روزنامه کیهان**
موفقیت راهبرد نظام در منطقه علت واقعی ناراحتی غربگرایان
روزنامه حزب اشرافی و غربگرا به بهانه بررسی جنایت اخیر گروه‌های تکفیری در مشهد مقدس، خواستار بازنگری بنیادی در نگاه منطقه‌ای ایران شد.
روزنامه سازندگی در تحلیلی به قلم عمادالدین باقی نوشت: «امنیت داخلی هر کشوری هم در ارتباط با امنیت مرزی و منطقه‌ای و وضعیت همسایگان تعریف می‌شود. بنابراین نخستین مسئله برای هر حکومت و حاکمیتی، تعیین یک استراتژی معقول و منطقی است که بتواند حسن همجواری با همسایگان را تضمین کند و اقتدار سیاسی، امنیتی و اقتصادی را هم به دنبال بیاورد.
در جهان پرآشوب و در حالی که نیروهای دیگر برگسل‌های زبانی، مذهبی و قومی در ایران سرمایه‌گذاری کرده و در دل این شکاف‌ها پناه گرفته‌اند، ایران نخستین کاری که باید در دستور قرار می‌داد شناسایی عوامل همگرایی پایدار با همسایگان بود. اگر قرار بود اسلام به عنوان معیار همگرایی با همسایگان تعیین شود مزایایی داشت اما مشکل بزرگش این بود که از یک سو اختلافات و تفاوت‌های فرقه‌ای مانند شیعه و سنی در درون مرزها و با همسایگان و از یک سوی دیگر مدعیان مختلف هدایت جهان اسلام داشت.
متأسفانه ایران بعد از انقلاب از یک سو با تحقیر و تخریب ایران‌گرایی به عنوان ملی‌گرایی و ترجیح دادن به قرائت خود از اسلام‌گرایی اجازه نداد هیچ یک از عوامل استراتژیک برای همگرایی همسایگان شکل بگیرند.
بدون شک وجود یک دولت آبرومند و اهل تعامل با جهان که در رعایت حقوق فرقه‌های مختلف مذهبی، قومیت‌ها و اقلیت‌ها سرآمد باشد و به عبارت دیگر حقوق بشر و شهروند را در عمل به بهترین وجه اجرا کند زمینه خوبی برای تشکیل یک اتحادیه در چارچوب فلات ایران است.
اگر دولت ایران در طول دهه‌های گذشته توانسته بود معیاری برای همگرایی پایدار با همسایگان داشته باشد، پیامدهای اقتصادی بزرگی هم در پی داشت. فلات ایران با داشتن جمعیتی نزدیک به پانصد میلیون نفر و موقعیت ژئوپلتیک استثنایی، بازار بزرگی را به وجود می‌آورد که قادر به رقابت با اقتصادهای قدرتمند جهان بود. کشورهای جدا شده از شوروی به آسانی و بدون نیاز به هیچ ساز و کار نظامی و امنیتی به ایران گرایش پیدا می‌کردند و افغانستان هم که پیوند عمیق تاریخی فرهنگی و زبانی با ایران دارد و مردم افغانستان همواره خودشان را بخشی از ایران بزرگ می‌دانستند، درون این اتحادیه قرار می‌گرفت و خطری به اسم طالبان و القاعده و داعش یا اساسا به وجود نمی‌آمد یا اگر به وجود می‌آورد به سادگی قابل مدیریت و مهار بود.
نتیجه استراتژی‌های نادرست و بلکه اساساً فقدان استراتژی این بود که افغانستان در یک دوره زمین بازی شوروی می‌شود، در دوره‌ای زمین بازی آمریکا و اروپا و بعد هم زمین بازی القاعده و طالبان؛ و ایران همواره از آن دور نگه داشته می‌شود به‌گونه‌ای که امروز یکی از بزرگترین نگرانی‌ها این است که طالبان با تثبیت قدرت خود بتواند برای ایران، نقش حوثی‌ها در یمن را علیه عربستان داشته باشد».
این تحلیل غلط‌انداز و پر از مغالطه در حالی منتشر می‌شود که ایران قدرتمند توانسته فتنه‌آفرینی‌ها و بحران‌سازی‌های غرب به رهبری آمریکا در منطقه را مهار کند که بزرگترین آنها نابودی فتنه داعش در عراق و سوریه بود. اما جالب اینکه در همان زمان، افراطیون غربگرا (مانند دبیرکل حزب کارگزاران)، راهبرد عقلانی نظام برای جمع کردن بساط داعش و تروریست‌ها را مورد خدشه و تخطئه قرار می‌دادند. در حالی که عراق، سوریه، افغانستان، لبنان و... درگیر انواع آشوب‌های سیاسی و فتنه‌گری‌های غرب بودند، ایران توانست اولا از این آتش‌افروزی در امان بماند و ثانیا تا حدود زیادی نقشه خطرناک غرب در منطقه را مهار کند که اتفاقا باعث ناراحتی غربگرایان هم شد. بنابراین به نظر می‌رسد ناراحتی واقعی این جریان نه از جنایت تروریست تکفیری در مشهد، بلکه موثر بودن راهبرد جمهوری اسلامی در مهار نقشه آمریکا و انگلیس و اسرائیل است.
