ایالات متحده آمریکا بعنوان یک کشور طغیانگر نزدیک به یک دهه است که سوریه را اشغال کرده است. رفتار غیر اصولی و توأم با زور و غیر منطقی آمریکا باعث شده است که سوریه تبدیل به یک کشور بحرانی شود. در زمانی که توجه جامعه بین الملل بر روی بحران اوکراین تمرکز یافته است، آمریکا به دور چشم همگان در حال چپاول و غارت سوربه است. حضور نظامی آمریکا بصورت غیر قانونی و غیر اخلاقی در سوریه که حتی مصوبه کنگره را هم ندارد، نشان می دهد که بر خلاف رفتار رسانه ای آمریکا، این کشور در عمل رفتار استکباری را همچنان در پیش گرفته است. از طرفی حضور آمریکا در شرق سوریه، تنش های جدی را میان آمریکا با ترکیه به عنوان یکی از متحدان آن در تشکیلات ناتو نیز ایجاد کرده است.
رفتار غلط آمریکا در قبال سوریه در زمان بارک اوباما شروع شد تا آمریکا به همراه عربستان سعودی، ترکیه، امارات و ... بشار اسد را در سوریه ساقط کند. گرچه سیاست محور عبری- غربی- عربی در سوریه شکست خورد و بشار اسد در راس قدرت سوریه همچنان پرجا است ولی حضور نظامی آمریکا در شرق سوریه نیز باید تمام شود و آمریکا دست از غارت انرژی سوریه دست بکشد.
از این رو پایگاه خبری-تحلیلی "نشنال اینترست" در گزارشی ضمن اشاره به تداوم یافتن حضور نظامی آمریکا در خاک سوریه، آن را نمودی از سیاست های غیرقانونی و نامشروع واشنگتن در یک کشور خارجی می‌داند که نه تنها تایید کنگره این کشور را به همراه ندارد، بلکه در نوع خود زمینه های زیادی را جهت ایجاد تنش و درگیری های گسترده تر در منطقه که می توانند هزینه های فراوانی را به خودِ آمریکا و متحدان آن تحمیل کنند، فراهم می سازد.
پایگاه خبری-تحلیلی نشنال اینترست در گزارش خود می نویسد:
«توجه جهان در شرایط کنونی تا حد زیادی متمرکز بر جنگ روسیه و اوکراین و همچنین اوج گیری تنش ها میان چین و آمریکا در مورد تایوان است. در این فضا، برخی دیگر از روندهای نگران کننده در حوزه سیاست خارجی و نظامی آمریکا، کمتر مورد توجه و تحلیل قرار می گیرند. یکی از این حوزه ها، حضور نظام متداومِ آمریکا در سوریه است. این حضور نظامی از ابعاد مختلف قانونی، اخلاقی، و راهبردی، محلِ اعتراض است. با این حال عجیب است که با حمایت گسترده احزاب دموکرات و جمهوریخواه در کنگره آمریکا و تشکیلات سیاست خارجی این کشور رو به رو است.
بسیار سخت است که آمریکایی ها بخواهند حضور نظامی خود را در سوریه از هر منظری که بخواهیم به آن نگاه کنیم، توجیه کنند. قراردادنِ نیروهای اشغالگر آمریکایی در شمال شرق سوریه که منابع غنی از نفت را دارد، به سختی قابل توجیه است و سوظن های زیادی را در مورد انگیزه های احتمالی واشنگتن برانگیخته است. اضافه بر این ها، نیروهای کُرد دموکراتیک سوریه که روابط نزدیکی با آمریکا دارند، مطابق با اصول دموکراتیک رفتار و اقدام نمی کنند و البته که نیروهای آمریکایی مستقر در سوریه نیز تاکنون بارها از سوی متحدان ایران هدف قرار گرفته اند و موقعیت محکمی ندارند.
در این میان، حضور آمریکا در شرق سوریه، تنش های جدی را میان آمریکا با ترکیه به عنوان یکی از متحدان آن در تشکیلات ناتو نیز ایجاد کرده است. آنکارا در نوامبر سال 2022، دور جدیدی از بمباران هوایی مواضع نیروهای کُرد در شمال سوریه را در دستورکار خود قرار داد. یکی از این حملات در فاصله 300 متری از یک پایگاه نظامی آمریکا در منطقه انجام شد و موجب شد تا واشینگتن در مورد آن به ترکیه شکایت کند و تاکید نماید که یکچنین اقداماتی جان نیروهای آمریکایی در خاک سوریه را شدیدا به خطر می اندازند.
