حضور ایران در سوریه یک حضور رسمی و قانونی و به دعوت رسمی دولت سوریه و در چارچوب قوانین بین المللی انجام شده و اسرائیل به هیچ وجه حق دخالت و اعمال فشار در این قضیه را ندارد.
حضور و نفوذ جمهوری اسلامی ایران در سوریه، تبدیل به یکی از چالش های رژیم صهیونیستی شده و مقامات تل آویو بارها نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کرده اند. فراتر از اظهارات رسمی، اسرائیل هر از گاهی مناطقی از خاک سوریه را مورد حملات هوایی و موشکی قرار می دهد تا به زعم خود از طریق اعمال فشار بر سوریه و ایران، مقدمات خروج ایران را از این کشور فراهم سازد.
آمریکا نیز که همواره در کنار رژیم صهیونیستی ایستاده است وارد این معرکه شده و مایک پمپئو وزیر خارجه این کشور در سفر اخیر خود به اسرائیل، در سخنانی مداخله جویانه ادعا کرد که به روسیه و سوریه گفته ایم که ایران باید به طور کامل از سوریه خارج شود.
«نَفتالی بنت» وزیر دفاع اسرائیل هم پس از ترور ناجوانمردانه سردار سلیمانی و همراهانش توسط آمریکا، با وقاحت تمام گفته بود با آمریکایی ها برای زدن ایرانی ها در سوریه و عراق تقسیم کار کرده ایم.
دلیل نگرانی اسرائیل چیست؟
نگرانی اسرائیل از حضور ایران در سوریه حداقل دو دلیل عمده دارد:
- امنیتی: رژیم اشغالگر به شدت نگران حضور و نفوذ ایران در سوریه است، زیرا از نگاه تل آویو، این حضور به معنای نزدیکی به مرزهای فلسطین اشغالی و آمادگی برای آزادسازی بلندی های اشغالی جولان است.
وجود سپاه و نیروهای سازمان یافته و جنگ دیده محور مقاومت در سوریه (اعم از حزب‌الله، فاطمیون، حیدریون، زینبیون و...) در کنار گوش اسرائیل، کافی است تا هر شب، کابوس مرگ به سراغ مقامات صهیونیستی بیاید.
با این نگاه، حملات ایذایی و مستمر ارتش اسرائیل علیه مراکز ایران و متحدانش در سوریه، نوعی پیام جهت خروج از این کشور در جهت رفع نگرانی‌های امنیتی خود می‌باشد.
بخشی از حملات نیز تسلیحات حزب‌الله را هدف قرار می دهد که اسرائیل مدعی است از ایران وارد خاک سوریه شده و قرار است راهی لبنان شود تا زرادخانه حزب‌الله را تکمیل کند. به همین دلیل رژیم صهیونیستی در مقابله با تهدیدات امنیتی حزب‌الله، دست به عملیات پیشگیرانه می زند.
- سیاسی: حملات و فشارهای رژیم صهیونیستی در چهارچوب پروژه «فشار حداکثری» آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران انجام می شود. به عبارتی هدف مشترک آمریکا و اسرائیل کاهش نفوذ و حضور ایران در مناطق مختلف منطقه از جمله سوریه است.
دشمن به خوبی می داند که ایران موازنه قدرت را در غرب آسیا به نفع محور مقاومت رقم زده و در نتیجه با ادعاهایی مانند «ایران هراسی» و اتهاماتی همچون حمایت ایران از تروریسم، سعی دارند معادله را به نفع خود و متحدانشان تغییر دهند.
سیاست ها و تحرکات آمریکا در سایر کشورهای منطقه از جمله عراق، لبنان و یمن نیز در جهت مهار نفوذ ایران انجام شده و دوقطبی مقاومت ـ سازش، به ویژه در مناطق حساس و بحرانی کاملا مشهود است.
از طرفی، آمریکا و اسرائیل که در صدد اجرای طرح موسوم به «معامله قرن» هستند، با تضعیف ایران و محور مقاومت قصد دارند مانع اصلی این طرح را از سر راه بردارند، هر چند رویای این طرح شوم هرگز به واقعیت نخواهد پیوست.
تحرکات میدانی
علاوه بر حملات مستمر رژیم صهیونیستی در سوریه، برخی رسانه های غربی و عربی ادعا کرده اند که ایالات متحده تصمیم به اجرای عملیات نظامی علیه نیروهای ایرانی یا نیروهای وابسته به ایران در شرق سوریه گرفته است و قرار است این عملیات را گروه های نظامی محلی وابسته به آمریکا از جمله «نیروهای دموکراتیک سوریه» انجام دهند. این نیروها که غالبا کُرد هستند، با حمایت مستقیم آمریکا در مناطق شرق سوریه با داعش جنگیده بودند.
به گزارش منابع میدانی، ائتلاف بین المللی مبارزه با داعش، مجموعه تازه ای از تجهیزات را به پایگاه شدادی در حومه جنوبی حسکه ارسال کرده است و چند نقطه در شرق فرات شاهد افزایش تحرکات نیروهای آمریکایی بوده است .در این راستا، واشنگتن تلاش هایی را برای جذب افرادی از جنوب حسکه و دیرالزور انجام داده تا علاوه بر نیروهای کُرد، یک گروه نظامی عربی تشکیل دهد.
