▼حرف روز
تداوم راه!
شکست مفتضحانه پیشنهاد قطعنامه برای تمدید تحریم تسلیحاتی منقضی شده در برجام و ناکامی تلاش آمریکا برای فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگرداندن تمامی تحریمهای بینالمللی علیه ایران در شورای امنیت دو چالش عمده اخیر امریکا است که بازتابهای زیادی داشت و منتقدان ترامپ را بیشتر کرد. اینکه آمریکا در مواجهه با ایران حداقل تا انتخابات 2020 چه خواهد کرد، سؤال مهمی است که لازم است از سوی مسئولان امر مورد توجه جدی قرار گیرد و برای هر سناریویی آماده بود. در این زمینه نکات زیر ارزش توجه دارند:
نکات تحلیلی: 1- پیگیری روند حقوقی آغاز شده در مباحثه اخیر اعضای شورای امنیت میتواند حتی تحولی در ساختار این شورا ایجاد کند. از میان 15 عضو شورای امنیت، 13 عضو (غیر از خود آمریکا و جمهوری دومینیکن) با ارسال نامههای رسمی مخالفت خودشان را با تفسیر آمریکا از متن قطعنامه 2231 اعلام و تأکید کردهاند آمریکا به جهت خروج از «برجام» در اردیبهشتماه 1397، عضو مشارکتکننده در این توافق به شمار نمیرود و لذا از حقی برای شکایت از ایران و متهم کردن این کشور به «نقض اساسی» تعهدات برجامی و بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل برخوردار نیست. 2- مهمترین نکته این است که آیا اروپاییها به خاطر ایران با آمریکا و مکانیسم ماشه مخالفت کردهاند؟ مسلماً نه! واکاوی اهداف و انگیزههای اروپاییها در این زمینه مهم است. به احتمال قوی اروپاییها فعال خواهند شد تا امتیازی که آمریکا از مکانیسم ماشه میخواهد را به بهانه ممانعت از اجرای آن از ایران بگیرند. 3- ایران باید پیام روشنی به اروپاییها و آمریکا بفرستد. این پیام باید چه ابعادی داشته باشد؟ پیام جمهوری اسلامی ایران، تداوم و استمرار راه درستی است که تاکنون، بهتنهایی و با اتکا به داشتههای خود، با وجود موانع بسیار، طی کرده است؛ پیام مقاومت، ایستادگی و امیدواری به آینده روشن پیروزی و عبور از سختیها و مشکلات.
نکته نهایی: ملت ایران امروز نیز همانند همه مقاطع گذشته با موانع و مشکلاتی در حوزههای مختلف روبرو است که لحظهای نباید از اندیشیدن و پیدا کردن راهحل برای آنها غافل شد؛ اما مهم این است که در چنین بزنگاهی بهاندازهای که مراقب توطئههای بیرونی و تحریمها هستیم، مراقب ترفندهای جریان تحریف که هموار کننده راه تحریم هست نیز باشیم. سروکله جریان تحریف چون زیست انگلی دارد، در اینجا پیدا میشود؛ برای ناامیدسازی، ایجاد رعب و هراس از آمریکا، غیرقابلحل دانستن مشکلات و ... تا روایت خود را که دعوت به ذلت مذاکره با آمریکاست را به خورد مردم بدهد. روشنگری و تبیین درست این صحنه، وظیفه سنگین امروز تمامی تبیینگران کشور، از دانشگاهیان تا حوزویان، از کارگران تا کارگزاران و عموم مردم است. (نویسنده: فتحالله پریشان)
▼گزارش روز
تله اروپایی!
وابستگی شدید اروپا به آمریکا در حوزه اقتصاد و امنیت باعث شده است که اتحادیه اروپا در حوزه مباحث بینالمللی بیشتر بهعنوان سخنگوی آمریکا و دنبالهرو سیاستهای این کشور مطرح باشد، تا یک اتحادیه مستقل. ازاینرو یک سناریوی محتمل از عدم حمایت کشورهای اروپایی از سیاست آمریکا در تحریم تسلیحاتی ایران، تقسیم کار داخلی بین اروپا و آمریکا است.
گزاره خبری: روزنامه «واشنگتنپست» نوشت: «مقامات اروپایی بر این باورند که آمریکا درباره تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران مواضع افراطی اتخاذ کرده و هدفش اعمال تحریمهای گستردهتر است. مقامات اروپایی که قاطعانه تفسیر حقوقی آمریکا در خصوص اجرای مکانیسم ماشه را رد میکنند، گفتهاند تمایل دارند به ایران اجازه خریدوفروش سلاحهای پیشرفته متعارف را ندهند. آنها این راهحل را پیشنهاد دادهاند که موقتاً تحریمهای تسلیحاتی تمدید شود؛ اما آمریکا از قبول هر پیشنهادی، امتناع و مواضع افراطی اتخاذ کرده است.»
