▼ حرف روز برنامه هفتم توسعه و رسالت مجلس
مروری بر تاریخ برنامه‌ریزی در میان کشورهای آسیایی نشان می‌دهد، ایران از کشورهای پیش گام در تدوین برنامه‌ریز در این پهنه خاکی بوده است. شش برنامه عمرانی با مدت‌های گوناگون در ایران در یک بازه سی‌ساله قبل از ارسال ۱۳۵۷ و شش برنامه توسعه پنج ساله بعد از انقلاب نشان می‌دهد، ایرانیان نسبت به برنامه‌ریزی امور پیش قدم بوده‌اند. در عین حال باید اذعان کرد که در مورد دستیابی به اهداف مورد نظر بالاخص توسعه، اگر چه گام‌های بلندی برداشته شده است، ولکن عقب‌ماندگی‌های زیادی نیز داریم.
بر اساس آنچه سخنگوی محترم بیان داشته، بخشی از فرایند هفتمین مرحله برنامه‌ریزی توسعه در کشور که بر عهده دولت بوده انجام شده است. اما بخش مهم و سرنوشت‌ساز برنامه هفتم که حکم چکش‌کاری دارد و بر عهده مجلس می‌باشد، باقی مانده است. رسالت مهمی که رهبر انقلاب در دیدار اخیر خود نیز به آن اشاره فرمودند و آنرا در کنار مسئله "مهار تورم و رونق تولید" قرار دادند. از این منظر اولا مجلس وظیفه خطیری در این زمینه دارد و ثانیا نقطه ثقل و کانون اساسی برنامه هفتم باید سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در زمینه اقتصاد بخصوص شعار امسال باشد. بدیهی است که اگر برنامه هفتم متمرکز بر مسئله تولید باشد، بسیاری از معضلات معیشتی مردم حل خواهد شد.
برخی از اهداف مورد نظر در زمینه شاخص‌های کلان در برنامه هفتم توسعه به این صورت است: رشد اقتصادی هشت درصد، رشد تشکیل سرمایه ناخالص سرمایه‌گذاری ۲۲.۶ درصد، رشد موجودی سرمایه ۶.۵ درصد، رشد اشتغال ۳.۹ درصد سالانه معادل یک میلیون شغل، متوسط نرخ تورم سالانه ۱۹.۷ درصد و نرخ تورم هدف‌گذاری شده در پایان برنامه ۹.۵ درصد در نظر گرفته شده است. نگاهی اجمالی به برنامه‌های گذشته نشان می‌دهد، همین اهداف در آنها نیز گنجانده شده ولیکن بسیاری از آنها محقق نگردیده است. این موضوع موید این است که در پنج محور فرایند، آمارگیری، محتوی، تدوین و اجرای برنامه‌های بالادستی در کشور، ضعف‌هایی وجود دارد که باعث می‌شود تا این برنامه‌ها امکان تحقق کامل را پیدا نکنند. در این خصوص مجلس محترم باید ضعف‌ها را شناسایی و آنها را مرتفع نماید.
توجه به این نکته نیز ضروری است که برنامه‌های بالادستی باید منطبق بر امکانات و موانع کشور تدوین شوند و از حالت انتزاعی خارج گردند و تنها در همین صورت است که اهداف تعیین شده در آن تحقق می‌یابند.
▼ گزارش روز راهکاری برای مفاهمه ارزی مجلس و دولت
این روزها شاهد شروع دور جدیدی از جدل‌ها بین دولت و مجلس هستیم. موضوع جدال این‌بار نامه رئیس مجلس به رئیس دولت برای ابطال مصوبه اخیر هیئت وزیران درباره تثبیت نرخ ارز و تعیین نرخ تسعیر ارز برای شرکت‌های پتروپالایشی است. البته سخنگوی دولت به نامه مجلس واکنش نشان داد و بیان کرد طبق قانون، بانک مرکزی مسئول تعیین نرخ تسعیر ارز خواهد بود. اگر چه کنکاش اولیه در مفاد قانون نشان می‌دهد نظریات مجلس به نص قانون نزدیک‌تر است، ولکن در این خصوص توجه به چند نکته ضرورت دارد.
