نشریه اخبار و تحلیل‌ها شنبه 13 آذر

پایگاه بصیرت

▼ حرف روز
نقض صریح برجام
تصویب تمدید قانون تحریم‌های ایران (داماتو) برای ده سال دیگر، برگ دیگری از نقض برجام از سوی آمریکا را به نمایش گذاشت. در واقع، در شرایطی که براساس برجام می‌بایست شرایط برای سرمایه‌گذاری در ایران فراهم شود و آمریکا در این زمینه مانع‌آفرینی نکند و همچنین شرکت‌های اروپایی منتظر دریافت تضمین‌هایی از آمریکا برای فعالیت اقتصادی در ایران بودند، تمدید قانون داماتو حکایت از تصمیم جدی آمریکا به منظور تداوم سیاست تحریم علیه ایران دارد. به هر حال، در این زمینه توجه به چند نکته ضروری است:
1ـ اگر تلاش برای دوقطبی‌سازی در میان نیروهای سیاسی ایران، تقویت اقلیت غربگرا در کشورمان و تلاش برای مدیریت فضای سیاسی و گفتمانی در داخل ایران (مدیریت ادراکات عمومی و نخبگی در ایران) را از جمله مهم‌ترین ملاحظات آمریکا در انعقاد برجام در ارتباط با فضای داخلی ایران بدانیم، به وضوح می‌توانیم ادعا کنیم که آمریکا در دستیابی به اهداف خود شکست خورده است؛ زیرا با توجه به سریال بدعهدی‌ها و نقض‌عهدهای آشکار آمریکا در اجرای برجام، اکنون یک جوّ قوی ضد آمریکایی در میان مردم و نخبگان کشورمان شکل گرفته است.
2ـ عدم‌واکنش قاطع از سوی مسئولان امر یکی از دلایل گستاخی‌های آمریکاست؛ از این رو انتظار می‌رود مسئولان، به ویژه مسئولان در دولت، نسبت به اقدامات خصمانه آمریکا واکنش قاطع نشان داده و به طرف مقابل این پیام را به طور جدی منتقل کنند که این اقدام آنها بدون پاسخ نخواهد ماند و اعلان بازگشت فعالیت‌های هسته‌ای به دوره ماقبل برجام می‌تواند مرحله اول آن باشد.
3ـ رفتار آمریکا در دوره پسابرجام نه تنها هشدارها نسبت به قابل اعتماد نبودن آمریکا را به اثبات رساند، بلکه غلط بودن خوش‌بینی برخی به آمریکا و غفلت آنها از تکیه بر ظرفیت‌های درونی برای حل مشکلات کشور را نیز نشان داد. در واقع، در برهه مذکور چنانچه نگاه صرفاً برون‌نگر نزد برخی مسئولان حاکم نبود و به ظرفیت‌های درونی نیز توجه می‌شد و اصطلاحاً «تمام تخم‌مرغ‌ها در سبد برجام» قرار داده نمی‌شد، بسیاری از مشکلات و چالش‌ها قابل حل بود.

▼ گزارش روز
نگران داعش!
در روزهایی که خبرهای خوب برای مردم سوریه، عراق و تمام ملت‌های منطقه و جهان از خط مقدم مبارزه با داعش و دیگر گروه‌های تروریستی در حلب و موصل منتشر می‌شود و نویددهنده نزدیک شدن پایان داعش است، کشورهای مدعی مبارزه با تروریسم و گردانندگان ائتلاف‌های به اصطلاح ضد تروریستی و رسانه‌های آنان از این اخبار احساس نارضایتی و نگرانی می‌کنند!
«بی‌بی‌سی» درباره شکست‌های متوالی داعش در حلب تیتر «شکست و آغاز بی‌ثباتی» را بر روی خروجی پایگاه اینترنتی خود قرار می‌دهد و از پیشروی ارتش سوریه و نیروهای مردمی این کشور ابراز نگرانی می‌کند! هواپیماهای ائتلاف ضد تروریستی به سرکردگی آمریکا در عراق به مقرّ فرماندهان بسیج مردمی عراق «حشد الشعبی» حمله می‌کنند! شبکه «العربیه» وابسته به آل‌سعود تلاش می‌کند با گریم یک کودک و ساختن نمایشی دروغین جنگ روانی علیه دولت قانونی سوریه به راه بیندازد، نیروهای نظامی ترکیه برخلاف تمام قوانین بین‌المللی و بدون آنکه مؤاخذه شوند وارد خاک سوریه می‌شوند، فرانسوی‌ها خواستار ورود نهادهای بین‌المللی برای رسیدگی به مسئله سوریه می‌شوند، تشکیل جلسه فوری شورای امنیت سازمان ملل در دستور کار کشورهای غربی قرار می‌گیرد و ده‌ها نمونه دیگر!
موضوعاتی که اگرچه نه در عزم مردم و دولت‌های قانونی دو کشور عراق و سوریه در مبارزه با تروریسم خللی وارد خواهد کرد و نه در حمایت‌های همه‌جانبه محور مقاومت در حمایت از دو ملت سوریه و عراق برای پایان دادن به تروریسم در غرب آسیا تغییری ایجاد خواهد کرد؛ اما بار دیگر از چهره مدعیان حقوق بشر و مبارزه با تروریسم پرده برمی‌دارد! و نشان می‌دهد آنها پشت لاف مبارزه و مقابله با جریان‌های تکفیری ـ تروریستی به دنبال طولانی کردن ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه هستند! و پایان تروریسم در منطقه به شدت با منافع آنها در تضاد است!

