پیچ تاریخی و دست انداز ترامپ

محمد صرفی در کیهان نوشت:
در حالی که حدود یک هفته از آغاز به کار دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور جدید آمریکا می‌گذرد، ابهامات و گمانه‌زنی‌ها در خصوص سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های وی – به ویژه در حوزه سیاست خارجی- در حجم وسیعی ادامه دارد. مواضع ضد و نقیض و غیرشفاف ترامپ درباره مسائل مختلف به گونه‌ای است که جفری گلدبرگ –تحلیلگر مشهور و سردبیر نشریه آتلانتیک- در یکی از برنامه‌های تلویزیونی پربیننده آمریکا می‌گوید؛ چندی پیش وزیرخارجه یکی از کشورهای عربی از من درباره سیاست ترامپ در قبال ایران پرسید و من فی‌البداهه جواب دادم: ممکن است ترامپ در چهار سال آینده با ایران وارد جنگ شود و این احتمال نیز وجود دارد که به ایران برود تا یک سری هتل‌ها و زمین‌های گلف را در آنجا افتتاح کند! من نمی‌دانم! همه اینها قابل بحث است.
پاسخ گلدبرگ بازتابی از غیرقابل پیش‌بینی بودن ترامپ است. به این معنا که او می‌تواند سیاستی تا 180 درجه متضاد داشته باشد. اما شواهد و قرائن نشان می‌دهد ترامپ نه با ایران وارد جنگ خواهد شد و نه برای افتتاح هتل و زمین گلف به ایران خواهد آمد. البته امضای دیروز ترامپ پای دستورالعمل محدودیت سفر اتباع هفت کشور - از جمله ایران - به آمریکا نشانه‌ای از رویکرد مستاجر جدید کاخ سفید است. دیروز ترامپ دستوری را امضا کرد که به جرات می‌توان گفت، بستر آن در دولت اوباما فراهم شده بود.
با این حال هنوز نمی‌توان با قاطعیت گفت دیپلماسی ترامپ چه خواهد بود و اگر این سؤال از خود او هم بشود، شاید پاسخی شبیه سردبیر نشریه آتلانتیک بدهد! چرا که او فعلاً با چالش‌های فوری و مهم‌تری دست به‌گریبان است. ترامپ به عنوان تاجری میلیاردر که حالا رئیس‌جمهور شده و آمریکا به عنوان کشوری که تا چند سال پیش، سودای جهان تک قطبی را در سر داشت، روزهای سختی را می‌گذراند و به احتمال قریب به یقین روزهای بسیار سخت‌تری نیز در پیش خواهد داشت. هرچه این تنش و چالش درونی آمریکا گسترده‌تر و عمیق‌تر شود، می‌تواند به نفع ایران باشد.
رئیس‌جمهور کنونی آمریکا با نوعی بحران مشروعیت مواجه است. تظاهرات علیه رئیس‌جمهوری که تازه قدرت را به دست گرفته در تاریخ آمریکا بی‌سابقه است. نکته قابل تامل آنکه این اعتراضات صرفاً محدود به مردمی که به ترامپ رای داده‌اند نیست و بخشی از سیستم حاکم بر آمریکا نیز در این آتش می‌دمند، از چهره‌ها و رسانه‌های پرنفوذ گرفته تا سیستم اطلاعاتی و امنیتی این کشور. نقش سیا در این ماجرا جالب و قابل تامل است. جیمز پتراس استاد جامعه‌شناسی دانشگاه بینگهامتون در نیویورک تحلیلی خاص در این مورد دارد. به عقیده وی در حالی که همیشه دستگاه‌های امنیتی آمریکا – در راس آنها سازمان سیا - با ابزار مختلف و کمک سایر نهادهای آمریکا مشغول توطئه و براندازی (Regime Change) علیه دولت‌های مخالف خارجی بوده‌اند، برای نخستین بار در تاریخ این کشور، سیا در حال انجام همین عملیات علیه دولت ترامپ است. نکته جالب‌تر آنکه در این پروژه دقیقاً از همان شیوه‌هایی استفاده می‌شود که در مورد دولت‌های متخاصم خارجی کاربرد دارد؛ تهییج مخالفان، سازماندهی تظاهرات، استفاده از چهره‌های سرشناس و مشهور در حوزه‌های مختلف، میدان‌داری رسانه‌ها، برچسب‌زنی و ترور شخصیت، اتهام‌زنی بخصوص در زمینه‌های اخلاقی، ادعای دستکاری در انتخابات و به چالش کشیدن نتایج، اتهام وابستگی به خارج که در این مورد خاص ترامپ عامل کرملین لقب گرفت!
مخالفت‌های داخلی با ترامپ تا جایی پیش رفت که عده‌ای سیاستمدار چپ و راست آمریکا در اقدامی بی‌سابقه از «الکترال کالج» خواستند برخلاف نتیجه نهایی انتخابات، هیلاری کلینتون را به عنوان چهل و پنجمین رئیس‌جمهور آمریکا معرفی کند. چرا که الکترال کالج نقش تنفیذکننده رای مردم را داشته و به لحاظ قانونی این قدرت را دارد که فرد دیگری را برخلاف رای مردم به عنوان رئیس‌جمهور معرفی کند. گرچه این مجمع درخواست انتخاب کلینتون را رد کرد اما طرح چنین مطالبه‌ای، خود گویای عمق بحران سیاسی در سیستم آمریکاست.
