نشریه اخبار و تحلیل‌های چهارشنبه، ۲۶ مرداد ماه

▼حرف روز                

برجام و اقتصاد ایران

تحریم‌های شدید اقتصادی با هدف فشار برای متوقف یا محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای را می‌توان مهم‌ترین راهبرد غرب در مواجهه با ایران دانست. این موضوع باعث شده تا دو موضوع اقتصاد و فعالیت‌های هسته‌ای به هم پیوند بخورد، به‌گونه‌ای که مذاکرات برجام برای ایران با هدف رفع تحریم‌های اقتصادی و برای غرب با هدف محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران انجام شده است. در خصوص رابطه اقتصاد ایران و برجام چند نکته را باید مدنظر قرار داد:

1- اگرچه ارتباط مستقیمی بین مسائل اقتصادی و برجام وجود دارد ولیکن نمی‌توان کل اقتصاد ایران را در برجام خلاصه کرد. اقتصاد ایران ظرفیت‌ها و فرصت‌های متنوعی دارد که با نبود برجام نیز می‌توان با بهره‌برداری هوشمندانه از ظرفیت‌ها و فرصت‌ها، تهدیدات اقتصادی را خنثی نمود. به‌عنوان نمونه، ظرفیت ترانزیت کالا در مرزهای ایران حدود 100 میلیارد دلار است که درآمدی دو برابری نسبت به کل هزینه‌های دولت در وضع فعلی هست. گسترش روابط با کشورهای همسایه، پیمان‌های پولی و مالی دوجانبه، گسترش بخش دانش‌بنیانی اقتصاد و بسیاری از موارد دیگر می‌تواند بدون برجام نیز باعث شکوفایی اقتصاد ایران شود. 2- اگرچه دولت سیزدهم اقتصاد خود را به برجام گره نزده و حل مشکلات اقتصادی را در بخش‌های دیگر اقتصادی دنبال می‌کند؛ اما این بدان معنی نیست که احیای برجام منفعت اقتصادی ندارد. احیای برجام و رفع واقعی تحریم‌ها دسترسی ایران به میلیاردها دلار از اموال خود را میسر می‌سازد که می‌تواند علاوه بر جبران کسری بودجه، از طریق سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد، باعث ایجاد درآمدهای پایدار برای کشور شود؛ فروش نفت را تسهیل و میزان آن را افزایش دهد؛ هزینه‌های دور زدن تحریم مانند تخفیف به مشتریان و یا خرید مواد اولیه به قیمت بالاتر را از بین ببرد؛ با تسهیل تجارت خارجی بخش خصوصی و تولید را در کشور تقویت کند؛ برخی از انحصارات را از بین می‌برد؛ زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی را فراهم کند و ...؛ بنابراین نمی‌توان به‌راحتی ادعا کرد که برجام برای اقتصاد ایران هیچ فایده‌ای ندارد!

نکته راهبردی: باید دقت کرد در تحلیل رابطه برجام و اقتصاد کشور، دچار افراط‌وتفریط نشد. برجام فی‌نفسه برای اقتصاد ایران مضر نیست. احیای برجام باعث به وجود آمدن فرصت‌هایی در اقتصاد ایران می‌شود که می‌تواند سرعت رفع مشکلات اقتصادی کشور را افزایش دهد و اساساً مذاکره برای دستیابی به این منافع صورت می‌گیرد؛ اما اگر در احیای برجام همانند گذشته تحریم‌های اقتصادی به‌صورت عملی برداشته نشود و یا امکان استفاده ایران از سایر منافع برجام فراهم نشود، ایران انگیزه‌ای برای نجات برجام ندارد. (نویسنده: علی کارگر)

▼گزارش روز             

پیام راهبردی شکست صهیونیست‌ها در جنگ 3 روزه غزه

جهاد اسلامی فلسطین که در سال 1981 و با الهام از اندیشه‌های امام خمینی (ره) و آرمان‌های انقلاب اسلامی توسط دانشجویان «دانشگاه اسلامی غزه» تأسیس شد، «نبض اصلی» تحولات میدانی و غیرمیدانی مربوط به جنگ در غزه و شرایط پساجنگ را در دست دارد.

