نشریه اخبار و تحلیل‌ها چهارشنبه 17 آذر

پایگاه بصیرت

▼ حرف روز
صداي مردم
مراسم 16 آذر و روز دانشجوی امسال متفاوت از سال‌های گذشته برگزار شد و اين بار رئيس‌جمهور در حالي در جمع دانشجويان دانشگاه تهران حاضر شد که شاهد فضای بازتری در طرح ديدگاه‌ها و نظرات دانشجویان بودیم. در سال‌هاي گذشته رئيس‌جمهور در مراسم روز دانشجو کمتر سخنان دانشجويان را شنيده و سخنراني‌ها بيشتر يک طرفه بوده است. دانشجويان در اين روز به جامعه تک‌صدايي و نشنیدن صداي ملت از سوی دولت اعتراض کردند؛ ادبيات دولت را در برخورد با مخالفان، که آنان را بي‌سواد، بي‌شناسنامه و... خوانده بود، تقبيح کردند! برجام را به نقد کشيدند و دستاوردهاي دولت در اين زمینه را کم‌ارزش دانستند، از گذشت چهار ساله فرصت دولت و گره زدن رفع مشکلات به برجام انتقاد کردند و شعار چرخاندن همزمان چرخ سانتريفيوژها و چرخ اقتصاد را بر باد رفته خواندند!
نمايندگان جنبش دانشجويي با بيان صحبتي از روحاني که سال‌ها پيش گفته بود «شعار زيباي مرگ بر آمريکا بيش از هر زمان ديگر در کشور ما وحدت‌آفرين شده است»، خواستار تغييرات کلامي رئيس‌جمهور پس از آشکار شدن عهدشکني آمريکايي‌ها شدند، همچنين اعتراض به ماجراي فساد در دستگاه اجرايي و موضوع حقوق‌هاي نجومي و صندوق ذخیره فرهنگيان همچنان در صدر انتقادات دانشجويان از دولت قرار داشت. پرداختن به مشکلات عرصه اقتصاد، اعم از رکود و بيکاري نيز از چشم دانشجويان عدالت‌خواه دور نماند.
ديروز در دانشگاه تهران شايد کمی به رئيس‌جمهور که معمولاً در محافلي شرکت مي‌کند که اطرافيان مشغول مدح و تمجيد هستند، سخت گذشته باشد! اما واقعيت آن است که آنچه براي رئيس‌جمهور مفيد خواهد بود، اولاً شنيدن صداي مخالفان و منتقدان است و چه خوب که اين منتقدان جوانان و دانشجوياني باشند که حرف‌هاي‌شان برخاسته از دغدغه‌ها و باورهاي‌شان است، نه مبتني بر منافع مادي و تعلقات جناحي. ثانياً کلام‌شان نه فرياد طبقه‌اي خاص، بلکه صداي ملتي  است که اکثريت آن در سال92 به وعده‌هاي رئيسجمهور دل سپردند و اکنون بهترین قاضی برای عملکرد دولت یازدهم هستند.

▼ گزارش روز
 کلاس برجام!
بهمن ماه سال 1394 بود که رئیس دولت یازدهم در مدرسه‌ای در منطقه 16 تهران بر سر کلاسی حاضر شد و رسانه‌ها از آن به عنوان حضور حسن روحانی بر سر کلاس تدریس «برجام» یاد کردند. پیش از این حضور نیز رسانه‌های نزدیک به دولت بر ضرورت تدریس برجام به منزله یک سند تاریخی و بی‌مثال، که تاریخ به افتخار آن خواهد ایستاد، تأکید کرده بودند و علی‌اصغر فانی، وزیر وقت آموزش و پرورش از اضافه شدن موضوع برنامه جامع اقدام مشترک به درس تاریخ دانش‌آموزان و اختصاص چهار ساعت درسی برای تدریس برجام خبر داده بود!
اما حالا و پس از گذشت نزدیک به یک سال از آن مباحث و بر اساس مجموعه کامل بدعهدی‌ها، کارشکنی‌ها و خلف‌وعده‌های طرف مقابل، به‌ویژه دولت ایالات متحده آمریکا، گویا اهمیت تدریس عبرت‌های برجام و درس گرفتن از آن و مرور آنچه در برجام رخ داد، نه تنها در مدارس و برای دانش‌آموزان بلکه برای بسیاری از مسئولان و صاحب‌منصبان در کشور بیش از پیش ضروری است.  
باید مرور و یادآوری شود زمانی در این کشور برخی از مسئولان با وجود همه هشدارهای رهبر معظم انقلاب مبنی بر مضر بودن مذاکره با آمریکا، قابل اعتماد نبودن دولت آمریکا، تأکید بر وجود دست چدنی در زیر دستکشی مخملین و دشمنی بی‌پایان در پس لبخندهای فریبنده، با آمریکایی‌ها دست دادند و قدم زدند و دستاوردهای علمی کشور را که به بهای خون شهدای هسته‌ای به دست آمده بود، با وعده‌های آمریکایی معاوضه کردند، وعده‌هایی که هرگز محقق نشد! باید یادآوری کنیم و به نسل‌های آینده بگوییم که در برهه‌ای یک دولت نه تنها به دشمن اعتماد کرد بلکه با عجله‌ای عجیب برای دست یافتن به توافق تلاش کرد و به جای تمرکز بر قدرت داخلی چشم به آن سوی مرزهای دوخت و با گره زدن همه مسائل کشور به مذاکرات منتظر معجزه ماند؛ اما اکنون به اذعان همان دولت نتیجه همه اینها شد تقریباً هیچ!!

