▼حرف روز
چین، بزرگ‌ترین کابوس دولت آمریکا
کاخ سفید طی بیانیه‌ای در جدیدترین موضع خویش اعلام کرد، مهم‌ترین موضوعات سخنرانی رئیس‌جمهوری آمریکا در اولین جلسه با رهبران گروه هفت که روز جمعه پیش رو به صورت مجازی برگزار می‌شود، چین، پاندمی کرونا و اقتصاد جهانی خواهد بود.
نکات تحلیلی: 1- اگر اولویت‌ها و نگرانی‌های مهم و کلی سیاست خارجی آمریکا را برشمریم به ترتیب شامل این حوزه‌هاست: نخست، چین، دوم، روسیه، سوم، بهبود روابط با متحدان فراآتلانتیکی و چهارم، خاورمیانه. از این نظرگاه، اولویت اصلی سیاست خارجی دولت جدید آمریکا نه منطقه غرب آسیا و تحولاتی که در این منطقه می‌گذرد، بلکه چین است. اینکه هم‌زمان با روی کار آمدن بایدن، سطح تنش‌های نظامی در روابط دو طرف روند صعودی پیدا کرده است به‌تنهایی گویای همه‌چیز است؛ طوری که در بحبوحه تنش‌ها میان واشنگتن و پکن در خصوص مسئله تایوان، یک ناوگروه نظامی آمریکایی با هدایت ناو هواپیمابر «یو‌اس‌اس تئودور روزولت» اوایل هفته گذشته وارد دریای جنوبی چین شد. جالب است که برای نخستین بار در سال‌های اخیر، پس از اقدام تحریک‌آمیز ایالات‌متحده در اعزام ناوگروه آمریکایی به دریای جنوبی چین، بمب‌افکن‌های پکن حمله به این ناوگروه را شبیه‌سازی کردند! 2- اینکه چرا چین به مهم‌ترین و پربسامدترین واژه‌ای تبدیل شده است که همچنان از زبان دولتمردان جدید آمریکایی در این چند هفته‌ای که بایدن بر سر کار آمده است، شنیده می‌شود را باید نخست در نگاه متفاوت دولت بایدن به نظام بین‌الملل و تهدیدات پیش روی آمریکا و دوم، در روند رو به رشد افزایش قدرت اقتصادی و نظامی چین جستجو کرد که به‌عنوان یکی از عوامل بسیار مهم در تضعیف هژمونی آمریکا عمل می‌کند. در یک سالی که کرونا جهان را محاصره کرده، چین برخلاف تمام کشورهای جهان، رشد اقتصادی شگرفی را رقم زده و در بعد اقتصادی پیروز میدان بوده است. از سوی دیگر ترویج مبادلات تجاری با پول‌های ملی و پیشتازی یوآن در این حوزه و رشد پول دیجیتالی که چین به راه انداخته، هر روز شرایط برای دلار آمریکا خطرناک‌تر می‌شود.
نکته راهبردی: در چهار سال آینده «نحوه مواجهه با چین» مهم‌ترین چالش دولت دموکرات آمریکا خواهد بود. اینکه دولت بایدن از زمان روی کار آمدن، توجه چندانی به رژیم صهیونیستی یا منطقه غرب آسیا و حتی برجام نداشته است، به خاطر تمرکزی است که تیم بایدن روی چین دارد و این موضوع باید مورد توجه ویژه دستگاه دیپلماسی کشورمان باشد.
(نویسنده: حمید خوش‌آیند)
▼گزارش روز
فرار از پاسخگویی!
