یادداشت روزنامه‌های دوشنبه ۲۴ بهمن‌ماه

انقلاب اسلامی همچنان زنده و پویا

عباس حاجی نجاری

حضور شکوهمند و تاریخی مردم ایران در راهپیمایی بیست و دوم بهمن‌ماه امسال، به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، بار دیگر سرزندگی و پویایی انقلاب اسلامی را به رخ جهانیان کشید و نشان داد که دلبستگی و تعلق مردم ایران به انقلاب اسلامی و ارزش‌های آن پیوندی الهی است و سختی‌ها و چالش‌هایی نظیر جنگ تحمیلی یا جنگ ترکیبی اخیر دشمنان علیه مردم ایران، نه‌تن‌ها خدشه‌ای بر آن وارد نمی‌کند بلکه آن‌ها را در حضور درصحنه و دفاع از انقلاب و نظام اسلامی مصمم‌تر می‌کند. حضوری که به‌رغم جهش آمار کمی آن در مقایسه با راهپیمایی‌های گذشته، به دلیل شورونشاط راهپیمایان و حضور گسترده و فراگیر جوانان نشان‌دهنده انتقال بین نسلی ارزش‌های انقلاب است.  ریشه این تحول را باید در همان تعبیری از انقلاب دید که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش ایران در روز چهار‌شنبه ۱۹ بهمن‌ماه پیرامون زنده‌بودن انقلاب مطرح نمودند.

امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در این دیدار با مروری بر بیش از چهار دهه از عمر انقلاب اسلامی ایستادگی مردم در برابر کم‌نظیر‌ترین فشار‌ها و تحریم‌ها و تهدید‌ها و عدم انحراف از اصول و مبانی طراحی‌شده برای انقلاب اسلامی را نشانگر این پویایی و سرزندگی دانسته و یادآور شدند:انقلاب آن‌وقتی زنده است که بتواند پیرایه‌های خودش را، آرایش‌های خودش را زنده نگه دارد. انقلاب زنده آن انقلابی است که بتواند در هر دوره‌ای نیاز‌های خودش را بشناسد، خطرات متوجّه به خودش را بشناسد، راه تأمین آن نیاز‌ها را پیدا کند، راه خنثی کردن آن خطرات را پیدا کند؛ این انقلاب زنده می‌ماند. معظم له سپس با مقایسه انقلاب اسلامی با دیگر انقلاب‌های معاصر جهان علت شکست یا بازگشت دیکتاتوری‌های سخت و تلخ در انقلاب‌های بزرگ جهان مانند انقلاب فرانسه و شوروی را غفلت از نیاز‌ها و خطرات اصلی و مشغول شدن به مسائل و دعوا‌های شخصی دانستند و خاطرنشان کردند: انقلاب اسلامی خود را از این آفات مصون نگه داشت. البته ما هم مشکلاتی داشتیم و همت‌ها و تشخیص‌ها در دولت‌های مختلف یکسان نبود، اما حرکت کلی، حرکت به سمت قله، و پیشرفت مادی و معنوی بود. 

تردیدی نمی‌توان داشت نقش رهبری به‌عنوان دیده‌بان بیدار انقلاب در رصد چالش‌ها و آسیب‌ها و دادن به‌موقع هشدار‌ها نسبت به رفع آن و هدایت انقلاب در عبور از گذرگاه‌های سخت، در سرزندگی و شادابی آن نقش بسزایی داشته و دارد و همچنین حضور درصحنه مردم به‌عنوان صاحبان اصلی انقلاب که در سخت‌ترین و دشوار‌ترین صحنه‌ها نظیر دوران دفاع مقدس و یا تشدید جنگ اقتصادی دشمن به‌رغم تحمل سختی‌ها و دشواری‌ها و دادن بیش از ۲۰۰ هزار شهید و تحمل بی‌نظیر‌ترین تحریم‌ها به‌رغم گذر نسلی در پای آرمان‌های انقلاب باقی‌مانده‌اند و اکنون انقلاب بعد از ۴۴ سال، بالندگی و پایایی خود را حفظ و دشمنان انقلاب را زمین‌گیر کرده است. علاوه بر این‌ها شاخصه‌های مهم زنده‌بودن و پویایی انقلاب را در ابعاد زیر می‌توان برشمرد:

 ۱-عدم انحراف انقلاب اسلامی از اصول و مبانی و اهتمام بر تحقق شعار‌های اساسی انقلاب نظیر استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی و تأمین عدالت اجتماعی و حفظ ارزش‌های دینی و الهی.

