ سفید و متحدان آمریکا تلقی می‌شود. در یک نمونه آنها نگران امتیازاتی هستند که ترامپ ممکن است در نشست خصوصی دو نفره خود با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به او پیشنهاد کند.
ترمز خدمت‌رسانی را کشیدند!
ابوالفضل قناعتی، عضو سابق شورای شهر تهران با بیان اینکه اعضای اصولگرا و اصلاح‌طلب در شورای شهر تهران در دوره حضور قالیباف در شهرداری همکاری خوبی داشتند، گفت: آن موقع شاهد یک مدیر جهادی در شهر بودیم و اتفاقات خوبی از جمله راه‌اندازی خط ۷ در شهر انجام می‌گرفت؛ اما مدیران شهری اصلاح‌طلب ترمز خدمت‌رسانی را کشیدند. وی اضافه کرد: در دوره قبل کمیسیون حمل‌و‌نقل شورای شهر تهران پیگیری‌های لازم را داشت و هر ماه شاهد بهره‌برداری از یک ایستگاه جدید بودیم. قناعتی با اشاره به توقف خط ۷ مترو تهران، آن را سیاسی دانست و گفت: این اقدام به شهروندان ضرر زد.
▼ اخبار
1ـ تاکتیک اشتباهی که ایران را تقویت می‌کند
«فیلیپ جرالدی» افسر سابق بخش مبارزه با تروریسم سیا در توضیح سیاست دونالد ترامپ در قبال ایران نوشته است: «روشن است کاری که او تلاش می‌کند انجام دهد، اعمال فشار بر مردم ایران برای قیام و تغییر حکومت است.» جرالدی سخنان «رودی جولیانی» وکیل دونالد ترامپ را که در نشست فرقه منافقین خواستار براندازی نظام ایران شده بود، شاهدی بر پیگیری سیاست براندازی در کاخ سفید گرفته و نوشته است: «رویای انتقال فوری در ایران، پروژه‌ای خیالی است که به شدت در محافل نومحافظه‌کار و طرفدار اسرائیل در واشنگتن که جولیانی را هم شامل می‌شود، طرفدار دارد.» این مقام سابق «سیا» در ادامه سیاست ترامپ و مشاورانش را «تاکتیک اشتباه» توصیف کرده و نوشته است: «پیشبرد این سیاست‌ها به تقویت جایگاه حکومت ایران منجر می‌شود. نکته عجیب آنکه، کاخ سفید ظاهراً از این حقیقت آگاهی ندارد که ایران نه عراق است، نه لیبی. این کشور صاحب یک هویت ملی قوی و تاریخی است که باعث می‌شود در برابر زورگویی قدرت‌های خارجی، از جمله ایالات متحده مقاومت کند.»
2ـ نقشه مثلث تل‌آویو، ابوظبی و ریاض
روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» در تحلیلی به قلم «زوی بارل» نوشت: ممکن است «بنیامین نتانیاهو» در دیدار با «ولادیمیر پوتین» پیشنهاد دهد نیروهای ایرانی از سوریه خارج و در عوض تحریم‌های آمریکا علیه روسیه لغو شوند. نشریه «نیویورکر» نیز به نقل از منابع آگاه نوشته بود پیش از انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا، «محمد‌بن‌زاید» ولی‌عهد ابوظبی، «محمد‌بن‌سلمان» ولی‌عهد عربستان سعودی و نتانیاهو ایده همکاری نزدیک واشنگتن و مسکو با هدف حل بحران سوریه و در عوض رفع تحریم‌های مرتبط با اوکراین را مطرح کرده بودند. با وجود این، هم نیویورکر و هم هاآرتص در عملی بودن ایده مطرح شده از سوی مثلث تل‌آویو، ابوظبی و ریاض ابراز تردید کرده‌اند. هاآرتص در این باره نوشته است: «سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه پیش از این، این درخواست را کاملاً غیرواقع‌بینانه توصیف کرده است.» نیویورکر نیز تأکید کرده است: «حتی اگر «دونالد ترامپ» زیر بار عمل به چنین پیشنهادی برود، روسیه توانایی خارج کردن ایران از سوریه را ندارد.»
3ـ ساختار معیوب هزینه‌های دولت نیازمند اصلاح است
روزنامه «ایران» در یادداشتی به قلم «فرشاد مؤمنی» نوشت: «با توجه به ویژگی‌های کلی ساختار کنونی اقتصاد ایران، هر نوع تحریک انگیزه‌های سوداگرانه می‌تواند به سرعت آشفتگی‌ها را به بحران تبدیل سازد و بازار ثانویه ارز از طریق تشدید مارپیچ سه‌گانه خلق رانت، گسترش و تعمیق فساد و افزایش چشمگیر نابرابری‌های ناموجه از طریق تعامل مخربی که میان نرخ رسمی ارز و نرخ بازار ثانویه پدید می‌آورد، بحران‌ساز خواهد بود... اما واقعیت آن است که حتی در صورت کنترل فعالیت‌های سوداگرانه ارزی مسئله در کوتاه‌مدت قابل حل و فصل نخواهد بود مگر آنکه دولت محترم به شکل اصولی فکری برای ساختار به غایت ناکارآمد هزینه‌های دولت و مناسبات غیر توسعه‌ای و ضد توسعه‌ای مربوط به واردات رسمی و قاچاق کند.»