گزاره تحلیلی: از آنجایی که آمریکا به دنبال دائمی کردن تحریمهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران بود و روسیه و چین مخالف سرسخت این موضوع بودند؛ همچنین اروپاییان تمدید دائمی تحریمهای تسلیحاتی را به معنای از بین رفتن کامل برجام میدانستند؛ لذا آنها نیز از دائمی بودن تحریمهای مورد اشاره حمایت نکردند؛ ولی به نظر میرسد کشورهای اروپایی عضو برجام همچنان با یک رفتار منافقانه درصدد ارائه پیشنهاد تمدید دوباره تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران بهصورت موقت بر خواهند آمد. طبق برجام و بر اساس تأییدیه قطعنامه 2231 سازمان ملل، تحریمهای تسلیحاتی ایران باید در سال 2020 بهطور کامل لغو گردد، لذا باید نسبت به رفتار جدید اروپا بهشدت حساس بود و نباید هیچگونه خوشبینی نسبت به سیاست، رفتار و اطمینان خاطری از طرف اروپایی داشت. اروپاییها تاکنون ثابت کردهاند که در پازل قدرت همواره در زمین آمریکا بازی کردهاند و اینکه در موضوع تمدید تحریمهای تسلیحاتی، با آمریکا همراهی نمیکنند، نمیتوان به یکباره تصور کرد که اروپا مستقل شده و در راستای منافع آمریکا عمل نمیکند. باید مواظب تله اروپاییها بود، چراکه بیشک سیاست عدمحمایت از آمریکا در موضوع اشاره شده، سیاستی موقتی است. به نظر میرسد، اروپا بازهم میخواهد خود را میانجی ایران و آمریکا معرفی کند. (نویسنده: اکبر معصومی)
▼ خط تحریف
آیا برجام موجب شکست آمریکا شد؟!
در روزهای گذشته قطعنامه ضدایرانی آمریکا درباره «تحریم تسلیحاتی ایران» با شکست سنگینی در شورای امنیت مواجه شد. قطعنامه آمریکا با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق و ۲ رأی مخالف به تصویب نرسید. آمریکا و جمهوری دومینیکن به این قطعنامه رأی مثبت دادند، چین و روسیه به آن رأی مخالف دادند و بقیه اعضا ازجمله انگلیس، فرانسه و آلمان رأی ممتنع دادند. در پی این اتفاق، متأسفانه رسانههای دولتی و اصلاحطلب و همچنین برخی دولتمردان اینگونه وانمود کردند که برجام موجب شکست قطعنامه اخیر آمریکا شد! برخی دولتمردان حتی فراتر از مصادره این اتفاق به نفع برجام، منتقدان را نیز مورد توهین و تمسخر قرار دادند. آمریکا در قطعنامه اخیر شکست خورد؛ علت اصلی این شکست، افول روزافزون ایالاتمتحده و کارنامه ضعیف ترامپ در سیاست خارجی است. اگر قرار بود که برجام اثرگذار باشد، باید همانطور که آقایان روحانی و ظریف و عراقچی و صالحی تأکید کرده بودند، در دیماه ۹۴ تمامی تحریمها بالمره لغو میشد و نه تعلیق. علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در شهریور ۹۵ اذعان داشت: «در بعد تحریم و مسائل دیگر سیاسی، آمریکاییها از شیوه نادرستی استفاده میکنند. اگر ما وقتی برجام را تنظیم میکردیم، دقت بیشتری میکردیم، این فرصت برای امریکا پیش نمیآمد که از این قابلیت تفسیر بودن سوءاستفاده کند. عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه نیز در آذر ۹۸ گفت: «نتیجه پایبندی ما به برجام فقط تحریمهای جدید بود.» محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان و مسئول مذاکرات برجامی در آذر ۹۷ تأکید کرد: «نتایج برجام روی هواست».
▼ اخبار
سیاهترین نقطه در کارنامه روحانی!