چرا گلایه از حدود و اختیارات رئیس‌جمهور همواره در سال‌های آخر دولت‌ها در کشورمان شنیده می‌شود؟ چرا همان افرادی که در زمان رقابت‌های انتخاباتی وعده‌های مختلف به ملت می‌دهند، در سال آخر خدمت، از سطح اختیارات خود لب به شکایت باز می‌کنند؟
گزاره‌های خبری: 1- «علی‌رضا علوی‌تبار» فعال سیاسی اصلاح‌طلب می‌گوید: «اگر از وضع موجود ناراضی هستید، افراد و نهادها را به ترتیب میزان اختیاری که در تصمیم‌گیری دارند، فهرست کنید و از آن‌ها پاسخ طلب کنید. رئیس‌جمهوری که در تنظیم روابط خارجی، چه در سطح منطقه و چه در سطح قدرت‌های بزرگ، اختیاری ندارد، در تنظیم بودجه سالانه دارای اختیاری نیست و اخیراً حتی در تعیین نوع واکسن کرونای وارداتی هم نمی‌تواند تصمیم بگیرد! تا چه حد می‌تواند پاسخگوی مشکلات کشور باشد؟!». 2 - دکتر روحانی (6 شهریور 1398) گفته بود: «قدرت و توان دولت به معنای آن است که بتواند در صحنه سخت مدیریت، اختیارات لازم را داشته باشد وگرنه دولتی که اختیارات ندارد چه مسئولیتی را می‌توان از آن انتظار داشت».
گزاره‌های تحلیلی: 1- موضوع کاهش اختیارات رئیس‌جمهور از سوی افرادی مطرح می‌شود که سال‌ها مناصب بالای اجرائی در حاکمیت داشته‌اند و با شناخت کامل نسبت به قوانین کشور و اختیارات رئیس‌جمهوری، تعهدات و شعارهایی به مردم داده و رأی گرفته‌اند و اکنون در سال‌های پایانی دولت به‌منظور فرار از پاسخگویی، این مسئله را مطرح می‌کنند. 2- این ادعای اصلاح‌طلبان در تناقض و تعارض با عمل و حرفشان است؛ اگر اختیارات رئیس‌جمهور کم است چرا از دوران خاتمی به‌عنوان نقطه عطف یاد می‌کنند و یا از هم‌اکنون چندین نفر را برای انتخابات ریاست جمهوری آینده ردیف کرده‌اند؟ مگر غیر از این است که رئیس‌جمهور از خود اختیاری ندارد؟ چرا این جریان سیاسی در کل تاریخ انقلاب اسلامی تمام تلاش خود را انجام داده است تا قوه اجرائی کشور را در اختیار بگیرد و برای رسیدن به این منصب حتی حاضر شد کشور را درگیر آتش فتنه (در سال 1388) کند و در روزهای گذشته در اولین جلسه انتخاباتی خویش حاضر شدند حتی پای اعضای نهضت آزادی (که امام خمینی (ره) آن‌ها را منحرف و بدتر از منافقین خوانده بود) را برای افزایش سبد آرای خویش، به حسینیه جماران باز کنند. 3- حدود و اختیارات رئیس‌جمهور در اصول 113 تا 115 قانون اساسی مشخص است، اما نکته مهم آن است که جریان سیاسی اصلاحات بار مسئولیت را به گردن نمی‌گیرد و هر زمان که در معرض سؤال و چالش قرار می‌گیرد، فرافکنی کرده و از پاسخ فرار می‌کند! (نویسنده: فرهاد کوچک زاده)
▼ خبر ویژه
اجرای پنهانی سند 2030 در کشور تأیید شد
حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی گفت: «گزارش اولیه کمیسیون اصل نود درباره اجرای سند 2030 در کشور آماده شده و در اختیار اعضای کمیسیون قرار گرفته است». رئیس کمیسیون اصل نود مجلس اظهار داشت: «بر اساس این گزارش و طبق بررسی‌های انجام شده، سند 2030 تنها آموزش‌وپرورش ما را هدف قرار نداده و علاوه بر آموزش‌وپرورش بخش‌های اجتماعی و فرهنگی ما را نیز شامل شده است. علاوه بر وزارت آموزش‌وپرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت ورزش و جوانان در مورد اجرای این سند در کشور درگیر هستند. طبق پیگیری‌ها و بررسی‌های انجام شده هماهنگی‌های پنهانی برای اجرای سند 2030 در کشور از سوی دستگاه‌های مختلف انجام شده که در این گزارش به آن اشاره شده است».