فارغ از اینکه آیا موج اعتراضات علیه ترامپ سازماندهی شده است یا خودجوش، بهرحال نشان دهنده وضعیتی غیرطبیعی و بی‌سابقه است که ظرفیت تبدیل به بحران را نیز دارد. تا جایی که عده‌ای عنوان کرده‌اند احتمال دارد ترامپ نتواند دوران چهار ساله ریاست‌جمهوری خود را به پایان برساند. در عین حال برخی پا را از این نیز فراتر گذاشته و دونالد ترامپ را «گورباچف غرب» نامیده‌اند. شعار گورباچف ایجاد اصلاحات در سیستم اتحاد جماهیر شوروی و در معنایی وسیع‌تر بلوک شرق بود که در نهایت به فروپاشی این سیستم انجامید. شعار ترامپ نیز دست کمی از آن ندارد و گفته بود وقتی به کاخ سفید رفت سیفون را خواهد کشید و در این چند روز با اظهارات و حتی دستورات و تصمیمات جنجالی درصدد است نشان دهد به وعده‌های انتخاباتی خود پایبند است.
موج ترامپ‌هراسی و ترامپ‌ستیزی به مرزهای آمریکا محدود نشده و کشورهای اروپایی را نیز به شدت درگیر کرده است. آمریکا برای اروپا همان نقشی را بازی می‌کند که شوروی سابق برای بلوک شرق بازی می‌کرد و زلزله در واشنگتن، اروپا را نیز خواهد لرزاند. امروز تحلیلگران غربی از به راه افتادن موج «ترامپیسم» در اروپا خبر می‌دهند. موجی که باعث می‌شود سیاستمدارانی با شعارهای ملی‌گرایانه در سیاست و اقتصاد آزاد‌گریز و حمایت‌آمیز در اقتصاد روی کار آیند و نظم و نظام‌های سیاسی- امنیتی(مثل ناتو) و اقتصادی را تضعیف کرده و در نهایت به هم بزنند. همزمان با روی کار آمدن ترامپ، راستگرایان اروپا در شهر کوبلنز در آلمان گردهم آمدند. محور سخنرانی‌ها علیه پناه‌جویان و مهاجران، یورو (پول واحد اروپا) و مرزهای باز اروپا بود. مارین لوپن، نامزد انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، سال 2016 را سال بیداری مردم انگلیس (به دلیل رای به خروج از اتحادیه اروپا) خواند و گفت: «من مطمئنم، مردم قارۀ اروپا هم بیدار می‌شوند.»
در تحلیل این وضعیت نباید به بیراهه رفت و دچار افراط و تفریط و جوزدگی شد. ترامپ عامل آشفتگی امروز آمریکا و پس‌لرزه‌های آن در اتحادیه اروپا نیست. ترامپ و نسخه‌های مشابه آن، خود محصول یک آشفتگی و دوران گذار هستند. دورانی که به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌توان آن را «پیچ تاریخی» نامید. ایشان بیش از دو سال پیش در تبیین این شرایط می‌فرمایند؛ «نگاه به اوضاع سیاسی جهان و منطقه نشان می‌دهد که ما در مقطع حساسی هستیم؛ به معنای واقعی کلمه، امروز یک پیچ تاریخی است. این را بدانید! اگر قوی نباشید زور خواهید شنفت؛ نه از آمریکا و غرب، حتی از موجودی مثل صدام. اگر قوی نباشید به شما زور می‌گویند، بر شما تحمیل می‌کنند. باید قوی بشوید.» (16/4/1393)
اگر زیربنا، علل، ملزومات، نتایج و دورنمای این پیچ تاریخی به طور دقیق و درستی فهم شود، تصمیم‌گیری درباره چگونه سیاست ورزیدن درست خواهد بود و در غیر این صورت، تصمیمات و برنامه‌ها بر پایه متغیرهایی فرعی مانند فلان توافقی که معلوم نیست چقدر عمر داشته باشد و فلان سیاست‌مداری که آنسوی دنیا روی کار آمده و سرنوشتش روشن نیست و مسائلی از این دست، بنا خواهند شد. توجه به این نکته ظریف و اساسی، تکلیف تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران کشور را در مواجهه با دولت ترامپ روشن می‌کند. اگر تصویر دقیقی از جایگاه فعلی و مقصد خود در این راه داشته باشیم، ترامپ چیزی جز یک دست‌انداز در این پیچ تاریخی نیست و عبور از این دست‌انداز برای ایران اسلامی به آسانی صورت می‌پذیرد، همانطور که از سراب اوباما عبور کردیم.