این نکته هم گفتنی است غربگرایان طبق ماموریت مدعی‌اند ایران برای حل برخی مشکلات امنیتی در منطقه باید با آمریکا مذاکره کند و در واقع باج بدهد و حال آنکه چاره این مشکلات امنیتی، مقاومت در برابر آمریکا و از هم گسیختن شیرازه نقشه دشمن است.
کاهش 27 درصدی انتشار اوراق بدهی
اقدامات مثبت دولت برای جبران کسری بودجه در سال گذشته، به کاهش ۲۷ درصدی انتشار اوراق بدهی منجر شده و روند نگران‌کننده استقراض دولت را متوقف کرده است.
روزنامه خراسان در گزارشی نوشت: با گذشت حدود هشت ماه از آغاز به کار دولت سیزدهم، رویکردهای کنترل کسری بودجه که در پایان دولت قبل رو به فزونی گذاشته و به‌عنوان مثال برای سال گذشته تا ۴۷۰ هزار میلیارد تومان نیز برآورد می‌شد، دیده می‌شود. در این خصوص، در کنار رشد بیش از ۱۱ برابری وصول درآمدهای نفت که به گفته وزیر اقتصاد ناشی از گسترش دیپلماسی اقتصادی بوده افت تا ۳۰ درصدی فروش اوراق بدهی نیز دیده می‌شود. موضوعی که بیانگر رویکرد منضبط برای مدیریت هزینه بوده و کار دولت در سال‌های آینده برای کنترل هزینه‌ها را آسان‌تر خواهد کرد. دولت سیزدهم در شرایطی مدیریت کشور را تحویل گرفت که وضع دخل و خرج دولت بسیار ناپایدار و نامساعد بود به‌طوری که همزمان با افزایش غیرمنطقی مصارف بودجه (نظیر رشد بدون حساب و کتاب حقوق و دستمزد کارکنان دولت) و نیز کاهش منابع (از جمله کاهش درآمد فروش نفت)، مرکز پژوهش‌های مجلس در مهرماه سال قبل برآورد کرد که کسری بودجه تامین نشده در سال ۱۴۰۰ به حدود ۳۰۷ هزار میلیارد تومان برسد. البته در صورت اضافه کردن رقم اوراق بدهی و استقراض از صندوق توسعه ملی، این کسری غیرقابل تامین به ۴۷۰ هزار میلیارد تومان افزایش می‌یافت.
اینها همه در حالی بود که دولت قبل حجم بزرگی از استقراض از مردم یا به عبارت دیگر انتشار اوراق مالی را انجام داده بود و بار مالی ناشی از بازپرداخت اصل و سود اوراق منتشر شده، به دولت سیزدهم منتقل می‌شد. در این خصوص اظهارات رئیس سازمان برنامه و بودجه در ۳۰ آبان سال قبل نشان می‌دهد که دولت سیزدهم باید تا سال ۱۴۰۵، ۵۳۵ هزار میلیارد تومان اصل و سود اوراق دولت قبل را پرداخت کند. رقمی که بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان به‌صورت ماهانه خواهد بود. از سوی دیگر وضعیت مالی دولت قبل در سال گذشته به‌گونه‌ای بود که ۵۴ هزار میلیارد تومان تنخواه را نیز در ماه‌های ابتدایی سال به مصرف رساند.
با این حال، رویکردها و اقدامات انجام شده در دولت جدید بیانگر این است که قطار بودجه‌ای دولت از این منظر نسبت به گذشته تغییر ریل اساسی داشته و به سوی مدیریت کسری بودجه حرکت کرده است. وزیر اقتصاد در گفت‌وگویی در این‌باره اظهار کرد: مدیریت مالی دولت با محوریت وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه موفق شد، در همکاری با بانک مرکزی و با اتخاذ دو دسته تدابیر، یکی از دشوارترین سال‌های مالی چند دهه اخیر را پشت‌سر بگذارد.