▼ اخبار
رزمایشی برای حفظ و تقویت امنیت کشور
امیر دریادار «غلامرضا طحانی» سخنگوی رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی ایران و روسیه درباره این رزمایش مشترک گفت: رزمایش مُرکب دریایی ایران و جمهوری فِدرالی روسیه تحت عنوان کَمربند اَمنیت دریایی از امروز ۲۸ بهمن‌ماه آغاز می‌شود، منطقه برگزاری این رزمایش در مساحتی بالغ‌بر ۱۷ هزار کیلومترمربع در شمال اقیانوس هند پیش‌بینی شده است. وی با بیان اینکه پیام قدرت منطقه‌ای و بین‌المللی ایران به دشمنان این است که ایران مُنزوی نخواهد شد، گفت: «ایران در شرایط کرونا، حفظ و تقویت امنیت در دریا را تعطیل نکرده است». وی تمرین برقراری اَمنیت تجارت دریایی بین‌المللی، مبارزه با پدیده شوم دزدی و تِروریسم دریایی، تبادل اطلاعات در حوزه امداد و نجات دریایی را از اهداف مهم برگزاری رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی ایران و روسیه برشمرد. رزمایش مشترک ایران، چین و روسیه ششم دی‌ماه ۱۳۹۸ به مدت چهار روز در آب‌های دریای عمان برگزار شد، هدف مشترک این سه کشور از برگزاری این رزمایش، مقابله با تهدیدات موجود در منطقه بود، برگزاری این رزمایش‌های مشترک در بحث امنیتی و نظامی، رونمایی از قدرت مقابله با تهدید در قالب یَدی واحد در برخورد با هر تهدید منطقه‌ای است.
وضعیت لایحه اصلاحی بودجه از نگاه مجلس
«حمیدرضا حاجی بابایی»، رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه درباره اصلاحیه لایحه بودجه گفت: «بودجه اصلاح‌شده، همچنان در تحقق شاخص‌های کلان اقتصادی مانند افزایش سرمایه‌گذاری، کاهش نرخ بیکاری، کاهش ضریب جینی، کاهش نرخ تورم، افزایش درآمد سرانه، بهره‌وری کل عوامل تولید، کاهش هزینه‌های مصرفی، صادرات غیرنفتی کالا و خدمات و کاهش واردات و نهایتاً عدم توفیق در کنترل نوسانات بازار سرمایه که در برنامه ششم بر این شاخص‌ها تأکید شده، ناکارآمد جلوه می‌کند». حاجی بابایی تأکید کرد: «عدم رعایت عدالت در پرداخت حقوق و دستمزد و کاهش فاصله طبقاتی متناسب با تورم، همچنین عدم توجه کافی به اقشار کم‌درآمد جامعه متناسب با تورم از ایراداتی است که متأسفانه در اصلاحیه لایحه بودجه نیز مدنظر قرار نگرفته است». وی افزود: «با وجود نقایص یاد شده، دولت توانسته تا حدودی اشکالات، ابهامات و نواقص لایحه قبلی را مرتفع کند».
درخواست واکسن برکت ایرانی از سوی 5 کشور
دکتر حسینی مدیر پروژه مطالعات بالینی واکسن ستاد اجرایی فرمان امام «کوو ایران برکت» در پاسخ به سؤالی در مورد اثربخشی و ایمن بودن واکسن ایرانی کرونا گفت: «واکسن کوو ایران برکت بر روی داوطلبینی که به آن‌ها تزریق شده، کاملاً ایمن بوده و هدف اصلی مطالعه فاز یک، ایمن بودن واکسن هست که با توجه به نتایج، تقریباً محقق شده است. در مورد ایمنی‌زایی باید بگوییم که جزو اهداف جانبی است و نتایج آزمایشگاهی افراد می‌آید و نتایجی که این روزها به دست ما آمده در مورد ایمنی‌زایی خوشحال‌کننده است. همچنین این واکسن در برابر کرونای انگلیسی ایمنی‌زایی می‌کند و ۵ کشور خارجی نیز مذاکراتی را برای دریافت این واکسن با مجموعه تولیدکننده آن داشته‌اند».
احتمال احیای سفر زمینی به سرزمین وحی
رئیس سازمان حج در نشست مجازی مسئولین حج و زیارت کشورمان با مقامات حج عراق، برقراری شرایط سفر زمینی زائران ایرانی به عربستان از طریق عراق را پیشنهاد کرد. علی‌رضا رشیدیان با اشاره به مشکلاتی که در خصوص محدودیت‌های پروازی در فرودگاه‌های عربستان وجود دارد، علاقه ایرانی‌ها برای سفر زمینی به سرزمین وحی از طریق عراق و همراه با زیارت عتبات عالیات را یادآور شد که رئیس شورای عالی حج و عمره عراق از آن استقبال کرد و گفت: «در صورت موافقت عربستان، ما آماده‌ایم که زمینه‌های این سفر را در عراق پیگیری کنیم».
