شجاعت در جنگ و نترسیدن از مبارزه، یکی از ارزشهای بنیادین در دین اسلام و آموزههای قرآن کریم است. این موضوع نهتنها در متون دینی، بلکه در تاریخ اسلام نیز بهوضوح قابل مشاهده است. مجاهدانی که برای دفاع از دین خدا و اصول انسانی مبارزه میکنند، همواره به امید و اعتماد به خداوند متعال روی میآورند. آنها میدانند که در مسیر حق، چه زنده بمانند و چه به مقام شهادت نائل شوند، پیروزی از آنِ آنهاست. شجاعت در جنگ، در واقع بهمعنای نترسیدن از مبارزه برای حق و حقیقت است. این شجاعت نهتنها به ما قوت قلب میدهد، بلکه به ما یادآوری میکند که در برابر چالشها و مشکلات زندگی، به خداوند امید داشته باشیم. بهویژه در زمانهای دشوار، آنچه انسان را تقویت میکند، ایمان به خدا و اعتماد به وعدههای اوست. در خصوص شجاعت گفتهاند: «شجاعت، بهمعنای ترس نداشتن نیست، بلکه بهمعنای ترس و اقدام در برابر آن است»؛ این جمله بهروشنی نشان میدهد که شجاعت واقعی در مواجهه با ترسها و چالشها و ادامه مسیر درست است. اینکه در برابر آنچه که از ایجادش ترس داریم، اقدام کنیم یعنی کاری شجاعانه انجام دادیم. این موضوع در «جهاد» صدق میکند. مجاهدان مؤمنی که برای خداوند میجنگند، با علم به اینکه باید بنا به دستور خداوند در مقابل آزارها، دشمنیها و سختیها مقابله کنند، به میدان میروند و این نشانهای از شجاعت دینی و الهی آنهاست. مجاهدانی که با ایمان و شجاعت در راه خدا مبارزه میکنند، در مسیر پیروزی قرار دارند.
«شهادت» بهمنزله یکی از والاترین مقامات در اسلام، نشاندهنده درجه عالی از شجاعت و فداکاری است. در قرآن کریم آمده است: «وَ لا تَقُولُوا لِمَن یُقْتَلُ فِی سَبیلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیَاءٌ وَلَکِن لا تَشْعُرُونَ.» (بقره/۱۵۴) این آیه نشان میدهد که شهدا در نزد خداوند زنده هستند و از نعمتهای بهشتی بهرهمند میشوند. خداوند در قرآن کریم در خصوص حال شهدا میفرماید: «وَیَستَبشِرونَ بِالَّذینَ لَم یَلحَقوا بِهِم مِن خَلفِهِم اَلّا خَوفٌ عَلَیهِم وَ لا هُم یَحزَنون»؛ آنها بهخاطر نعمتهای فراوانی که خداوند از فضل خود به ایشان بخشیده است، خوشحالند و بهخاطر کسانیکه هنوز به آنها ملحق نشدهاند (مجاهدان و شهیدان آینده)، خوشوقتند؛ (زیرا مقامات برجسته آنها را در آن جهان میبینند و میدانند) که نه ترسی بر آنهاست و نه غمی خواهند داشت. (آل عمران/۱۷۰) خداوند به شهدا نعمات بسیار زیادی داده است تا جاییکه غرق در آن نعمات هستند و همچنین از آمدن دوستانشان که در حال مبارزه هستند هم خوشحالند. در کل کسانیکه در راه خدا جهاد میکنند در آرامش و شادی قرار دارند، چراکه آنها در بهترین مسیر قدم گذاشته و برای اهداف عالی انسانی و الهی مبارزه میکنند. کسانی هم که جهاد میکنند، اما هنوز به شهادت نرسیدهاند این آگاهی که در مسیر خدا هستند، خود موجب شادی آنهاست. شادمانی برای مجاهدان و شهدای راه حق، که در قرآن به آن اشاره شده است هم برای اطاعت امر خداوند است و هم بهخاطر آثاری که مجاهدت آنان داشته، خوشحال هستند. ضمن آنکه وقتی از آثار و برکات کارشان در دنیای واپسین مطلع میشوند هم غرق در شادی و خوشحالی میشوند.
در آن هنگام که با چشم باز و آگاهی کامل میبینند چطور توانسته راه نفوذ و تسلط شیطان را ببندند و انسانها را در رسیدن به خدا کمک کنند غرق در شادی میشوند؛ بنابراین شادی و آرامش ناشی از مبارزه در راه خدا، بر اساس ایمان راسخ و اعتماد به خداوند متعال شکل میگیرد. کسانیکه برای خدا میجنگند، در حقیقت برای یک هدف بزرگ و انسانی مبارزه میکنند و این خود عامل شادابی و سرزندگی آنهاست. در آیه ۳ سوره طلاق آمده است: «وَ مَن یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ»؛ این آیه به ما یادآوری میکند که اگر به خداوند اعتماد کنیم و او را ولی خود قرار دهیم، او برای ما مقامهای بزرگی تدارک دیده است. کسانی که به خدا اعتماد میکنند از سوی او بشارت میگیرند و در بهشت جای میگیرند. شجاعت در جنگ و نترسیدن از مبارزه برای خداوند، نهتنها یک وظیفه دینی است، بلکه یک اصل انسانی نیز بهشمار میرود. در دنیای امروز، وقتیکه با چالشها و مشکلات روبهرو میشویم، باید به یاد داشته باشیم که در کنار ایمان به خدا و شجاعت در عمل، همواره میتوانیم پیروز باشیم. با امید به خدا و پذیرش مسئولیت در برابر حق، میتوانیم خود را در مسیر درست قرار دهیم و از زندگی پر از غم و اندوه رهایی یابیم. آری، کسانیکه برای خدا میجنگند و در راه حق استقامت میکنند، چه زنده بمانند و چه به مقام شهادت نائل شوند، پیروز هستند. این پیروزی نهتنها در زندگی دنیا، بلکه در آخرت نیز برای آنها تأمین خواهد شد و این بشارت الهی به مجاهدان و شهداست که در بهترین حالت قرار دارند و از رحمت و نعمتهای الهی بهرهمند خواهند شد. شجاعت و ایمان به خداوند، در هر شرایطی نجاتدهنده است و به ما یادآوری میکند که پیروزی نهایی از آن مجاهدان راه خداوند است.