بررسی آمارها و اظهارات مسئولان اقتصادی دولت حاکی از آن است که دولت در مدت قریب به هشت ماه گذشته، با به‌کارگیری و مدد حداقل دو ابزار توانسته در جهت کنترل و مدیریت کسری بودجه امسال و سال‌های آینده حرکت کند. نخست، رشد صادرات نفت: آمارهای مختلف از رشد صادرات نفت و مهم‌تر از آن وصول درآمدهای نفتی نسبت به سال گذشته حکایت دارد. موضوعی که به کنترل کسری بودجه در سال گذشته کمک کرده است. خاندوزی وزیر اقتصاد در این زمینه با اعلام واریز بیش از ۱۹۰ هزار میلیارد تومان درآمدهای صادرات نفت خام و میعانات به خزانه در سال ۱۴۰۰ و مقایسه آن با رقم تنها ۱۷ هزار میلیارد تومانی در سال ۹۹، آن را نشانه‌ای از این دانسته که در شرایط سخت تحریم هم می‌توان با به‌کارگیری ظرفیت دیپلماسی اقتصادی برای جهش صادرات استفاده کرد. دوم، کاهش اوراق فروشی: وزیر اقتصاد در آمار قابل توجه دیگری درخصوص مدیریت کسری بودجه به کاهش فروش اوراق در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹ اشاره کرده است. موضوعی که می‌توان گفت از یک‌سو ماحصل تدابیر انضباط بودجه‌ای در بخش‌های دیگر بوده و از سوی دیگر موجب کنترل هزینه‌های دولت در سال‌های آینده (از محل کنترل بازپرداخت اوراق) خواهد شد. به گفته خاندوزی، دولت در سال ۱۴۰۰، فروش اوراق را نسبت به سال ۹۹، ۲۷ درصد کاهش داده است. در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که شاید دولت رو به سوی استقراض از بانک مرکزی و بانک‌ها برای جبران منابع خود کرده باشد. در این خصوص آخرین آمارهای رسمی بانک مرکزی نشان می‌دهد که روند فزاینده استقراض دولت از نظام بانکی رو به کاهش گذاشته است به‌طوری که در ۱۰ ماهه سال قبل، رشد بدهی دولت به سیستم بانکی (اعم از بانک مرکزی و بانک‌ها) ۱۱.۹ درصد بوده است. این در حالی است که این رقم در ۱۰ ماه سال ۱۳۹۹، ۳۲ درصد به ثبت رسیده بود.
***************
روزنامه وطن امروز **
**************
روزنامه خراسان**
**************
روزنامه جوان**
نشست هم‌اندیشی رئیس‌جمهور با اصحاب رسانه برگزار شد
تلاش دولت در کلام منتقدان هم برجسته بود
سخنان مدیران رسانه‌های اصلاح‌طلب جالب توجه است. آنان اینجا و در دیدار حضوری، چندان شبیه صفحات رسانه‌هایشان نیستند. از سویی دستاورد‌های دولت را انکار نمی‌کنند و همزمان هم به تلاش دولت برای کار کردن اذعان دارند و سعه‌صدر رئیسی را تحسین می‌کنند. در رسانه‌هایشان، اما هر روز علیه دولت می‌نویسند و چنان تیغ تخریب‌شان علیه رئیسی و دولتش تند است که گویی این دولت هیچ نکته مثبتی ندارد. از فواید جلسه هم‌اندیشی که به ابتکار ریاست جمهوری برگزار شد، یکی هم این بود که به مدیران رسانه‌های اصلاح‌طلب توانایی دیدن نکات مثبت دولت را هم بخشید!
از مدیران فارس و جوان و کیهان و فرهیختگان تا مدیران اعتماد و شرق و سازندگی میهمان رئیس‌جمهور شده‌اند تا از نزدیک با سید ابراهیم رئیسی گفتگو کنند و او هم نه از قاب سایت و روزنامه، بلکه چهره به چهره و از نزدیک، در جریان نظرات آنان قرار بگیرد.
محمد قوچانی، مدیر مسئول مجله «آگاهی نو» در بخشی از متن اینستاگرامی‌اش پیرامون این جلسه و سخنانش با رئیسی نوشته: «گفتم قبلاً دولتها که در انتخابات پیروز می‌شدند جناح‌های حامی‌شان فکر می‌کردند انقلاب شده، اما ادامه کار‌های خوب دولت‌های قبل مانند برجام و سفر‌های استانی و افطاری‌های سیاسی در دولت شما، نشان می‌دهد که نهاد دولت در ایران یک کل منسجم است و نمی‌خواهید چرخ را دوباره اختراع کنید. خصوصی هم گفتم اینکه گذشته را نفی نمی‌کنید خیلی خوب است.»
خوب‌ترش، اما این است که مدیران رسانه‌های اصلاح‌طلب این خوبی‌ها را اذعان می‌کنند و مثل رویکرد رسانه‌هایشان نیستند.
قوچانی در انتهای نوشته‌اش هم آورده: «در حاشیه جلسه هم با آقای شریعتمداری که اولین بار بود به جلسه مدیران مطبوعات می‌آمد شوخی کردیم و یکی هم عکس یادگاری گرفت.»
از رسانه به دولت
الیاس حضرتی مدیرمسئول روزنامه اعتماد، محمد شجاعیان مدیرعامل خبرگزاری مهر، محمدجواد اخوان مدیر مسئول روزنامه جوان، محمدعلی نادعلی‌زاده مدیرعامل پایگاه اطلاع‌رسانی جماران، محمدامین ایمان‌جانی مدیرمسئول روزنامه فرهیختگان، علیرضا بختیاری مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد، مهدی جهان‌تیغی مدیر پایگاه اطلاع‌رسانی جهان‌نیوز، پیام تیرانداز مدیرعامل خبرگزاری فارس، محمد قوچانی عضو شورای سیاستگذاری روزنامه سازندگی و مدیر مسئول مجله «آگاهی نو»، هادی قاسمی مدیر خبرگزاری دانشجو، حمید رسایی مدیرمسئول نشریه ۹ دی، محمدرضا احمدی مدیر اخبار ریاست جمهوری خبرگزاری صدا و سیما، محمدعلی وکیلی مدیرمسئول روزنامه ابتکار، مسلم معین مسئول قرارگاه فضای مجازی سازمان بسیج، محمدصادق عرب مدیر پایگاه اطلاع‌رسانی تابناک، محمود دعایی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات و حسین شریعتمداری مدیرمسئول روزنامه کیهان در سخنانی به بیان نظرات و دیدگاه‌های خود پرداختند.
