کیهان**
متهم تولید نقدینگی در دولت سابق طلبکار دولت رئیسی شد!
رئیس کل بانک مرکزی در دولت روحانی در حالی درباره عملکرد دولت جدید ابهام‌پراکنی می‌کند که بالاترین آمارهای منفی اقتصادی متعلق به دوره مدیریت اوست.
روزنامه ایران با انتقاد از مواضع سیاسی‌کارانه و تخریبی عبدالناصر همتی نوشت:
همتی در آخرین «حمله» یا «غر زدن» خود از دلایل تورم پرده برداشته و به گمان خود چشم بسته غیب گفته‌است. همتی تلویحاً افزایش نرخ رشد نقدینگی، پایه پولی و حذف ارز ترجیحی را از دلایل اصلی تورم می‌داند و احتمالاً حین نوشتن این جملات یادش نبوده که خودش یکی از بانیان وضع موجود است.
رئیس کل سابق بانک مرکزی در «توئیتر» خود نوشت: «دنبال پشت پرده گرانی‌ها نباشید؛ اعلام حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی و دارو در ابتدای سال، محاسبه حقوق گمرکی و نرخ دلار در بودجه با نرخ ETS، تداوم نقدینگی با اضافه برداشت و ریپو بی‌سابقه (۲۰۰ همت) بانک‌ها، رشد نرخ دلار از اول سال، رشد قیمت‌های جهانی و... همگی توضیح دهنده تداوم تورم روی پرده است.»
در زمینه ارز ترجیحی آقای همتی در دوره ریاست خود بر بانک مرکزی هیچ‌گاه اظهارنظر جدی در مخالفت و موافقت با این ارز نگفته، اما هر چه باشد چاهی به نام ارز ترجیحی توسط دولت قبل و از آن جلسه کذایی کنده شده، چاهی که هزار عاقل باید بالای آن جمع باشند تا پر شود.
همتی یکی از دلایل نرخ تورم در روزها و ماه‌های اخیر را اضافه برداشت بانک‌ها و ریپو بی‌سابقه سیستم بانکی می‌داند که رقم آن را در حدود 200 هزار میلیارد تومان عنوان کرده است. در واقع همتی تلویحاً می‌گوید که پایه پولی رشد بالایی در نه ماهی که دولت فعلی روی کار آمده، داشته و به اتکای این موضوع رشد نقدینگی ممتد شده و تورم ادامه پیدا کرده است. اما این موضوع هم میراثی به جا مانده از دولت قبل است. لازم است به یاد داشته باشیم که رکورد رشد متغیرهای پولی همچنان در اختیار همتی بوده و رشد 140 درصدی نقدینگی (حدودا 2200 میلیارد تومان) و 120 درصدی پایه پولی (تقریباً 270 هزار میلیارد تومان) از نیمه اول سال 97 تا 99 چیزی نیست که مسببان آن بخواهند با گذشت کمتر از چند ماه در جایگاه نقد فنی و خیرخواهانه بنشینند.
میزان نقدینگی و پایه پولی تا پایان دی ماه 1400 به ترتیب به 4 هزار و 507 هزار میلیارد تومان و 567 هزار میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با پایان سال 99 به ترتیب 30 و 24 درصد رشد داشته‌اند. اما آیا این پایه پولی در دولت جدید خلق شده و تمام آن نیز از سمت بانک‌ها بوده است؟ مشخصاً خیر. اولاً پایه پولی را که در دولت جدید خلق شده باید از شهریور ماه محاسبه کرد که در حدود 49 هزارمیلیارد تومان بوده است. دوم اینکه حجم اوراقی که در دولت روحانی و بخصوص در سال 99 فروخته شده کمی کمتر از185 هزار میلیارد تومان بوده که رشد 108 درصدی در مقایسه با سال 98 را نشان می‌دهد.
این در حالی است که دولت جدید فقط حدود 50 هزارمیلیارد تومان اوراق بدهی منتشر کرده و درعین حال حدود 75 هزار میلیارد تومان از اوراقی را که در دولت قبل فروخته شده و سررسید آن رسیده بود نیز تسویه کرده است. به حساب دیگر دولت به‌صورت ماهانه 11 هزار میلیارد تومان اوراق سررسید شده را تسویه می‌کند و بسیار کمتر از آن اوراق جدید منتشر می‌کند.
نگرانی اکونومیست از کمانه کردن تحریم علیه غرب
یک نشریه اروپایی هشدار داد که در وضعیت اقتصادی شکننده فعلی، تحریم‌های آمریکا علیه روسیه می‌تواند از کنترل خارج شود و از لحاظ راهبردی به غرب آسیب بزند.
اکونومیست با اشاره به رگبار تحریم‌های آمریکا و غرب علیه روسیه نوشت: این شرایط نظم سیاسی و اقتصادی جهان را به حوزه‌های ناشناخته سوق داده است. اگرچه حمله ناگهانی روسیه همه را شوکه کرد، واکنش اقتصادی غرب در قالب تحریم‌ها به همان اندازه شگفت‌انگیز بوده است. دور اول تحریم‌ها بانک‌ها و صادرات فناوری روسیه را هدف قرار داد. دور دوم دسترسی به شبکه پیام‌رسانی مالی سریع را قطع کرد و مهم‌تر از همه، اکثر ذخایر بانک مرکزی روسیه در خارج از کشور را مسدود کرد. پیش از این، اقتصاد هیچ کدام از کشورهای عضو گروه ۲۰ هرگز با چنین تحریم‌های اقتصادی شدیدی مواجه نشده بود و این همه تحریم را در مدت زمان کوتاهی تجربه نکرده بود.