۲- استمرار حرکت پیش‌روندگی انقلاب در همه عرصه‌های علمی، صنعتی، دفاعی، پزشکی، هسته‌ای، نانوتکنولوژی و ارتقای جایگاه ایران در میان کشور‌های برتر در این حوزه‌ها و رسیدن به بازدارندگی دفاعی و خودکفایی در بسیاری از عرصه‌ها به‌رغم تحمل فشار‌ها و تحریم‌ها.

۳-خنثی‌سازی همه تهدید‌ها و تحریم‌ها و جنگ‌های نرم و نیمه سخت و سخت و ترکیبی دشمنان در طول ۴۴ سال گذشته که هریک برای فروپاشی یک نظام سیاسی کفایت می‌کند.  

۴- شکست تمامی راهبرد‌های دشمنان برای تسلط بر منطقه نظیر دکترین اقدام پیشدستانه، طرح خاورمیانه بزرگ و ایجاد گروهک‌های تکفیری و تروریستی برای تقویت تسلط بر منطقه و انحراف در مسیر حرکت انقلاب اسلامی. مقام معظم رهبری در تبیین این شاخصه مهم حرکت انقلاب در دیدار با کارکنان نیروی هوایی یادآور می‌شوند: جمهوری اسلامی، این منطقه مهم، راهبردی و پرمنفعت را از دست آن‌ها خارج و علاوه بر آن، ندای استقلال و باج ندادن را نه‌فقط به‌عنوان یک مسئله سیاسی بلکه به‌عنوان یک باور و ایمان دینی بلند کرده است. 

۵-الهام بخشی حرکت انقلاب اسلامی در میان مسلمانان و مستضعفان جهان، تحول کمی و کیفی در نیرو‌های مقاومت، گسترش حرکت‌های انقلابی به دیگر مناطق و گسترش عمق راهبردی نظام جمهوری اسلامی در منطقه.

۶- تأثیرگذاری بر تحولات جهانی، فروپاشی مارکسیسم، افول امریکا و تقویت و تحکیم اقتدار و توانمندی ایران در پیچ تاریخی که جهان درگیر آن شده است. 

۷- چشم‌انداز روشن نسبت به آینده با توجه به انتخاب دولت سیزدهم و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای حل مشکلات اقتصادی کشور و مقابله با تحریم‌ها.  در این زمینه برآورد اخیر بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها که از مهم‌ترین مراکز نظریه‌پردازی امریکا است، قابل‌توجه است. بر اساس این برآورد که توسط مدیر این بنیاد تهیه‌شده، با انتخاب رئیسی بیشترین میزان نزدیکی به ولایت‌فقیه حامل پیام مهمی برای سیاستمداران امریکایی است، اینکه جمهوری اسلامی قابل اصلاح نیست و باید به عقب برگردانده شود.

فرصت های نخستین سفر رئیسی به پکن

رضا توکلی 

اواسط آذر امسال بود که شی جین پینگ رئیس جمهور چین پا به ریاض گذاشت و در انتهای سفر خود پای یک بیانیه ضد ایرانی را امضا کرد. بیانیه ای که با واکنش های زیادی همراه شد و در نهایت معاون رئیس جمهور چین در سفری به ایران از تهران دلجویی کرد. البته واقعیت این است  که بیانیه ۲۰۲۲ تکرار بیانیه سال ۲۰۱۴ چین است و به رغم تباین با منافع ملی ایران به معنی کنار نهادن ایران از نقشه چین نیست  چرا که چین هم به خوبی می داند بدون حضور و نقش ایران به فعلیت رساندن طرح ها و برنامه های اقتصادی خود به خصوص طرح یک کمربند - یک جاده  در منطقه  با چالش های جدی مواجه خواهد شد . چین طی راهبرد تأمین انرژی پس از گران شدن زغال سنگ قصد دارد از طریق گاز قطر و روسیه و نفت ایران و عربستان زنجیره انرژی خود را تکمیل کند که احداث خط لوله گوریه به جاسک در ایران در راستای همکاری ایران و چین انجام شد.

در این میان چین همچنان برای مقابله با تهدیدات امنیتی از آسیای مرکزی و حوزه پیمان شانگهای و افغانستان تا نیروهای متحد ایران در عراق و لبنان که هم پیمان طرح جاده ابریشم هستند به نقش امنیتی ایران نیاز دارد. از این رو نزدیکی چین و عربستان به معنی نادیده گرفتن نقش ایران برای راهبرد چینی ها در منطقه نیست.به عبارت دیگر،اساسا  اقتصاد سیاسی چین در روابط بین الملل بر اساس چارچوب واقع گرایی عمل می کند و سعی دارد در روابط جهانی خود سودش را به بیشینه و حداکثر برساند رفتاری که البته در مواردی مانند مواضع  این کشور در ریاض و شورای همکاری خلیج فارس علیه  ایران محل انتقاد جدی است .جمعیت چین هم اکنون 1.4 میلیارد نفر است و باید اقتصاد و معیشت 1.4 میلیارد نفر را تامین کند.  در نقطه مقابل اما  در سیاست خارجی ایران دیپلماسی اقتصادی در اولویت های بعد از دیپلماسی سیاسی قرار گرفته اند، در حالی که قدرت نفوذ اقتصاد در عصر حاضر بیشتر از هر عامل دیگری است.