▼ خبر ویژه
تمدید تحریم‌ها سرآغاز تنش‌های بین‌المللی
روزنامه آمریکایی «کریستین ساینس مانیتور» مصوبه کنگره این کشور برای تمدید ده ساله تحریم‌ها علیه ایران، مشهور به داماتو را سرآغاز تنش‌هایی تازه بر سر برنامه هسته‌ای ایران دانست که قرار بود با برجام رفع شوند. این روزنامه در این باره می‌نویسد: یکی از اهداف اصلی توافق هسته‌ای آمریکا و سایر قدرت‌های جهانی با ایران، از میان برداشتن درگیری‌های شدید بر سر برنامه هسته‌ای ایران و حذف احتمال یک درگیری نظامی دیگر در خاورمیانه بود؛ اما اکنون پس از یک سال آرامش، نشانه‌های روزافزونی وجود دارد مبنی بر اینکه این چالش پردردسر بین‌المللی در حال بازگشت به عرصه در ماه‌های اولیه سال آینده است. کریستین ساینس مانیتور در ادامه با توضیح اینکه نماینده‌های تندرو در کنگره آمریکا گفته‌اند قصد دارند سال آینده میلادی با وضع تحریم‌های جدید علیه ایران به بهانه‌های برنامه موشکی، حملات سایبری و حقوق بشر، نظام فعلی تحریم‌ها علیه این کشور را گسترش دهند، می‌افزاید: از ابتدای سال آینده، دولت جدید آمریکا کار خود را با دونالد ترامپی آغاز خواهد کرد که در حال سازماندهی کابینه‌ای مملو از وزرای ضد ایرانی و ضد برجام است.
 
▼ اخبار
1- دولت اجازه ایجاد بحران در حوزه سلامت را نمی‌دهد
وزیر بهداشت با اشاره به مشکلات سازمان‌های بیمه در پرداخت بدهی خود به مراکز درمانی گفت: به زودی این مشکلات حل می‌شود. وی در این باره افزود: دولت اجازه ایجاد بحران در حوزه سلامت را نمی‌دهد. دکتر سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی درباره تدابیر وزارت بهداشت برای بدترین وضعیت در ادامه اجرای طرح تحول سلامت به دلیل بدهی‌های انباشته شده بیمه‌ها، که حتی رئیس سازمان غذا و دارو نیز نسبت به احتمال بحران دارویی هشدار داده است، اظهار داشت: به هیچ عنوان بحرانی در حوزه سلامت ایجاد نخواهد شد. وزیر بهداشت ادامه داد: دولت مصمم است و تلاش می‌کند تا طی هفته‌های آینده این مشکلات پیش آمده در حوزه سلامت حل شود. هاشمی با قدردانی از مجلس به دلیل همراهی با دولت، افزود: انصافاً مجلس بسیار کمک کرد، به ویژه در دادن اجازه برای عرضه اوراق در حوزه سلامت به منظور جبران بدهی بیمه‌ها، یعنی طبق همان کاری که برای خرید گندم با عرضه اوراق انجام می‌شود.

2- تیم ترامپ در حال تدوین تحریم‌های جدید غیر هسته‌ای
روزنامه «فایننشال‌تایمز» به نقل از یک منبع جمهوریخواه در کنگره آمریکا گزارش داد، تیم انتقالی دونالد ترامپ در حال بررسی گزینه‌هایی برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران است؛ تحریم‌هایی که از نظر فنی توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 را نقض نمی‌کند. این روزنامه نوشت: اگرچه زمان زیادی باقی مانده است تا تیم دونالد ترامپ درباره چگونگی رویکردشان در قبال توافق هسته‌ای تصمیم بگیرد؛ اما یک متخصص قانون تحریم‌ها در حال کار بر روی مسئله ایران است. گفتنی است یک منبع در کنگره نیز، که در ارتباط نزدیک با تیم دونالد ترامپ است، گفت: آنها با دقت گزینه‌های خود را بررسی کردند که از جمله آنها تحریم‌های غیر هسته‌ای است. فایننشال‌تایمز در ادامه نوشت: تعدادی از این طرح‌ها حتی از حمایت دموکرات‌ها، از جمله مقامات ارشد دموکرات نیز برخوردار است.