در دو دهه گذشته، تنها ایران، ونزوئلا و افغانستان دارایی‌های خارجی بانک مرکزی‌شان مسدود شده است. آنچه روسیه را به طور قاطع از این موارد متمایز می‌کند، اندازه آن است. روسیه به عنوان یازدهمین اقتصاد بزرگ جهان، یک غول بزرگ است.
جاه طلبی‌های کسانی که از تحریم‌ها استفاده می‌کنند بسیار بزرگتر از پایان دادن به جنگ اوکراین است. اگر هدف جنگ اقتصادی غرب، پایان دادن به جنگ در اوکراین باشد، تجربه تاریخی نشان می‌دهد که اقدامات متفاوتی مورد نیاز است. تحریم‌ها به تنهایی سابقه ضعیفی در توقف ماجراجویی‌های نظامی دارند.
تحریم‌های روسیه چه تاثیری خواهد داشت؟ شوک مالی اولیه مطمئناً شدید خواهد بود و منجر به تورم جدی خواهد شد. با این حال، دلیلی وجود دارد که انتظار داشته باشیم، اگر روسیه این بحران فوری را پشت سر بگذارد، پس از آن برای مدتی با نرخ رشد پایین یا منفی پیش خواهد رفت. ایران در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۸ در نتیجه تحریم‌های غرب دچار بحران‌های ارزی حاد شد، اما پس از انقباضات اولیه، شرایطش تعدیل و تثبیت شد.
انزوای اقتصادی روسیه پیامدهای شگرفی برای اقتصاد جهانی خواهد داشت که تابعی از نقش آن به عنوان تامین کننده پیشروی چندین کالای کلیدی است. تحریم‌های جامع علیه ایران و ونزوئلا عمدتاً در بخش‌های خاصی از بازار نفت بر اقتصاد جهان تأثیر گذاشت. اما تحریم‌های غرب علیه مسکو مطمئناً تعدیل دردناکی را بر اقتصاد جهانی تحمیل می‌کند و بر توانایی روسیه برای تأمین سهم متنوع خود از سبد کالای جهان تأثیر می‌گذارد. روسیه تولیدکننده ۶ درصد آلومینیوم، ۷ درصد نیکل، ۱۲ درصد نفت خام، ۱۸ تا ۱۹ درصد گندم جهان است. صادرات گاز طبیعی و تأمین یک چهارم مس جهان را هم باید به موارد بالا اضافه کرد.
شوک‌ها در حال حاضر بیشتر شده‌اند. اختلال در زمان جنگ، کمبود عرضه و ترس از تحریم‌ها شوک قیمت جهانی کالا‌ها را به همراه دارد. این ممکن است یک رکود جهانی را آغاز کند و ثبات سیاسی جوامع در شمال آفریقا، خاورمیانه، آسیا و فراتر از آن را تضعیف کند.
تحریم‌ها دیگر ابزار تیغ جراحی نیستند که از جهانی شدن بهره‌برداری کنند. بلکه در مقیاس فعلی، طوفانی هستند که ماهیت اصل جهانی شدن را به طرق اساسی تغییر خواهد داد. مجازات روسیه با اقدامات اقتصادی، مالی و دیپلماتیک ضروری است. اما سیاستگذاران غربی باید در طراحی بسیار محتاط باشند. وقتی این تصور که تدابیر دائمی هستند، باقی بماند، هر فرصتی برای استفاده از آن‌ها برای هدایت شرایط به سوی صلح در اروپای شرقی از بین خواهد رفت.
در اقتصاد جهانی شکننده، اثرات سیاسی و اقتصادی ناخواسته تحریم‌ها می‌تواند به سرعت از کنترل خارج شود.
واشنگتن پست: دشمنی شدید با آمریکا چین و روسیه را متحد کرد
روزنامه واشنگتن پست با هشدار درباره اتحاد بی‌سابقه چین و روسیه نوشت: چسبی که این دو کشور را به هم می‌چسباند، خصومت مشترک شدیدشان با آمریکا و اعتقادشان به این باور است که، آمریکا یک ابرقدرت رو به افول است و باید نهایت استفاه را از ضعف او بُرد.
این روزنامه در نوشته‌ای آمیخته با خشم می‌نویسد: پوتین و
شی جینپنگ اخیرا در حاشیه مراسم افتتاحیه «بازی‌های المپیک زمستانی پکن» با هم دیدار کردند. آن دیدار خیلی نمادین بود و سراسر ابلاغ پیام به دنیا. این دو غول اوراسیا، دیکتاتورهایی هستند بشدت مورد سرزنش. حالا این دو آنطور که در پکن ظاهر شدند، در صف حمایت از هم ایستاده‌اند. این دو غول، فقط حفظ ظاهر نکردند و این وحدت را به عمق برده‌اند و بیانیه مشترک قابل توجهی هم صادر کردند در قالب افزون بر ۵ هزار کلمه.
