طی روزهای اخیر، کارآمدی واکسنهای تولیدی آمریکا و کشورهای اروپایی تا حدود زیادی زیر سوال رفته است. کار به جایی رسیده است که بسیاری از اعضای کادردرمانی و متعاقبا شهروندان معمولی، حاضر به تزریق واکسنهای فایزر-بیون تک و آسترازنکا نیستند.
این در حالیست که سران اتحادیه اروپا همچنان سعی دارند شهروندان را وادار به تزریق اجباری این واکسنها نموده و از واردات واکسنهای روسی و چینی به کشورهای خود ممانعت به عمل آورند. با همه این اوصاف، اقدام چند کشور اروپایی در خصوص ساخت و واردات واکسن روسی اسپوتنیک –وی ،شوک سختی را به سران اتحادیه اروپا وارد ساخته است.
نگاه سیاسی به واکسن کرونا
صورت مسئله در اتحادیه اروپا کاملا مشخص است: بازی با جان شهروندان ! اخیرا دانمارک، نروژ و چند کشور اروپایی دیگر استفاده از واکسن آکسفورد-آسترازنکا را به طور موقت به حالت تعلیق درآورند. این در حالی است که دولت بوریس جانسون در انگلیس از این واکسن دفاع و آن را «ایمن و موثر» توصیف کرده است.تصمیم به تعلیق دو هفته‌ای استفاده از واکسن آسترازنکا در دانمارک پس از گزارش موارد لختگی خون در افراد واکسینه شده و مرگ یک نفر گرفته شد. آژانس بهداشت عمومی دانمارک در عین حال توضیح داد که در حال حاضر نمی‌توان نتیجه گرفت که بین واکسن و لختگی خون ارتباط وجود دارد.تاکنون ۱۳۶ هزار و ۹۰ نفر در دانمارک با جمعیت ۵.۸ میلیون نفری با واکسن آسترازنکا واکسینه شده‌اند.
ابهامات جدید در خصوص آسترازنکا
در حالی که پس از رویگردانی تعداد زیادی از اعضای کادردرمان و شهروندان اروپایی نسبت به واکسن فایزر، آنها نسبت به واکسن آسترازنکا و کارآمدی آن امیدوار شده بودند، اخبار جدید نگرانی هایی را در خصوص عملکرد این واکسن ایجاد کرده است. بر اساس گزارش شبکه یورونیوز، یکی از مقامات ارشد حوزه بهداشت و درمان نروژ در یک نشست خبری اعلام کرد که این کشور نیز واکسیناسیون با واکسن تولیدی آکسفورد-آسترازنکا را به حالت تعلیق در می‌آورد. وی این اقدام را پیشگیرانه توصیف کرد و افزود: «منتظر اطلاعات هستیم تا ببینیم آیا ارتباطی بین واکسیناسیون و موارد لخته شدن خون وجود دارد یا نه.»
دانمارک و نروژ ، تنها کشورهایی نیستند که تزریق واکسن آسترازنکا را متوقف کرده اند. اتریش نیز هفته گذشته تصمیم گرفته بود پس از مرگ یک پرستار ۴۹ ساله در پی «اختلال انعقاد خون» چند روز پس از تزریق دوز نخست واکسن آسترازنکا، استفاده از این واکسن را متوقف کند. یک مورد آمبولی ریه در یکی از افراد واکسینه شده نیز در این کشور گزارش شده است.چند کشور اروپایی دیگر از جمله استونی، لیتوانی، لتونی و لوکزامبورگ نیز بلافاصله واکسیناسیون با این واکسن را به حالت تعلیق درآوردند.آژانس دارویی اروپا این واکسن را تایید کرده بود. واکسنهای تولیدی شرکت‌های فایزر و بیون تک و همچنین شرکت مدرنا نیز به تایید این نهاد اروپایی رسیده است.
تبلیغات اتحادیه اروپا علیه واکسن روسی
از سوی دیگر، تبلیغات آژانس دارویی اروپا و متعاقبا سران اتحادیه اروپا علیه واکسن روس(ِ اسپوتنیک وی) به نقطه اوج خود رسیده است. این تبلیغات در حالی صورت می گیرد که برخی کشورهای اروپایی بی اعتنا نسبت به خط مشی سیاسی و ضد روسی اتحادیه اروپا، واردات و حتی ساخت واکسن روسی اسپوتنیک وی را ( با مشارکت روسیه) در کشورهایشان آغاز خواهند کرد.