4ـ وزارت صمت باید پاسخگو باشد
«اکبر ترکان» مشاور رئیس‌جمهور روحانی در مصاحبه‌ای درباره ماجرای تخلف برخی واردکنندگان در قبال ارز دولتی، به نقش وزارت صمت و «محمد شریعتمداری» وزیر این وزارتخانه اشاره کرده و گفته است: «به نظر من مقصر اصلی این موضوع وزارت صنعت، معدن و تجارت است. این وزارتخانه نتوانست مدیریت درستی در حوزه ارز داشته باشد تا منابع کشور به شکل بهینه هزینه شود. طی سه ماه اخیر هر که رانت و رابطه داشت، موفق به دریافت ارز و واردات شد. این سوء مدیریت چنین وضعیتی را به وجود آورده است. حال این وزارتخانه باید توضیح دهد چرا به عده‌ای رانت‌جو و سوداگر، ارز ارزان پرداخته است؟ رانت و سوداگری اینجاهاست که سر بیرون می‌آورند.»
▼ اخبار کوتاه
◄ نشست اطلاعاتی چهارجانبه با حضور سران سرویس‌های اطلاعاتی ایران، روسیه، چین و پاکستان در شهر اسلام‌آباد پاکستان برگزار شده و «سرگئی ناریشکین» رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه در این نشست حضور داشته است. در این نشست مباحث بر خطرهای ناشی از پا گرفتن داعش در اراضی افغانستان، متمرکز بوده است. این نشست چند روز پس از آن برگزار شد که «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در سفری از پیش اعلام نشده وارد کابل شد. مقامات وزارت خارجه روسیه پیش از این اعلام کردند واشنگتن به دنبال طرح‌ریزی برای انتقال داعش به افغانستان است.
◄ فرماندهان نیروهای دریایی ارتش و سپاه در دیداری، توسعه تعاملات فی‌مابین در فضای پیچیده امنیتی پیرامون محیط دریایی ایران را بررسی کردند. امیر دریادار خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش در دیدار با دریادار پاسدار علی فدوی با اشاره به تدابیر فرمانده معظم کل قوا مبنی بر هم‌افزایی نیروهای مسلح، بر توسعه تعاملات نیروهای دریایی ارتش و سپاه تأکید کرد. نکته جالب اینجاست که رسانه‌ها از این دیدار به عنوان دیدار فرماندهان مسئول بستن تنگه هرمز یاد کردند.
◄ روزنامه «قانون» در مصاحبه با «یوسف مولایی» از حامیان برجام نوشت: «اروپایی‌ها نمی‌توانند در مقابل تحریم‌های ثانویه که آمریکا علیه ایران اعمال می‌کند، کاری کنند، ظرفیت اتحادیه اروپا در این حد نیست که واکنش خاصی نشان دهد. اتحادیه اروپا توان این را ندارد که به جنگ اقتصادی آمریکا برود و نمی‌تواند برنامه‌هایی را که در چارچوب تحریم‌های ثانویه علیه ایران صادر می‌کند، خنثی و بی‌اعتبار کند.»
◄ به گزارش رویترز یک مقام مسئول در وزارت خارجه آمریکا می‌گوید مایک پمپئو قصد دارد طی دیدارهایی در حاشیه نشست سران ناتو در بروکسل بر مسئله افزایش فشار بر ایران تأکید کند و درباره [وجود] تأمین‌کنندگان نفتی جایگزین [به جای ایران] به هم‌پیمانان آمریکا اطمینان دهد.
◄ «مسعود رضوانیان راه حقی» یکی از دیپلمات‌های جمهوری اسلامی ایران در هند با هشدار به مقامات این کشور گفت: «اگر هند نفت ایران را با کشورهایی، چون عربستان، روسیه، عراق و آمریکا جایگزین کند، خود را از دیگر امتیاز‌های تهران به دهلی نو محروم می‌کند.»
◄ مصطفی کواکبیان، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت تغییر برخی از اعضای خسته و ناکارآمد و بی‌انگیزه دولت گفت: نمی‌دانم چرا آقای روحانی اصرار دارد که حتماً مجلس دست به کار شود و خودش اقدامی نمی‌کند؟