این مجموعه کلمات در کنار هم، یک برنامه کار برای یک برخورد مرکّب با ایالات متحده را طرح ریزی کرده است. دو کشور در این بیانیه مشترک؛ هریک لیست قطور مطالبات سیاست خارجی طرف مقابل را تأیید می‌کنند. روسیه؛ مخالفت چین با «هر گونه استقلال تایوان» را تایید می‌کند. چین؛ «گسترش بیشتر ناتو» را محکوم می‌کند و ضمناً با خرید ۱۱۷.۵ میلیارد دلار نفت و گاز از روسیه هم موافقت می‌کند. البته در این بیانیه پکن مستقیما به روسیه چراغ سبز برای حمله به اوکراین نشان نمی‌دهد. اما از فحوای کل پیام بیانیه کاملا هویداست که اگر این تجاوز اتفاق بیفتد، پکن به پوتین کمک خواهد کرد تا در برابر تحریم‌های فلج‌کننده اقتصادی آمریکا و متحدانش تاب بیاورد.
این سند به صراحت اعلام می‌کند: «هیچ محدودیتی برای دوستی متقابل طرفین» و «هیچ ممنوعیتی برای همکاری طرفین در هیچ زمینه ای» وجود ندارد. این یعنی اینکه؛ بزودی شاهد تبادل اطلاعات و تولید تسلیحات، فیمابین این دو غول خواهیم بود. این یک رخداد عجیب و بدیع در روابط چین-روسیه است. از اوایل جنگ سرد در دهه ۱۹۵۰ که میان «جوزف استالین» و «مائو تسه دونگ» یک اتحادی بوجود آمد، تا به امروز تاریخ در حافظه ندارد که چین و روسیه این قدر آشکار و همه‌جانبه در تمامی امور جهانی، با هم متعهد به همکاری بشوند.
اما امروز ما شاهد این تحول تاریخی هستیم. «شی» و «پوتین» در بیانیه مشترکی که در پکن امضا کردند، «عصر جدیدی از توسعه سریع و دگرگونی و تغییرشکل عمیق» در روابط میان دو کشور را بنیان گذاشتند. شاید برای اولین بار در تاریخ معاصر جهان ثبت می‌شود که؛ غرب امروز بخواهد یا نخواهد ناگزیر است این واقعیت جدید را هضم کند: «زوج روسیه- چین». این زوج ویژگیهای مشترکی دارند: هردو دشمن خستگی ناپذیر غرب‌اند. هردو از حیث قوت نظامی قوی‌اند. هردو از حیث برخوردار بودن از تکنولوژی مدرن پیشرفته‌اند. هردو از حیث بنیه اقتصادی، قادر به تسویه بدهی‌هایشان هستند. هردو از حیث سیاسی، با ثبات‌اند. شاید بیراه نباشد اگر اتحاد «شی- پوتین» را اتحاد دوم «چین-روسیه» بنامیم.
روسیه و چین؛ البته در خیلی از زمینه‌ها با هم تضاد منافع دارند شامل حوزه‌های اقتصاد، قلمرو مرزی، و خیلی از موارد دیگر. همین نکته مهم، عامل اصلی شکاف میان این دو است. بی‌دلیل نیست که دو کشور ۶۰ سال است که با هم دوست‌اند، اما متحد نیستند. مشارکت «چین- روسیه»؛ بدیهی است که یک مشارکت نامتوازن است. چین، بسیار بزرگتر و بسیار ثروتمندتر است و این نکته مهم به مرور زمان می‌تواند «پوتین» را آزار بدهد. اما چسبی که این دو را به هم می‌چسباند، خصومت مشترک شدیدشان با آمریکا و اعتقادشان به این باور است که، «آمریکا یک ابرقدرت رو به افول است و باید نهایت استفاه را از ضعف او بُرد». این دو در بیانیه شان تصریح می‌کنند: «جهان شاهد پدید آمدن یک روند موزون توزیع مجدد قدرت در جهان است».
از حضور سر قبر بن گوریون خجالت نکشیدید؟!
وبسایت الجزیره خطاب به چند وزیر خارجه سازشکار عرب نوشت: از حضور بالای سر قبر بن گورین خجالت نکشیدید؟
الجزیره در واکنش به حضور وزاری امور خارجه امارات، بحرین، مغرب و مصر به همراه مقامات آمریکایی و اسرائیل در نشست نقب نوشت: این حضور، در مزرعه سده بوکر در صحرای نقب، مکانی که دیوید بن گورین اولین نخست‌وزیر اسرائیل زندگی و در همان جا دفن شد. بن گورین مسئول فاجعه‌ای است که در سال 1949 فلسطینی‌ها دچار آن شدند و از آن به عنوان «نکبت» یاد می‌کنند. در آن سال، در جریان پاک‌سازی قومی، فلسطینی‌ها از موطن خود بیرون رانده شدند و اسرائیل به وجود آمد. اما یادآوری نکبت و فاجعه سال 1949 به هیچ وجه اشتهای وزرای امور خارجه چهار کشور عرب که با برنج بن گورین و گوشتی که از بلندی‌های اشغال شده جولان سوریه، تهیه شده بود پذیرایی شدند، کور نکرد.
نشست نقب در بیستمین سالگرد اجلاس سران اتحادیه عرب در بیروت برگزار شد که در آن رهبران عرب در حالی که یاسر عرفات در سرزمین اشغال شده فلسطین در محاصره قرار داشت موافقت کردند تا با اسرائیل صلح و روابط خود را با تل‌آویو عادی کنند اما مشروط بر اینکه اسرائیل از اراضی فلسطین و دیگر سرزمین‌های اشغالی کشورهای عرب، عقب‌نشینی کند.
