«بوریس جانسون» که پس از برگزاری چند دور انتخابات در نهایت به ریاست حزب محافظه کار و نخست وزیری انگلیس رسید، اکنون میبایست انگلیس را از گرداب برگزیت که هزینههای سیاسی و اقتصادی زیادی برای این کشور در سه سال اخیر داشته، خارج کند.
براساس گزارشها بوریس جانسون بزرگترین کمپین تبلیغاتی پس از جنگ جهانی دوم انگلیس را برای اجرایی کردن برگزیت بدون توافق به راه انداخته و به شکل بی سابقهای بیلبوردها، رادیو و تلویزیون را آماج تبلیغات خود کرده است.
هزینه ۱۰۰ میلیون پوندی تبلیغات در سه ماه به موازات صدور دستور برگزاری جلسات روزانه، بخشی از تمهیدات نخست وزیر جدید انگلیس برای حل و فصل بحران برگزیت در چارچوب وعدههایش است.
اما مشکلات پیش روی جانسون، جانشین «ترزا می» که به دلیل ناتوانی از تصویب برگزیت در پارلمان مجبور به استعفا گردید، طیف گستردهای از مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و حتی روابط خارجی هستند. بیزنس اینسایدر در گزارشی به ۵ چالش عمده پیش روی جانسون در نخستین روزهای نخست وزیری اش پرداخته است:
۱. از سرگیری مذاکرات برگزیت
بحرانیترین مشکل نخست وزیر جدید در واقع همان دلیل استعفای نخست وزیر پیشین است. وی که وعده داده بود مستقیما در چشمهای سران اتحادیه اروپا نگاه کرده و توافق می با آنها را مجددا به میز مذاکره وارد کند، با مخالفت مذاکره کنندگان اروپایی برای مذاکره در راستای نیل به توافق جدید مواجه است. موضوع مرز ایرلند شمالی از مهمترین موضوعات مورد اختلاف جانسون و «میشل بارنیه» مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا است.
۲. آماده شدن برای برگزیت بدون توافق
مخالفت جدی سران اروپایی با مذاکره مجدد در مورد برگزیت، چشم انداز برگزیت بدون توافق را برای آینده سیاسی انگلیس بیش از پیش متصور ساخته است. در این شرایط جانسون باید شعار "یا انجام بده یا بمیر" خود را در ۳۱ اکتبر (۹ آبان) اجرایی کند.
فراهم کردن تدارکات برگزیت بدون توافق به لحاظ لجستیکی و سیاسی بسیار دشوار خواهد بود. ضمن این که باید مخالفت پارلمان با برگزیت بدون توافق را نیز در نظر داشت.
۳. آماده شدن برای همه پرسی
از آن جایی که پارلمان انگلیس تاکنون بارها با برگزیت با یا بدون توافق مخالفت کرده، گزینه بازگشت به آرا مردم و برگزاری همه پرسی برای جانسون، گزینهای محتمل است. اما باید شرایط فاجعه بار حزب محافظه کار را در نظر داشت. این حزب در انتخابات و نظرسنجیهای اخیر ضعیفترین جایگاه را به دست آورده است.
با توجه با نتایج انتخابات محلی، تقریبا هیچ نماینده محافظه کاری تمایلی به رای گیری جدید در مورد برگزیت ندارد.
کارشناسان برگزاری همه پرسی دوم را منوط به سقوط دولت میدانند. ضمن این که انگلیس با چالشهای دیگری مانند تامین مالی انتخابات نیز در این زمینه مواجه است.
جانسون تاکنون با برگزاری همه پرسی دوم مخالفت کرده و خواهان موافقت پارلمان با توافق برگزیت مد نظر خود شده است. با این وجود گزارشهایی در اوایل ماه جاری منتشر شد که حکایت از آمادگی متحدان جانسون برای برگزاری همه پرسی دوم دارد.
۴. مشکلات اقتصادی انگلیس
می در ابتدای حضور در خانه شماره ۱۰، به از بین بردن بی عدالتیهایی مانند نابرابری درآمد، فقدان مسکن ارزان قیمت و بحران مراقبتهای اجتماعی متعهد شده بود. اما سیطره برگزیت بر عرصه سیاسی، اقتصادی و عمومی کشور عملا فرصت انجام این امور را از وی گرفت.
جانسون با در نظر داشتن این واقعیت، تلاش دارد تا در دام ناکامی سلف خود نیفتاده و وعده داده است مالیات افراد کم درآمد را کاهش دهد، شمار افسران پلیس لندن را افزایش دهد و ... .
این در حالی است که «فیلیپ هاموند» وزیر دارایی پیشین انگلیس اعلام کرده کشور در صورت خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا قادر به تامین هزینه هیچ یک از این وعدهها نخواهد بود. این برنامهها در پارلمان نیز مسیر دشواری برای تصویب در پیش خواهند داشت.
۵. تعامل با ترامپ
اگرچه روابط شخصی جانسون و «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا بسیار مطلوب به نظر میرسد، اما با توجه به شخصیت غیر قابل پیش بینی دو طرف به ویژه ترامپ، بروز چالشهای جدی در روابط دو کشور بسیار محتمل به نظر میرسد. در تایید این ادعا میتوان به بحران دیپلماتیک اخیر میان دو کشور در نتیجه افشای مکاتبات «کیم داروک» سفیر انگلیس در واشنگتن اشاره داشت.
تقابل دو کشور به همین مورد محدود نمیشود و میتوان اختلاف نظر دو کشور در مورد توافق هستهای ایران، افزایش تنش در منطقه خلیج فارس، معامله تجاری طرفین را نیز به این فهرست افزود.
به نظر میرسد ارتباط خانه شماره ۱۰ با کاخ سفید بخش عمدهای از تحولات روزهای آغازین نخست وزیری جانسون را در برداشته باشد.