▼ خبر ویژه
پیام مهم به مسئولان جمهوری اسلامی!
رسانه‌های روسیه از انتقال پیام مهم پوتین به مسئولان جمهوری اسلامی خبر داده و نوشته‌اند، مسکو پیشنهادات آمریکا درباره سوریه را با مقامات ایرانی بررسی کرده است. خبرگزاری «تاس» در گزارشی نوشت: «دیمیتری پسکوف» سخنگوی رسانه‌ای کرملین تأیید کرد، «ولادیمیر پوتین» پیامی را برای رهبران سیاسی ایران فرستاده است؛ اما وی جزئیات آن را فاش نکرد. پسکوف این اظهارات را زمانی که از وی پرسیده شد آیا پیام پوتین درباره نگرانی‌های روسیه پیرامون تولید نفت بوده است، بیان داشت. بر اساس این گزارش، این پیام را «الکساندر لاورنتیف» نماینده ویژه رئیس‌جمهور روسیه در امور سوریه به دست ایران رسانده است. لاورنتیف چند روز پیش به ایران سفر کرده و با «علی‌اکبر ولایتی» مشاور امور بین‌الملل آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، رهبر این کشور دیدار کرده بود. همچنین، «میخائیل بوگدانوف» معاون وزیر خارجه روسیه نیز که به تهران سفر کرده، گفته است کشورش پیشنهادهای آمریکا برای حل بحران سوریه را به اطلاع ایران رسانده است. به گفته وی، پیشنهاداتی که «جان کری» وزیر خارجه آمریکا به «سرگئی لاوروف» همتای روس وی ارائه داده، در سفر به تهران با مقامات ایرانی بررسی شده است.

▼ اخبار
1- وابستگی بودجه کشور به نفت افزایش یافت
بررسی نسبت درآمدهای غیر نفتی به منابع عمومی بودجه در ده سال گذشته و مقایسه آن با لایحه بودجه سال ۹۶، نشان می‌دهد وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی افزایش یافته است. بر اساس گزارش وزارت اقتصاد، متوسط درآمدهای غیر نفتی به کل منابع عمومی بودجه طی سال‌های 84 تا 87، 39 درصد، برای سال‌های 88 تا 91، 54 درصد و برای سال‌های 92 تا 94، 63 درصد بوده است. این در حالی است که در بودجه سال 96 درآمدهای غیر نفتی 159هزار میلیارد تومان و منابع عمومی بودجه 319هزار میلیارد تومان است؛ یعنی در سال آینده نسبت درآمدهای غیر نفتی به منابع عمومی بودجه 49 درصد خواهد بود و این موضوع نشان می‌دهد، در مقایسه با روند مثبت در پیش گرفته شده در سال‌های گذشته، سهم درآمدهای غیر نفتی در بودجه کاهش یافته است.

2- نبرد موصل می‌تواند به توسعه نفوذ منطقه‌ای ایران بینجامد
در تحلیل منتشر شده در اندیشکده آمریکایی «واشنگتن برای سیاست‌های خاورمیانه» آمده است: با توجه به نبود اقدام‌های بازدارنده، نبرد در موصل می‌تواند به نفوذ منطقه‌ای ایران منجر شده و گروه‌های نیابتی این کشور را علیه آمریکا در عراق تقویت کند. بر اساس این، ایران اولین سودبرنده بیگانه از سرنگونی «طالبان» در سال 2001 در افغانستان و رژیم «صدام حسین» در عراق در سال 2003 بود که هر دو به دست آمریکا صورت گرفت. نویسندگان این تحلیل در پایان بر ضرورت ایجاد موجی در داخل ایران به منظور شکل‌گیری نگاه منفی افکار عمومی به حضور کشورمان در منطقه تأکید کرده‌اند.

