دکتر سیدرضا میرطاهر کارشناس ارشد روابط بینالملل و مسائل راهبردی در پاسخ به این پرسش که سرنوشت کودتای آمریکا در ونزوئلا چه میشود، میگوید: ناآرامیهای اخیر در کشور ونزوئلا که البته حاصل تعارض چپگرایان و راستگرایان از سال 1999 در این کشور نفت خیز آمریکای لاتین است وارد برهه جدیدی شده است. بعد از اینکه در انتخابات سال 2018 نیکلاس مادورو رئیس جمهور کنونی ونزوئلا برای بار دوم به ریاست جمهوری برگزیده شد اپوزیسیون راست گرای ونزوئلا که در قالب نمایندگان مجمع ملی یا همان پارلمان ونزوئلا به ریاست خوان گوایدو متشکل شدند تلاش مستمر و متمرکزی را برای بر اندازی و سرنگونی دولت چپ گرای مادورو آغاز کردند.
نکته مهم این است که تلاش های داخلی برای بر اندازی با تلاش های منظم و سازمان یافته و پر شدت خارجی همراه شده است. آمریکا به عنوان مهمترین بازیگر مداخلهگر در آمریکای لاتین طبیعتا از وجود دولت چپگرای ونزوئلا به هیچعنوان خشنود نیست به دلیل اینکه دولت کنونی ونزوئلا سیاست هایی بر خلاف سیاستهای واشنگتن اتخاذ کرده و در عین حال پای رقبای آمریکا بهویژه روسیه و چین را به آمریکای لاتین باز کرده است. ضمن اینکه سیاستهای آن در نزدیکی و همراهی با کشورهای استقلالخواه در جهان مانند کشورهای ایران، کوبا و امثال اینها است. لذا ما شاهد این بودیم که آمریکا در دوره چند رئیس جمهور اخیر خودش مدام با ونزوئلا در تعارض بوده است. در دوره رئیس جمهوری باراک اوباما تحریم هایی علیه ونزوئلا وضع شد و فشارها علیه این کشور نفت خیز آمریکای لاتین افزایش پیدا کرد. اما در دوره ریاست جمهوری ترامپ بهطور خاص سیاست خصمانه آمریکا علیه ونزوئلا با شدت بسیار بیشتری نسبت به قبل دنبال میشود و آمریکا در این مسیر چند رویکرد را بهطور همزمان به پیش میبرد:
رویکرد دوم: آمریکا در تلاش برای ایجاد ائتلاف منطقهای در آمریکای لاتین است این کار از طریق سازمان کشورهای آمریکایی یا OAS انجام میشود. به دلیل اینکه در سالهای اخیر رژیمها و سیاستمداران راست گرای افراطی در کشورهای مهم آمریکای لاتین مانند برزیل، آرژانتین، شیلی، پرو حتی در اکوادور و کلمبیا روی کار آمدند شاهد این هستیم که این ائتلاف منطقهای اکنون به شدت به ونزوئلا فشار وارد می کند. بعد از اینکه خوان گوایدو رئیس برکنار شده مجمع ملی ونزوئلا اعلام کرد خودش را رئیس جمهور قانونی ونزوئلا میداند در واقع آمریکا از این کودتای سیاسی حمایت کرده و همراه آن کشورهای همسو با آمریکا در منطقه مانند آرژانتین، برزیل، کلمبیا، پرو، شیلی، پاناما و برخی دیگر از این کشورها به همراه اتحادیه اروپا از این موضع آمریکا حمایت کردند و به این ترتیب فشار بسیار شدیدی را علیه مادورو اعمال میکنند تا وی را وادار کنند از قدرت کنارهگیری کند.