کورس ناکارآمدی

محمد عظیم زاده در وطن امروز نوشت:
«غلظت ریزگردها در هوایی که مردم خوزستان استنشاق می‌کنند 66 برابر حد مجاز است» و «آبان 95، 412 نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند»؛ همین 2 گزاره کفایت می‌کند برای اینکه همه جا مشحون شود از هشتگ «فلانی باید استعفا بدهد»، «فلانی باید محاکمه شود» و «فلانی باید برود»، اصلا ساده‌ترین کار هم همین است، در زد و خورد و کوبش رسانه‌ای و در لشکرکشی مجازی نخستین چیزی که به ذهن می‌رسد همین است. در هر دو حالت اضطراری بالا مدیران مربوط چمدان سفر را بسته‌اند و به مراکش و لهستان رفته‌اند فلذا زمینه ذهنی نسبتا خوبی هم برای پذیرش این مساله می‌توان در افکار عمومی متصور بود اما چرا جریان انقلابی و مومن کمتر دست به چنین کارهایی می‌زند؟
اندکی تامل بر آنچه در این چند وقت اتفاق افتاده است نشان می‌دهد پس از انتخابات سال 88 و خطای سنگین جریان لیبرال در عدم پذیرش دموکراسی و رأی مردم ساخت سیاست در کشور به گونه‌ای شده است که ستیز جای خود را به رقابت داده و آنچه این وسط هیچ اهمیتی ندارد منافع ملی است. مسابقه و رقابت بر سر کارآمدی و ایجاد موازنه مثبت ملت- دولت، جای خود را به کورس ناکارآمدی و تلاش حداکثری برای استفاده از اشتباهات و کم‌کاری‌های طرف مقابل ستیز و موازنه منفی گروه‌های سیاسی داده است؛ اتفاقا جریان لیبرال و تکنوکرات در این رقابت گوی سبقت را هم از همه ربوده است.
جریان و تفکری که حداقل 20 سال از 28 سال زمامداری پس از جنگ را در قبضه خود داشته است و بسیاری از بنیان‌های مدیریتی را بنا گذاشته، بی‌رحمانه و بی‌شرمانه هیچ مسؤولیتی را نمی‌پذیرد و همه تلاشش این است که همچنان در رسانه‌های این‌ور آبی و آن‌وری آبی دوگانه وضع موجود و نقد وضع موجود را بسازد و رندانه و با شعبده‌بازی باز هم بشود «نماد تغییر»، یعنی در عین حال که متهم است، در جایگاه شاکی بنشیند! مدیری 12 سال است مسؤول محیط‌زیست این مملکت است و به هیچ‌کجا هم پاسخگو نیست و هر وقت محل سوال واقع می‌شود کلیات ابوالبقا می‌گوید، می‌گوید باید فرهنگسازی کنیم و... یا مدیری که سی‌واندی سال است در سطح بالا و در همه حوزه‌ها مدیر بوده و سر آخر به جای پاسخگویی ملت را استهزا می‌کند یا مدیری که سال‌هاست بسیاری از پست‌ها را اشغال کرده و سر آخر در کهنسالی سفارشش این است که «مدیر از خارج وارد کنیم»، مدیرانی که از فرط بی‌انگیزگی دوست دارند در دانشگاه باشند که هم اعصاب راحت‌تری داشته باشند و هم حقوق بیشتری بگیرند! مصیبت اینجاست که این کاست مدیریتی که سال‌هاست طبقه مدیران و الیگارشی  دولتی را تشکیل می‌دهند و در همه دولت‌ها هم هستند نه‌تنها به هیچ جا پاسخگو نیستند بلکه تمام تلاش‌شان هم این است که همیشه نماد «تغییر وضع موجود» باشند.