اما در سال‌های اخیر، زمامداران خودکامه کشورهای شکست خورده و دارای اختلاف عرب، که از بهار عربی به وحشت افتاده بودند، بر اثر فشارهای آمریکا به سوی عادی سازی روابط با اسرائیل شتافتند و سرزمین اشغال شده فلسطین را کاملا به فراموشی سپرده‌اند. فلسطینی‌ها، این نشست را خیانت به آرمان‌ها می‌دانند.
هیچ یک از وزرای خارجه عرب که در مرزعه بن گورین حضور پیدا کردند، زحمت حضور در کرانه باختری اشغالی را به خود نداده‌اند، شاید به علت شرمساری و شاید هم ترس از واکنش فلسطینی‌ها. این همایش فاجعه بار بود.
گرچه ممکن است این روزها دولت بایدن به علت بحران اوکراین چندان توجهی به خاورمیانه نداشته باشد اما باید دانست که ده‌ها هزار نیروی آمریکایی همچنان در پایگاه‌های مختلف در منطقه خاورمیانه مستقر هستند.
اسرائیل از دولت بایدن می‌خواهد که ایران را همانند روسیه به حساب آورد و تهران را نه فقط تهدیدی علیه خاورمیانه بلکه جهان به شمار آورد.
با مشغول شدن ذهن قدرت‌های جهانی به جنگ سرد و در عین حال سوزان جدید در اوکراین، در خاورمیانه نیز شعله‌های جنگ سرد جدید با پیامدهای فاجعه بار، زبانه می‌کشند و در این میان مردم اوکراین و فلسطینی‌ها، بهای هنگفت این دو جنگ سرد را می‌پردازند.
آمریکا، روسیه را به علت حمله به اوکراین و برنامه‌های مسکو برای تقسیم این کشور محکوم و در عین حال به جهانیان درس دموکراسی می‌دهد؛ اما فلسطینی‌ها و اعراب در عین ناباوری حمایت بی‌قید و شرط واشنگتن از اسرائیل و پشتیبانی بایدن از زمامداران خودکامه عرب را شاهد هستند.
تصور کنید که وزیر امور خارجه روسیه همزمان با بمباران، اشغال و تقسیم اوکراین، در استالینگراد میزبان وزیر امور خارجه آمریکا و چهار کشور متحد اروپایی واشنگتن باشد و شرکت کنندگان در این همایش، گیلاس‌های مشروب خود را به نشانه جشن گرفتن اقدامات روسیه بالا ببرند و از اوکراین بخواهند تا در ایام عید پاک از تشدید مناقشه خودداری کند، چه وضعیتی پیش خواهد آمد. اکنون می‌توانید تصور کنید که فلسطینی‌ها چه احساسی درباره همایش وزرای امور خارجه عرب در مزرعه و در جوار گور بن گورین دارند.
******************
خراسان**
******************
ایران**
رئیس‌جمهور در جلسه ستاد ملی زن و خانواده:
مهم‌ترین نهاد در جامعه خانواده است
رئیس‌جمهور با تأکید بر رفع مشکلات اعطای تسهیلات به زنان سرپرست خانوار اظهار کرد: زنان و بانوان باید احساس کنند که در جامعه مورد پشتیبانی و حمایت هستند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی روز گذشته در جلسه ستاد ملی زن و خانواده که به ریاست او برگزار شد، با اشاره به جایگاه رفیع بانوان در جامعه تصریح کرد: مسأله مهم امروز جامعه ما زن و خانواده است. تکرار این سخن که باید مشکلات زنان و خانواده رفع شود مشکلی را حل نمی‌کند و باید در این راستا اقدامات عملی انجام شود. رئیس‌جمهور، مهم‌ترین نهاد در جامعه را نهاد خانواده دانست و گفت: موضوع زن و خانواده، یکی از بخش‌هایی است که دشمن به آن هجوم آورده و ما نیز در مقابل باید با پیش‌بینی و پیشگیری از مخاطرات این حوزه، از کیان خانواده مراقبت کنیم. آیت‌الله رئیسی با تأکید بر لزوم رفع مشکلات اعطای تسهیلات به زنان سرپرست خانوار اظهار کرد: زنان و بانوان باید احساس کنند که در جامعه مورد پشتیبانی و حمایت هستند. در این جلسه، اعضا با تشکیل صندوق ضمانت زنان سرپرست خانوار و ارتقای جایگاه ساختار معاونت و مشاورین مرتبط با معاونت زنان در سازمان‌ها موافقت کردند.
جزئیات نشست مشترک امروز دولت و مجلس اعلام شد
سخنرانی رؤسای دو قوه، 5 وزیر و5 نماینده
عضو هیأت‌رئیسه مجلس جزئیات نشست مشترک دولت و مجلس را که قرار است امروز با حضور نمایندگان و اعضای کابینه برگزار شود، ارائه کرد. به گزارش فارس، حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی گفت: براساس تصمیمات اتحاذ شده قرار است پنج نماینده مجلس و پنج وزیر سخنرانی کرده و رئیس‌مجلس و رئیس‌جمهور هم به مدت 20دقیقه اظهارنظر کنند. عضو هیأت‌رئیسه مجلس تصریح کرد: طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته بعد از سخنرانی مخبر معاون اول رئیس‌جمهور، مقرر شده که از بین وزرای دولت ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی، محرابیان وزیر نیرو، فاطمی‌امین وزیر صمت و دو وزیر دیگر به اظهارنظر بپردازند. وی افزود: از بین نمایندگان مجلس هم قرار است شمس‌الدین حسینی رئیس کمیسیون جهش و رونق تولید، پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی، حجت‌الاسلام آقاتهرانی رئیس کمیسیون فرهنگی و دو نماینده دیگر به اظهارنظر بپردازند.