ابتدا فرشاد مهدی‌پور، معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به حاضران خیرمقدم گفت و از رئیس‌جمهور تشکر کرد و یاد مرحوم حسین عبداللهی مدیرمسئول روزنامه آرمان ملی را نیز گرامی داشت.
الیاس حضرتی، صاحب امتیاز روزنامه اعتماد: «آقای رئیس‌جمهور بلاشک مهم‌ترین موضوع روز کشور بی‌اعتمادی به آینده است و انتخاب شما به عنوان عنصر پاک و صادق این بود که سرمایه اجتماعی را احیا نمایید و ممنون که قدم‌های مثبتی را برداشته‌اید و سفر‌های استانی بدون تشریفات مصداق عملی اعتماد عمومی است. عدم کلنگ زنی پروژه جدید ارزشمند است و همچنین ایجاد درگاه مجوز‌ها یک اقدام مفید و مبارزه با فساد است که در دولت سیزدهم در حال انجام است و حذف ارز ترجیحی کمک به مبارزه با فساد است، ولی اقداماتی در کنار آن صورت می‌گیرد که معنا ندارد انجام شود و برای خراب کردن پروژه امید است؛ مانند ماجرای ورزشگاه مشهد مقدس. برجام مهم‌ترین موضوع کشور است، مردم را در جریان قرار دهید، مردم محرم هستند.
شجاعیان، مدیر عامل خبرگزاری مهر: همه درک کردند کدامین دولت از لحاظ کاری متفاوت از دولت قبل است. سرمایه‌گذار یک آرامش در خصوص تدابیر دولت می‌خواهد و افزایش دستمزد ۵۷ درصدی یک شوک وارد کرد و کسب و کار‌های کوچک و متوسط متضرر اصلی هستند. درخواست دارم بیشتر با مردم صحبت نمایید. صحبت با مردم آورده خوبی خواهد داشت.
نادعلی، مدیرمسئول سایت جماران: امید‌ها به جنابعالی زیاد است. علاوه بر اقدامات در قوه مجریه موضوعاتی که هماهنگی قوای دیگر را نیز نیاز دارد، دنبال نمایید. موضوع کاغذ موضوع اصلی رسانه‌های مکتوب است. برای رسانه‌های فضای مجازی موضوع اینترنت است و اینترنت کسب و کار ما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. امیدواریم یک جمع‌بندی مناسبی با رعایت حقوق مردم در موضوع اینترنت اتخاذ گردد.
ایمان‌جانی، مدیرمسئول روزنامه فرهیختگان: جمع حاضر دغدغه‌مند است. کار دولت در جذب سرمایه‌های اجتماعی را اهالی رسانه واقف هستند. اما سرمایه اجتماعی با توجه به حساسیتی که در دوره قبل شکل گرفته موجب نگرانی است. سرمایه اجتماعی شاید از طریق رودررویی با مردم شکل نگیرد. سرمایه اجتماعی علاوه بر مردم عادی با نخبگان اجتماعی هم شکل خواهد گرفت. شاید تغییری در سفره مردم شکل نگرفته، ولی امیدوارند تغییرات در سفره‌ها حاصل شود، چون تلاش می‌کنید.
علیرضا بختیاری، مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد: آقای رئیس‌جمهور! جامعه از لحاظ اقتصادی درگیر تورم بالاست و اقتصاد کشور رشد پایین دارد و بازار ملتهب است. از ابتدای سال ۹۰ رشد سرمایه‌گذاری رو به کاهش داشته و نتیجه آن در سال‌های آینده بروز خواهد کرد.
جهان تیغی، مدیرمسئول سایت جهان نیوز: باید در شهر‌ها و استان‌های مرزی رسانه‌های در تراز انقلاب تقویت شوند.
قوچانی، مدیرمسئول مجله آگاهی نامه: آقای رئیسی! نشست‌های شما یک سنت حسنه در دولت‌هاست و جنابعالی دارای سعه صدر بالایی هستید. شما سرمایه‌های سیاسی بالایی دارید برای اولین بار است که آقایان شریعتمداری و دعایی در کنار هم قرار می‌گیرند و این از اجماع سیاسی بالای شماست و این قدرت شما از بعد سیاسی ارزشمند است و برای حل مشکلات جامعه مفید به نظر می‌رسد... قانون انتخابات ما دارای مشکلاتی است که باید حل شود و همچنین در سیاست خارجی مسئله هسته‌ای معلول است و علت نیست و مسئله دشمن در برابر کشور ما هسته‌ای نیست و دنبال موضوعات دیگری است.