تفاوت این جریان با جریان انقلابی این است که جریان انقلابی حتی اگر دل خوشی هم نسبت به این جنس مدیریت‌ها نداشته باشد اما انقلاب و نظام و کارآمدی و ناکارآمدی آن را از خود می‌داند و حتی اگر در مدیریت‌ها و ناکارآمدی‌ها نقشی هم نداشته باشد، در بحران و حادثه وسط میدان است؛ نه برای نمایش که برای کار و از خطر حذر نمی‌کند، نه اینکه اگر هم جایی برای عکس گرفتن در بحران رفت ملازمی کنارش باشد که بگوید آقای دکتر «اینجا گازوئیل است و خطرناک». درد مردم را درد خود می‌داند از چهارراه استانبول و خیابان جمهوری تا روستاهای سرباز و خاش و ایرانشهر. جریان انقلابی دوست ندارد تنها با ناکارآمدی‌های مدیریت 30 ساله این آقایان عکس یادگاری بگیرد، خانواده مدیران جریان انقلابی از ایران گریزان نیستند و زندگی در هیچ جای دنیا را به این مرز و بوم ترجیح نمی‌دهند، هیچگاه مانند کسانی نیستند که در عین چسبندگی به حکومت و زر و زور و تزویر، شعار خروج از حاکمیت سر می‌دهند! همین‌هاست که به‌جای هشتگ فلان و هشتگ بهمان در فضای مجازی و مدیریت افکارعمومی از روی صندلی گرم و نرم نیز ترجیح می‌دهند در عمل و در میانه میدان مصائب ملت باشند، تا مبادا آنکه با امیدی به جمهوری اسلامی دلبسته است، نگران آن شود که کارآمدی در این سیستم وجود ندارد! تا بفهمد فرق است بین ناکارآمدی مدیر تکنوکرات لیبرال نجومی‏خور، با واقعیت جمهوری اسلامی مستضعفان و محرومان! اینجاست که جریان انقلابی دو برابر توانش می‌دود تا حتی ناکارآمدی‌های لیبرال- تکنوکرات را نیز رفو کند!


تئوری ترامپ برای تحقق تحریم ها

محمد اسماعيلي در جوان نوشت:
 «مواضع پر افت و خيز» و «رفتارهاي گاه متناقض‌نماي» ترامپ مقامات بسياري از كشورها را نسبت به تعهدات في مابين خود و امريكا دچار سردرگمي و نگراني كرده كه از نمونه‌هاي مشهود آن مواضعي است كه برخي مقامات دولت يازدهم اتخاذ مي‌كنند.
دومينوي نگراني از  مقامات دولتی آغاز شده و به دلايلي كه در ادامه خواهد آمد چنانچه تدبير مناسبي در رابطه با اظهارات و جهت‌گيري مقامات مسئول در دولت يازدهم در اين باره صورت نگيرد، نه تنها اهداف بر زمين مانده برجام با مشكلات بيشتر روبه‌رو خواهد شد بلكه ميدان آنقدر براي رئيس‌جمهور جديد امريكا فراخ خواهد شد كه وي بتواند هر نوع بازي را با طرف ايراني صورت دهد. چرا كه نوع جهت‌گيري دستگاه ديپلماسي به سمت و سويي حركت مي‌كند كه محاسبات تصميم‌سازان و تصميم‌گيران امريكايي را به«نقض توأم با تحريم، تهديد و تحقير»خواهند كشاند.

