▼ حرف روز
ترامپ و بایدن؛ دو روی یک سکه!
انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در ۳ نوامبر ۲۰۲۰، برابر با ۱۳ آبان ۱۳۹۹ برگزار خواهد شد. «دونالد ترامپ» رئیسجمهور کنونی آمریکا از حزب جمهوریخواه و «جو بایدن» معاون دولت «اوباما» از حزب دموکرات، دو نامزد اصلی پنجاهونهمین انتخابات ریاستجمهوری هستند که برای تصدی این مقام شانه به شانه هم وارد رقابتی تنگاتنگ شدهاند.
نکات تحلیلی: انتخابات ریاستجمهوری آمریکا یکی از رویدادهای مهم جهان در سال 2020 دانسته میشود که خروجی آن میتواند آثار مهمی بر ترتیبات بینالمللی داشته باشد؛ همچنانکه انتخاب ترامپ و رفتار سیاست خارجی وی نظم بینالملل، الگوها و روابط قدرت در جهان را دچار اختلال کرده است. همین موضوع سبب شده کشورهای مختلف، اعم از رقبا و شرکای منطقهای و بینالمللی آمریکا که سیاست خارجیشان متأثر از سیاست خارجی آمریکاست، انتخابات آمریکا را در کانون توجه قرار دهند. در برخی محافل سیاسی و رسانهای جمهوری اسلامی ایران نیز بعضاً مشاهده میشود به انتخابات آمریکا با این نگاه که مناسبات تهرانـ واشنگتن با انتخاب ترامپ یا بایدن به چه شکل خواهد بود، توجه شده است. تجربه نشان داده است، سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران، فارغ از اینکه یک حزب دموکرات بر سر کار باشد یا جمهوریخواه، سیاستی پایدار و لایتغیر بوده است و از این پس نیز اینگونه خواهد بود. همان اندازه که ترامپ به ایران به عنوان یک دشمن نگاه میکند، بایدن نیز ایران را دشمن درجه یک آمریکا میداند؛ تفاوت فقط در پیشبرد شیوههای دشمنی و راهبردهای مهار است. بایدن نیز همانند ترامپ بهوضوح ایران را یک «عامل بیثباتی» در خاورمیانه میداند که به اصطلاح خودشان از «تروریسم» حمایت میکند و با منافع آمریکا مخالف است. از نظر او ایالات متحده باید با ایران مقابله کند، اما باید این کار را با یک استراتژی روشن، اهداف مشخص و با همکاری متحدان، بهویژه اروپاییها، انجام دهد. او از رویکرد ترامپ انتقاد کرده و آن را فاقد استراتژی مشخص و بدون «بازی نهایی» خوانده است.
نکته راهبردی: از نظر رویکردهای کلان ماهوی درباره جمهوری اسلامی ایران، اتفاقنظر تنگاتنگی میان تمام جناحها و احزاب در آمریکا وجود دارد؛ از اینرو اینکه سیاست خارجی و منافع ملی کشورمان را به پیروزی ترامپ یا بایدن در انتخابات نوامبر آمریکا گره بزنیم، محاسبهای کاملاً اشتباه و مخالف منافع ملت بزرگ ایران است.
▼گزارش روز
صندوقهای ETF و جذب نقدینگی
خصوصیسازی اموال دولتی که یکی از دستاوردهای آن جذب نقدینگی و جبران کسری بودجه دولتهاست، بر اساس اصل 44 قانون اساسی همواره در برنامه دولتها بوده است. دولت دوازدهم راهی متفاوت را برای این کار اتخاذ کرده و از بستر بورس بخشی از اموال خود را بهصورت یکسان به همه میفروشد. این اقدام در شرایط فعلی باعث جذب نقدینگی سرگردان شده و تأثیری مثبت بر کاهش تورم دارد. ولیکن اشکالات و شبهاتی نیز بر آن وارد است.
