یکی از آسیبهایی که گاه دامنگیر جریان انقلابی میشود، آمیختن تفکر و عمل انقلابی با هیجانهای زودگذر، رفتارهای غیرعقلانی و واکنشهای احساسی است که چهرهای ناصواب از تفکر انقلابی در ذهن مخاطبان ساخته میشود و انقلابیون بهمنزله افرادی تندخو، بیمنطق، غیرقابلمذاکره و قانونگریز معرفی میشوند. این در حالی است که چنین برداشتی نهتنها مغایر با حقیقت تفکر انقلابی است، بلکه به پروژه دشمن برای تخریب چهره جریان مؤمن و انقلابی کمک میکند.
انقلابیگری اصیل، برخاسته از منطق اسلام ناب محمدی و تجربه تاریخی انقلاب اسلامی است؛ منطقی که مبتنی بر تعقل، استدلال، حکمت و مسئولیتپذیری اجتماعی است. کسی که خود را انقلابی میداند، باید بداند که هر اقدامش در فضای عمومی، هر سخنش در میان مردم، و هر رفتارش در برابر دستگاههای رسمی، آثار و تبعات اجتماعی و سیاسی دارد.
نمونههای متعددی وجود دارد که در آن، رهبر معظم انقلاب نسبت به رفتارهای هیجانی هشدار دادهاند. از جمله، برخورد با افرادی که با ایجاد جنجال مانع سخنرانی اشخاصی خاص میشوند؛ یا درباره حمله به سفارت عربستان و حتی سفارت انگلیس که این اقدامات را صراحتاً «اشتباه» و «به ضرر کشور و اسلام» دانستهاند. این نوع موضعگیریها نشان میدهد که رفتار انقلابی، لزوماً بهمعنای فریاد زدن و اقدام تهاجمی نیست، بلکه «تدبیر در عین پایداری» و «حکمت در کنار صلابت» ویژگی اساسی آن است. همزمان، ایشان با رد روایت تحریفشدهای از انقلابیگری که میکوشد با زدن برچسب «تندرو» به جوانان انقلابی، آنان را از میدان خارج کند، تأکید میکنند که: «جوانهای انقلابی هم خیلی اوقات عقلشان و فهمشان و تعقّلشان هم از بعضی از بزرگترها خیلی بیشتر است، خوب میفهمند، خوب تحلیل میکنند، خوب مسائل را تشخیص میدهند.»
در نقطه مقابل عقلانیت انقلابی، دیدگاهی وجود دارد که اصرار بر ارزشهای انقلابی را بینتیجه میداند و چنین وانمود میکند که برای رسیدن به پیشرفت و تعامل جهانی، باید قواعد بازی قدرتهای بزرگ را پذیرفت. این در حالی است که تجربه علیه این دیدگاه است.
رهبر معظم انقلاب در تبیین این رویکرد عقلانی میفرمایند: «میتوان با حفظ همین ارزشها، با پافشاری بر همین ارزشها، در عرصه دیپلماسى وارد شد، فعال شد، تلاش کرد، منطق را حاکم کرد و طرفها را رفتهرفته و بهتدریج به مواضع خود نزدیک کرد... دعوا کردن و اوقاتتلخی کردن و حرف تند زدن، یکوقتی ممکن است به درد بخورد؛ اما این روش عمومی نیست. روش عمومی، حکمت است. حکمت یعنی با منطق، متین در عرصه دیپلماسى وارد شدن. اگر چنین پیش برویم، به توفیق الهی پیشرفتهای ما هرگز متوقف نخواهد شد.»