گزاره خبری:
به گزارش خبرگزاری فارس، دبیرکل سازمان ملل متحد در گفتگو با شبکه سعودی العربیه، صلح و توقف درگیری‌ها را تنها راه بیرون رفت از بحران یمن دانست و گفت که باید این درگیری‌ها هرچه سریعتر متوقف شده و صلح برقرار شود. «آنتونیو گوترش» در ادامه این گفتگو اظهار داشت که سازمان ملل «شدیداً» از توافق ریاض حمایت می‌کند و برای حل بحران یمن به این توافق چشم دوخته است.
نکات تحلیلی:
آنچه در این باره قابل تحلیل و ارزیابی است، رویکرد ناقص و تفکیک گرایانه‌ای می‌باشد که دبیرکل سازمان ملل در ارتباط با تحولات یمن به کار برده است. در واقع «گوترش» با برش تحولات در یمن و با تفکیک اتفاقات در کلان جغرافیایی یمن، جنوب و وقایع موجود در آن را مورد توجه قرار داده است؛ این در حالی است که آنچه در یمن در حال روی دادن است، اولاً تمام مناطق جغرافیایی یمن را به خود درگیر کرده است و دوماً اینکه آنچه امروز یمن را به این وضعیت در آورده نتیجه تجاوز ائتلاف سعودی به یمن می‌باشد. به علاوه اینکه عدم قاطعیت و فقدان عزم جدی از سوی سازمان ملل متحد در راستای حل بحران یمن موضوع مهمی است که «گوترش» از پرداختن به آن طفره رفته و با بزرگنمایی توافق ریاض در این گفتگو، تلاش دارد افکار عمومی را در این باره منحرف سازد.
در واقع این اظهارات دبیرکل سازمان ملل در حالی بیان شده است که سازمان ملل و نماینده ویژه آن در امور یمن در طول پنج سال گذشته در درون زمین ریاض بازی کرده اند؛ به طوری که در تمام مذاکرات و برنامه‌های گفتگو میان ریاض و دولت نجات ملی در صنعا، همواره مفاد مذاکرات را به گونه‌ای تنظیم کرده اند که کفه ترازو به سمت ریاض سنگینی کرده است و منافع ریاض لحاظ شده و به سود سعودی‌ها ایفای نقش کرده اند.
در ارتباط با توافق ریاض نیز همچون گذشته، رویکرد سازمان ملل به سمت سعودی‌ها گرایش دارد؛ حمایت از توافق ریاض از سوی سازمان ملل به معنای همسویی آن‌ها با ریاض است. چرا که آنچه در ماه گذشته در ذیل توافق ریاض «۲»، به ویژه بخش‌های نظامی – امنیتی، مورد گفتگو و موافقت طرفین (دولت مستعفی هادی و شورای انتقالی) قرار گرفت، ابتکاری بوده که از سوی ریاض به آن‌ها پیشنهاد و ارائه گردید. از سوی دیگر نیز باید خاطر نشان کرد که موفقیت در اجرای توافق ریاض، به معنای شکست پروژه ابوظبی در جنوب یمن و افزایش نفوذ سعودی در مناطق جنوبی می‌باشد که مسلماً ابوظبی به سادگی آن را نخواهد پذیرفت و مفاد محدودساز توافق ریاض را که دامنه فعالیت و نفوذ امارات را کاهش دهد را برنخواهد تابید.
بُعد دیگر این اظهارات «گوترش» در جهت تأمین منافع سعودی در یمن، تأکید بر موضوع حل بحران در یمن از طریق توقف درگیری‌ها و صلح در آن، با وضعیت شکننده سعودی در جبهه‌های مختلف در یمن مرتبط است. در طی ماه‌های اخیر علاوه بر عریان شدن تعارضات میان ریاض با ابوظبی و درگیری میان نوابان این دو عضو فعال ائتلاف، یعنی دولت مستعفی هادی و شورای انتقالی، سعودی‌ها در محور‌های درگیری با صنعا در مناطق راهبردی همچون مأرب با شکست‌های فاحشی مواجه شده‌اند. به علاوه اینکه سعودی با فرسایشی شدن تجاوز به یمن، با ضربات سهمگینی از سوی دولت نجات ملی و رزمندگان انصارالله در درون مرز‌های خود مواجه شده است. از این رو سازمان ملل به واسطه «مارتین گریفیتس» نماینده ویژه خود در امور یمن، تلاش‌های مضاعفی را به عمل آورده است تا زمینه‌های خروج آبرومندانه ریاض از یمن را از طریق مذاکره و گفتگو فراهم کند. به همین سبب تأکید گوترش بر موضوع صلح و توقف درگیری، در شرایطی که سعودی در جبهه‌های نبرد با صنعا هر روز متحمل شکست‌های فاجعه‌بار می‌شود، جای تعجب و شگفتی ندارد. در مجموع موضع اعلامی سازمان ملل در امور یمن، حاکی از آن است که این سازمان به دنبال راهی برای نجات سعودی از باتلاق یمن است.
واقعیت امر این است که سازمان ملل در طول پنج سال سپری شده از تجاوز سعودی به یمن، همواره با اتخاذ رفتار‌های جانبدارانه در این باره، نه تنها در کنار ریاض ایستاده است، بلکه به نوعی عمل کرده است که می‌توان آن را نماینده ریاض قلمداد کرد. به واقع عدم استقلال سیاسی سازمان ملل در برابر ریاض و تلاش برای راضی نگه داشتن آن از سوی سازمان ملل موجب شده است تا هرگونه کنش در یمن از جانب سازمان ملل متحد در امور یمن، قبل از اجرایی شدن و رسانه‌ای شدن، از سوی ریاض مورد نظرخواهی قرار گیرد. از سوی دیگر نیز سازمان ملل همواره از ریاض و طرح‌های آن برای یمن، خواه در قالب تجاوز، خواه تجزیه و خواه طرح اقالیم، یا موافقت کرده و یا هیچ گونه جهت گیری منفی در این باره نداشته و در شکل سکوت و خنثی گونه‌ای، از پرداختن به آن ممانعت ورزیده است. 40