3- سناتور آمریکایی: واکنش ایرانی‌ها سروصدای بی‌حاصل است!
یکی از هم‌حزبی‌های ترامپ در سنا گفت: سروصدای ایرانی‌ها پس از تصویب تمدید ده ساله تحریم‌ها، بی‌فایده است. سناتور گراهام این اعتراض‌ها را «سروصدای بی‌حاصل» خواند و گفت: ایرانی‌ها باید به این وضعیت عادت کنند؛ زیرا شاید سال آینده تحریم‌های جدیدی علیه این کشور اعمال شود. سناتور «مارکو روبیو» نماینده جمهوریخواهان فلوریدا نیز در پاسخ به این پرسش که آیا ایرانی‌ها از تصویب تمدید قانون تحریم‌های کشورشان آزرده شده‌اند، گفته است: از چنین موضوعی اطلاع ندارم، اما می‌دانم آنها (ایرانیان) حامی اصلی تروریسم بین‌الملل هستند.

4- رئیس کمیسیون اصل 90: مجلس اشرافی بر هزینه‌کرد دولت ندارد
رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس گفت: امروز اطلاعات مالی نقش اساسی در تصمیم‌گیری‌ها دارد، این در حالی است که ما اطلاعی از مجموعه درآمدها و هزینه‌های دولت نداریم؛ بنابراین نمی‌توانیم نظارت خوب و مورد نظر را اعمال کنیم. داود محمدی تأکید کرد: بیش از 80 درصد از بودجه کشور صرف هزینه‌های جاری می‌شود و این رقم در وزارت آموزش و پرورش 98/5 درصد بوده که با این روند، پولی برای اجرای زیرساخت‌ها و امور زیربنایی باقی نمی‌ماند.

5- طرح مراجعه به آرای عمومی درباره حقوق دریافتی مدیران در مجلس
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده مجلس دهم گفت: به دنبال دریافت حقوق‌های نجومی برخی از مدیران، طرحی با قید دو فوریت در مجلس تهیه شد که بر اساس آن برای تعیین میزان حقوق دریافتی مدیران به آرای عمومی مراجعه می‌شود. گفتنی است، بر اساس اصل 59 قانون اساسی افزون بر مراحل قانون‌گذاری، مجلس می‌تواند با تصویب دوسوم نمایندگان برای امور مهمی، چون مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به طور مستقیم آرای مردم را اخذ کند.

▼ اخبار کوتاه
◄ عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان درباره اظهارنظر یک نماینده مجلس که ادعا دارد برای تأیید صلاحیت فردی، مبلغی از سوی شورای نگهبان از وی درخواست شده، عنوان داشت: این نماینده در مجلس نیز یک بار این موضوع را به من گفت و من به او گفتم مدارک مربوط را برای ما و مراجع قضایی ارسال کنید تا پیگیری شود. از آن موقع تاکنون، وی اقدامی صورت نداده و بدون پیگیری این موضوع، حرف‌های خود را در محافل عمومی مطرح می‌کند.
◄ «مهدی رحمانیان» مدیرمسئول روزنامه «شرق» در گفت‌وگویی به صراحت اقرار کرده است در شرایطی که نگاه‌ها نسبت به آمریکا مثبت نبوده، وظیفه آنها بزک کردن این مذاکرات بوده است. رحمانیان گفته است: «من مبالغه را قبول دارم. این مبالغه‌ها باید می‌شد به این خاطر که فضا خیلی فضای تنگ و ترشی بود، دولت باید در حقیقت این موضوع را قدری بزک می‌کرد که بتواند حرفش را به کرسی بنشاند.»
◄ صادق خرازی، مشاور رئیس‌ دولت اصلاحات در پاسخ به پرسش دانشجویان درباره رفع حصر گفت: «خیلی سؤال سختی است. آقای روحانی هم قول داده بود این مطالبه را پیگیری کند؛ اما اولویت اصلی دولت روحانی، امنیت ملی و مقوله سیاست خارجی است. البته من اطلاع دارم که روحانی در شورای امنیت برای حصر رایزنی کرده ‌است».
◄ علی‌اکبر کریمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس از منتفی شدن استیضاح وزیر اقتصاد خبر داد و گفت: کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی موضوع استیضاح طیب‌نیا را پیگیری کرد؛ اما با توجه به اینکه 23 نفر از مجموع 29 نماینده‌ای که متقاضی استیضاح طیب‌نیا بودند، درخواست خود را پس گرفتند، موضوع استیضاح منتفی شد.
◄ در جریان سفر پادشاه سعودی به امارات «جمعه سویدی» شاعر اماراتی ضمن توهین شدید به ایران، شاه سعودی را مدح و او را به شمشیر حرمین توصیف کرد. سلمان‌بن‌عبدالعزیز در واکنش به این قصیده ضد ایرانی، شاعر را به نزد خود فراخواند و ضمن تقدیر ویژه از او، برایش دعا کرد!
◄ علی مطهری درباره چرایی تصویب برجام در ۲۰ دقیقه در مجلس قبل، گفت: ۲۰ دقیقه هم برای تصویب برجام در مجلس زیاد بود؛ چرا که مجلس نمی‌تواند در جزئیات این‌گونه توافق‌نامه‌ها ورود کند. مجلس تنها می‌تواند همه توافق‌نامه را تأیید یا رد کند.