سیاست دولت برای هزینه‌کرد ارزهای آزاد شده اعلام شد
رئیس سازمان برنامه و بودجه، سیاست دولت را در قبال نحوه هزینه کرد ارزهای آزاد شده ایران از دیگر کشورها برای جبران کسری بودجه، توسعه و پیشرفت اعلام کرد. به گزارش خانه ملت، مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه ارزهای آزاد شده ایران در دیگر کشورها تا چه میزان می‌تواند به جبران کسری بودجه سال جاری کمک کند و در کدام بخش‌ها هزینه خواهد شد، گفت: ارزهای آزاد شده در سه بخش در اختیار بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی و دولت قرار می‌گیرد تا براساس سیاست و برنامه مشخص هزینه شود. وی در واکنش به انتظار افکار عمومی در خصوص اینکه با آزادسازی ارزهای بلوکه شده ایران اتفاقات مؤثری در کشور، رخ دهد، بیان کرد: قطعاً همین‌طور است و اگر ارزی آزاد شود، برای کمک به پیشرفت پروژه‌های عمرانی، کارهای زیرساختی و رفع مشکلات مردم تزریق می‌شود و این موضوع کاملاً روشن است.
وزیر اقتصاد سفر خود به امریکا را لغو کرد
به‌دنبال تأخیر دولت امریکا در صدور روادید برای هیأت ایرانی جهت حضور در اجلاس بهاره بانک جهانی و موکول‌شدن صدور روادید به روزهای منتهی به سفر، وزیر اقتصاد سفر خود به این کشور را لغو کرد.
حال حجت‌الاسلام پاکدامن رو به بهبود است
معاون رئیس‌جمهور در امور مجلس، نوشت: مشیت الهی بود که حجت‌الاسلام پاکدامن، این جانباز مجاهد و فداکار، با وجود تحمل بیش از ۱۰ ضربه سخت، محفوظ بماند. سیدمحمد حسینی با انتشار تصاویر دیدار با حجت‌الاسلام پاکدامن در صفحه شخصی خود، نوشت که الحمدلله حال این روحانی رو به بهبود است و مشیت الهی بود که این جانباز مجاهد و فداکار، با وجود تحمل بیش از ۱۰ ضربه سخت، محفوظ بماند تا تداوم‌بخش راه و انتقال‌دهنده پیام دو دوست شهید خود، اصلانی و دارایی در خدمت‌رسانی مادی و معنوی به مستضعفان و حاشیه‌نشینان باشد.
******************
وطن امروز**
**************
شرق**
رقابت برای تصاحب توییتر بالا می‌گیرد
خودزنی با «قرص سمی»
پیشنهاد عجیب ایلان ماسک مدیرعامل تسلا برای خرید تمام سهام توییتر، مدیران این شبکه اجتماعی را به تکاپو واداشته تا با استفاده از حربه مشهور به «قرص سمی» مانع از فروش تمام سهام توییتر به ثروتمندترین انسان روی زمین شوند.
براساس بیانیه هیئت‌مدیره توییتر، این شرکت با استفاده از ضوابط آیین‌نامه‌ای داخلی خود، طرحی را به اجرا گذاشته است که برای مدت محدود حدود یک سال به هیچ سهامداری اجازه مالکیت بیشتر از ۱۵ درصد سهام این شرکت را نمی‌دهد. در این طرح، به سهامداران کوچک و خرد اجازه داده می‌شود سهام شرکت را با تخفیف خریداری کنند. هدف از این کار مقابله با تجمع سهام در دست یک نفر است. به این طرح که حقوق کوتاه‌مدت سهامداران نام دارد، در اصطلاح بازار‌های بورس در آمریکا قرص سمی گفته می‌شود. هیئت‌مدیره توییتر اجرای این طرح را به کمیسیون اوراق بهادار و بورس آمریکا اطلاع داده است. این اقدام به سهامداران فرصت می‌دهد سهام توییتر را با تخفیف خریداری کنند. هیئت‌مدیره در بیانیه‌ای اعلام کرد: «طرح حقوق برای آن است که همه سهامداران قادر باشند کل بهای سرمایه‌گذاری خود در توییتر را به پول تبدیل کنند».
«طرح حقوق» این احتمال را کاهش می‌دهد که هر نهاد، شخص یا گروهی از راه انباشت سرمایه در بازار آزاد بتواند بدون پرداخت حق بیمه کنترلی مناسب به همه سهامداران یا بدون ارائه مدت‌زمان کافی به هیئت‌مدیره برای قضاوت آگاهانه و انجام اقدام‌هایی که به نفع سهامداران است، کنترل توییتر را به دست آورد. براساس اعلام هیئت‌مدیره توییتر، طرح حقوق تا ۱۴ آوریل ۲۰۲۳ به قوت خود باقی خواهد ماند.
ایلان ماسک اخیرا و پس از خریداری نزدیک به ۱۰ درصد از سهام توییتر که او را به بزرگ‌ترین سهامدار این شرکت تبدیل کرد، به هیئت‌مدیره آن پیشنهاد داد با پرداخت حدود ۴۳ میلیارد دلار، تمام سهام آن را بخرد و آن را به یک شرکت خصوصی تبدیل کند. براساس پیشنهاد ماسک، او هر سهم توییتر را به قیمت ۵۴ دلار و ۲۰ سنت خریداری خواهد کرد که ۱۸ درصد بالاتر از قیمت هفته گذشته سهام این شرکت با بورس است.
