در روزهای اخیر شاهد افزایش انتشار دروغ های بزرگ بوده ایم که تهدیدهای متعددی را متوجه مخاطبان و جامعه می نماید.
تعریف دروغ بزرگ: دروغ چنان عظیم باشد که هیچ‌کس باور نکند که «کسی آنقدر گستاخ باشد که چنین بی‌شرمانه حقیقت را تحریف کند».اولین کسی که از دروغ بزرگ به عنوان یک تاکتیک عملیات روانی استفاده کرد آدولف هیتلر بود. اولین مورد استفادهٔ دروغ بزرگ در این جملهٔ معروف او مستند شده‌است: «در دروغ بزرگ همواره نیروی قابل باور بودن موجود است.»
تکتیک دروغ بزرگ چه می گوید: بعدها یوزف گوبلز که وزیر تبلیغات هیتلر بود این تئوری را با کمی تغییر بدین گونه بیان کرد که دروغ بزرگ یکی از روش‌های تبلیغاتی مورد استفادهٔ انگلستان است که دروغ بزرگی می‌گویند و در ضمن تحت هر شرایطی بر صحت آن پافشاری می‌کنند. در فریب با راهبرد دروغ بزرگ، کوشش می‌شود تا مخاطب مورد نظر به سمت یک فضای روانی متفاوت با واقعیت سوق داده شود. این فضای درونی باید به گونه‌ای ساخته و پرداخته شود که گروه هدف بدون ابراز مقاومت، در آن فضا قرار گیرد و مفاهیم و علائم انتقالی، مورد قبول و پذیرش او باشد.
روش های بیان دروغ بزرگ:
1. یکی از روش های رسانه‌ها این است که با ایجاد یک شایعه و یا «دروغ بزرگ» به اهداف و مقاصد خود دست پیدا می‌کنند، البته این دروغ باید به حدی بزرگ باشد که هم تعجب‌آور باشد و هم بتواند مردم را تحت‌تأثیر قرار دهد. در دنیای خبر و رسانه یک شایعه هر چند هم که نادرست باشد و دروغ بزرگ و مشخصی باشد، اما باز هم می‌تواند تأثیر خودش را گذاشته و عده‌ای را برای رد کردن آن و یا اثبات اشتباه بودن موضوع درگیر کند.
2. یکی دیگر از مواردی که در استفاده از تکنیک «دروغ بزرگ» رسانه‌ها را برای رسیدن به اهداف‌شان کمک می‌کند، این است که این دروغ‌ها قابل اندازه‌گیری نیستند و رسانه‌ها به راحتی می‌توانند آن دروغ را وارد اذهان عمومی کرده و به اهداف خود برسند. برای برخی از این دروغ‌ها و شایعه‌ها حتی اگر دولت بخواهد شفاف‌سازی کند، شاید ابزار لازم وجود نداشته باشد.
3.انتشار دروغ بزرگ یا ارائه اطلاعات یکسویه که همه ابعاد ماجرا را شامل می‌شود و یا ارائه اخباری که راست و دروغ آن مخلوط شده است، از جمله تکنیک‌هایی است که در رسانه‌ها استفاده می‌شود. این موضوع در حوزه‌های مختلف اتفاق می‌افتد، اما وقتی نام ایران مطرح می‌شود، رسانه‌های مختلف استاندارد‌های رسانه‌ای را کمتر رعایت می‌کنند و حتی بسیاری از رسانه‌ها زیر این استاندارد‌ها زده و گزارش‌ها و مطالبی را منتشر می‌کنند که صحت ندارد.
استفاده از شبکه های اجتماعی برای ترویج دروغ بزرگ
همواره اینگونه نبوده است که رسانه های رسمی دروغ بگویند،بلکه رسانه های کوچک و شبکه های اجتماعی نیز در این زمینه تبحر دارند.
1.سال ۲۰۰۹ در کوبا وضعیت اتصال اینترنت مطلوب نبود و آمریکایی‌ها که سازمان USAID به عنوان بازوی کمک‌های خارجی برای خود درنظر گرفته بودند وارد کار شده و با چندین واسطه، یک شبکه‌ای مانند توئیتر را برای ارتباطات بین مردم کوبا ایجاد کرده‌اند. این شبکه که زومئو نام داشت، از طریق USAID با هدف براندازی حکومت کوبا ایجاد شد. این شبکه ارتباط بین مردم را به صورت رایگان ایجاد کرده بود و دسترسی ارائه پیام‌های انبوه را نیز داده بود تا افراد بتوانند با استفاده از این بستر، اطلاعات مورد نیاز و خواسته آمریکا را بین مردم منتشر کنند.