اخبار کوتاه
◄ حق با رهبر انقلاب بود!/ «عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت: «رهبر انقلاب هیچ‌گاه نسبت به مذاکره و نیت طرف‌های مقابل خوش‌بین نبودند و از روز اوّل تا آخر هم فرمودند که خوش‌بین نیستند. البته مشخص هم شد که حق با ایشان بود و در همه موارد این مسئله روشن شد. ایشان توصیه‌ای که همواره به ما داشتند این بود که حتماً با بدبینی و عدم اعتماد نسبت به طرف مقابل، مذاکره کنید و ما هم روی همین مسیر حرکت کردیم، ولی درعین‌حال همیشه از نفس مذاکره و تیم مذاکره‌کننده حمایت کردند».
◄ کسی در مورد بورس اظهارنظر نکند!/ «دژپسند» وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: «با توافقی که با رئیس جدید بورس صورت گرفته است، مقرر شد در خصوص مسائل مربوط به بازار سرمایه و بورس فقط ایشان اظهارنظر کنند». گفتنی است اولین جرقه‌های ریزش چندماهه اخیر بورس با اعلام نظر دژپسند در خصوص عدم عرضه سهام پالایش یکم در بورس علی‌رغم اعلام قبلی دولت در این زمینه کلید خورد و با اظهارنظر افراد غیربورسی دیگر در دولت این روند نزولی شدت گرفت.
◄ انتقاد یک مرجع تقلید از بی‌رمقی ۲۰:۳۰/ آیت‌الله مکارم شیرازی در دیدار رئیس رسانه ملی، وظیفه صداوسیما علاوه بر جذب مخاطب را ارائه آموزش‌ها، تربیت، پرورش و هدایت مردم برشمرد و افزود: «احساس می‌کنم بیست و سی، بیست و سی سابق نیست و آن هم احتمالاً به خاطر عکس‌العمل‌ها و فشار‌های دولت است که نباید باشد، چون مردم حق دارند واقعیات و انتقادات به‌حق از مسئولان را در رسانه ملی ببینند و بشنوند».
◄ خردسال‌ترین نابغه قرآنی کشور/ «محیا فیروزی» کودک ۵ ساله شهرستان خدابنده در ایام کرونایی موفق به حفظ کل قرآن شده و خردسال‌ترین نابغه قرآنی کشور نام گرفت. پیش از این نیز خواهر بزرگ‌تر محیا، مهسا فیروزی در سن ۸ سالگی موفق به حفظ قرآن شده و خردسال‌ترین حافظ استان زنجان لقب گرفته بود. مادر محیا فیروزی گفت: «مهسا در کاراته هم کمربند مشکی دارد و موفق به کسب مدال نیز شده است».
◄ کشور ما ۵۰ میلیون گرسنه دارد!/ سناتور آمریکایی اعتراف کرد: «امروز ۱۴۰ میلیون آمریکایی جزو کم‌درآمدها حساب شده و ۹۲ میلیون نفر نمی‌توانند هزینه‌های خدمات درمانی را بپردازند. ۵۰ میلیون آمریکایی قادر به تأمین غذای خود نبوده و ۴۰ میلیون با خطر بیخانمان شدن مواجه هستند».
◄ سخنگوی پلیس: کشف حجاب جرم است/ «سردار مهدی حاجیان» تأکید کرد: «موضوع کشف حجاب در قانون جرم انگاری شده و در قانون برای آن مجازات تعیین شده است. پلیس به عنوان مجری قانون سامانه‌ای با عنوان «ناظر» تشکیل داد که برای افرادی است که در خودرو کشف حجاب می‌کنند، این سامانه کمی ایراد داشت که اکنون ایرادات آن برطرف شده است».
◄ احکام سیاسی (سؤال 141): کاریکاتور کشیدن از شخصیت‌ها چه حکمی دارد؟ پاسخ: اگر موجب تمسخر و تحقیر شود، جایز نیست.