گزاره تحلیلی: 1- در خصوص نظام ارزی در ایران و آنچه دولت به دنبال آن است، باید عنوان کنیم که تغییر نظام ارزی از شناور مدیریت شده به نظام ارزی تک نرخی تثبیت شده، نیازمند تحقق الزامات و شرایط خاصی هست و تثبیت، بدون عملیاتی‌سازی این الزامات، باعث کسری بودجه و اختلال در دخل و خرج دولت خواهد شد. در عین حال نمی‌توان هر نرخی را که در بازار ناقص ارز شکل می‌گیرد به عنوان نرخ مبنا تلقی کرد. چرا که از سمت هزینه و نهاده‌های اولیه، فشار مضاعفی بر بنگاه تولیدی وارد می‌کند و با افزایش سطح عمومی قیمت‌ها، انتظارات تورمی را شعله‌ور می‌سازد. 2- اگر یک گام به عقب بگذاریم در این صورت باید اذعان کرد که اساسا نظام ارزی در ایران وجود ندارد. نظام ارزی به معنای وجود یک بازار عمیق و رقابتی می‌باشد که علامت‌دهی نرخ ارز از طریق عوامل ذره‌ای متعدد(وجود بنگاه‌های عرضه‌کننده متعدد) در بازار صورت می‌گیرد و بانک مرکزی، مرجعیت لازم و اهرم‌های مورد نظر را در مدیریت و نظارت بر بازار دارد. این در حالی است که نرخ ارز در ایران انعکاس‌دهنده تعامل نیروهای اقتصادی نیست یا حداقل وزن تاثیرگذاری ندارند و در هر دو سمت عرضه و تقاضای ارز، با مشکلاتی مواجه هستیم. ضمن اینکه عمده سمت عرضه ارز، تک محصولی و متاثر از درآمدهای نفتی و مشتقات آن است. 3- در کنار این و در شرایط جنگ ارزی که نظام ارزی حالت عادی ندارد و از بیرون کشور، مرتبا آماج حملات متعدد است، آیا می‌توان ارز را به بازار حواله کرد تا نرخ آن در این سازوکار ناقص تعیین شود؟ بدیهی است که نظام ارزی شناور مدیریت شده که در ایران شاهد آن هستیم، در شرایط:تحریم، ضعف شبکه تسویه، ضعف نظارت و کنترل، نبود عوامل ذره‌ای عرضه ارز، کارآمدی لازم را نداشته و منجر به فساد، افزایش سفته‌بازی در بخش تقاضای ارز، تورم از سمت عرضه و در نهایت کاهش ارزش پول ملی می‌شود.
از این جهت تصمیم اخیر دولت، در تغییر نظام ارزی و پررنگ‌تر کردن حضور بانک مرکزی، تصمیم درستی است؛ اما برای اینکه هدف سیاست‌گذار تحقق یابد، باید اولا سازوکار قانونی آن از یک سال قبل اندیشیده شود تا بودجه و دخل و خرج دولت بر اساس منابع مشخص تعیین گردد، و ثانیا همه عوامل افزایش نرخ ارز در بازار آزاد کنترل شوند. با این وجود به نظر می‌رسد، سیاست ارزی کشور در بلند مدت باید به سمت تقویت نظام ارزی باشد. راهبرد اساسی در این خصوص تنوع در تجارت خارجه و گسترش شبکه تسویه کشور است. از این منظر ضروری است تا یک سبد ارزی متشکل از ارزهای ملی مهم‌ترین شرکای اقتصادی کشور تشکیل گردد و وزن ارز هر کشور مطابق با میزان تجارت آن کشور با ایران تعیین شود. و البته همزمان زیرساخت‌های فنی لازم برای نیل به این هدف مثل پرهیز از وابسته‌سازی تجارت کشور در یک مجرای خاص، گسترش همکاری‌های بانکی، توسعه پیمان‌های پولی دو و چند جانبه، در دستور کار قرار گیرد. علی محمدی
▼ اخبار
امکان آزادسازی پول‌های بلوکه در کره
روزنامه کره‌ای ادعا کرد که آمریکا و کره جنوبی در حال رایزنی برای آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران هستند. روزنامه کره اکونومیک دیلی نوشت«منابع آگاه دیپلماتیک و دولتی در سئول مدعی شدند که مقامات کره جنوبی و آمریکا در حال رایزنی در چارچوب یک کارگروه برای آزادسازی ۷ میلیارد دلار پول بلوکه شده ایران در بانک‌های کره هستند.» یک مقام دولتی سئول به اکونومیک دیلی گفته که «اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، انتظار داریم که روابط خدشه‌دار شده‌مان با ایران به طور چشم‌گیری بهبود پیدا کند. به گفته منابع مطلع، اگر رایزنی‌ها برای آزادسازی این پول‌ها موفقیت‌آمیز باشد، انتقال این مبالغ به شعب بانک‌های ایران در کشورهای خاورمیانه و نه مستقیما به ایران، امکان‌پذیر خواهد بود تا بر گردش و نحوه استفاده از آن نظارت شود.»