اقدام هیئت‌مدیره توییتر برای مقابله با خرید سهام توییتر از سوی ایلان ماسک، این سرمایه‌دار سرشناس را بر آن داشته تا به دنبال جذب شریک برای مزایده توییتر باشد.
براساس گزارش نیویورک‌پست، ایلان ماسک در حال گفتگو با سرمایه‌گذاران است تا با او در تلاش ۴۳ میلیارد دلاری‌اش برای خرید توییتر به صورت بالقوه شریک شوند. مالک تسلا پیشنهاد خیره‌کننده‌اش برای این رسانه اجتماعی را با یک پیشنهاد نقدی ۵۴.۲۰ دلاری به ازای هر سهم آغاز کرد و تأکید دارد که مدیر مناسبی است و می‌تواند با خصوصی‌کردن توییتر، «ظرفیت فوق‌العاده» این شرکت را «آشکار کند». ماسک که متولد آفریقای جنوبی است، در حال توسعه طرحی جدید است که در روزهای پیش‌رو اعلام می‌شود. به نظر می‌رسد که ماسک می‌تواند با شرکت «سیلور لیک پارتنرز» یک شرکت سهام خصوصی جهانی که در حوزه فناوری سرمایه‌گذاری می‌کند، شریک شود. زمانی که ماسک در سال ۲۰۱۰ به خصوصی‌کردن تسلا فکر می‌کرد، این شرکت سرمایه‌گذار بالقوه‌اش بود. یکی دیگر از عواملی که سبب می‌شود همکاری ماسک و این شرکت محتمل‌تر باشد، این است که «اگون دوربان» از مدیران شرکت سیلور لیک در‌حال‌حاضر یکی از اعضای هیئت‌مدیره توییتر است.
ماسک پیشنهاد خود را برای توییتر در نامه‌ای به برت تیلور، رئیس هیئت‌مدیره این شرکت نوشت و در بخشی از نامه خود نوشت: «خرید صد‌درصد توییتر به قیمت ۵۴.۲۰ دلار به ازای هر سهم به صورت نقدی، ۵۴ درصد حق بیمه در روز قبل از شروع سرمایه‌گذاری‌ام در توییتر و ۳۸ درصد حق بیمه در روز قبل از اعلام عمومی سرمایه‌گذاری‌ام را پیشنهاد می‌دهم».
ایلان ماسک خطاب به برت تیلور نوشت: «من در توییتر سرمایه‌گذاری کردم؛ زیرا به پتانسیل آن برای تبدیل‌شدن به پلتفرمی برای آزادی بیان در سراسر جهان اعتقاد دارم و معتقدم آزادی بیان برای یک دموکراسی کارآمد ضروری است. با این حال، از زمانی که سرمایه‌گذاری خود را انجام دادم، اکنون متوجه می‌شوم که این شرکت نه رشد خواهد کرد و نه به این امر اجتماعی در شکل فعلی آن خدمت می‌کند؛ بنابراین، توییتر باید به یک شرکت خصوصی تبدیل شود. من پیشنهاد خرید صد‌درصد سهام توییتر را به قیمت ۵۴.۲۰ دلار به ازای هر سهم به صورت نقدی، ۵۴ درصد حق بیمه در روز قبل از شروع سرمایه‌گذاری در توییتر و ۳۸ درصد حق بیمه در روز قبل از اعلام عمومی سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهم. پیشنهاد من بهترین و آخرین پیشنهاد من است و در صورت عدم پذیرش، باید در جایگاه خود به‌عنوان سهامدار تجدید نظر کنم. توییتر پتانسیل فوق‌العاده‌ای دارد و من آن را محقق می‌کنم». ماسک تأکید کرده که پیشنهاد او یک «تهدید» نیست؛ اما بدون تغییرات، سهامداری توییتر سرمایه‌گذاری خوبی نیست و این تغییرات بدون خصوصی‌سازی شرکت اتفاق نخواهد افتاد.
چرا ۴۳ میلیارد؟
پیشنهاد هیجان‌انگیز و ۴۳ میلیارد دلاری ایلان ماسک برای خرید توییتر برای آن‌ها که ماسک را می‌شناسند، مضمونی آشنا و رمزآلود دارد. اولین بار نیست که این کارآفرین سرشناس از اعداد خاص و دقیق در معامله‌های تجاری‌اش استفاده می‌کند. ماسک در آگوست سال ۲۰۱۸، در توییتی اعلام کرد که می‌خواهد تسلا را به قیمت ۴۲۰ دلار به‌ازای هر سهم بفروشد. انجمن بورس و اوراق بهادار در شکایتی مطرح کرد که ماسک قیمت سهام را از ۴۱۹ دلار به ۴۲۰ دلار افزایش داده، «به این دلیل که اخیرا از اهمیت این عدد در فرهنگ مصرف ماده مخدر ماری‌جوانا آگاه شده است». او درست چند روز قبل از پیشنهاد ۵۴.۲۰ دلاری‌اش به ازای هر سهم در توییتر، با به اشتراک گذاشتن تصویری ساختگی از خودش در حالی که میهمان پادکست «جو روگان» بود و اطرافش را دود فرا گرفته بود، در مورد مصرف ماری‌جوانا در جلسه‌های هیئت‌مدیره توییتر شوخی کرد.