1ـ دولت يازدهم بايد از رفتارهايي كه قبل ، حين و پس از روز آغاز مذاكرات هسته‌اي تا به روز امضا يا  اجراي برجام اتخاذ كرده اجتناب و نسبت به تصحيح آن فوراً اقدام كند چرا كه«دستگاه محاسبه‌سنج» دولت جديد ايالات متحده در حال برآورد رفتارهاي ايران در دوران پسا برجام بوده و قطعاً بخش مهمي از«راهبرد و رفتار»خود نسبت به جامعه ايراني را بر اساس همين سنجش پسابرجامي صورت خواهد داد.

2ـ گاه ديده مي‌شد كه حين مذاكرات حساس هسته‌اي برخي مقامات ارشد دولت مواضعي را اتخاذ مي‌كردند كه نسبتي با مصالح و منافع ملي نداشت و حتي قدرت چانه‌زني و امتيازگيري تيم هسته‌اي را در ميز مذاكره به شدت كاهش مي‌داد.  از نمونه‌هاي اين دست موضع‌گيري‌هاي هزينه‌زا در طول33ماه مذاكرات  طرح ادعا‌هایی مانند «خزانه كشور خالي است»و«امريكا با يك بمب تمام سيستم دفاعي ما را از كار مي‌ا‌ندازد» است كه ‌گرچه با انتقادات فراوان همراه شد اما توانست حداقل در مقطعي از مذاكرات هسته‌اي اين باور را در ميان امريكايي‌ها به وجود بياورد كه موقعيت جمهوري اسلامي ايران«ضعف و سستي»بوده و اين تحريم‌ها بوده كه ايران را پاي ميز مذاكره كشانده است.  به همين دليل اوباما، كري و وندي شرمن بارها در حين مذاكرات از«تحريم و ضعف اقتصادي»به عنوان مهم‌ترين عامل امتيازدهي خاص ايراني‌ها سخن به ميان آوردند.  به نظر مي‌رسد فرمان ترامپ مبني بر لغو صدور رواديد براي اتباع ايراني نيز با هدف «تست اوليه»يا سنجش ميزان تغيير اراده دولت يازدهم براي مخالفت با نقض‌هاي پياپي آتي برجام و تحريم‌هاي دامنه‌دار است و چنانچه نوع مواجهه تكرار همان رفتار گذشته باشد، نتيجه كار به مراتب رويكرد خشن‌تر ترامپ نسبت به اوباما خواهد بود.

3ـ شرايط امروز شباهت‌هاي فراواني به نخستين روزهاي مذاكرات هسته‌اي در پاييز92 دارد، چرا كه در روزهاي كنوني نيز دونالد ترامپ همانند رئيس‌جمهور قبلي اين كشور در آن مقطع زماني، حداقل بخشي از محاسبات خود را بر اساس مواضع و رفتارهاي مقامات رسمي كشورمان جهت داده و چنانچه برداشت تيم تصميم‌گير امريكا همانند دوره اوباما آن باشد كه طرف ايراني به هرقيمتي خواهان حفظ برجام است و از آن به عنوان ابزاري جهت «توسعه قدرت»استفاده مي‌كند بدون ترديد نه تنها همانند دولت قبل، متن و روح برجام را نقض كرده بلكه دايره«تحريم، تهديد و تحقير» خود را افزايش مي‌دهد.  به همين دليل چنانچه دولتمردان از موضع ضعف و ترس با رويه‌ها و رويكردهاي ترامپ و تيم وزارت امور خارجه اين كشور مواجه شوند، بدون ترديد جامعه ايراني شرايطي به مراتب بدتر از دوران باراك اوباما را تجربه خواهد كرد چرا كه رويارويي«مداراگونه» و «محتاطانه» درباره نقض برجام با امريكايي‌ها نه تنها مقامات اين كشور را از اهداف غرض‌ورزانه خود عليه كشورمان منصرف نكرده بلكه آنها را در استمرار تاكتيك‌هاي به‌كارگرفته شده خود عليه كشورمان – تحريم، تهديد و تحقيرـ  مصمم‌تر خواهد كرد.  بنابراين اگر فرض اين است كه دولت تمايل دارد به هر دليل و به قيمتي برجام را حفظ كند راهكار آن‌چيزي نيست كه امروز به‌كار گرفته است، چرا كه سكوت توأم با چشم‌پوشي از نقض برجام و بسنده كردن به موضع‌گيري‌هاي مبهم‌ نه تنها ترامپ را از پاره كردن و نقض منصرف نكرده و دايره تحريم‌ها را گسترده‌تر مي‌كند بلكه جامعه را در آستانه انتخابات96 به اين باور شكل گرفته هدايت خواهد كرد كه تعطيلي صنعت هسته‌اي نيز گره از تحريم‌ها و مشكلات اقتصادي نگشوده است.  ‌