گزاره خبری: در روزهای گذشته یکی از رزمندگان مقاومت اسلامی در یک عملیات جهادی در سه مکان جداگانه، به سمت یک اتوبوس صهیونیستی، سپس یک خودرو و تعدادی شهرک‌نشین شلیک کرد که حداقل 10 صهیونیست مجروح شدند که حال تعدادی از آنان وخیم گزارش شده است. حدود ۴۰ خودروی نظامی رژیم صهیونیستی در تلاش برای یافتن عامل این عملیات، به سمت محله «سلوان» در شرق قدس اشغالی و همچنین اردوگاه «جِنین» هجوم بردند. همچنین پهپادهای تهاجمی این رژیم نیز بر فراز آسمان منطقه به پرواز درآمدند تا این نیروی مقاومت را پیدا کنند. 1- در این رابطه روزنامه اینترنتی رأی‌الیوم که از لندن به‌روز می‌شود، در یادداشتی نوشت: «علی‌رغم تصویر گل‌وبلبلی که اسرائیل اشغالگر پس از حمله اخیر خود به نوار غزه منتشر کرد و در آن بر بازپس‌گیری قدرت بازدارندگی و واردکردن یک ضربه سخت به مقاومت فلسطین خصوصاً جنبش جهاد اسلامی تأکید کرد، عملیات شهادت‌طلبانه یک فرد ناشناس در قدس اشغالی باعث نابود شدن کامل این روایت و داستان‌سرایی می‌شود و بار دیگر نشان می‌دهد که مقاومت در جنگ اخیر شکست نخورده است». 2- «ژاکی حوکی» تحلیل‌گر رادیو نظامی رژیم صهیونیستی نیز در تحلیلی که در روزنامه عبری زبان معاریو منتشر شد، تأکید کرد: «ارزش جهاد اسلامی پس از حمله اخیر یک فرد ناشناس در قدس اشغالی افزایش یافته است و این جنبش و ایران که از جهاد اسلامی حمایت می‌کند، طرح‌های بلندمدت دیگری نه‌فقط در غزه بلکه به‌طور اصلی در خارج از نوار غزه در اختیار دارند».

گزاره تحلیلی: جهاد اسلامی باوجود شهدا و زخمی‌ها و خساراتی که متحمل شد، اما «پیروز واقعی» در نبرد اخیر با صهیونیست‌ها به دست آورد؛ برآورد واقعیات میدانی، سیاسی و امنیتی حکایت از این واقعیت دارد. رژیم صهیونیستی که خود را جزو قدرت‌های برتر نظامی در غرب آسیا می‌داند، نتوانست بیشتر از 52 ساعت در جنگی که خود به راه انداخته و به تحقق دستاوردهای بزرگ آن چشم دوخته بود، دوام بیاورد! جنبش جهاد اسلامی اخیراً راهبرد جدیدی را بر اساس استقرار در کرانه باختری به‌منظور دستیابی به اهداف چندساله آغاز کرده است تا همچون مدلی که جنبش حزب‌الله لبنان ارائه می‌دهد، در مقابل دشمن سرسخت صهیونیستی مقاومت کند. این جنگ، معادله جدیدی را در فلسطین اشغالی رقم زده است و در چهارچوب آن، جهاد اسلامی که به‌عنوان یکی از گروه‌های مقاومت در حال تثبیت قدرت بازدارندگی و تهاجمی خود علیه صهیونیست‌هاست، دو پیام بسیار مهم و کلیدی دارد؛ نخست برای رژیم صهیونیستی و دوم برای رژیم‌های سازشکار عربی در منطقه و جهان اسلام؛ رژیمی که با تمام قابلیت‌های دفاعی، تسلیحاتی و اطلاعاتی نتوانست در برابر یک گروه کوچک فلسطینی بیشتر از دو و نیم روز دوام بیاورد، اولاً، اگر با یک ارتش یکپارچه، منسجم و متحد از تمام گروه‌های مقاومت در فلسطین، لبنان و سوریه در دورتادور سرزمین‌های اشغالی مواجه شود، به چه سرنوشتی دچار خواهد شد؟ ثانیاً، آیا چنین رژیمی می‌تواند تکیه‌گاه امنی برای برخی کشورهای عربی که به سمت برقراری روابط دیپلماتیک و آشکارسازی مناسبات دوجانبه رفته‌اند، باشد؟ (نویسنده: حمید خوش‌آیند)