افزایش اختلافات میان ترکیه با آمریکا در مورد مساله سوریه، مشکل کوچکی نیست. دلیل اصلی این مساله نیز این است که آمریکا شدیدا به ترکیه نیاز دارد تا این کشور در چهارچوب سیاست کلان سازمان ناتو یعنی تحمیل انزوا به روسیه در بحبوحه جنگ اوکراین اقدام کند. با این حال، سیاست ترکیه در قبال روسیه مبهم بوده و در مورد ایران نیز به شدت واشنگتن را نگران کرده است. دلیل اصلی این مساله نیز این است که ترکیه روابط خوبی را با تهران تعریف کرده و ایران با استفاده از این موضوع توان بیشتری را جهت دور زدن تحریم ها علیه خود پیدا کرده است. در این فضا، اینکه آمریکا با ترکیه در مورد مساله سوریه نیز به اختلاف بخورد، حقیقتا فاجعه بار است.
سیاست غیرعقلانی و غیرمنطقی واشنگتن در قبال سوریه، مدتی است که جلوه هایی عینی را به خود گرفته است. با این حال، این روند بیش از پیش تسریع شده است. سیاست غلط آمریکا در مورد سوریه در دولت "باراک اوباما" آغاز شد. در آن زمان، دولت وقت آمریکا تلاش های گسترده ای را جهت همکاری با عربستان سعودی، ترکیه، و دیگر قدرت های سنی در جهان اسلام جهت برکنار کردن بشار اسد رئیس جمهوری سوریه از قدرت در پیش گرفت.
دلیل و محرک اصلی برای این کارزار این بود که دولت سوریه پیوندهای نزدیکی با ایران دارد پس باید ساقط شود. در واقع، سوریه شریک و متحد راهبردی و اصلی ایران در منطقه خاورمیانه بود. در عین حال، دولت سوریه از دیرباز روابط نزدیکی را نیز با روسیه داشته است. از این رو، غرب و متحدانش، دولت سوریه به ریاست جمهوری "بشار اسد" را مرتکب دو گناه نابخشودنی که همان دارا بودن روابط صمیمی با ایران و روسیه بود، ارزیابی و تحلیل می کردند.
مخالفان و دشمنان خاورمیانه‌ای سوریه، تلاش هایی هماهنگ را جهت ساقط کردن نظام سیاسی سوریه در پیش گرفتند. این نظام سیاسی حمایت های فراوانی را از سوی اقلیت های مذهبی در سوریه دریافت می کرد. در این میان می توان به حمایت های مسیحی ها، دروزی ها، و علوی ها از دولت بشار اسد اشاره کرد. در این چهارچوب، واشینگتن بر شدت حمایت های خود از جناح های رقیب در برابر حکومتِ بشار اسد(که متکی بر حمایت شیعیان است) افزود و کارزاری گسترده را در ابعاد مختلف علیه آن به راه انداخت.
دولت اوباما سعی کرد تا نوعی بازی اخلاقی را به راه بیندازد و در قالب آن، دولت بشار اسد را غیراخلاقی و همچون دیو و هیولا تصویرسازی کند. در این چهارچوب، دولت وقت آمریکا تلاش های زیادی را نیز انجام داد تا جبهه مقابل بشار اسد را افرادی توصیف کند که برای "آزادی" می جنگند. سیاست سازان آمریکایی بر این رویکرد اصرار داشتند. این در حالی بود که بسیاری از این به اصطلاح مبارزان آزادی، در واقع تروریست های وابسته به گروه‌های خطرناکی نظیر داعش و القاعده بودند.
ورود روسیه در سال 2015 به معادله جنگ داخلی سوریه در حمایت از نظام سیاسی مستقر این کشور، تا حد زیادی امید گروه های تروریستی، دولت آمریکا و متحدان منطقه ای اش جهت پیروزی در جنگ سوریه را نقش بر آب کرد. با این همه، دولت اوباما حاضر به ترک کارزار جنگ و درگیری خود علیه سوریه نشد. در واقع، در همان دوران و حتی قبل از آن نیز دولت آمریکا طرح های زیادی را جهت حضور در خاک سوریه داشت. این رویه دولت آمریکا موجب شد تا سخنرانی های دور و دراز رهبران آمریکایی دال بر اینکه باید به نظم بین المللیِ به اصطلاح قاعده و قانون محور احترام گذاشت تا حد زیادی با خنده و تمسخر رو به رو شود. در این فضا، سوریه یک دولت شناخته شده و مشخص و مستقل بین المللی بود اما آمریکا با وقاحت هر چه تمام تر نیروهای نظامی خود را وارد بخشی از خاک این کشور کرد.