مالیاتی علیه 5 درصدی‌ها
وزارت اقتصاد اعلام کرد که ۹۵ درصد مردم اساسا مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شوند. هدف طرح مالیات بر عایدی سرمایه کوتاه‌شدن دست سوداگران از بازار مسکن، ارز، خودرو و طلا و در واقع کوتاه‌کردن دست سوداگران از معیشت مردم است. مشمولان مالیات کسانی هستند که در مدت کوتاهی خرید و فروش و از جهش‌های قیمت کسب درآمد می‌کنند؛ نه از افزایش قیمتی که ناشی از تورم است. در حقیقت برخلاف تحلیل برخی کارشناسان و رسانه‌ها، مالیات بر عایدی سرمایه از وجود تورم و افزایش ارزش اسمی دارایی‌ها بر اثر تورم سرچشمه نمی‌گیرد بلکه مالیات بر عایدی سرمایه در این طرح، زمانی محاسبه می‌شود که تورم در آن سرمایه محاسبه و تعدیل شده باشد.
گاف وزیر دفاع اوکراین و انهدام انبار موشکی
طی روزهای گذشته «الکسی رزنیکوف»، وزیر دفاع اوکراین، کارت تبریکی را منتشر کرد که در آن تصویری از یک بمب افکن سوخو-۲۴ مجهز به موشک کروز Storm Shadow را نشان می‌داد. پس از انتشار این کارت تبریک، خبرنگاران نظامی اطلاعات موجود در این کارت را به ارتش روسیه دادند و سپس طی یک حمله دقیق پنج جنگنده حامل موشک‌های کروز انگلیسی و همچنین انبار ذخیره این موشک‌ها منهدم شد. به نوشته وبگاه روسیا الیوم، ارتش روسیه توانسته است پس از این گاف ناخواسته وزیر دفاع اوکراین، انبار موشک‌های کروز Storm Shadow را به طور دقیق هدف قرار دهد.
کنترل اجاره در بازار سرکش مسکن
تابستان که می‌شود با توجه به افزایش تقاضای رهن و اجاره، قیمت مسکن با تلاطمات بسیاری مواجه می‌شود و مسئولین را برای تنظیم این بازار به تکاپو وا می‌دارد. یکی از راهکارها تغییر قانون اجاره‌بها در ایران است. پرویز آقایی، کارشناس بازار مسکن می‌گوید در خیلی از کشورها قرارداد اجاره مسکن تاریخ پایان ندارد. ایران از جمله کشورهایی است که کمترین دخالت را در بازار اجاره انجام می‌دهد. برای مثال در روسیه کسی که بیش از ۵ واحد مسکونی داشته باشد، باید تحت نظر دولت آنها را مدیریت کند. کانادا، سوئد، ایتالیا و آلمان با وجود اقتصاد بازار آزاد بیشترین کنترل را روی بخش مسکن انجام می‌دهد.