▼ اخبار

حضور پررنگ ایران در نمایشگاه نظامی روسیه

شبکه مصری الغد گزارش داد: «دستیابی روسیه به پهپادهای ایرانی، توازن قدرت را به سمت ایران می‌چرخاند. این معامله ممکن است مقدمه‌ای برای فروش موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد و میان‌برد ایرانی به روسیه باشد. این وضعیت می‌تواند به فروش سامانه اس 400 به ایران ختم شود که خشم آمریکا و اسرائیل را برمی‌انگیزد». آخرین خبرها از حضور پهپادهای ایرانی در روسیه، اکنون به هشتمین نمایشگاه بین‌المللی تسلیحات نظامی-فنی روسیه با عنوان «آرمی ۲۰۲۲» رسیده است؛ شرکت‌های زیرمجموعه سازمان صنایع دفاعی وزارت دفاع کشورمان حضوری پررنگ در این نمایشگاه دارند. در پاویون جمهوری اسلامی ایران، که یکی از بزرگترین غرفه‌های نمایشگاه به شمار می‌رود، تازه‌ترین دستاورد‌های متخصصان ایرانی در حوزه صنایع دفاعی و فنی عرضه شده است. انواع پهپاد‌های شناسایی، تهاجمی و تجسسی، سامانه‌های پدافند موشکی، بالگرد‌های امدادی و رزمی، جنگنده‌های سبک، تیربار‌های سنگین و اسلحه‌های سبک، تجهیزات جنگ الکترونیک، موشک‌های ضد زره، دوربین‌های دید در شب و انواعی از تجهیزات فنی و تخصصی در پاویون ایران به چشم می‌خورد.

هدف جاسوس‌های غربی‌ از سرقت خاک ایران چه بود؟

«اسماعیل کوثری» عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره دستگیری دیپلمات‌های سفارتخانه‌های خارجی و اینکه سپاه اعلام کرده که آن‌ها در حالی جاسوسی و نمونه‌برداری از خاک ایران بودند، این اقدام را تلاش دشمنان نظام برای ایجاد پرونده‌ای جدید از جنس پرونده‌های ساختگی قبلی در حوزه غنی‌سازی هسته‌ای با اهداف غیرصلح آمیز در کشور برشمرد و گفت: «‌کار آن‌ها در نمونه‌برداری از خاک ایران، قطعاً جاسوسی است.‌ دنبال این هستند که یک آتو از ما پیدا کنند.‌ اگر این‌ها بخواهند مذاکرات را طولانی کنند، قدرت سانتریفیوژهای خودمان را به ۱۹۰ هزار سو می‌رسانیم.‌ ما کار خودمان را پیش می‌بریم؛ آن‌ها باید دنبال ما بدوند تا ببینند می‌رسند یا نه. ‌این کار قطعاً نوعی جاسوسی است؛ کشورهای معاند به این افراد گفته بودند که از برخی نقاط که به ظن آن‌ها مشکوک بوده، خاک جمع‌آوری کنند تا مورد آزمایش قرار گیرد».

مصرف برق رکورد زد؛ اما خانه‌ای خاموش نشد!

دیروز مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران اعلام کرد: «رکورد جدیدی در گرم‌ترین روز مردادماه در تاریخ صنعت برق کشور ثبت شد؛ اما بااین‌وجود محدودیتی برای تأمین برق مشترکان به وجود نیامد. گزارش‌ها حاکی از آن است در ۲۹ تیر سال جاری رکورد نیاز مصرف برق کشور شکسته شد و رقم ۶۹ هزار و ۲۷۸ مگاوات ثبت شده بود. امروز و در ساعات پایانی اوج مصرف روز نیاز مصرف برق کشور به عدد ۶۹ هزار و ۴۵۸ مگاوات رسید و رکورد جدیدی در تاریخ صنعت برق کشور ثبت شد». باوجود افزایش مصرف برق در سال جاری به نسبت سال گذشته، شاهد مدیریت خوب دولت در این حوزه بوده‌ایم، به‌طوری‌که هیچ قطعی برق برنامه‌ریزی‌شده برای مشترکین خانگی اتفاق نیفتاده است؛ اهمیت این برنامه‌ریزی صحیح موقعی مشخص می‌شود که نگاهی به عملکرد دولتی در این بخش طی چند سال اخیر صورت گیرد؛ عملکردی که طی آن جداول بلندبالایی از قطعی‌ها را شاهد بودیم و علاوه بر آن قطعی‌های مکرر غیراعلامی در روزهای اوج مصرف را نیز شاهد بودیم؛ امری که به دلیل سوء مدیریت در افزایش تولید، می‌رفت به رویه جاری طی سال‌های آتی تبدیل شود؛ اما به نظر می‌رسد دولت سیزدهم ترمز این روند ناصواب را کشیده است و علاوه بر کنترل مصرف در کشور، طی یک سال گذشته 6 هزار مگاوات برق جدید، تولید و به شبکه سراسری کشور افزوده است.