همزمان برخی منابع تاکید کرده اند که این عملیات با هماهنگی روسیه انجام خواهد شد که به نوبه خود ترجیح می دهد تاثیر و نفوذ ایران در سوریه کاسته شود. این در حالی است که روسیه نیز در شرق فرات دست به تحرکات جدید نظامی زده است، تحرکاتی که در رقابت با آمریکا انجام گرفته است.
سازمان «دیده بان حقوق بشر سوریه» هم که اخبار سوریه را به شکل مستمر پوشش می دهد، اخیرا ادعا کرد که ائتلافی سه جانبه با حضور اسرائیل، ائتلاف بین المللی، و روسیه شکل گرفته که هدف از آن بستن راه تهران ـ بیروت در سوریه است.
اما منابع محلی در شرق سوریه اجرای چنین عملیاتی را بعید دانسته اند، زیرا گفته می شود احزاب کرد ازجمله «اتحاد دموکراتیک» میثاقی را امضا کرده اند که به موجب با هیچ کس جز ارتش ترکیه و «ارتش آزاد سوریه» نخواهند جنگید، در نتیجه و به موجب این میثاق با نیروهای سوری، ایرانی یا روسیه درگیر نخواهند شد.
نقش روسیه
روسیه متحد سوریه و ایران است و طی سال های جنگ، همکاری راهبردی تهران ـ مسکو نقش تعیین کننده ای در مبارزه با تروریسم و حفظ نظام سوریه داشته است. در عین حال روسیه در رقابت با آمریکا محاسبات خاص خود را در نظر گرفته و از طرفی با رژیم صهیونیستی مناسبات خوبی دارد.
برخی ناظران بر این باورند که روسیه در مرحله پساجنگ، به تدریج به این سمت می رود که حضور ایران در سوریه را محدود کند و خود یک تاز این میدان باشد. روسیه برای تحقق این هدف، از نزاع ایران با آمریکا و اسرائیل به نفع خود بهره برداری کرده و این گونه وانمود می کند که حضور ایران در سوریه چالشی برای نقش روسیه در این کشور محسوب می شود. این ناظران بی تفاوتی روسیه نسبت به حملات اسرائیل به سوریه را در این راستا ارزیابی می کنند.
صرف نظر از این که این نگاه تا چه حد واقعی و درست است، مسئولان اسرائیلی طی چند سال گذشته دیپلماسی فشرده ای را در قبال مسکو در پیش گرفته اند. تلاش تل آویو آن است که به هر نحوی روسیه را قانع کند تا از ایران بخواهد سوریه را ترک کند.
بعضی کشورهای عربی هم وارد این معرکه شده و با پیشنهاد روسیه پذیرفته اند که روابط خود را با حکومت سوریه برقرار کنند و موضوع بازگشت سوریه به اتحادیه عرب را مورد بررسی قرار دهند؛ اما در مقابل، با هماهنگی آمریکا، خواسته اند از نقش ایران (و نیز ترکیه) در سوریه کاسته شود.
اما تلاش های دیپلماتیک چه از طرف اسرائیل و چه اعراب تا کنون ناکام مانده است، زیرا روابط دولت سوریه با ایران محکمتر از آن است که در اثر این فشارها و حتی حملات نظامی رژیم صهیونیستی دچار تزلزل شود.
همزمان با سفر بشار اسد به ایران، میان دو طرف یک توافق طولانی مدت امضا شد که به موجب آن تهران قرار است پروژه های بازسازی و طرح های اقتصادی و همچنین صادرات نفت و مواد غذایی به سوریه را دنبال کند.
این در حالی است که نبرد با تروریسم در سوریه به پایان نرسیده است، در نتیجه حضور و همکاری روسیه و ایران بر اساس منافع مشترک در این کشور، کماکان ادامه دارد.
پاسخ ایران
پاسخ ایران به ادعاهای اسرائیل این است که ما با خواست و هماهنگی اسرائیل وارد سوریه نشده ایم که حال با اصرار این رژیم از آن خارج شویم. به عبارتی حضور ایران در سوریه یک حضور رسمی و قانونی و به دعوت رسمی دولت سوریه و در چارچوب قوانین بین‌المللی انجام شده و اسرائیل به هیچ وجه حق دخالت و اعمال فشار در این قضیه را ندارد.
حتی در مقطع پس از شکست داعش در سوریه که فشارهای آمریکا و اسرائیل برای خروج ایران از سوریه افزایش یافته بود، ایران به سوریه اعلام کرد اگر شما بخواهید از خاک کشورتان خارج می‌شویم، اما پاسخ دمشق آن بود که جنگ هنوز تمام نشده و همچنان به کمک مستشاری شما نیاز داریم.
بنا بر این فشارهای سیاسی و تبلیغاتی و نیز حملات پراکنده نظامی رژیم صهیونیستی، تاثیری در عزم جمهوری اسلامی ایران در حمایت از محور مقاومت و حضور در مناطق بحرانی مانند سوریه ندارد.