گزارههای خبری:
1- پانزدهم تیرماه سال 1398 بود که مصوبه سران قوا مبنی بر واگذاری بخشی از سهام دولت در بنگاههای اقتصادی در قالب صندوقهای ETF رونمایی شد. 2- اواخر فروردینماه نیز رئیس سازمان خصوصیسازی در تشریح جزئیات واگذاری سهام شرکتهای دولتی، توضیح داد که ۱۸ شرکت در قالب سه صندوق ETF مشتمل بر بانک و بیمه، پالایشگاه و فلزات و خودرو تا اواسط اردیبهشت از طریق بورس و بانکهای عامل واگذار میشوند. 3- مرکز پژوهشهای مجلس با اشاره به ۸ ایراد استفاده از سازوکار صندوقهای ETF برای واگذاری سهام دولت تأکید کرد، بر اساس قانون، دولت مجوز عرضه ۶۷۰۰ میلیارد تومان سهام را داشته، اما این رقم عرضهها در قالب ETF بسیار بیشتر از سقف مذکور است.
نکته تحلیلی: واگذاری سهام شرکتهای دولتی در قالب بورس را میتوان عادلانهترین روش موجود برای فروش مازاد داراییهای دولتی دانست. بااینوجود توجه به مصوبات قانونی در فروش داراییهای دولتی از ضروریات لازم است تا در عین بهرهمندی دولت و ملت از مزایای این نوع معاملات، منافع کلان ملی نیز در نظر گرفته شود. با رعایت این نکته، میتوان گفت عرضه داراییهای دولتی در قالب ETF، یک گام به سمت مردمیتر کردن اقتصاد کشور است.
▼ اخبار ویژه
چین: باید برای درگیری نظامی با آمریکا آماده باشیم
یک نهاد دولتی چین در گزارشی هشدار داد که موج فزاینده لفاظیهای خصمانه علیه پکن به دلیل شیوع کرونا ممکن است رابطه این کشور با ایالاتمتحده را به سمت درگیری نظامی سوق دهد. خبرگزاری رویترز مدعی شده این گزارش را وزارت امنیت کشور چین تدوین کرده و آن را به رهبران این کشور ازجمله «شی جینپینگ»، رئیسجمهور چین ارائه کردهاند. خبرگزاری رویترز آورده است: «افراد آشنا به محتوای این گزارش گفتهاند چین بعد از شیوع کرونا با موج احساسات چینستیزانهای روبرو است که ایالاتمتحده هدایت آن را بر عهده گرفته است.» در این گزارش رسمی تصریح شده چین در بدترین سناریو باید برای درگیری مسلحانه با آمریکا آماده باشد. یک اندیشکده وابسته به وزارت امنیت کشور چین (موسسه روابط معاصر بینالمللی) هم این گزارش را منتشر کرده است ولی سخنگوی وزارت خارجه چین در گفتگو با خبرگزاری رویترز گفته است: «اطلاعی در این مورد ندارم.»
◄ تروریستی نامیدن حزبالله تحت فشار امریکا و رژیم صهیونیستی!/ دبیرکل حزبالله در سخنرانی اخیر خود به ماجرای تروریست نامیدن حزبالله توسط آلمان پرداخت و گفت: «تروریستی خواندن حزبالله توسط آلمان قابل پیشبینی بود. تصمیم آلمان یک تصمیم سیاسی بوده و تحت فشار آمریکا و در راستای راضی کردن رژیم اشغالگر انجام شده است. آلمان هیچ دلیلی مبنی بر تروریستی بودن فعالیت حزبالله ارائه نکرده و این موضوع تأکید میکند که تصمیم آلمان تصمیمی کاملاً سیاسی است.» وی سپس بر ادامه مقابله با رژیم اشغالگر صهیونیستی، توجه به مسئله فلسطین و دفاع از ملت لبنان تأکید کرد.
▼ اخبار
کک قدرت به جانشان افتاده است!
