زمزمه پیروزی سوسیالیستهای برزیل در انتخابات ریاست جمهوری امسال، منجر به نگرانی مقامات کاخ سفید نسبت به تحولات آمریکای مرکزی و جنوبی شده است. شکست طرفداران آمریکا در شیلی، پرو و نیکاراگوئه طی یکسال اخیر، هزینه های بازی های ضد امنیتی واشنگتن در آمریکای لاتین را شدیدا افزایش داده است. آثار تغییرات سیاسی اخیر در آمریکای لاتین، در آینده ای نزدیک گریبانگر واشنگتن و سیاستهای آن خواهد شد.
انتخابات دلهره آور برای آمریکا
انتخابات ریاست جمهوری امسال در برزیل، برای کاخ سفید بسیار دلهره آور خواهد بود زیرا شکست احتمالی طرفداران آمریکا منجر به استیلای نسبتا کامل چپ گرایان بر آمریکای جنوبی و مرکزی خواهد شد. شهروندان برزیلی، دوم اکتبر ۲۰۲۲ (۱۰ مهر ۱۴۰۱) برای تعیین سی‌ونهمین رئیس‌جمهوری این کشور آمریکای لاتین برای یک دوره ۴ ساله پای صندوق‌های رای می‌روند.فرآیند انتخابات ریاست جمهوری در برزیل دو مرحله ای بوده به طوریکه اگر هیچ یک از کاندیداها نتواند ۵۰ درصد آرا را به دست بیاورد، تعداد معدودی از نامزدهایی که در دور نخست، بیشترین آرا را کسب کرده اند، حق شرکت دور دوم را دارند. بدین ترتیب در انتخابات دور دوم، قطعاً یکی از نامزدها نصف به علاوه یک را احراز خواهد کرد.
ترامپ برزیل از شکست می ترسد
بولسونارو، رئیس جمهور برزیل را همگان به نام" ترامپ برزیل" می شناسند. رفتارهای وی بسیار با رئیس جمهور سابق آمریکا شباهت دارد. فراتر از آن، در دوران ریاست جمهوری ترامپ بولسونارو یکی از مهره های اصلی کاخ سفید در آمریکای لاتین محسوب می شد. پس از شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری 2020 نیز دموکراتها بارها از ظرفیتهای رئیس جمهور افراطی برزیل جهت نیل به اهداف خود استفاده کرده اند. اما به نظر می رسد تاریخ مصرف این سیاستمدار جنجالی در برزیل و آمریکای لاتین به پایان رسیده است.
نظرسنجی های اخیر صورت گرفته در برزیل، جای امیدی را برای بولسونارو باقی نگذاشته است. نظرسنجی جدید نشان می دهد حمایت از لولا دسیلوا رئیس جمهوری پیشین برزیل که به رقابت برای جانشینی با ژائیر بولسونارو رئیس جمهوری این کشور در انتخابات ماه اکتبر(آبان) چشم دوخته در مقابل رهبر راست افراطی برزیل افزایش یافته است.
رئیس جمهور چپ گرای سابق برزیل مورد حمایت ۴۶ درصد مردم برزیل است. در نظرسنجی ماه آوریل وی توانسته بود ۴۱ درصد حمایت رای دهندگان را جلب کند.حمایت از بولسونارو نسبت به نظرسنجی ماه آوریل بدون تغییر روی رقم ۳۲ درصد ثابت مانده است.
بولسونارو، که یک ملی‌گرای طرفدار مالکیت سلاح است، با نارضایتی فزاینده عمومی در مورد مدیریتش در همه‌گیری ویروس کرونا و تلاش برای تشویق استخراج معادن در آمازون مواجه شده و این در حالیست که تورم بالا و افزایش قیمت سوخت نیز به محبوبیت او لطمه زده است.
خیز بولسونارو برای عدم پذیرش شکست
در این میان، به نظر می رسد یکی از تاکتیکهای بولسونارو( که مورد حمایت کاخ سفید نیز می باشد)، ایجاد تشکیک در نتایج انتخابات ریاست جمهوری و فراخواندن طرفدارانش به شورش خیابانی باشد. بولسونارو، که در سال ۲۰۱۹میلادی به قدرت رسیده همچنین نسبت به حملات به نظام رای گیری الکترونیکی این کشور ابراز نگرانی کرده است. او بدون هیچ مدرکی تاکید دارد که این سیستم در برابر تقلب آسیب پذیر است؛ ادعایی که توسط کارشناسان قضایی رد شده و آنها می گویند رئیس جمهوری به دنبال ایجاد شک و تردید قبل از رای گیری سال ۲۰۲۲ است تا نتایج را به چالش بکشد.