منشأ عدد ۴۲۰ در فرهنگ ماری‌جوانا دقیقا مشخص نیست و مجموعه‌ای از نظریه‌های عمدتا رد‌شده درباره دلیل گره‌خوردن این دو به یکدیگر وجود دارد. از قبیل رمز‌های رادیویی پلیس برای کشیدن ماری‌جوانا، رمز مخفی بین دانش‌آموزان دبیرستانی دهه ۱۹۷۰ و اشاره به رمز جنایی کالیفرنیا که هیچ‌کدام دقیق به نظر نمی‌رسد. اما ۲۰ آوریل یا «۴۲۰» بین مصرف‌کنندگان ماری‌جوانا به نام «روز علف» شناخته شده است.
به نوشته دیلی‌میل، قیمت پیشنهادی ماسک ۵۴٫۲ دلار به ازای هر سهم است که نشان‌دهنده برتری ۳۸ درصدی آن نسبت به قیمت پایانی سهام توییتر در اول آوریل است. پس از این پیشنهاد، سهام توییتر قبل از بازشدن بازار‌های مالی نزدیک به ۱۲ درصد جهش کرد. با این حال ارزش سهام آن همچنان از بالاترین رقم ۵۲ هفته اخیر خود یعنی حدود ۷۳ دلار به ازای هر سهم، کمتر است. در همین حال، سهام تسلا، سازنده خودرو‌های الکتریکی که ماسک ریاست آن را بر عهده دارد، حدود ۰٫۹ درصد کاهش یافت.
اگرچه ماسک این قیمت را بهترین و آخرین پیشنهاد خود خوانده، اما جزئیاتی در مورد نحوه تأمین مالی ارائه نکرد. این پیشنهاد الزام‌آور نیست و مشروط به تأمین مالی و سایر شرایط است. قید واژه «دیگر» برای منبع مالی در برخی اسناد نشان می‌دهد که منبع پول فقط خود ماسک نیست و یا شاید اصلا از پول او نباشد. ثروت ماسک بالغ بر ۲۵۹ میلیارد دلار است، اما بیشتر ثروت او در سهام است. ماسک گفت بانک سرمایه‌گذاری مورگان استنلی مشاور مالی این پیشنهاد بود و بر اساس تخمین‌ها ارزش کل معامله بر اساس ۷۶۳٫۵۸ میلیون سهم موجود محاسبه شده است. ماسک در اوایل این هفته پس از افشای سهام خود در این شرکت، پیشنهاد پیوستن به هیئت‌مدیره توییتر را رد کرد. اقدامی که به گفته تحلیلگران نشان‌دهنده قصد او برای تصاحب این شرکت بود که سهام او را به کمتر از ۱۵ درصد محدود می‌کرد.
با پیشنهاد ۴۳ میلیارد دلاری ایلان ماسک، مالک شرکت خودروسازی تسلا و اسپیس ایکس برای خرید توییتر، بهای هر سهم این شرکت معادل تقریبا ۵۴ دلار می‌شود. ماسک خود برای خرید توییتر قدم پیش گذاشته است. به این معنا که توییتر پیشنهادی به ماسک برای خرید این شرکت نداده بود.
تهدیدی علیه اعمال سانسور چپ‌گرایان
ماسک در نامه‌ای به هیئت مدیره توییتر ضمن پیشنهاد ۴۳ میلیون دلاری برای خرید آن نوشت که در توییتر سرمایه‌گذاری کرده، چون به قابلیت آن برای تبدیل‌شدن به پلتفرم آزادی بیان در سراسر جهان معتقد بوده است. او تأکید کرد که آزادی بیان برای هر دموکراسی ضروری است. ماسک همچنین افزود که از زمان پیوستن به هیئت مدیره توییتر مجاب شده است که توییتر در وضعیت فعلی این شرکت، به کار آزادی بیان، این الزام اجتماعی، نمی‌آید و هرگز رشد نخواهد کرد. ماسک گفت که تحول توییتر در گرو خصوصی‌شدن این شرکت است. منتقدان توییتر در سال‌های اخیر، کنترل چپ‌گرایان و گلوبالیست‌ها بر این رسانه که منجر به نقض آزادی بیان در آن شده را یکی از بزرگ‌ترین ضعف‌های توییتر می‌دانند.
حذف حساب دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، از توییتر و ایجاد محدودیت برای حامیانش، در صورتی که مقام‌های طالبان و دیگر تفکرات تهدیدکننده حقوق بشر آزادانه در این پلتفرم فعالیت می‌کنند، یکی از مواردی است که باعث شده پیشنهاد ایلان ماسک برای خرید کل سهام توییتر با استقبال مخالفان تفکر محدودکننده حاکم بر این شبکه اجتماعی روبه‌رو شود. فعالیت ترامپ از بعد از حمله شش ژانویه ۲۰۲۱ افراط‌گرایان به کنگره آمریکا منع شد. اما ترامپ اخیرا در مصاحبه‌ای گفت که او خودش اپلیکیشن تازه‌ای راه‌اندازی کرده و دیگر استفاده از توییتر بخشی از برنامه‌هایش نیست.