او یک کلاه‌بردار است
این روزها صحبت ها و افشاگری های براندازان علیه یکدیگر افزایش یافته است که آخرین آن علیه کلاهبرداری مصی علینژاد است. هومن فخیمی وکیل ایرانی‌تبار مقیم آمریکا، علینژاد را یک شیاد و کلاه‌بردار نامید و عنوان کرد«ایشان در حالیکه برادرش آزاد بوده، در دادگاه رسیدگی به درخواست غرامتش از ایران، ادعا کرده که او در زندان است و تا ۶ سال دیگر هم زندانی خواهد بود!… علینژاد با ادعای اینکه شب‌ها از غم زندانی بودن برادرش نمی‌تواند بخوابد، از دادگاه درخواست ۵۰۰ میلیون دلار غرامت از اموال بلوکه شده مردم ایران در آمریکا را کرده بود.»
▼ اخبار کوتاه
◄ کریدورِ فراسرزمینی خط قرمز ارمنستان / اخیرا دوباره باکو ماجرای ساخت کریدور زنگزور را مطرح کرده است. درصورت اجرای این کریدور مرزهای ایران و ارمنستان قطع می‌شود و جمهوری آذربایجان به‌طور مستقیم به نخجوان وصل می‌شود. معاون نخست‌وزیر ارمنستان گفته است گفت‌وگو با هر کشوری درباره ساخت کریدور ویژه منتفی است و در این زمینه مذاکره‌ای هم در کار نیست. تمام زیرساخت‌های جاده‌ای تحت کنترل ارمنستان خواهد بود.
◄ صهیونیست‌ها ترسیده‌اند / شبکه کان رژیم صهیونیستی در گزارشی گفت « بزرگ‌ترین ترس ما نوع خاصی از توافق بین ایران و قدرت‌های غربی است، یعنی توافقی که توانمندی‌های هسته‌ای ایران را حفظ و در مقابل ایالات متحده بخشی از تحریم‌ها را منحل کند و عملاً ایران به شکوفایی اقتصادی برسد.»
◄ دنبالتان هستیم / فرمانده نیروی هوافضای سپاه در دانشگاه علم و صنعت در پاسخ به سوالی درباره انتقام خونِ سردار سلیمانی گفت « اگر عاملین ترور سردار سلیمانی قانونی تن بدهند دادگاهی می‌کنیم بعد می‌کشیم و اگر دادگاهی هم نشوند دنبال‌شان هستیم گیرمان بیفتند می‌زنیم.»
◄ دیپلماسی نفتی با همسایگان / اوجی وزیر نفت گفت «به‌زودی قرارداد گازی میان ایران و ترکمنستان به امضا خواهد رسید. بر اساس این قرارداد واردات روزانه ۱۰ میلیون مترمکعب گاز از ترکمستان در همین ماه آغاز می‌شود.»
◄ پیام رسانی حکیم برای مصری‌ها / شبکه راشای تودی روسیه به نقل از منابع دیپلماتیک عراقی مدعی شد که عمار الحکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق در سفری که هم اکنون به مصر دارد، در دیدار با مقامات این کشور از جمله رئیس جمهور، پیام‌های ایران در خصوص احیای روابط با این کشور آفریقایی را ابلاغ کرده است.
◄ فساد محصولات کشاورزی در مسیر روسیه / بنا به اعلام وزارت جهاد کشاورزی حجم صادرات محصولات کشاورزی ایران به روسیه در سال ۱۴۰۱ حدود ۷۳ میلیون دلار بوده، اما اگر برای صادرات برخی محصولات کشاورزی به جای مسیر زمینی از حمل و نقل هوایی استفاده می‌شد می‌توانست حجم صادرات ۳۰ درصد بیشتر از این باشد.
◄ فیلتر توییتر در اروپا / ژان نوئل بارو، وزیر انتقال دیجیتال و مخابرات فرانسه گفت اگر مدیران توییتر قوانین اروپا در مورد این شبکه را نپذیرند از ۲۵ آگوست توییتر در اروپا فیلتر خواهد شد. این در حالیست که توییتر در اروپا دفتر نمایندگی مستقل دارد.
◄ مانور اسرائیل از ترس حزب الله / رسانه‌های عبری فاش کردند که ارتش رژیم صهیونیستی از ترس نفوذ نیروهای «رضوان» حزب‌الله به شهرک‌های شمالی و انجام عملیات نظامی در اراضی اشغالی رزمایش «مشت خردکننده» را از روز گذشته برای سه هفته آتی برگزار می‌کند.