طبق آمار موسسه کپلر، صادرات نفت ایران بعد از بازگشت تحریم در سال 2018 و پایان معافیت تحریمی آمریکا به خریداران نفت ایران در سال 2019 افت شدیدی پیدا کرد و حتی چینی‌ها نیز با توجه به رفتار شرق‌ستیزانه دولت یازدهم و دوازدهم حاضر به خرید نفت ایران نشدند.
بدین صورت، در سال 2020 رقم صادرات نفت ایران به چین از حدود 700 هزار بشکه در روز در شرایط غیرتحریمی به 324 هزار بشکه کاهش یافت و چین حاضر نشد، همانند دوره اول تحریم به خرید نفت از ایران ادامه دهد.
تصویر 1
اما با راهبردی نظام در تعامل با چین و بهبود روابط با این کشور، صادرات نفت ایران مجددا روند صعودی به خود گرفت و در سال 2021 و 2022 به ترتیب به روزانه 585 و 766 هزار بشکه رسید و در نهایت در سال جاری میلادی این رقم به 957 هزار بشکه رسیده است. آژانس بین‌المللی انرژی نیز رقم صادرات نفت ایران به چین از سه ماه سوم سال 2022 تاکنون را میانگین یک میلیون بشکه اعلام کرده است.
*افزایش 20 میلیارد دلاری صادرات نفت ایران به چین
با توجه به داده‌های کپلر درباره رقم صادرات نفت ایران به چین و آمار اوپک درباره قیمت نفت ایران می‌توان محاسبه کرد که احیای روابط با چین چه نقش موثری در افزایش درآمدهای نفتی ایران در شرایط تحریم داشته است.
طبق گزارش اوپک، قیمت هر بشکه نفت ایران در سال 2019، 2020، 2021، 2022 و 2023 به ترتیب 64.04، 40.77، 69.8، 99.92 و 79.6 دلار است. با فرض پوشش هزینه دور زدن تحریم در قالب تخفیف 5 تا 12 دلاری (طبق آمار بلومبرگ)، درآمد حاصل از صادرات نفت خام ایران به چین در سال‌های مختلف در تصویر 2 آورده شده است.
تصویر 2
در نتیجه همکاری دولت چین در دور زدن تحریم آمریکا و صادرات نفت ایران به پالایشگاه‌های خصوصی چین باعث شده است که رقم درآمد حاصل از صادرات نفت خام ایران از 3.7 میلیارد دلار در سال 2020 به 25.4 میلیارد دلار در سال 2022 و 24.7 میلیارد دلار در سال 2023 (طبق پیش‌بینی) برسد و بیش از 20 میلیارد دلار ارزآوری ایران در تحریم افزایش یابد.
تازه این افزایش 20 میلیارد دلاری تنها مربوط به فروش نفت خام است. به عنوان مثال طبق آمار اوپک کل درآمد نفتی ایران در سال 2022 نسبت به سال 2020 حدود 34.7 میلیارد دلار افزایش یافته است. همچنین طبق آمار بانک مرکزی نیز درآمد نفتی ایران در سال 1401 نسبت به سال 1399 حدود 35.3 میلیارد دلار افزایش یافته که عمده این افزایش ناشی از صادرات به چین است.
منبع: فارس