اعمال تحریم‌های بی‌سابقه علیه ملت ایران در دهه ۹۰، وابستگی کشور به فروش نفت، افزایش رانت و ... موجب شد اقتصاد ایران، به سراشیبی بیفتد و تا به امروز پی‌درپی با رشد منفی مواجه باشد. در این سال‌ها پیامد این وضعیت خود را به شکل تورم و کاهش قدرت خرید مردم نشان داده است. مجموعه این شرایط سبب شد در سال‌های اخیر مقام معظم رهبری کاهش تورم و افزایش تولید را به دولتمردان گوشزد کنند حتی سال ۱۴۰۲ را نیز سال «مهار تورم، رشد تولید» نام‌گذاری کردند، اما همچنان اقتصاد کشور با وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارد. در این میان ۲۳ فروردین‌ماه بود که معاون مجلس رئیس‌جمهور گفت: «اگرچه انبوه مشکلات و تورم بالا و رشد اقتصادی ناچیز دهه ۹۰ باعث شد که شیرینی اقدامات دولت در یک سال و نیم گذشته تحت‌الشعاع مشکلات معیشتی قرار گیرد، اما دولت مصمم است با کاهش و مهار تورم و رشد تولید منشأ تحول در وضعیت اقتصادی کشور و معیشتی مردم شود.» اکنون ۴ ماه از سال می‌گذرد؛ گرچه از شدت شیب تند تورم کاسته شده، اما هنوز شرایط به نفع مردم تغییر نکرده است.
ضرورت مدیریت صحیح منابع
در همین راستا «محمدرضا سبزعلیپور» رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در گفتگو با بصیرت به بیان راهکار برای بهبود وضعیت معیشت در کشور پرداخت و گفت: «برای بهبودی اوضاع اقتصادی کشور که به تبعیت از آن وضعیت مردم هم بهتر خواهد شد، لازم است کشور پول در اختیار داشته باشد. به هرحال برای مدیریت کشوری که پول نداشته باشد هراندازه تلاش صورت گیرد، کار‌ها به‌درستی پیش نخواهد رفت. خوشبختانه هرچه را که خداوند به سایر کشور‌ها نداده؛ یکجا در اختیار ایران قرار داده است. به‌عبارت دیگر ایران یکی از غنی‌ترین کشور‌های دنیاست؛ بنابراین اگر این منابع به‌درستی در کشور مدیریت شوند قاعدتاً مشکلات تا حل زیادی خواهند شد.»
درمان اقتصاد در بلندمدت
وی در ادامه افزود: «نخستین گامی که در حوزه بهبود اقتصاد کشور و معیشت مردم باید برداشته شود، مدیریت صحیح توسط دولتمردان و مسئولان کشور است. با وضعیت موجود در عین‌حال که ثروتمندترین کشور دنیا هستیم مردم در سخت‌ترین وضعیت معیشتی زندگی می‌کنند که برازنده جمهوری اسلامی ایران نیست؛ بنابراین برای بهبود وضعیت معیشت در بلندمدت باید مدیریت صحیح در اولویت نخست قرار گیرد. قوانین مربوطه هم که توسط مجلس تصویب می‌شوند باید تسهیل‌کننده باشند؛ نه بازدارنده. درنهایت هم دولت باید از مسئولان و مدیران متبحر، دلسوز، کاردان و پاک‌دست استفاده کند که واقعاً بر امور تسلط لازم و کافی را داشته باشند.»
«مدیریت» را جدی بگیریم!
سبزعلیپور با اشاره به اهمیت انتخاب مدیران کاردان در تمام سطوح مدیریتی خاطرنشان کرد: «وقتی رئیس‌جمهور وزرای خود را از میان افراد کاردان انتخاب کند، او نیز در انتخاب معاونین خود دقت کافی را خواهد داشت و این روند سلسله‌وار شکل می‌گیرد و افراد کاردان به‌مراتب صاحب مسئولیت‌های مهم می‌شوند. در حال حاضر سو مدیریت بیشترین ضربه را به اقتصاد کشور وارد کرده است به همین دلیل اگر برنامه‌ریزی‌ها با مدیریت پیش بروند و وارد فاز آزمون‌وخطا نشویم آثار آن حتی در کوتاه‌مدت هم قابل‌توجه خواهد بود. پس تنها چیزی که می‌تواند در بلندمدت به نفع بهبود وضعیت اقتصادی کشور باشد؛ مدیریت است.»