«محمدرضا تاجیک» مشاور رئیس دولت اصلاحات در مصاحبه با روزنامه شرق گفت: «شورای عالی اصلاحطلبی از همان آغاز، شورایی بود برای «شور» نکردن، برای «عالی» نبودن و برای «اصلاحطلب» نبودن. در درون این شورا، از همان آغاز «شوراها» برپا بود و بازی زبانی هفتادودو گروه و حزب و شخصیت؛ بنابراین از همان آغاز در پس و پشت هر تصمیم و تدبیر، هر ورود (عضویت) و خروجی (عدم عضویت)، هر موضع و مواضعی، هر استراتژی و تاکتیکی، هر ائتلاف و انفصالی و بالاخره هر دم و بازدمی، نوعی تنازع قدرت و بقا نقش بازی میکرد. صریح بگویم، امروز «تغییر» این شورا در «تعطیلی» آن است». تاجیک در توضیح تفکر و رفتار جریان اصلاحطلبی میافزاید: «چون نیک بنگریم بسیاری از اصلاحطلبان امروز را در «هیچکجا» و «هرکجا»ی نظری و عملی میبینیم. اینان اصلاحطلبی را دقیقاً در همان موقف و موضعی تعریف میکنند که قدرت و منفعتشان اقتضا میکند. این عده برای رسیدن به قدرت آرام و قرار ندارند. کک قدرت افتاده توی تن و جانشان و آرامش و قرار را از آنان ربوده است. اینان تابعان قدرتاند؛ بنابراین هرکجا قدرت هست، آنان نیز هستند».
راه رفتن بر لبه دیپلماسی!
خبرگزاری مهر در تحلیلی از پرتاب ماهواره نور نوشت: «میتوان گفت با پرتاب ماهواره نور در این مدار، ایران بهصورت زیرکانهای به اهداف متعدد خود رسید. هم به روند پرتابهای ناموفق ماهوارههای خود طی چند سال گذشته پایان داد، هم بار دیگر بیتأثیر بودن تحریمهای آمریکا بر اراده ملی خود را اثبات کرد، هم ثبات کشور در شرایطی که تمام دنیا درگیر ویروس کرونا میباشد را به جهان نشان داد، همچنین در کشاکش منازعات بین ایران و آمریکا، پیام نانوشتهای به ایالاتمتحده فرستاده شد که آن میتواند اعلام دستیابی کشور به موشکهای قارهپیما باشد. همچنین از کاربردهای فنی ماهواره نیز نباید غافل شد. برنامههای فضایی یک کشور در حوزههای نظامی و غیرنظامی، پایه و اساس مشترکی دارند. بهطور مثال وقتی ایران میتواند بهصورت بومی ماهواره خود را در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار دهد، یعنی به دانش ساخت موشکهای قارهپیما نیز دستیافته. در حقیقت فناوری فضایی بستری برای راه رفتن بر لبه دیپلماسی است! جایی که میتوان در آن بهصورت غیرمستقیم با نظام بینالملل صحبت کرد و یا محترمانه کشوری را تهدید کرد. صنعت فضایی میتواند بهطور همزمان هم بستری برای قدرتنمایی باشد هم محلی برای گرفتن امتیاز در عرصه سیاست خارجی. در نظام بینالملل که منطق اصلی آن استفاده از زور است، این دانش میتواند حاشیه امنیت کشور را افزایش دهد. این که آیا کشور میتواند بر لبه این سکو حرکت کند یا نه، به مهارت مسئولین کشور بستگی دارد.»
اختاپوس در خودروسازی
سید نظامالدین موسوی منتخب مردم تهران در پیامی نوشت: «اطلاع دارم که نظارت و بررسی عملکرد خودروسازان کشور جزو دغدغههای جمع قابلتوجهی از منتخبان مجلس یازدهم است، اما با دیدن مستند «اختاپوس» به این نتیجه رسیدم که تحقیق و تفحص مجدد از صنعت خودروسازی باید جزو اولویتهای مجلس آینده باشد. اختاپوسهایی آنجا خیمه زدهاند. اختاپوسها!» محمدرضا منصوری عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز پیش از این خبر از فساد و رانتهای نجومی در صنعت خودروسازی کشور داده و گفته بود: «نباید گزارش تحقیق و تفحص از خودروسازان به فراموشی سپرده شود، چراکه این گزارش منجر به کشف فسادها و رانتهای متعدد در خودروسازی ایران شده است که میتواند چراغ راه صنعت خودرو در ایران باشد.» وی مدعی شده بود؛ 100 نفر سود عمده تولید خودرو در کشور را میبرند و دلیل آن را عدم نظارت، وجود فساد و عرضه کم خودرو دانسته و افزوده بود: «عدم کنترل و مدیریت در خودروسازان باعث شده که عدهای از این مسیر غیرشفاف به سودهای هنگفتی برسند.»