آژانس دارویی اروپا که در بسیاری از موارد، مخاطرات و آسیبهای احتمالی ناشی از تزریق واکسنهای فایزر-بیون تک و آسترازنکا را سانسور کرده است، اکنون واکسن روسی اسپوتنیک –وی را به عنوان واکسنی مبهم و مجهول مورد شناسایی قرار داده است! این نگاه سیاسی اروپاییان نسبت به مقوله سلامت شهروندانشان، منجر به خشم برخی احزاب و گروهها شده است. گروههای مستقل و برخی احزاب اروپایی تاکید دارند که روند بررسی هر واکسن و دارویی باید فارغ از رویکردهای سیاسی باشد اما به نظر می رسد سران اتحادیه اروپا و آژانس دارویی اروپا چنین نظری ندارند! آژانس دارویی اروپا تحت فشار افکار عمومی و برخی دولتها، از ۴ مارس بررسی کارایی، ایمنی و کیفیت واکسن روسی «اسپوتنیک وی» را با هدف ارزیابی انطباق آن با استانداردهای اتحادیه اروپا آغاز کرده است. با این حال برخی کشورهای عضو اروپایی از جمله مجارستان و اسلواکی به طور مستقل این واکسن را تایید کرده و تزریق آن را آغاز کرده‌اند.در همین حال، اتاق بازرگانی ایتالیا و روسیه اعلام کرد تولید واکسن «اسپوتنیک وی» از ژوئیه امسال در ایتالیا تولید خواهد شد. بدین ترتیب، ایتالیا اولین کشور اتحادیه اروپا خواهد بود که تولید واکسن روسی کرونا را که هنوز تحت بررسی آژانس دارویی اروپا قرار دارد، آغاز می‌کند.
رمزگشایی از یک نظرسنجی
آنچه در این مجال خودنمایی می کند، مربوط به گارد بسته تعداد قابل توجهی از شهروندان اروپایی نسبت به "واکسنهای تولید شده کوید-19" می باشد. مطابق نتایج نظرسنجی یورونیوز در چهار کشور اروپایی، در حالی که مردم ایتالیا کمترین مخالفت را با دریافت واکسن مجانی کرونا ابراز می‌کنند، مردم بریتانیا بیشترین تمایل را به واکسینه شدن در برابر ویروس کرونا دارند؛ آلمانی‌ها نیز پس از فرانسوی‌ها بیشترین مخالفت را در برابر تزریق واکسن کووید-۱۹ از خود نشان می‌دهند.
این در حالیست که جهت از بین ر فتن پاندمی کرونا در اتحادیه اروپا( به دلیل وسعت شیوع آن)، حداقل باید 80 درصد از شهروندان اروپایی کاملا واکسینه شوند. اگر این نظرسنجی را مبنا قرار دهیم، به وضوح در می یابیم که بحران ناشی از شیوع کرونا، به دلیل ناکارآمدی واکسنهایی مانند فایزر ، کماکان در اروپا به قوت خود باقی خواهد ماند، هر چند که ممکن است شدت آن کاهش یابد.
یورونیوز با همکاری موسسه بریتانیاییِ رِدفیلد اَند ویلتون چهار نمونه هزار و پانصد نفری را در چهار کشور فرانسه، آلمان، ایتالیا و بریتانیا برای ارزیابی دیدگاه‌های عمومی نسبت به سیاست واکسیناسیون عمومی مورد پرسش قرار داده است. بر پایه نتایج این نظرسنجی که روز نخست ماه مارس جاری انجام شده، تنها ۳۷ درصد فرانسوی‌هایی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند، حاضر به دریافت واکسن کرونا هستند. در مقابل ۷۶ درصد از بریتانیایی‌ها گفته‌اند که حتما خود را در برابر ویروس کرونا واکسینه می‌کنند. این نرخ در دو کشور آلمان و ایتالیا نیز به ترتیب ۶۳ و ۷۱ درصد است.
اما در میان مردم این چهار کشور، ایتالیایی‌ها کمترین مخالفت را با دریافت واکسن کرونا دارند و تنها ۱۳ درصد آنها اعلام کرده‌اند که حاضر به واکسینه شدن در برابر بیماری کووید-۱۹ نیستند. ولی این نرخ در فرانسه ۴۲ درصد، در آلمان ۲۲ درصد و در بریتانیا ۱۵ درصد است. البته فرانسه همچنین بالاترین نرخ جمعیت بلاتکلیف را نیز به خود اختصاص داده است؛ به طوری که ۲۱ درصد آنها هنوز تصمیم مشخصی در قبال واکسینه شدن یا نشدن اتخاذ نکرده‌اند. پایین‌ترین نرخ افراد بلاتکلیف با ۹ درصد در بریتانیا ثبت شده و درصد آلمانی‌ها و ایتالیایی‌هایی هم که هنوز موضع مشخصی در قبال واکسن کرونا ندارند به طور یکسان ۱۵ درصد است.