وکیلی، مدیرمسئول روزنامه ابتکار: در گذشته عقل منفصل نظام بهتر از عقل متصل که مدیریت‌کننده قدرت است، بود؛ و عقل منفصل نظام کمک‌دهنده بود، ولی حالا دچار فقر محتوا شده‌ایم. مردم در خصوص جنگ روسیه و اوکراین و مواضع ایران ابهام دارند. حتماً یک منطق پشت آن است. درخصوص برجام نیز ابهام وجود دارد؛ به مردم بیشتر توضیح داده شود.
از دولت به رسانه
پس از مدیران مسئول نوبت به ابراهیم رئیسی می‌رسد که چنین جلساتی را برای دولت «مفید و مغتنم» می‌داند و اضافه می‌کند: «مؤکداً به همه همکاران خود توصیه کردم که نشست‌های مستمر و منظم با نخبگان و حتی مخالفان دولت داشته باشند و از ایده‌ها و نظرات آنان استفاده کنند.»
رئیسی از اصحاب رسانه می‌خواهد با اطلاع‌رسانی صادقانه و منصفانه پل ارتباطی میان دولت و مردم باشند: «امروز دوران جنگ روایت‌ها است، اصحاب رسانه نقش مؤثری در روایت دقیق، صریح، سریع و امیدآفرین از رویداد‌های مختلف دارند و بدون رسانه‌های حرفه‌ای، منصف و متعهد امکان هماوردی با دشمنان در عرصه جنگ روایت‌ها وجود ندارد.»
او در عین حال تأکید می‌کند که «البته این به معنای آن نیست که رسانه‌ها نباید دولت را نقد کنند، چرا که انتقاد آنان و انتقال دیدگاه‌ها، نظرات و انتقادات مردم به دولت می‌تواند کمک بزرگی برای حل مشکلات کشور باشد.»
امیدآفرینی کنید
رئیسی از «جهاد تبیین» هم می‌گوید. «اطلاع‌رسانی امیدآفرین» را یکی از بخش‌های این جهاد عنوان می‌کند و از مسئولیت دولت و رسانه برای «بازسازی امید و اعتماد مردم» و «ارتقای سرمایه اجتماعی» از طریق «اطلاع‌رسانی مسئولانه» می‌گوید.
او سپس به برخی مسائل مطرح شده در جلسه از سوی مدیران رسانه‌ها اشاره می‌کند. از جمله در خصوص روند مذاکرات هسته‌ای، می‌گوید: «مؤکداً و مکرر اعلام کرده‌ایم که راهبرد ما در مذاکرات هسته‌ای، راهبرد اعلامی از سوی مقام معظم رهبری است. گاهی عده‌ای طوری وانمود می‌کنند که مسئله مذاکرات هسته‌ای، تنها مسئله عرصه سیاست خارجی کشور است، اما این از نظر ما نادرست است. از نظر دولت مذاکرات هسته‌ای یکی از مسائل سیاست خارجی کشور است، نه همه مسئله سیاست خارجی.»
رئیس‌جمهور همچنین خبر داد که مسئولیت اطلاع رسانی در مورد مذاکرات و ارتباط با اصحاب رسانه، از سوی دولت به دبیر خانه شورای عالی امنیت ملی واگذار شده است.
رئیسی به تلاش دولت برای افزایش سرمایه‌گذاری هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «دولت از شرکت‌ها و مجموعه‌های بزرگ و بانک‌ها خواسته بر اساس یک برنامه‌ریزی مشخص وارد عرصه سرمایه‌گذاری در امور زیربنایی شوند و در کنار آنها برای استفاده از ظرفیت‌های نهاد‌های انقلاب اسلامی در این زمینه نیز برنامه‌ریزی کرده است. اقدامات دولت برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی نیز آغاز شده است.»
نمای نزدیک
دولت نیازمند گفتمان‌سازی است
محمد جواد اخوان، مدیرمسئول روزنامه جوان سخنان خود در دیدار با رئیس‌جمهور را در این سه محور بیان کرد:
۱- از مهم‌ترین الزامات حرکت دولتها در جهت پیشبرد کلان پروژه‌های‌شان گفتمان‌سازی است. دولتها برای هم‌راستا‌سازی اجتماعی با برنامه‌های خود نیازمند گفتمانی جامع و مانع هستند که جامعه و افکار عمومی را به سمت و سوی مقاصد ملی رهنمون سازد. متأسفانه دولت سیزدهم تاکنون برخلاف دولت‌های گذشته در این زمینه کار زیادی نکرده و به نظر می‌رسد بخشی از این نقطه ضعف ناشی از عدم شکل‌گیری صحیح اتاق فکر دولت در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری است. تحول در این مرکز در این راستا می‌تواند در حل این معضل راهگشا باشد.
۲- دولت سیزدهم بر خلاف دولت گذشته پرکار و پرتلاش است و این تلاشگری برای مخاطبان ملموس است، اما کشور به دلیل سوءمدیریت گذشته دچار انباشتی از مسائل حل نشده خصوصاً در حوزه اقتصادی است که تبعات آن همچنان مردم را گریبانگیر کرده است. مخالفان دولت و معاندان نظام برای دیده نشدن تلاشگری دولت می‌کوشند اینگونه وانمود سازند که دولت به دنبال حل این مسائل نیست. این در حالی است که دولت سیزدهم عملکرد خوبی در برخی اقدامات بزرگ ملی همچون واکسیناسیون و آزادسازی سواحل دارد که تسری این رویکرد به حل مسائل انباشته از گذشته در حوزه اقتصاد می‌تواند برای مردم امیدآفرین باشد.
