در روزهای اخیر قطعنامه پیشنهادی آمریکا در شورای امنیت برای تمدید تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران رای لازم را به دست نیاورد و به تصویب نرسید. در همین راستای خبرنگار سیاست خارجی گروه بین‌الملل سایت بصیرت برای بررسی دلایل تایید نشدن تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت علیه ایران، گفتگویی با دکترحنیف غفاری کارشناس ارشد مسائل بین الملل ترتیب داده است که در ادامه می‌خوانید.
دکترحنیف غفاری، تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل، در خصوص دلایل تائید نشدن قطعنامه تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت، گفت: واقعیت امر این است که شکست مفتضحانه اخیر آمریکا در شورای امنیت، از یک سو معلول استدلال غیر حقوقی این کشور مبنی بر تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران پس از 17 اکتبر( 28 مهر ماه امسال) بود.
این اقدام از یک سو نقض صریح قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد محسوب می شود و بنابراین، نیازی به رای گیری بر سر آن نبود.
فراتر از آن، فقدان دلیل یا دلایل حقوقی لازم برای تمدید این تحریم‌ها، باعث شد تا حتی نزدیک‌ترین شرکای آمریکا از جمله انگلیس نیز توان پرداخت هزینه های نقض صریح قطعنامه 2231 شورای امنیت را در خود نبینند.
البته کشورهای اروپایی همچنان متمایل به تمدید تحریم تسلیحاتی ایران هستند، اما معتقدند که این کار از مجرای شورای امنیت و ناظر به قطعنامه 2231 و سند برجام نمی‌تواند صورت گیرد.
وی افزود: موضوع دوم، به اتخاذ استراتژی"مقاومت فعال" از سوی کشورمان باز می گردد. اکثریت قریب به اتفاق اعضای دائم و غیردائم شورای امنیت سازمان ملل به این نتیجه رسیده بودند که ایران در مقابل نقض علنی قطعنامه 2231 شورای امنیت سکوت نخواهد کرد. فراتر از آن، آنها خود نیز متوجه هستند که تعهدات خود در قبال تامین منافع مالی ایران در برجام را پس ازخروج آمریکا انجام نداده اند. در چنین شرایطی، هزینه های همکاری اعضای شورای امنیت با حماقت دولت ترامپ بسیار بالا بود. جمهوری دومینیکن نیز به‌دلیل وابستگی اقتصادی و سیاسی خاص خود به آمریکا، که اصلی ترین شریک وارداتی و صادراتی این کشور است، تن به فشارهای واشنگتن داد و تنها رای مثبت را به قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی کشورمان داد.
بصیرت: با توجه به شکست آمریکا، تحرکات و برنامه‌های آینده مقامات ایالات متحده در قبال جمهوری اسلامی چیست؟
ترامپ اعلام کرده است که گام بعدی، فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگرداندن همه تحریم‌های چندجانبه از طریق احیای قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت خواهد بود. البته واشنگتن مسیر دشواری در این خصوص پیش‌رو دارد.
مخالفت اعضای شورای امنیت با از بین رفتن رسمی توافق هسته ای از یک سو و عدم آمادگی و علاقه کمیسیون مشترک برجام برای همکاری با خواسته آمریکا، وضعیت سختی را برای کاخ سفید رقم خواهد زد.
واشنگتن به خوبی می داند که دیگر عضوی از برجام نیست و رسما از آن خارج شده است. پس اساسا در کمیسیون مشترک برجام حضور ندارند که بخواهد خواستار ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد شوند.
از سوی دیگر، واشنگتن نمی تواند به قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز استناد کند زیرا قطعنامه 2231 سازمان ملل، منبعث از "برجام" و ناظر به توافق هسته ای میان ایران و اعضای 1+5 تعریف، نگاشته و تصویب شده است.
بصیرت: شکست آمریکا و پیروزی دیپلماسی جمهوری اسلامی محصول چه عوامل و مولفه هایی می دانید؟
در اینجا، ما با کلید واژه ای به نام "استراتژی مقاومت فعال" رو به رو هستیم. در چنین شرایطی، که ترامپ با دستانی خالی در منطقه و با احساس نیاز مبتنی بر “اعاده حیثیت در حوزه سیاست خارجی نابود شده آمریکا و با استیصال مطلق در برابر“ ایران قدرتمند” به هر ظرفیتی برای مذاکره با ایران متوسل می شود، پیام جمهوری اسلامی ایران برای واشنگتن و متعلقان آن در منطقه و نظام بین الملل کاملا مشخص است: اینکه نه تنها آورده‌ها، محصولات، یافته ها و حتی ظرفیت‌های بالقوه استراتژیک جمهوری اسلامی ایران قابل معامله و فروش نیستند ، بلکه به واسطه همین ظرفیت‌ها “ تسلیم ترامپ در برابر ایران ” در آینده ای نزدیک رقم خواهد خورد.