این مداخله جویی آمریکا در سوریه حتی در بحبوحه اوج گیری تنش های این کشور با ترکیه نیز همچنان ادامه یافته است. رجب طیب اردوغان پیشتر یکی از اصلی ترین حامیان تلاش ها جهت برکناری بشار اسد از عرصه قدرت سیاسی سوریه بود و شدیدا از گروه های مخالف با وی پشتیبانی می کرد. با این حال، این اشتیاق وی پس از آنکه دید که ناآرامی در سوریه موجب شد تا برخی گروه های کُرد در جوار مرزهای ترکیه تحرکات قابل توجهی را پیدا کنند، تا حد زیادی کمرنگ شد و اکنون ترکیه، واقعیت نظام سیاسی سوریه و شخص بشار اسد را کاملا پذیرفته است.
اردوغان حتی زمانی به دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا هشدار داد تا نیروهای آمریکایی را که در قلمرو حضور نیروهای کُرد حضور داشتند، جابجا کند. ترامپ نیز در آستانه انجام حمله نظامی ترکیه به سوریه در مناطق مجاور مرزی با این کشور، دست به یکچنین اقدامی زد. جالب اینکه حتی با وجود اینکه نیروهای آمریکایی در آن دوران تغییر موضع دادند و مکان استقرار خود را تغییر دادند، باز هم هدفِ آتش توپخانه و نیروهای ارتش ترکیه قرار گرفتند.
توجه داشته باشیم که کنگره آمریکا هیچگاه مجوز ماموریت نظامی آمریکا در سوریه را صادر نکرده است. با این حال، یک ائتلاف دو حزبی به رهبری سیاستمدار نومحافظه کار آمریکایی یعنی "لیز چنی"، اقدامات فراوانی را انجام داده که در قالب آن ها با شدیدترین و تهاجمی ترین ادبیات، هرگونه عقب نشینی نیروهای آمریکایی از خاک سوریه محکوم و قدغن شده است. در این راستا شاهدیم که علی رغم اظهارنظر های رسمی که تاکید می کنند آمریکا چیزی در حدود 400 نظامی را در شرق سوریه در اختیار دارد، با این حال، داده های میدانی حاکی از این هستند که شمار نیروهای مذکور چیزی بین دو تا چهار هزار نفر است.
در دوره بایدن نیز رویکرد آمریکا به سوریه نه ماهیتی قانونی تر گرفته و نه منسجم تر شده است. اینطور به نظر می رسد که سیاست آمریکا در رابطه با سوریه بدونِ هدف مشخص به پیش می رود با این حال، روز به روز وضعیت خطرناک تری را نیز به خود می گیرد. در اکتبر سال 2022، رهبران کُرد سوریه فشارهای زیادی را وارد کردند تا بتوانند حمایت های بیشتری را از سوی واشینگتن جذب کنند. رهبران کُرد حتی از دولت آمریکا درخواست کردند تا مانع از حملات ترکیه به شمال سوریه شود. مساله ای که اختلافات آمریکا با ترکیه را بیشتر خواهد کرد. در عین حال، تشدید و تداوم حضور میدانی آمریکا در خاک سوریه، خطر وقوع درگیری های گسترده‌تر را نیز به شدت افزایش داده است.
متاسفانه یک باتلاق و خطر دیگر نیز کاملا جلوی چشم ماست و آن این است که شاید، گروه های ذینفوذ و فشار بتوانند در تلاش های خود جهت تعمیق حضور نظامی آمریکا در خاک سوریه موفق شوند. البته که خطر درگیری آمریکا با روسیه با محوریت جنگ اوکراین نیز جدی است زیرا روسیه یک قدرت اتمی است و می تواند ضربه ای سهمگین را به واشینگتن وارد کند. با این حال، ما نباید خطرات فزاینده و متعددی که ناشی از دخالت آمریکا در سوریه هستند را نیز فراموش کنیم و یا آن ها را دست کم بگیریم.»
لینک:
https://nationalinterest.org/feature/washington%E2%80%99s-dubious-syria-intervention-continues-206040