جزئیات نشست دیروز کمیسیون امنیت ملی با تیم مذاکره‌کننده

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: «‌بر اساس گزارش ارائه شده در جلسه امروز، در جریان مذاکرات هدف انتفاع اقتصادی و رفع موانع تجارت خارجی کشورمان، ازجمله رفع تحريم‌های غیرقانونی فروش نفت و دسترسی بانکی به منابع آن با جدیت دنبال می‌شود. ‌همچنین تأکید شد که در مذاکرات هسته‌ای، طرف مقابل بر اساس منطق جمهوری اسلامی، اصل دو موضوع راستی آزمایی رفع تحريم‌ها و ارائه تضمین را پذیرفته است و اساس توانمندی‌های هسته‌ای کشورمان حفظ خواهد شد».

اخبار کوتاه

◄ حقوق‌ها تا یک ماه آینده افزایش می‌یابد/ ‌سخنگوی دولت خبر داد: «بسته پیشنهادی افزایش حقوق کارمندان دولت و لشگری خصوصاً کسانی که مبلغ کمی دریافت می‌کنند آماده شده است و طی ماه‌ آتی نهایی می‌شود». هرچند در وضعیت موجود اقتصادی، افزایش حقوق‌ها امری لازم است؛ اما مهم‌تر از آن عادلانه سازی دستمزدها در کشور است که به‌عنوان یکی از شعارهای بر زمین مانده دولت سیزدهم مطرح است.

◄ عملکرد مدیران ارشد دولتی هر سه ماه یک‌بار ارزیابی می‌شود!/ «بهادری جهرمی» سخنگوی دولت در گفتگو با خبرگزاری تسنیم گفت: «نظارت بر عملکرد نه صرفاً وزرا، بلکه بر عملکرد مدیران ارشد دولت وجود دارد. هر سه ماه یک‌بار گزارش پیشرفت برنامه‌ها و اقدامات دستگاه‌های مختلف ذیل ۵ محورِ شعارهای انتخاباتی، دستورات رئیس‌جمهور، قوانین و اسناد بالادستی، فرمایشات و دستورات مقام معظم رهبری و سند تحول دولت اخذ می‌شود و به‌صورت منظم و دوره‌ای به رئیس‌جمهور و معاون اول تقدیم می‌شود».

◄ توپ در زمین آمریکاست!/ «اولیانوف» ‌نماینده روسیه در مذاکرات وین گفت: «پاسخ ایران به اروپایی‌ها درباره پیشنهاد بازگشت به توافق هسته‌ای سازنده بود؛ توپ اکنون در زمین آمریکاست». اتحادیه اروپا نیز پاسخ ایران به طرح احیای برجام اروپایی را سازشگرانه همراه با حسن نیت توصیف کرده است. اکنون یک‌بار دیگر طرف‌های برجامی منتظر نظر تنها عضو بدعهد هستند تا ببینند آیا بر بدعهدی خود باقی است و یا به نظر جمعی بازمی‌گردد.

◄ اینترنت رایگان برای مستضعفین!/ معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری از فعال‌سازی بسته اینترنت برای افراد مشمول سه دهک اول یارانه بگیر در کشور خبر داد. این بسته سالانه اینترنت ۴۰ گیگابایتی است که ۳۰ گیگابایت آن برای استفاده از سایت‌های منتخب و ده گیگابایت آن برای استفاده از اینترنت در نظر گرفته شده است.

◄  تسهیلات دولت به صادرکنندگان کالا به قطر در جام جهانی/ رئیس سازمان توسعه تجارت گفت: «دولت برای صادرکنندگانی که قصد صادرات کالا به قطر در دوره جام جهانی را دارند، تسهیلاتی ویژه در نظر گرفته است. مقرر شد تا ۵ گروه کالایی، محصولات غذایی، میوه و تره‌بار، خشکبار، صنایع دستی و فرش از تاریخ یک شهریور تا ۳۰ آبان‌ماه برای صادرات به قطر تنها ۷۰ درصد تعهد ارزی داشته باشند و ۳۰ درصد ارز صادراتی را در مصارف خود برای هزینه‌ها مصرف کنند».

◄  تکذیب کاهش تولید بنزین در کشور/ دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت با تکذیب کاهش تولید فرآورده‌های نفتی در سال جاری، گفت: «بنزین با کیفیت در پالایشگاه‌های کشور با استانداردهای یورو ۴ و ۵ تولید می‌شود و بنزینی از پتروشیمی‌ها در صنعت پالایش دریافت نمی‎کنیم».