در کوتاه‌مدت چه کنیم؟
رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در ادامه به بیان راهکار‌های کوتاه‌مدت برای بهبود وضعیت معیشت مردم پرداخت و گفت: «در کوتاه‌مدت هم اگر بخواهیم وضعیت معیشت را بهبود ببخشیم و اجازه ندهیم سفره مردم از این کوچک‌تر نشود، نیازمند افزایش سطح درآمد‌ها هستیم؛ از طرفی اگر دولت بتواند بازار را کنترل و نظارت خود را در این بخش تقویت کند وضعیت گرانی تا حد زیادی قابل‌کنترل خواهد شد.»
وی در ادامه گفت: «یکی دیگر از اقداماتی که دولت در کوتاه‌مدت می‌تواند برای بهبود وضعیت اقتصاد انجام دهد کاهش نرخ بیکاری است که این مسئله هم منوط به تحقق شعار سال یعنی افزایش تولید است که سال‌هاست مقام معظم رهبری به آن تأکید می‌کنند. رهبری به‌خوبی درک کرده‌اند که چرخ کارخانه‌های این مملکت باید به‌خوبی بچرخد. اگر به‌جای تعطیلی کارخانه‌ها که روزبه‌روز به تعداد بیکاران کشور اضافه می‌کند؛ در کوتاه‌مدت، دولت مشکلات کارخانه‌ها را برطرف کند آن‌چنان تولید در کشور رونق خواهد گرفت که ساعت کاری کارخانه‌ها از یک نوبت به ۳ نوبت در شبانه‌روز برسد این بدان معناست که اگر در کوتاه‌مدت مشکل کارخانه‌ها در امر تولید برطرف شود، به‌سرعت از تعداد افراد بیکار کم شده و وضعیت اشتغال هم بهبود پیدا می‌کند.»
بخش خصوصی به کمک دولت بیاید
وی در ادامه به اهمیت قدرت و حضور بخش خصوصی در بهبود وضعیت اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: «توجه به این نکته ضروری است که دولت به‌تنهایی نمی‌تواند در کشور شغل ایجاد کند او باید بستر را فراهم کرده و بخش خصوصی را برای ایجاد اشتغال در کشور راغب کند. دولت اگر شرایط را مهیا کند؛ در بازه زمانی کوتاه، کارآفرین و کارخانه‌دار و ... می‌توانند چند هزار شغل ایجاد کنند؛ به‌عبارت‌دیگر اگر در هر نقطه از کشور تولید رونق بگیرد به معنای این است که چند صد هزار نفر در طول سال مشغول به کارشده‌اند و چند صد هزار سفره پهن شده است و بر سر هر سفره‌ای حداقل پنج نفر نشسته‌اند؛ یعنی اگر فقط ۵۰۰ هزار شغل ایجاد شود و آن را در ۵ ضرب کنیم؛ ۲ ونیم میلیون نفر از حالت فقر مطلق خارج خواهند شد و به یک درآمد مکفی می‌رسند. اگر دولت به کمک بخش خصوصی بیاید در کوتاه‌مدت وضعیت معیشت دگرگون می‌شود و سطح اشتغال کشور به‌یک‌بار افزایش پیدا خواهد کرد. در کنار کمک به بخش خصوصی برای افزایش تولید و اشتغال، اگر دولت با افزایش نظارت بازار را کنترل کند و مقابل گرانی و کم‌فروشی بایستد؛ به‌سرعت در کوتاه‌مدت وضعیت معیشت بهبود پیدا می‌کند.»
مصاحبه‌گر: انسیه ربیعی