3- مقامات کاخ سفید: «اوباما» با تمدید تحریم‌های ایران موافقت می‌کند
در حالی که گفته می‌شد احتمال دارد رئیس‌جمهور آمریکا مصوبه کنگره مبنی بر تمدید تحریم‌های ایران را وتو کند؛ اما برخی مقامات کاخ سفید گفته‌اند، اوباما این طرح را امضا خواهد کرد. یک مقام ارشد کاخ سفید به پایگاه خبری «هیل» در این باره گفت: هرچند اوباما همچنان معتقد است که به تصویب این طرح نیازى نبود، اما به این جمع‌بندى رسیده است که تمدید قانون تحریم‌های ایران، ناقض برجام نیست. پایگاه خبری«هافینگتون‌پست» نیز به نقل از یک مقام کاخ سفید نوشت: انتظار می‌رود زمانی که مصوبه به میز رئیس‌جمهور برسد، وی آن را امضا کند. وزیر خارجه نیز همچنان این اختیار قانونی را دارد تا به تعلیق تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ادامه دهد.

4- کنترل نیمی از مناطق تحت اشغال تروریست‌ها در شرق حلب
گروه موسوم به «دیده‌بان حقوق بشر سوریه» (وابسته به معارضان) اعلام کرد، نیروهای ارتش سوریه و همپیمانان آن توانسته‌اند نیمی از مناطق تحت سلطه شورشیان در شرق حلب را آزاد کنند. طبق این گزارش، نیروهای ارتش سوریه به‌همراه همپیمانانش عملیات تازه خود را علیه مواضع معارضان در شرق حلب از 15 نوامبر (25 آبان ماه) آغاز کرده و توانسته‌اند در این منطقه پیشروی کنند. در صورتی که تروریست‌ها شرق حلب را از دست بدهند، این بزرگ‌ترین ضربه‌ای است که از پنج سال پیش تاکنون به آنها وارد می‌شود. شرق حلب از سال 2012 تاکنون دژ محکمی برای معارضان به شمار می‌رفت.

▼ اخبار کوتاه
◄ مازیار حسینی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران درباره وضعیت نامناسب تردد موتورسیکلت‌ها در پایتخت گفت: موتورسیکلت‌های کاربراتوری یکی از چالش‌های جدی پایتخت هستند و با توجه به سهم 16 درصدی موتورسیکلت‌ها در آلودگی هوای تهران، به‌ویژه در محدوده مرکزی شهر، باید سازوکاری قانونی برای اخذ معاینه فنی این گروه از وسایل نقلیه اندیشیده شود. وی افزود: باید نسبت به ایجاد محدودیت و ممنوعیت تردد موتورسیکلت‌های کاربراتوری در مرکز شهر نیز اقدام شود.
◄ محمدجواد ظریف که در رأس هیئتی اقتصادی و سیاسی به هند سفر کرده است، در بدو ورود به هند در جمع خبرنگاران درباره تمدید تحریم‌های ده ساله علیه ایران از سوی سنای آمریکا گفت: این  کاری که در سنا انجام شد، در صورتی که به امضای رئیس‌جمهور آمریکا هم برسد، اثر اجرایی ندارد و از نظر جامعه بین‌المللی بی‌اعتباری دولت آمریکا را نشان می‌دهد که برخلاف تعهدات خود عمل می‌کند.
◄ دادگاه عالی فدرال در ابوجا، پایتخت نیجریه دستور آزادی شیخ زکزاکی، رهبر شیعیان این کشور و همسرش را صادر کرد. گابریل کولاوُل، قاضی دادگاه استدلال کرد، تصمیم دولت نیجریه برای بازداشت طولانی‌مدت شیخ زکزاکی خطرناک است. کولاوُل گفت: دولت نیجریه باید ظرف 45 روز شیخ زکزاکی و خانواده‌اش را به پلیس تحویل دهد و پلیس نیز باید ظرف 24 ساعت آنان را تحت محافظت به مکانی امن منتقل کند.
◄ روزنامه «یدیعوت‌آحارونوت» مدعی شد، یکی از شرکت‌های دولتی ایران مالک 5 درصد سهام یک غول کشتی‌سازی در آلمان است که هم‌اکنون در حال ساخت زیردریایی برای رژیم صهیونیستی است. بنا به گزارش این روزنامه، سرمایه‌گذاری ایران در شرکت ThyssenKrupp به دهه 1970 برمی‌گردد و رسانه‌های صهیونیستی از اینکه ممکن است اطلاعات فنی این زیردریایی‌ها به ایران منتقل شود، ابراز نگرانی کرده‌اند.
◄ «دیلی صاباح» دادستان ترکیه به دلیل منافات داشتن شکایت از رژیم صهیونیستی درباره پرونده «ماوی مرمره» با مفاد توافق‌نامه عادی‌سازی روابط با این رژیم خواستار مختومه شدن این پرونده شد. گفتنی است، «ایتان نائح» سفیر جدید رژیم صهیونیستی در ترکیه در بدو ورود به آنکارا از کمک‌های ترکیه برای خاموش کردن آتش‌سوزی گسترده در اراضی اشغالی تشکر کرد.