۳- بیش از شش سال از فاجعه تلخ منا که جمع کثیری از هموطنان ما در این فاجعه با لبان تشنه به شهادت رسیدند می‌گذرد و داغ ازدست رفتن آنان برای بازماندگان آنان هنوز سرد نشده است. متأسفانه به رغم گذشت این مدت مدید هیچ اقدامی در جهت روشن شدن موضوع و عمل به دستور صریح رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر تشکیل کمیته حقیقت‌یاب انجام نپذیرفته است. مطالبه اصلی خانواده شهدای منا، تشکیل این کمیته و منا، تشکیل این کمیته و منوط شدن تجدید روابط با عربستان به آشکارشدن زوایای پنهان این فاجعه تلخ و پیگیری‌های لازم حقوقی بر آن است.
**************
روزنامه شرق**
بازگشت مجدد طرح ساماندهی فضای مجازی از کمیسیون مشترک به صحن علنی مجلس
صیانت پایداری نداشت
طرح موسوم به «صیانت از فضای مجازی» یا همان طرح جنجالی محدودیت اینترنت، انتقاد گسترده کاربران فضای مجازی را به دنبال داشت؛ به نحوی که 185 نماینده مجاب شدند این بار در کنار مردم قرار بگیرند و از هیئت‌رئیسه مجلس بخواهند طرح مذکور را از هزارتوی کمیسیون مشترک خارج کند تا در صحن علنی و در شرایط شفاف مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور، روز گذشته جلسه‌ای غیرعلنی تشکیل شد و 120 نماینده به مطرح‌شدن آن در صحن علنی رأی دادند. شاید به این واسطه اختیار از دست تندروها خارج شده و اجازه دهند اکثریت مجلس به جای کمیسیون 18نفره برای این طرح مهم و حساس تصمیم‌گیری کنند. اقدامی که شاید بتوان آن را موفقیت مقطعی جامعه برای خارج‌کردن این طرح از دست تندروها به حساب آورد. اما آنچه مسلم است این است که موافقان طرح صیانت بی‌کار نمی‌نشینند و همه زور خود را برای به سرانجام رساندن خواست و نیتشان برای کنترل فضای مجازی و اجبار عمومی برای استفاده از پلتفرم‌های داخلی که حالا برایشان حیثیتی شده است، به کار می‌گیرند.
در این راستا خبر رسید که روز قبل از برگزاری جلسه غیرعلنی مجلس، رضا تقی‌پور، رئیس کمیسیون مشترک صیانت از فضای مجازی، دست به دامن احمد علم‌الهدی، امام‌جمعه مشهد شده است؛ چهره‌ای شناخته‌شده که از موافقان سرسخت محدودیت اینترنت و فضای مجازی و طرح صیانت به حساب میآید. مسئله‌ای که نشان می‌دهد موافقان طرح صیانت قصد ندارند به این سادگی‌ها زمین بازی را به نفع مخالفان محدودیت اینترنت و طرح صیانت خالی کنند.
طرح موسوم به «صیانت از فضای مجازی» یا همان طرح جنجالی محدودیت اینترنت، انتقاد گسترده کاربران فضای مجازی را به دنبال داشت؛ به نحوی که 185 نماینده مجاب شدند این بار در کنار مردم قرار بگیرند و از هیئت‌رئیسه مجلس بخواهند طرح مذکور را از هزارتوی کمیسیون مشترک خارج کند تا در صحن علنی و در شرایط شفاف مورد بررسی قرار گیرد.
ادعای موافقان صیانت مبنی بر استمزاجی‌بودن رأی بازگشت به صحن
شاهد این ادعا اظهارات برخی موافقان طرح صیانت از‌جمله بیژن نوباوه‌وطن است که بلافاصله بعد از جلسه غیرعلنی، رأی‌گیری را صرفا «استمزاجی» دانست؛ یعنی «برای نظرخواهی بوده و جنبه رسمی» ندارد. البته علیرضا سلیمی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس و از موافقان جدی محدودیت فضای مجازی با تأکید بر اینکه طرح صیانت دیگر در کمیسیون مشترک سابق بررسی نمی‌شود، گفت: «احتمالا کمیسیون مشترک جدیدی برای بررسی طرح صیانت تشکیل شده تا همچون سایر طرح‌ها و لوایح مصوبات آن در صحن علنی مورد بررسی قرار گیرد و حتما هم محتوای این طرح تغییر می‌کند». او توضیح داد: «پس از شنیدن سخنان موافقان و مخالفان طرح صیانت در جلسه غیرعلنی، در نهایت رأی استمزاجی گرفته شد که بر اساس رأی استمزاجی اکثریت نمایندگان رأی دادند این طرح در کمیسیون مشترک طبق اصل ۸۵ بررسی نشده و به صحن علنی برگردد». او ادامه داد: «با توجه به رأی استمزاجی گرفته‌شده دو نظر از لحاظ حقوقی مطرح است؛ یک نظر می‌گوید کار تمام شده و همین رأی استمزاجی رأی جلسه علنی تلقی می‌شود و نظر دیگر آن است که بر اساس مواد ۱۶۵ و ۱۶۷ آیین‌نامه باید دوباره موضوع بررسی‌نشدن طرح در کمیسیون مشترک طبق اصل ۸۵ و ارجاع آن به صحن علنی، در یک جلسه علنی رأی‌گیری شود. این دو نظر حقوقی به کنکاش حقوقی نیاز دارد و هر نتیجه‌ای حاصل شود قطعا نمایندگان در برابر آن تمکین خواهند کرد». بنابراین با وجود چنین شبهه‌افکنی‌هایی باز هم معلوم نیست موافقان طرح صیانت از رأی مجلس برای بازگشت طرح به صحن رضایت خواهند داد یا می‌خواهند با چنگ و دندان در خانه ملت مصوبه‌ای را برخلاف خواست ملت به تصویب برسانند و سرنوشتی غیر از اراده آنها در عصر ارتباطات برایشان رقم بزنند.