ترامپ گفت: ما اکنون در حال ایجاد یک پلتفرم بزرگ هستیم؛ بنابراین حتی با تغییرات احتمالی در توییتر هم احتمالا علاقه‌ای برای بازگشت وجود نداشته باشد. توییتر خیلی خسته‌کننده شده است. آن‌ها خودشان را از دست خیلی از صدا‌های خوب در توییتر خلاص کردند، خیلی از نظرات محافظه‌کاران. قبلا در توییتر جنگ بود، اما جنگ بسیار جالبی بود. خب این یک جنگ ذهنی است. ما دعوا‌ها و بحث‌های مفید و خیلی خوبی داشتیم؛ و ما دنبال چپ‌هایی که خود را ترقی‌خواه می‌نامند بودیم که البته من آن‌ها را غیرمترقی می‌نامم؛ چون واقعا غیرمترقی هستند. اما ما مرتب می‌جنگیدیم و این عالی بود. اما الان توییتر خسته‌کننده شده و دوستانم می‌گویند که توییتر دیگر جای سابق نیست».
سهامداران توییتر
هر مبلغ پشنهادی برای خرید شرکت توییتر مشروط به موافقت سرمایه گذاران خواهد بود. توییتر در بورس سهام نیویورک در فهرست اسامی شرکت‌های دولتی آمده است و بسیاری از سرمایه‌گذاران توییتر هرکدام سهم کوچکی در این شرکت دارند. «گروه ونگارد» شرکت سرمایه‌گذاری آمریکایی، صاحب بیش از ۱۰ درصد سهام توییتر است، اما ونگارد سرمایه‌گذاری «منفعل» است؛ بدین‌معنا که در تصمیم‌گیری درباره مسائلی، چون پیشنهاد ماسک دخالتی ندارد و تابع تصمیم جمع است. پس از گروه ونگارد، ماسک با در دست داشتن بیش از ۹ درصد سهام توییتر، بزرگ‌ترین «فرد» سهامدار آن است. جک دورسی بنیان‌گذار و مدیرعامل سابق توییتر، مالک تنها بیش از دو درصد سهام این شرکت است. سهام صندوق سرمایه‌گذاری الیوت که سال ۲۰۲۱ خواستار استعفای دورسی شد نیز صاحب ۱.۲۵ درصد سهام این شرکت است.
ماسک چند روز قبل از پیشنهاد خرید توییتر، یک رشته توییت برای پیشرفت توییتر مطرح کرده بود که بعدتر بیشتر آن‌ها را پاک کرد. ماسک در مارس ۲۰۲۲ در یک پست نظرسنجی از کاربران توییتر پرسیده بود که آیا این پلتفرم به اصول آزادی بیان وفادار بوده است یا نه. او با اشاره به اهمیت توییتر گفته بود که عدم پایبندی به رعایت اصول آزادی بیان در توییتر، دموکراسی را تضعیف می‌کند. نگرانی اصلی سرمایه‌گذاران توییتر رشد آن از نظر درآمد تبلیغات و شمار کاربران آن است که با وجود پلتفرمی مثل تیک‌تاک که رقابت سفت‌وسختی برای جلب توجه کاربران راه انداخته است، چندان آسان نیست. اگر توییتر به مالکیت ماسک درآید، تمرکز او احتمالا بر آزادی بیان و رشد کاربران خواهد بود.
گزینه‌های پیش‌رو
در مواردی، چون مورد پیشنهاد ماسک برای تصاحب شرکت از طریق خرید اکثریت سهام، سرمایه‌گذاران برای راهنمایی و مشاوره به هیئت‌مدیره شرکت رو می‌کنند. پیشنهاد ماسک «خصمانه» است؛ به این معنا که او از حمایت هیئت‌مدیره برخوردار نیست و پیش از رفتن مستقیم نزد هیئت‌مدیره برای گفتگو درباره این تصمیم، مسئله خرید تمام سهام را علنی کرده است. هیئت‌مدیره توییتر در نخستین واکنش به پیشنهاد ماسک گفته بود که آن را به‌دقت بررسی می‌کند تا روند اقدامی را که در راستای منافع شرکت و تمامی سهامداران آن باشد، مشخص کند. سهام توییتر پس از پیشنهاد ماسک ۱۸ درصد افزایش یافت. صاحب‌نظران می‌گویند که چنین روندی نشانه آن است که سرمایه‌گذاران فکر می‌کنند که ممکن است توییتر در نهایت پیشنهاد ماسک را بپذیرد، اما اینکه سهام همچنان بسیار پایین‌تر از مبلغ پیشنهادی ماسک است به این معناست که بازار همچنان مطمئن نیست که این معامله سر بگیرد. ماسک گفته است که قیمت پیشنهادی او قطعی است؛ پس اگر درخواست او رد شود، قیمت را بالا نخواهد برد. اگر ماسک همان‌طورکه گفته در سهامی که دارد «تجدیدنظر کند» باید سهم ۲.۹ میلیارد دلاری خود از توییتر را بفروشد. ماسک در سال ۲۰۱۸ نیز ایده غیرسهامی‌کردن شرکت خودروسازی تسلا را مطرح کرده بود که برای او مشکلاتی حقوقی به دنبال داشت که پایان‌دادن به اختلافات ناشی از آن ۴۰ میلیون دلار برای او هزینه داشت. با این حال به نظر می‌رسد عدم موافقت نهایی هیئت‌مدیره توییتر با پیشنهاد ماسک، با سقوط ارزش سهام توییتر، بیشتر به ضرر مدیران این شرکت باشد تا ایلان ماسک.
***********************************************************************************************