نکته جالب توجه اینکه بولسونارو تنها سیاستمدار رسمی آمریکای لاتین بود که از ادعاهای ترامپ مبنی بر وقوع تقلب در انتخابات آمریکا در سال گذشته حمایت کرده بود.اکنون او در صدد پیاده سازی همان فرمول جنجالی در کشور خود ( برزیل) می باشد. مواضع بولسونارو بیانگر قاطعیت موضع بی اساس او درباره تقلب در انتخابات است. بولسونارو مدعی شده است چنانچه تقلب انتخاباتی رخ دهد، او ریاست را تحویل نخواهد داد. این صحبت ها موجب شد تا منتقدان تاکید کنند که بولسونارو به دنبال تضعیف کردن سیستم انتخاباتی برزیل است.
چهارمین شکست آمریکا در راه است
پیروزی سوسیالستها در انتخابات ریاست جمهوری برزیل، چهارمین شکست آمریکا در آمریکای لاتین را طی دو سال اخیر رقم خواهد زد. چندی پیش گابریل بوریچ، نامزد سوسیالیست و چپ‌گرای انتخابات ریاست‌جمهوری شیلی، پیروزی تاریخی و بزرگی را در سانتیاگو به دست آورد. «گابریل بوریچ» ۳۵ ساله رهبر پیشین جنبش دانشجویی شیلی با کسب ۵۶ درصد آرا، موفق شد «خوزه آنتونیو کاست» نامزد جریان محافظه‌کار افراطی (مورد حمایت غرب) را شکست دهد. او به این ترتیب جوان‌ترین رئیس‌جمهوری تاریخ شیلی و یکی از جوان‌ترین رهبران جهان خواهد بود.
ائتلاف احزاب چپ شیلی با عضویت حزب کمونیست این کشور در حالی در انتخابات ریاست‌جمهوری به پیروزی دست یافت که این دوره از انتخابات به دلیل فضای دوقطبی و برنامه‌های کاملا متضاد «بوریچ» و «کاست» از زمان بازگشت دموکراسی به شیلی در سال ۱۹۹۰ بیسابقه محسوب می‌شد. این پیروزی در سایه مشارکت ۵۵ درصدی به دست آمد؛ مشارکتی که از زمان لغو قانون مشارکت اجباری در انتخابات ریاست‌جمهوری شیلی (سال ۲۰۱۲ میلادی) بیسابقه است.
به این ترتیب، سانتیاگو از یکی از متحدان منطقه ای آمریکا درآمریکای لاتین، به یکی از کانونهای مخالفت با سیاستهای مداخله گرایانه واشنگتن در این منطقه تبدیل شده است. حال اگر ظرفیت سیاسی و منطقه ای برزیل و شیلی تجمیع شود، اوضاع به مراتب به ضرر آمریکا ( اعم از اینکه چه کسی در کاخ سفید حضور داشته باشد) سخت تر خواهد بود.
توفان ضد آمریکایی در آمریکای لاتین
از زمان حضور جو بایدن و دموکراتها در معادلات قدرت تاکنون، این سومین شکست سیاسی آمریکا در آمریکای مرکزی و جنوبی محسوب می‌شود. در انتخابات ریاست‌جمهوری پرو، «پدرو کاستیلو» نامزد حزب سوسیالیست که از مخالفان مداخله‌گرایی و سیاستهای امپریالیستی واشنگتن به شمار می‌آید، به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد.همچنین دانیل اورتگا رئیس جمهور نیکاراگوئه نیز در انتخابات ریاست جمهوری کشورش توانست بار دیگر پیروز شود و در این مسند قرار گیرد.با این حال شکست طرفداران آمریکا در برزیل بسیار بااهمیت تلقی می شود. در منظومه ضد سوسیالستی ایجاد شده در آمریکای مرکزی و جنوبی، شاهد تجمیع ظرفیت کشورهای ونزوئلا، کوبا، بولیوی، پرو، شیلی ، نیکاراگوئه و برزیل خواهیم بود.