نگرانی مردم از طرح صیانت را در صحن مدنظر قرار می‌دهیم
به منظور بررسی دقیق این موضوع با جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که از مخالفان طرح فوق است به گفت‌وگو نشستیم. رحیمی‌جهان‌آبادی در توضیح بازگشت طرح صیانت از کمیسیون مشترک به صحن مجلس گفت: «طرح صیانت از فضای مجازی تعیین مقرراتی برای فضای مجازی است. فلسفه اصلی این طرح در مجلس حمایت از پلتفرم‌های داخلی است. زمانی که در مجلس این موضوع مطرح شد، به دلیل اینکه بحث تخصصی است و مواد قانونی آن زیاد است، طبق رأی اکثریت قرار شد طرح طبق اصل 85 به کمیسیون ویژه برود و تخصصی بررسی شود».
او افزود: «من مخالف این طرح بوده و هستم و همان زمان اعلام کردم رأی نماینده قائم به ذات است و خود نماینده باید درباره طرح‌ها و لوایح رأی بدهد. بنابراین درباره مواردی که با زندگی مردم در ارتباط است باید در صحن علنی رأی‌گیری شود تا مردم در جریان جزئیات آن قرار بگیرند». نماینده مخالف طرح صیانت از فضای مجازی تأکید کرد: «پس از انتقادات مردم از مجلس برای بررسی طرح در کمیسیون مشترک و خارج‌شدن آن از شفافیت صحن، نمایندگان درخواست کردند طرح به صحن علنی برگردد و روز گذشته این امر رأی آورد». عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پاسخ به این سؤال که وقتی مردم واکنش منفی نسبت به این طرح محدودکننده دارند، چرا برخی اصرار به اجرای چنین قوانینی دارند؟ گفت: «مردم با اصل صیانت از فضای مجازی مخالف نیستند اما با محدودسازی فضای مجازی و دسترسی به اپلیکیشن‌های خارجی مخالف‌اند و البته حق هم دارند؛ چراکه کسب‌و‌کارهایشان در فضای مجازی است». این نماینده مخالف طرح صیانت تأکید کرد: «سعی داریم در صحن علنی نگرانی و دغدغه‌های مردم را مدنظر قرار دهیم و برای رفع این نگرانی‌ها قدم برداریم؛ چراکه ما نمایندگان مردم هستیم». او اظهار امیدواری کرد که بتوانند نظر اکثریت مجلس را جلب کنند تا محدودسازی را که باعث آسیب به مردم و نگران‌کردن آنها می‌شود، برطرف کنند.
در مواجهه با طرح صیانت دچار سردرگمی هستیم
علاوه بر این نماینده فعلی مجلس که مخالف طرح صیانت است، یکی دیگر از نمایندگان پیشین مجلس که از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب و البته مخالف این طرح است نیز نکاتی را درباره اصرار تندروها برای تصویب چنین طرح‌هایی به «روزنامه شرق» گفت.
مهدی آیتی، نماینده پیشین مجلس و فعال سیاسی اصلاح‌طلب در‌این‌باره به «شرق» گفت: «طرح صیانت از فضای مجازی مثل برخی طرح‌های دیگر از‌جمله طرح عفاف و حجاب که به چالش عمومی و اجتماعی تبدیل شده است، به حساب میآید».
آیتی توضیح داد: «دولتها دو روش برای برخورد با مسائل قانونی دارند؛ یا روش برخورد خشن که در آن نیاز به رأی و نظر مردم نیست و دولتها تصمیم می‌گیرند و در دولتها قوانین تصویب می‌شود و مردم موظف به اجرای آن هستند و نمونه آن را در چین، کوبا، کره‌شمالی و گاه روسیه می‌بینیم یا روش دموکراسی». این نماینده پیشین مجلس ادامه داد: «حالت دوم این است که حکومت خود را موظف بداند نظر اکثریت جامعه را استمزاج کند؛ حالا ممکن است به صورت همه‌پرسی عمومی و رفراندوم باشد یا به صورت میزگرد در رسانه‌ها مطرح شود. سپس در دستور کار دولت و مجلس قرار بگیرد و مسیر قانونی خودش را طی کند».