4ـ اما دونالد ترامپ به دلايل متعددي برجام را پاره نخواهد كرد بلكه رويه‌اي را مورد توجه قرار خواهد داد كه براساس آن نه تنها ايران به خواسته‌هاي حداقلي خود دست نيابد بلكه با «نقض متعدد برجام»و با ايجاد «حلقه تحريم، تهديد و تحقير» زمينه «بازنگاري برجام» و حتي كشاندن ايران به ميز مذاكرات غيرهسته‌اي را نيز فراهم كند.

البته دليل اصلي كه ترامپ برهم زننده برجام نخواهد بود را مي‌توان در عوامل مهمي جست‌وجو كرد كه از مهم‌ترين آن «تأمين حداكثري منافع امريكا» است، آن‌ هم به اين علت كه برجام توانسته صنعت هسته‌اي ايران را به حالت نيمه‌تعطيل تبديل كند، حجم انبوهي از سانتريفيوژها را برچيده، قلب رآكتور آب سنگين اراك را خارج و حجم از غني‌سازي را كاهش دهد.
امريكايي‌ها همچنين معتقدند كه امنيت رژيم صهيونيستي با برجام تأمين شده و از همه مهمتر «قبح مذاكره مستقيم با ايراني‌ها» ريخته شده واين اتفاق نبايد با پاره كردن برجام براي هميشه مخدوش شود.

5ـ بنابر آنچه گفته شد دولت نبايد اشتباهات گذشته را تكرار كند و با چشم‌پوشي از نقض مكرر برجام، اين باور امريكايي‌ها را كه با افزايش تحريم‌ها تعميق بخشد. به همين دليل است كه ترامپ و وزير امور خارجه‌اش از بازنويسي متن برجام سخن به ميان مي‌آورند.

فرصت دونالد ترامپ برای روسیه

داود هرمیداس باوند در آرمان نوشت:

با قوت گرفتن احتمال دیدار دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین و گفت وگوی قریب الوقوع این‌دو، گمانه‌زنی‌ها، بیم ها و امیدها در رابطه با مواضع احتمالی رئیس‌جمهورآمریکا نسبت به سوریه در آینده شدت گرفته است. بر این اساس یکی از پرسش‌های مطرح این است که مواضع ترامپ در آینده چه تاثیری بر بازی ایران، ترکیه و روسیه در زمین سوریه خواهد داشت و آیا مواضع ترامپ می‌تواند در همکاری سه جانبه ایران، ترکیه و روسیه در زمین سوریه تاثیری داشته باشد که در این صورت افکار عمومی شاهد چه تغییراتی در سوریه خواهد بود. پیش از این، میان آمریکا و روسیه بر سر سوریه توافقی شکل گرفت؛ توافقی که براساس آن دو طرف موظف شدند همه برنامه‌ها را از طریق مذاکره و راه حل‌های دیپلماتیک پیش برند. در واقع بر اساس مذاکره و توافقی که میان جان کری و سرگئی لاوروف به عمل آمد مبارزه با داعش و دیگر گروه‌های افراطی در دستور کار واشنگتن و مسکو قرار گرفت. پس از اتمام دولت اوباما، روسیه برنامه‌ای تحت عنوان همکاری سه جانبه میان ایران، ترکیه و روسیه برای توقف درگیری‌ها در سوریه مطرح کرد. از آنجایی که گروه‌های مخالف بشار اسد مانند گروه‌های میانه رو مورد حمایت ترکیه بودند و آنکارا به دلیل نزدیکی با آنها، نقش میانجیگری میان گروه‌های مخالف بشار اسد را برعهده داشت، از ادامه درگیری خودداری شد و نوعی آتش بس صورت پذیرفت. علاوه بر آن در مذاکراتی که در قزاقستان باید صورت می‌گرفت و حتی قبل از برگزاری مذاکرات که به نحوی با روی کار آمدن دولت ترامپ همزمان بود، پوتین آمریکا را به حضور در اجلاس «آستانه» دعوت کرد که البته آمریکا در آن حضور پیدا نکرد. اما به هر روی همچنان موضع آمریکا در قبال روسیه روشن نیست. نمی‌توان با اطمینان در مورد تاثیر سیاست‌های ترامپ نسبت به بازی روسیه، ترکیه و ایران در زمین سوریه سخن گفت. از سویی دیگر مساله‌ای که اوباما در رابطه با دخالت روسیه در جریان انتخابات آمریکا اعلام کرده بود، مبنی براین که ۳۰نفر از دیپلمات‌های روسی به عنوان عناصر نامطلوب باید خاک آمریکا را ترک کنند واکنش روس‌ها را بر انگیخت و آنها اعلام کردند:« تا زمان روی کار آمدن دولت ترامپ از عمل متقابل خودداری خواهند کرد.» اکنون ترامپ در حالی که کمتر از دو هفته از زمان ورودش به کاخ سفید می‌گذرد، قصد دارد که با روسیه بخصوص درباره سوریه وارد گفت وگو شود. بنابراین تا زمانی که ترامپ وارد عمل یا پیشنهاد خاصی به روسیه نشود نمی‌توان در رابطه با اثرگذاری روابط این دو کشور در تحولات آتی سوریه و مواضع بازیگران تحلیلی ارائه داد. از یک طرف دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به روابط آمریکا و روسیه و آثار آن بر کشورهای دیگر وجود دارد، زیرا برخی معتقدند که روابط روسیه و آمریکا آثار مثبتی بر چین در بر خواهد داشت. از طرف دیگر این اعتقاد وجود دارد که باید موضوع تحریم‌های روسیه ادامه داشته باشد، به همین دلیل هنوز دستور‌العمل اساسی از سوی آمریکا در مورد روسیه مطرح نشده است. اما بر اساس اظهارات قبلی ترامپ به خوبی می‌توان دریافت که تمایلی برای برقراری ارتباط میان دو کشور وجود دارد، زیرا ترامپ گمان می‌برد که با روسیه می‌توان به نتایجی رسید. ترامپ حتی در روزهای نخست ریاست جمهوری خود اظهار کرد که مساله ارتباط با روسیه یک فرصت مثبت است. با توجه به این مسائل باید منتظر ماند و دید که روسیه به کدام سمت و سو حرکت می کند. از سویی هنوز مشخص نیست با برنامه‌ای که در نشست «آستانه» مطرح شد آمریکا به طور جدی وارد همکاری در آن شود. حل نهایی مساله سوریه برای روسیه بیش از حد وسیله‌ای برای تضمین خاطر واشنگتن است، زیرا از آنجا که در رابطه با اوکراین، روسیه به انزوای سیاسی کشیده شده بود تلاش‌ می‌کرد تا از بحران سوریه برای بازگرداندن جایگاه خود در تعاملات جهانی بخصوص در رابطه با غرب و آمریکا بهره ببرد. هر‌گونه راه حلی در زمین سوریه تحت تاثیر محور روابط واشنگتن و مسکو است. بنابراین نباید لحظه‌ای تردید کرد که روسیه از هر فرصتی برای بازگرداندن جایگاه خود استفاده خواهد کرد. زیرا روسیه نیک می‌داند هرگونه دستیابی به اهداف سیاسی و استراتژیکش‌ در خاورمیانه منوط به توافق با آمریکا است، البته از دیگران هم به نحو مطلوب استفاده کرده و درآینده نیز خواهد کرد.