«عبدالله ناصری»، فعال اصلاحطلب با اشاره به حادثه آبان ۹۸ و گرانی بنزین تأکید کرد: «آقای آشنا در این ۷ سال مأموریت تطهیر آقای روحانی را داشته است. عملکرد روحانی و وزیر کشور او یعنی رحمانی فضلی در حادثه آبانماه مثل هم بوده و هر دو در کنار نهادهای برخوردکننده با مردم معترض قرار داشتهاند. عملکرد دولت و بهطورکلی کشور تابع نهاد امنیتی و کاملاً علیه معترضان بوده است.» وی در پاسخ به این پرسش که «آیا اگر آقای روحانی وزیر کشور دیگری برگزیده بود، در چنین مواقعی شاهد عملکرد بهتری بودیم؟» گفت: «اصولاً روحانی به این دلیل رحمانی فضلی را برگزید که هم گوش به فرمان بود و هم در مسائل امنیتی مثل خودش فکر میکرد. وزیر دیگر هم اگر مخالف دیدگاه روحانی میبود و عمل میکرد، برکنار میشد. ناصری در پاسخ به پرسش «رحمانی فضلی گزینه مطلوب اصلاحطلبان بهعنوان وزیر کشور نبود و روحانی او را برگزید. فکر میکنید اینکه الآن مشاور رئیسجمهور بخواهد به نحوی وزارت کشور را تنها مسئول آن قضایا اعلام کند، قابل پذیرش است؟» نیز گفت: «اصلاً قابل پذیرش نیست. آقای آشنا میخواهد که روحانی را تطهیر کند. اینکه وزیر کشور گزارش داده باشد یا نداده باشد در اصل قضیه تغییری ایجاد نمیکند و رئیسجمهور بهعنوان رئیس شورای امنیت ملی مسئول این اتفاق مهم بود.» این فعال سیاسی اصلاحطلب در پایان تأکید کرد: «به نظر من آبان ۹۸ سیاهترین نقطه در کارنامه رئیسجمهور در ۷ سال فعالیت او است.»
ایده تکیههای سیار چگونه شکل گرفت؟
شیوع ویروس کرونا موجب تغییرات بسیاری در شیوه عزاداری هیئتهای مذهبی کشور شده است و برخی از مداحان و هیئتها نیز نوآوریهایی برای این کار داشتهاند. ازجمله «محمود کریمی»، مداح اهلبیت(ع) که جلسات عزاداری خود در امامزاده علیاکبر (ع) را لغو کرد، با تکیه سیار در کوچهها به روضهخوانی پرداخته است. سابقه این نوع عزاداری در کشورمان به دهها سال پیش میرسد. بیش از نیمقرن پیش، آیتالله حاج سیدمحمد علی حائری طبسی در کربلا هیئت سیار را برای حضور در روستاهای کربلا راه انداخت. او میخواست مردم روستانشین از روضه اباعبدالله علیهالسلام محروم نمانند و از طریق هیئت سیار، اهالی روستاهای اطراف کربلا، بهویژه سالخوردگان که کمتر میتوانستند برای زیارت و شرکت در مجالس عزا به کربلا بیایند و در روستای آنها هم روضهخوانی وجود نداشت، از فیض این مجالس محروم نشوند. حجتالاسلام سید محمود حسینی حائری، متولی حسینیه زینبیه تهران که از دوستان آیتالله حائری طبسی و همراه ایشان در ایام جوانی بود، درباره هیئت سیار طلاب در آن دوره نقل میکند: «آیتالله حائری طبسی به اتفاق تعدادی از دوستان طلبه خود، ماشین کهنهای را که به شکل آمبولانس بود، تهیه کرده و در آن وسایلی مانند بلندگو، قوری، کتری، استکان، نعلبکی، قند، چای و ... گذاشته بودند و هر هفته با شناسایی قبلی به یکی از روستاهای اطراف میرفتند و در منزل بزرگ آن روستا و یا هر جایی که امکان روضه خواندن بود، به اتفاق طلبههایی که از کربلا میبردند، مجلس عزا برپا میکردند و فقط از صاحب منزل، جای عزاداری میگرفتند و هیچ هزینهای را به عهده صاحبخانه نمیگذاشتند.»
ماجرای پرچمی که حاج قاسم طلب کرد
شیخ جلالالدین الصغیر، عضو شورای مرکزی مجلس اعلای اسلامی عراق، با بیان خاطرهای از دیدار خود با سردار قاسم سلیمانی گفت: «هشتم ماه صفر ۱۴۴۱ (۱۵ مهرماه ۹۸) بود که شهید حاج قاسم سلیمانی پس از پایان مجلس عزاداری حسینی در منزل ما به پرچم آویخته شده روی دیوار پشت سخنران مجلس که پرچم خاص روی مضجع شریف امام حسین (ع) بوده و چند سال قبل از سوی عتبه مقدس حسینی به بنده مرحمت شده بود، اشاره کرد و گفت: شیخ! من این پرچم را میخواهم. به او گفتم: بعد از اتمام مجالس عزاداری، انشاءالله این پرچم متعلق به شماست. پرچم را برای ایشان کنار گذاشتم تا اینکه حدوداً سه هفته پیش به ما افتخار داد و در منزل مهمان ما شد؛ فوراً پرچم را تقدیم ایشان کردم. پرچم را گرفت و بوسید و گفت: میخواهم در کفنم بگذارم. این دیدار بیش از یک ساعت طول کشید؛ از هموغم درونی و دغدغهاش گفت. این دیدار مثل بقیه جلسات نبود. درست مثل جلسه وداع بود. در پایان از من خواست برایش شهادت بطلبم. بهشدت مشتاق دیدار دوستانش عماد مغنیه، شهید محراب، شهید همت، شهید کاظمی و بسیاری دیگر از رفقای شهیدش بود که از آنها با شوق و حسرت یاد میکرد.»