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اظهار تأسف اعلام کرد: «ما در مواجهه با این طرح دچار سردرگمی، آشفتگی و شک و تردید شده‌ایم؛ یعنی نه حالت اول را کامل می‌توانیم انجام دهیم و نه رفراندوم و همه‌پرسی را اجرا می‌کنیم».
آیتی با اشاره به روند شروع حرکت ضد فضای مجازی در کشور که توسط برخی تندروها به آن دامن زده شد، تصریح کرد: «اگر از روز اول به جای اینکه چند نفر به صورت احساسی در صحن مجلس حرف بزنند و عده‌ای را تحریک کنند و ائمه جمعه به موضوع دامن بزنند و اعلام خطر کنند، شرایط را منطقی می‌دیدیم، اوضاع تغییر می‌کرد. آنها فضای مجازی را کودتای خزنده و طرح براندازی معرفی کردند و موجب تشویش اذهان دانستند. این برخوردها، طرح صیانت را خراب کرده است».
آیتی، طرح صیانت از فضای مجازی را بی‌اعتبار دانست و تأکید کرد که این بی‌اعتباری طرح باعث شده است شخصیت مجلس و دولت زیر سؤال برود. او در پاسخ به اینکه چقدر این بیم وجود دارد که تندروها بتوانند دوباره اکثریت را با خود همراه کنند تا در صحن به این طرح رأی مثبت بدهند و همه رشته‌ها پنبه شود، بیان کرد: «این به نوع مواجهه عمومی مردم و رسانه‌ها بستگی دارد. وقتی کمپین‌های رسانه‌ای و مردمی فعال می‌شوند، باعث می‌شود موضوع از کمیسیون ویژه به صحن برگردد و باعث تردید نمایندگان و چنددستگی در میان آنها شود و موضوع به تعویق بیفتد. این اتفاقات به دلیل فشارهای افکار عمومی و رسانه‌ای است. در‌این‌باره رسانه‌ها رسالتشان را درست انجام داده‌اند». او تأکید کرد: «رسانه‌ها مقابل مجلس و دولت طرح سؤال کردند و پرسیدند آیا قصد دارید کاری کنید که باعث تضییع حقوق شهروندی شوید؟ اقدامی که به خوبی تاکنون جواب داده است».
این فعال سیاسی تأکید کرد «طرح صیانت از ریل و کانال خودش خارج شده است»، در حالی که می‌توانست طرح خوبی باشد. آیتی توضیح داد: «در کشورهای پیشرفته هم از فضای مجازی صیانت می‌شود و از پدر و مادرها می‌خواهند فضای مجازی را برای فرزندانشان کنترل کنند و اگر فیس‌بوک و تلگرام مسائلی را به صورت غلط به جامعه القا کنند، جرم است و جریمه می‌شوند. اما آنچه در‌این‌باره برای ما مورد انتقاد است، این است که طرح به دنبال ایجاد محدودیت و استیلای گروهی در برابر مردم است». او بیان کرد: «اگر فضای مجازی در چارچوب عقل و همه‌پرسی جلو می‌رفت، می‌توانست طرح خوبی در جهت حفظ سلامت جامعه باشد اما این‌طور پیش نرفت».
این فعال سیاسی، خروج طرح صیانت از فضای مجازی از کمیسیون مشترک و بازگشت آن به صحن علنی را یک موفقیت برای مردم و رسانه‌ها دانست که فضا را از دست تندروها خارج کرده‌اند. او تأکید کرد: «به‌طور مسلم کسانی که از روش‌های سخت می‌خواستند این طرح را به تصویب برسانند، در اقلیت هستند و اکثریت کشور با این طرح مخالف‌اند؛ چون مخالفت رسانه‌ها به پشتوانه افکار عمومی قوی است».
این نماینده پیشین مجلس یادآور شد: «ما نگران سلامت فرزندانمان در فضای مجازی هستیم و کسی با اصل طرح صیانت مخالف نیست، بلکه با طرحی که در جهت محدودکردن حقوق شهروندی است مخالفیم. بنابراین رسانه‌ها می‌توانند روی آن تمرکز بیشتری داشته باشند و با اقلیت تندرو مقابله کنند تا به نتیجه مطلب برسند».
حالا باید دید طرحی که با مخالفت بخش اعظمی از جامعه مواجه شده و از جنجالی‌ترین طرح‌های مجلس یازدهم به حساب میآید و یک بار منجر به ابطال رأی و بار دیگر بازگشت به صحن علنی شده است، می‌تواند یک بار برای همیشه مقابل تندروی‌ها بایستد و روی افراطی‌گری‌ها خط بطلان بکشد یا باز هم تندروها با تکیه بر قدرت چانه‌زنی خود، مقابل خواست و مطالبات مردم می‌ایستند و خواستشان را نادیده می‌گیرند.
**************************************************************