نکته دیگر اینکه با رای گیری اخیر در شورای امنیت، بازی تمام نشده و باید هشیاری و قاطعیت خود را در برابر رقیب حفظ کنیم. در این خصوص، لازم است در قالب یک آینده پژوهی موثر، تمامی احتمالات بازی کوتاه مدت و بلند مدت واشنگتن سنجیده شود و در قبال آنها، تدابیر، واکنش‌ها و راهکارهای متنوع و موثری را در نظر گرفت. حتی در مواردی ممکن است تصمیم ما از جنس "کنش اولیه" باشد. در هر حال، باید بازی دشمن را به خوبی رصد کرد.
بصیرت: با توجه به رای ممتنع کشورهای اروپایی و تحلیل محتوایی بیانیه این کشورها، رفتار آینده اروپا را نسبت به جمهوری اسلامی ایران چگونه می بینید؟
اگرچه اروپاییان قصد دارند عدم همراهی مطلق خود با قطعنامه پیشنهادی آمریکا در خصوص تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را مصداق پایبندی خود به برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد تلقی کنند اما این ادعا نادرست است. اگر اروپاییان واقعا به قطعنامه 2231 و سند برجام پایبند بودند، باید مانع از طرح پیش نویس قطعنامه غیر قانونی آمریکا در شورای امنیت می شدند. فراتر از آن، سه کشور انگلیس و فرانسه به عنوان اعضای دائم و آلمان به عنوان عضو غیر دائم شورای امنیت، هر سه به پیش نویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران رای ممتنع دادند. این در حالی است که اگر آنها مدعی پایبندی به توافق هسته ای هستند، باید به آن رای منفی می دادند.
اروپاییان همچنان تاکتیک "خرید زمان" را در ذیل استراتژی "فشار حداکثری علیه ایران" دنبال می‌کند. نگاه راهبردی واشنگتن و بازیگران اروپایی در قبال کشورمان مشترک است. هر دوی آنها در صدد مهار حداکثری ایران از طریق اعمال فشار بر کشورمان هستند. با این حال، بخشی از بازی تاکتیکی آنها با یکدیگر متفاوت است. این تفاوت تاکتیکی نباید ما را از اصل موضوع غافل سازد.
اروپاییان همچنان در میان پارادوکسها حرکت می‌کنند. آنها نقش خود به عنوان "طرف متعهد در برجام" را فراموش کرده و به طرف‌های "واسطه گر آمریکا" و "میانجی" در این خصوص تبدیل شده اند. دیگر زمان آن رسیده است تا اروپاییان به بازی دوگانه خود در قبال برجام و ایران پایان دهند.آنها اکنون در موقعیتی هستند که باید میان «انجام کامل تعهدات خود» و «خروج کامل و رسمی از برجام» و پذیرش عواقب و تبعات آن دست به انتخاب بزنند. در این میان، راه سومی وجود ندارد! این موضوع باید توسط دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان به طرف اروپای تفهیم شود. متاسفانه هنوز دراین خصوص اقدامی قاطعانه و شایسته صورت نگرفته است. چشم‌پوشی از خطای اروپاییان یا سکوت در برابر آن، تروئیکای اروپایی را در ادامه این مسیر گستاخ‌تر می‌سازد.
بصیرت: دلایل و نگرانی آمریکا و رژیم صهیونیستی از رفع تحریم های تسلیحاتی چیست، آیا از واردات سلاح نگرانند یا اینکه از صادرات؟
قطعا بخشی از این نگرانی، به توان تسلیحاتی بالقوه و بالفعل کشورمان در حوزه تولید سلاح ها و موشک‌های پیشرفته مربوط می شود. بدون شک، رفع تحریم‌های ظالمانه تسلیحاتی علیه کشورمان، منجر به تقویت این روند خواهد شد.
ایران به صورت بالقوه، توان آن را دارد که به صادر کننده تسلیحات متعارف در جهان تبدیل شود. این همان ترسی است که واشنگتن و تل آویو از ایران دارند.
از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران حتی در دوران تحریم نیز به واسطه عزم و تلاش فرزندان غیور این آب و خاک، به واسطه تقویت توان تسلیحاتی خود، فرمول موازنه قدرت در منطقه را به ضرر دشمنان بر هم زده و به یک "قدرت مولد و تعیین کننده" تبدیل شده است. بی دلیل نیست که دشمنان امنیت ایران و منطقه مانند آمریکا و رژیم صهیونیستی، تا این اندازه نسبت به محدودسازی حداکثری قدرت تسلیحاتی کشورمان اصرار می ورزند.