چرا رشد اقتصادی ۸ درصدی ممکن است؟

دستیابی به رشد پایدار اقتصادی را می‌توان مهم‌ترین هدف تعیین شده در قوانین و اسناد بالادستی کشور دانست؛ چرا که با رشد اقتصادی میزان تولید افزایش یافته و دیگر پارامتر‌های اقتصادی، چون میزان بیکاری، میزان تورم، حجم صادرات و... به صورت مثبتی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. از سوی دیگر، موضوع رشد اقتصادی و رشد ۸ درصدی از آن مسائلی است که به دلیل وجود تصریح و تأکید در برنامه‌های توسعه پنج ساله، مسئله‌ای قانونی بوده و همه دولت‌ها موظف به اجرا و تلاش برای تحقق آن هستند. با این حال، گروهی از افراد با نگاه قدر مطلقی به موضوع رشد اقتصاد، افزایش رشد اقتصادی را مستلزم سرمایه‌گذاری بیشتر، آن هم فقط سرمایه‌گذاری خارجی دانسته و تحقق رشد‌های بالا بدون سرمایه‌گذاری خارجی را غیرممکن می‌دانند. در این نوشته به اختصار دلایل باطل بودن این نگاه را بیان کرده ایم: 

اگرچه در ظاهر امر برای رشد اقتصادی باید سرمایه‌گذاری‌های جدید رخ دهد؛ اما نکته‌ای که عموماً این افراد از آن غافل هستند، نگاه نقطه‌ای و ساده‌انگارانه به اقتصاد است؛ یعنی اگر با ۱۰۰ واحد سرمایه‌گذاری، یک درصد رشد اقتصادی ایجاد می‌شود برای رشد بیشتر، لزوماً باید سرمایه‌گذاری‌های جدید صورت گیرد. در حالی که نه در واقعیت و نه در هیچ کجای دنیا چنین امری پذیرفته نیست، بلکه امروزه اقتصاد‌های دنیا از طریق افزایش بهره‌وری و با ورود علم به تولید با عنوان «اقتصاد دانش‌بنیان» باوجود ثبات نهاده‌های تولید (اعم از میزان سرمایه‌گذاری و...) در حال رشد تولید هستند. در واقع، بخش قابل توجهی از رشد اقتصادی در کشور‌های توسعه یافته ناشی از علمی کردن تولید و افزایش بهره‌وری و نه افزایش سرمایه‌گذاری است. این چنین بود که رهبر معظم انقلاب نیز در سال‌های گذشته شعار «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» را به منزله شعار سال انتخاب کردند؛ چرا که در صورت دانش‌بنیان شدن تولید بخش قابل توجهی از افزایش رشد اقتصادی بدون نیاز به سرمایه‌گذاری جدید محقق می‌شود.

ایران چه به لحاظ منابع طبیعی و معدنی و چه حتی به لحاظ منابع مالی یکی از غنی‌ترین کشور‌های دنیا به‌شمار می‌رود؛ به گونه‎ای که به دلیل این ظرفیت‌ها، بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی که عملاً امکان ایجاد یا رشد در بسیاری از کشور‌ها را ندارند، در ایران قابلیت رشد و شکل‌گیری دارند. علاوه بر این، موضوع منابع ریالی و ارزی فراوانی در کشور وجود دارد که متأسفانه به دلیل عدم ایجاد جذابیت از سوی دولت به سمت تولید نرفته و عموماً صرف فعالیت‌های سوداگرایانه شده و می‌شود. یکی از مهم‎ترین اقدامات دولت برای رشد اقتصادی بدون نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی را می‌توان ایجاد جذابیت برای حضور این منابع در فعالیت‌های مولد دانست. در حالی که بر اساس تخمین‌های موجود بیش از ۵۰ میلیارد دلار ارز و طلای خانگی در سطح کشور وجود دارد که به طور طبیعی اگر بازدهی حضور این منابع در فعالیت‌های اقتصادی برای دارندگان آنها بیش از نگهداری آن باشد، این منابع می‌تواند در خدمت رونق فعالیت‌های مولد و پروژه‌های بالادستی یا حتی پایین‎دستی نفت و پتروشیمی و... قرار بگیرد که طبیعتاً سود‌های بسیار بالایی را نیز برای سرمایه‌گذاران خواهد داشت.