▼ اخبار کوتاه
◄ چه کسانی ایران را نجات دادند؟/ «ایوان کزیچ» نویسنده مستقل کروات در مقالهای که روی وبسایت اندیشکده «بنیاد فرهنگ استراتژیک» منتشر شده، با بررسی نقش همهجانبه سازمان و نهادهای دولتی و غیردولتی ایران، از ستاد اجرایی و نیروهای مسلح گرفته تا بسیج و گروههای داوطلب در مبارزه با کرونا، تصریح میکند: «سازمانهایی که از نظر آمریکا تروریست یا خیالی خوانده میشوند، ایران را در مقابله با کووید-۱۹ موفق کرده است.» در این مقاله آمده است: «ایران در مواجهه با چنین وضعیت غیرانسانی و ضدبشری که حتی در تاریخ جنگهای اقتصادی هم دیده نشده، به منابع خود توجه کرد. سازمانهای مختلف دولتی و غیردولتی ایران ازجمله سازمان بسیج که یک نهاد داوطلب است، نیز در مبارزه با شیوع کرونا اقدامات و دستاوردهای موفقیتآمیزی داشتند.»
◄ «صالح» حکم اعدام داعشیها را امضا نمیکند/ «حسن سالم»، نماینده پارلمان عراق نوشت: «بارها و طی نامههایی رسمی از رئیسجمهور خواستیم تا اجرای احکام اعدام صادر شده در حق تروریستها را تأیید کند. اکنون بیش از ۶۰۰۰ محکوم به اعدام از سران داعش، حکم قطعی برای اجرای حکم را دریافت کردهاند اما این احکام اجرا نشده است. آنها در حال استفاده از بهترین خدمات هتلینگ در زندان هستند. سالانه صدها میلیون دلار صرف (نگهداری) آنها میشود درحالیکه این مبالغ باید صرف ملت و خانوادههای شهدا شود. میخواهیم حکم اعدام تروریستها به حرمت خونهای پاک ریخته شده در «مکیشیفه و تل الذهب» اجرا شود.»
◄ با هیچکس عقد اخوت نبستهایم/ عباسعلی کدخدایی در صفحه شخصیاش در فضای مجازی نوشت: «تأیید نشدن صلاحیت نمایندگانی از همه گرایشهای سیاسی در مجلس دهم نشان داد که شورای نگهبان با هیچکس عقد اخوت نبسته است. این شورا در اعمال قانون، فارغ از دیدگاههای سیاسی آنان اقدام میکند.»
◄ درخواست از وزارت اطلاعات برای مقابله با دلالان/ وزیر ورزش و جوانان در نامهای به وزیر اطلاعات خواستار ورود و برخورد جدی این نهاد با واسطهها و دلالان غیررسمی ورزش و فوتبال شد.
◄ اقدام زیبای یک سرباز در استان کردستان/ خیام رحمانی، سرباز نیروی زمینی سپاه، با پولی که برای خرید گوشی مورد علاقهاش جمع کرده بود، برای ۸۰ خانواده روستایی در استان کردستان، بسته معیشتی تهیه کرد. محمود واعظی رئیس دفتر رئیسجمهوری با انتشار عکس این جوان در صفحه اینستاگرام خود، ضمن قدردانی از اقدام جوانمردانه او اعلام کرد که مرکز ارتباطات مردمی ریاست جمهوری، هزینه خرید یک دستگاه گوشی تلفن همراه را به آقای رحمانی پرداخت کرد.