▼ اخبار کوتاه
◄ روحیه اشرافی، فاتحهای بر اقتصاد بدون نفت/ «سلیمی» عضو هیئترئیسه مجلس گفت: «اگر واردات غیرضروری مانند خوراک سگ، شامپو گربه و غیره مدیریت شود، حتماً تراز بازرگانی کشور مثبت خواهد شد. فقط واردات لوازم آرایشی از مبادی رسمی سالیانه بیش از یک میلیارد دلار ارز مصرف میکند. قاچاق بیش از ۱۵ میلیارد دلاری اگر مدیریت شود و نیز اراده و همت جایگزین چشم به دست بیگانگان شود، قطعاً در این راستا شاهد تحول خواهیم بود. اگر مسئولان و مدیران روحیه اشرافی خود را کنار بگذارند، میتوان کشور را بدون نفت مدیریت کرد. مسئولان اگر اشرافی شدند باید فاتحه اقتصاد بدون نفت را خواند.»
◄ واکنش وزیر اقتصاد به دستکاری دولت در بورس/ «فرهاد دژپسند»، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در پاسخ به انتقاد برخی کارشناسان بازار سرمایه نسبت به عملکرد دولت در بورس و اینکه گفته میشود دولت بعضاً در این بازار دستکاری میکند، گفت: «این حرف، حرف درستی نیست، دولت هیچ نفعی از بورس برای خود نمیبرد. نفع دولت در بازار بورس، ثبات بازار سرمایه، افزایش قدرت تأمین مالی برای بنگاهها و افزایش محیط امن برای هدایت سپردههای خرد به بازار سرمایه است. دولت اصلاً نیاز به دستکاری در بازار بورس ندارد و این دست اظهارات بیشتر برای تحت تأثیر قرار دادن سرمایهگذاران بورس است.»
◄ واهمه رسانه هندی از محبوبیت امام خامنهای در بین شیعیان هند/ پس از راهاندازی حساب توییتری امام خامنهای حفظهالله به زبان هندی، شبکه «ویون نیوز» این کشور با انتشار این خبر و بررسی مواردی از قبیل، بازتاب شهادت سردار اسلام شهید سلیمانی در بین شیعیان هند و برگزاری اجتماعات در ۱۳۰ شهر هندوستان به این مناسبت، نسبت به نفوذ جمهوری اسلامی ایران و امام خامنهای حفظهالله در بین جامعه شیعه ۳۰ میلیون نفری هند هشدار داد. مجری این شبکه از توان ایران برای مدیریت جامعه شیعیان هند میگوید و تأثیر راهبردی ایران بر این بخش از جامعه هندوستان را تا حدی میداند که از دستورات دینی ایران تبعیت میکنند و توجهی به عربستان سعودی در تعالیم مذهبی ندارند.
◄ آصفی: تحریمها از این بدتر نخواهد شد/ سخنگوی اسبق وزارت خارجه کشورمان اظهار داشت: «اروپاییها بهخوبی میدانند که حتی اگر مکانیسم ماشه نیز فعال شود، فشارهای وارده به ایران از آنچه که امروز وجود دارد بیشتر نخواهد شد. هدف ترامپ از فعالسازی مکانیسم ماشه علیه ایران، بهرهبرداری انتخاباتی است. آمریکا به دنبال کشوری میانجی برای مذاکره با ایران است. حتی اگر مکانیسم ماشه نیز اعمال شود، تحریمها علیه ایران از این بدتر نخواهد شد.»
◄ احکام سیاسی (سؤال 25): در صورت مغایرت اخبار و تحلیلهای سیاسی سپاه با مواضع رسمی افراد و اشخاص منتسب به انقلاب و امام و رهبری که مورد وثوق میباشند، تکلیف چیست؟ پاسخ: پخش کردن اخباری که صدق آنها محرز نشده و یا با مواضع نظام و رهبری نظام تضاد و تعارض دارد و یا موجب بدبینی در جامعه و یا دیگر مفاسد شود، مجاز نیست.