از این رو اکنون و  پس از گذشت دو ماه از آن ماجرای جنجالی، رئیس‌جمهور کشورمان فردا برای سفری سه روزه در پاسخ به دعوت رسمی «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین در راس هیئتی بلندپایه عازم این کشور می شود. همان طور که اشاره شد  پکن به خوبی می داند برای پیشبرد اهداف خود،  بدون جلب رضایت ایران به عنوان یکی از بازیگران اصلی غرب آسیا، سیاست موفقی در خلیج فارس نخواهد داشت. از طرف دیگر چین به خوبی می داند و می بیند که روابط تهران و مسکو بر اثر تنش با غرب در حال گسترش و تعمیق روز افزون است و کمرنگ تر شدن روابط  میان پکن و تهران بر نزدیکی و تحکیم  بیش از پیش تهران و مسکو اثر گذار خواهد بود و این مسئله ای نیست که چینی ها راحت با آن کنار بیایند. علاوه بر همه این ها موقعیت ممتاز ژئوپلیتیکی ایران برای چین آن قدر ها ارزشمند هست که نخواهند آن را به راحتی از دست بدهند.

در واقع زمانی که دروازه‌های اروپا به روی روسیه بسته شده است، کشورهایی مانند ایران می‌توانند برای چین اهمیت ویژه‌ای داشته باشند. چین صدها میلیارد دلار حجم تجاری با کشورهای اروپایی دارد که بخش زیادی از صادرات این کشور به اروپا از مسیر روسیه عبور می‌کرد ولی پس از جنگ اوکراین، مسیرهای جایگزین در دستورکار قرار گرفته‌اند و ایران هم یکی از آن هاست که می‌تواند کمک شایانی به چینی‌ها بکند تا بتوانند در کمترین زمان کالاهای خود را به بازارهای اروپایی منتقل کنند پس این سفر می تواند درباره تثبیت راهگذرها بین ایران و چین به رغم برخی خبرهای ناخوشایند موثر باشد . البته این بازی دوسر برد بوده چرا که همین موضوع می‌تواند جایگاه ایران در منطقه را ارتقا دهد و کشورمان را به شاهراه ترانزیتی در منطقه تبدیل کند. همچنین چینی ها این روزها به عنوان  واردکننده نفت و گاز در جهان شناخته می شوند و به نظر به دنبال آن هستند که با توسعه روابط خود با ایران  امنیت جریان انرژی خود را برای آینده تضمین کنند موضوعی که برای ایران نیز سود آور است به خصوص آن که اگر قرارداد 25 ساله (که امروزه در حال خاک خوردن است) اجرایی شود یکی از مفاد اصلی آن  توافق که ارزش آن 400 میلیارد دلار تخمین زده شده به مسائل انرژی مربوط است و بر این اساس چینی‌ها متعهد شده‌اند تا 25 سال از ایران نفت خریداری کنند.

یکی از موارد مهم دیگری که در توافق با چین قید شده، بازگشت پول به ایران و تسهیل روابط بانکی در ازای فروش نفت است. این مسئله باتوجه به این که آمریکا و اروپایی ها سعی دارند با تحریم های گسترده از ورود ارز به ایران جلوگیری کنند، می‌تواند برای ایران دستاورد بزرگی باشد. از سوی دیگر همکاری تسلیحاتی نیز می تواند بخش دیگری از حوزه های روابط دو کشور را رقم بزند.  این تسلیحات می تواند شامل جنگنده های جی-10 و قایق های تندرو مجهز به موشک کلاس هوبی باشد که پیش از این  به پاکستان هم فروخته شده بود. از طرف مقابل این روزها صف خریداران پهپاد های ایرانی به خصوص نوعِ انتحاری، هر روز شلوغ تر می شود تاجایی که  در آخرین اخبار 22 کشور تقاضای خرید پهپاد از ایران را دارند و دراین باره  آن طور که سایت معتبر میدل ایست مانیتور به نقل از منابع رسمی خبر داده چین نیز به صف خریداران اضافه شده و قصد دارد  ۱۵ هزار فروند پهپاد انتحاری ایرانی را خریداری کند.