سال گذشته (2019)نیویورک تایمز گزارشی را منتشر کرد که براساس آن مشخص شد مردم عربستان از ربات‌ها و ترول‌های توئیتر بیشتر استفاده می‌کنند. همانطور که می‌دانید، این ربات‌ها در توئیتر برای تحت‌تأثیر قرار دادن مخاطبان و کاربران استفاده می‌شود و منبع آن آمریکا است. عمدتاً این ربات‌ها برای سوق دادن افکارعمومی و حساس کردن آنها نسبت به ایران استفاده می‌شود تا به این ترتیب چهره منفی از ایران نمایش داده شده و این کشور تخریب شود.
3.یکی از بیشترین کلیدواژه‌هایی که آمریکا از آن استفاده می‌کند ایران است و کشورهای متحد آمریکا نیز از فشار علیه ایران استفاده می‌کنند و می‌خواهند ایران همچنان به طور یکطرفه در توافق برجام بماند. برای رسیدن به این مقصود، از اهرم‌های فشار زیادی استفاده می‌کنند که استفاده از ابزار‌هایی نظیر تحریم‌های اقتصادی و سیاسی از این موارد است. ارائه گزارش‌هایی بر مبنای چنین دروغ‌هایی و انتشار اخبار بدون سند و اعتبار از ایران، موجب می‌شود حتی خبرنگاران غربی هم سیاست‌مداران ما را به چالش کشیده و آنها را زیر سؤال ببرند. این یکی از دیگر ابزار‌هایی است که برای فشار آوردن به ایران استفاده می‌شود.
4.کانال آمد نیوز که توسط مثلث سیا موساد و شبکه های جاسوسی کشورهای اروپایی اداره می شد یکی از منابع دروغ بزرگ بود که با بیان آنها مخاطبان زیادی را برای خود جمع کرده بود،دروغ های روح الله زم به گونه ای بزرگ و باورپذیر بود که خود او هم بارها تحت تاثیر قرار می گرفت که انقلاب اسلامی تا چند روز و حتی چند ساعت سقوط می کند.این کانال در سالهای گذشته مبدا و منشا ساختن اخبار دروغ بزرگ علیه ایران بود که در روز 21 بهمن اولین جلسه دادگاه وی برگزار شد.
عناوین کیفرخواست شامل ۱۷ بند اتهامی به این شرح است:
۱- افساد فی الارض
۲- تشکیل و اداره کانال معاند آمدنیوز و صدای مردم با هدف برهم زدن امنیت کشور
۳- جاسوسی به نفع سرویس اطلاعاتی اسرائیل به واسطه سرویس اطلاعاتی یکی از کشورهای منطقه
۴- جاسوسی به نفع سرویس اطلاعاتی کشور فرانسه
۵- همکاری با دولت متخاصم امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران
۶- اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور
۷- مشارکت در فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران و به نفع گروه‌ها و سازمان‌های مخالف نظام به طور گسترده
۸- عضویت و مدیریت پایگاه خبری معاند سحام نیوز با هدف برهم زدن امنیت کشور
۹- مشارکت در اغوا و تحریک مردم به جنگ و کشتار به قصد برهم زدن امنیت کشور
۱۰- مشارکت در جمع آوری اطلاعات طبقه بندی شده به قصد ارائه به دیگران با هدف برهم زدن امنیت کشور
۱۱- مشارکت در نشر اکاذیب به طور گسترده
۱۲ - تحریک موثر نیرو‌های رزمنده و اشخاصی که به نحوی در خدمت نیرو‌های مسلح هستند به عصیان، فرار، تسلیم یا عدم اجرای وظایف نظامی
۱۳- توهین به مقدسات اسلام
۱۴- توهین به امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران (رضوان الله علیه) و مقام معظم رهبری (حفظه الله)
۱۵- توهین به مقامات و مامورین در حال انجام وظیفه یا به سبب آن
۱۶- تحصیل مال از طریق نامشروع جمعا به میزان نود و هفت هزار و پانصد و پنجاه یورو
۱۷- و شکایت برخی اشخاص حقوقی و حقیقی.
نتیجه گیری: دروغ بزرگ به عنوان یک ابزار کشنده در سیاست،انتخابات و جنگ ها رواج دارد و تنها راه مقابله با روشنگری، بصیرت افزایی و افزایش سواد رسانه ای مردم است تا هر دروغی را باور نکنند.
در ذیل به برخی از دروغ های بزرگ در مسائل ایران در ماههای گذشته اشاره هایی می شود.
از روز گذشته شایعه ای مبنی بر استعفای حسن روحانی، رئیس جمهور کشور توسط کاربران شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی منتشر شده است.
3.کشته سازی از اعتراضات بنزینی آبان ماه
درحالی رسانه‌های ضدانقلاب و سلطنت‌طلب تصویر فردی را به عنوان کشته‌های اعتراضات بنزینی معرفی کردند که وی عضو داعش بوده است.