اما در مقابل شاهد شکلگیری جبهه دیگری در جهان هستیم که این کشورها در چارچوب مقابله با سیاست های یک جانبه گرایانه آمریکا و همچنین حفظ استقلال کشورها و اصالت دادن به سازمان ملل و شورای امنیت و جلوگیری از مداخله یکجانبه واشنگتن در امور داخلی دیگران بر هواداری از مادورو تاکید میکنند و قائل به گفتگوی بین دولت و مخالفان هستند تا راه حل سیاسی برای بحران کنونی ونزوئلا پیدا شود. در این رده کشورهایی مانند روسیه، چین، مکزیک، کوبا، بولیوی، ایران و برخی کشورها هستند. طبیعتا این مسئله باعث شده تا تلاش های آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل برای اینکه بتوانند قطعنامهای را علیه دولت ونزوئلا ترسیم کند با شکست مواجه شد و ما شاهد این بودیم قطعنامه پیشنهادی آمریکا روز شنبه ششم بهمن با وتوی روسیه و چین مواجه شد و به این ترتیب میتوان گفت که شکست بزرگی بر آمریکا در سطح بین المللی در زمینه پیشبرد راه حل مدنظر خودش درباره بحران ونزوئلا تحمیل شده است.
امکان مداخله نظامی و یا ایجاد آشوب امنیتی برای آمریکایی ها به حداقل رسیده چرا که روسیه و خیلی از کشورها ضمن اعلام حمایت از مادورو به آمریکایی ها در این زمینه هشدار دادند. لذا آخرین موضعی که آبرامز نماینده ویژه آمریکا اعلام کرده این است که اگر رهبر اپوزیسیون بتواند قدرت را از مادورو بگیرد، مورد حمایت آمریکا قرار میگیرد. یعنی آمریکاییها گزینه های بسیار محدود و کم اثری برای اینکه بتوانند کودتای نافرجام را به ثمر برسانند در اختیار دارند و لذا میتوانیم بگوییم که تا الان سه مرحله فشار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی برای انجام یک کودتای نرم به نتیجه نرسیده و از این به بعد هم گزینه های آمریکا برای به نتیجه رساندن کودتا در شرایط بسیار حداقلی قرار دارد.
آن چیزی که همه درباره ونزوئلا مورد تاکید قرار می دهند یک مسئله درونی است. باید جلوی مداخله گری آمریکا که ناقض استقلال این کشور است، گرفته شود. باید مذاکرات سیاسی بین گروه های مختلف از جمله اپوزیسیون و حاکمیت این کشور شکل بگیرد. دولت فعلی از طریق صندوق های رای بقدرت رسیده و چنانچه در دور بعد اپوزیسیون بتواند رای اکثریت را بدست آورد، این تغییر دمکراتیک خواهد بود و قابل قبول است. در غیر این صورت آمریکا نمی تواند از طریق ترفندهایی مثل فتنه و براندازی، به نتیجه مطلوب خود برسد.
وی می گوید: سوابق گذشته آبرامز باعث خواهد شد پرونده ونزوئلا عملاً تحت الشعاع آن قرار گیرد. محکومیت وی در ماجرای کنتراها در دولت ریگان، حمایت و طراحی جنگ عراق، حمایت از حمله رژیم صهیونیستی به راکتور سوریه، حمایت از کودتا علیه چاوز، حمایت از اقدامات ضد حقوق بشری آمریکا در آمریکای لاتین، مخالفت با برجام و... تنها بخشی از سوابق این نومحافظهکار دوآتشه است. نکته جالب آنکه ترامپ قبلاً پس از اطلاع از انتقاد آبرامز از سیاستهایش مانع معرفی وی بهعنوان نامزد تصدی قائممقام وزیر خارجه در زمان تیلرسون شده بود ولی اکنون پمپئو وی را به سمت جدید منصوب کرده است. آبرامز به بولتون نزدیک خواهد بود و احتمالاً این دو مجبورند نظرات خود را با رئیسجمهور هماهنگ کنند کاری که انجام آن احتمالاً بدون همراهی وزیر خارجه دشوار خواهد بود.